Bình thường ít khi Hạ Nhất Vi ở bên con trai, nhưng bà vẫn rất quan tâm tới con mình, tuy rằng không đồng tình với mục tiêu mới của Tề Thiệp Giang, nhưng sau đó bà vẫn đi tìm hiểu một chút.
Sau đó bà ngồi lại tâm sự với Tề Thiệp Giang, còn tán gẫu chuyện khi còn nhỏ, cảm thấy hối hận vì mình đã bỏ qua cơ hội tâm sự với con trai, đến chuyện con trai mình có chút thiên phú về mặt khúc nghệ cũng không biết. Cũng may mà Tề Thiệp Giang có thể tìm ra được những ký ức này, có thể ứng phó như bình thường.
Nói chuyện một hồi, Hạ Nhất Vi tỏ ý muốn dẫn Tề Thiệp Giang tới một chỗ.
Bạn của bạn bà mở một phòng trà thời xưa, ở đó mỗi tối đều biểu diễn các tiết mục truyền thống, bao gồm cả biểu diễn ảo thuật, khúc nghệ, bà cố ý dành lịch trống để dẫn Tề Thiệp Giang tới.
“Con có biết đây là nơi nào không?” Hạ Nhất Vi đứng ở cửa phòng trà, cất lời sâu xa, “Không phải nghệ nhân tấu nói nào cũng có thể biểu diễn trên TV, có nhiều người chỉ có thể tìm việc làm ở những phòng trà như vậy, khó kiếm sống. Con không chỉ phải cạnh tranh với đồng nghiệp, còn có những nghệ nhân hí khúc, những diễn viên tạp kỹ, thậm chí là cả nhạc kịch.”
Bà cố ý dẫn Tề Thiệp Giang tới nơi này, chứ không phải đài truyền hình, chính là muốn con trai nhìn thấy hiện thực, đe dọa con.
Ai ngờ Tề Thiệp Giang lại thốt lên rằng: “Xem ra điều kiện rất tốt!”
Khi đó bởi vì anh từng đắc tội quan, không nhà hát nào dám thu nhận, chỉ có thể mãi nghệ ngoài đường, cũng như các quán vỉa hè, tấu nói ngay giữa đường phố.
Còn về việc phải cạnh tranh với những nghệ nhân khác ư? Trước đây cũng có rất nhiều người mãi nghệ ngoài phố, đủ mọi ngành nghề, nào là ảo thuật, đá cầu, làm xiếc hũ… chao ôi nhiều lắm.
Hạ Nhất Vi nghẹn một lúc, nghe giọng Tề Thiệp Giang quá đỗi chân tình, bà không thể tìm ra sơ hở, “…À, đấy là còn nhiều chỗ kém hơn, con không thấy đấy thôi. Đi vào trước đã.”
Hạ Nhất Vi đeo kính râm, dẫn Tề Thiệp Giang tiến vào phòng trà. Bình thường người tới đây, một nửa là họ thật sự thích uống trà tán gẫu xem các tiết mục hay ho, một nửa là du khách.
Hạ Nhất Vi gọi điện thoại, đi thẳng tới phòng ông chủ, “Ông chủ Ngô, làm phiền cậu hôm nay phải cố ý tới đây rồi.”
Bà và ông chủ cũng có duyên gặp mặt mấy lần, bình thường không phải ngày nào ông chủ cũng có mặt ở đây.
“Chị Hạ cứ nói đùa, chị đến đương nhiên em phải ra tiếp đón rồi mà.” Ông chủ Ngô nhìn thấy Tề Thiệp Giang, biết anh là con trai của Hạ Nhất Vi, lại không ngớt lời khen ngợi, lập tức hỏi đúng lúc, “Muốn tới hậu trường xem đúng không? Để em đưa hai người đi.”
Lúc này hậu trường vẫn còn náo nhiệt, Hạ Nhất Vi đeo kính râm che mặt, Tề Thiệp Giang thì vẫn còn chưa quá nổi tiếng, thấy có ông chủ Ngô dẫn đường, những nghệ sĩ kia cũng không nghĩ nhiều.
Chủ ý của Hạ Nhất Vi là muốn cho Tề Thiệp Giang biết mọi người vất vả thế nào, không có ý định đi dạo một vòng rồi đi luôn, chí ít cũng phải ngồi một buổi tối. Không những ra sau hậu trường tìm hiểu, còn phải ra khán đài xem biểu diễn.
360 ngành nghề, chẳng nghề nào là dễ. Bà làm một người đẹp ngốc nghếch cũng không dễ dàng, huống hồ là những nghệ sĩ này?
Ông chủ Ngô tiếp đón trò chuyện cùng họ một lúc, kể từng mẩu chuyện mình biết, thực ra ông cũng không biết mục đích của Hạ Nhất Vi, nhưng Hạ Nhất Vi muốn tìm hiểu về cuộc sống của các diễn viên nghệ sĩ, ông cũng phối hợp kể lại.
Ngồi được nửa tiếng, quản lý phòng trà đột nhiên chạy xuống hậu trường, “Hai người Lưu Đạt không tới được, lão Chu à ông đừng đi vội, lên biểu diễn một đoạn cứu sân khấu đi.”
Ông chủ Ngô nhướng mày, hỏi: “Bọn họ sao vậy?”
Nhắc đến chuyện này quản lý cũng ôm một bụng tức, bảo rằng: “Còn sao nữa, công việc ở bên kia chưa xong, không qua được. Hai người bọn họ cảm thấy mình nổi tiếng rồi, lên TV rồi, ghê gớm rồi! Thành nghệ sĩ có tên tuổi rồi!”
Đây rõ ràng là giọng điệu trào phúng, hai người họ vừa nhắc tới kia đã tấu nói ở chỗ ông chủ Ngô hai năm rồi, gần đây có cơ hội lên TV mấy lần, dần nổi tiếng hơn.
Ông chủ Ngô đã đoán được từ trước bọn họ có ý định rời đi, chuyện này cũng bình thường, mấy ai lên TV rồi lại ru rú trong cái phòng trà này nữa, nổi tiếng rồi có thể chạy show kiếm tiền. Chỉ có điều lỡ hẹn như vậy cũng không hay, ông chủ Ngô buồn bực nói: “Được rồi, mấy người lão Chu lên sân khấu trước đi.”
Lão Chu là người bình thư, lúc bấy giờ các diễn viên khác còn chưa chuẩn bị kỹ, ông không nhiều lời, cầm đạo cụ rồi cùng quản lý đi về phía trước.
(Bình thư: một hình thức văn nghệ dân gian của Trung Quốc, khi kể một câu chuyện dài dùng quạt, khăn làm đạo cụ)
Nhưng chỉ chốc lát sau, hai người lại quay về.
Ông chủ Ngô ngạc nhiên hỏi: “Sao vậy?”
Quản lý lau mồ hôi, bảo rằng: “Hai cái tên Lưu Đạt thiếu đạo đức nghề nghiệp kia.. Hôm nay ở khán đài có một đoàn khách du lịch, chắc cái tay hướng dẫn viên kia bị Lưu Đạt dấm dúi cái gì rồi nên tâng bốc họ lên trời với du khách, nhóm ấy ầm ầm ĩ ĩ, đòi xem Lưu Đạt cơ.”
Ông chủ Ngô cạn lời, “Tôi không hứa sẽ có nghệ nhân nào biểu diễn cố định, tôi bán vé chung mà!”
Hai người cùng nhau mắng nhóm Lưu Đạt.
Nhưng hết cách rồi, đúng là nhóm Lưu Đạt từng lên TV mấy lần, hướng dẫn viên lại tâng bốc thế kia, khiến cho mọi người trong đoàn du lịch cảm thấy nếu không nghe tiết mục của người có tên tuổi thì chịu thiệt thòi lớn, chứ chưa chắc là họ thích Lưu Đạt hay thích nghe tấu nói.
Nhưng lúc này, mắng thì mắng, cứu sân khấu vẫn quan trọng hơn. Ông chủ Ngô quét mắt ra sau, nghĩ xem ai có thể ổn định lại tình huống bây giờ.
“Ông chủ Ngô à, hay là để tôi lên hát đi.” Hạ Nhất Vi đột nhiên mỉm cười, nói vậy.
Ông chủ Ngô ngạc nhiên nhìn bà, so ra thì nhóm Lưu Đạt mới chỉ lên đài địa phương mấy lần thôi, Hạ Nhất Vi mới thực sự là ngôi sao lớn. Nhưng cũng chính bởi vì vậy, ông thật sự không nghĩ tới việc Hạ Nhất Vi sẽ cứu sân khấu nhỏ này của mình!
“Chuyện này.. chị khách sáo quá rồi, để em tìm một người khác tới là được rồi.” Ông chủ Ngô vội nói.
Tuy rằng tìm người khác sẽ tốn nhiều công sức, thậm chí phải bỏ trà nước ra mới có thể trấn an được du khách, nhưng dù sao cũng tốt hơn để trở thành trò cười — dù Lưu Đạt đúng hay sai, không thể sắp xếp sân khấu ổn thỏa cũng là do ông chủ không có tài cán gì.
Hạ Nhất Vi lại nói: “Tối nay cũng đã làm phiền cậu rồi, bạn bè với nhau cả, đừng lo.”
Thấy bà chân thành như vậy, thật sự không giống khách sáo, ông chủ Ngô cũng tâm phục khẩu phục, bọn họ không thể coi là thân quen, nhưng tính khí Hạ Nhất Vi hào sảng như vậy, chẳng trách có thể thuận lợi làm bình hoa suốt bao năm qua mà không sứt mẻ chỗ nào.
Quản lý và các nghệ sĩ khác đứng bên cạnh nghe thấy ông chủ Ngô không ngớt lời cảm ơn, cũng đều lấy làm ngạc nhiên.
Mãi đến khi Hạ Nhất Vi tháo kính râm xuống, lúc này họ mới bừng hiểu ra, lại có chút kích động. Không ngờ ông chủ còn có quan hệ như vậy, hôm nay cũng coi như họ được lên sân khấu cùng ngôi sao rồi còn gì?
Nếu đang ở phòng trà, Hạ Nhất Vi nhìn Tề Thiệp Giang, hiển nhiên bà nghĩ tới chuyện cùng con mình hợp xướng “Hà tất Tây sương” rồi.
Ông chủ Ngô không xem tin tức giải trí, nhưng đừng nói Hạ Nhất Vi dẫn con trai, dù có mười tám cậu con trai cũng không thành vấn đề.
Tề Thiệp Giang ở hậu trường quét mắt nhìn một vòng, mỉm cười nói: “Thế cho con mượn đàn, để con đệm nhạc cho mẹ.”
…
Bên ngoài phòng trà.
Một già một trẻ vừa uống trà, vừa nhìn lên sân khấu.
Người trẻ kia cũng chỉ mới mười bảy mười tám tuổi, vươn cổ ra nhìn một lúc, bảo rằng: “Ông ơi, gia hỏa sử đoản kia bị người ta đuổi xuống rồi.”
Trong giới khúc nghệ, “gia hỏa sử đoản” chính là chỉ người bình thư.
Ông lão bình tĩnh nói: “Cháu đi hỏi thăm một chút, xem hai người tấu nói kia có đến không.”
Thiếu niên gật đầu. Không bao lâu sau, cậu quay lại, bảo rằng: “Chắc không tới đâu ạ, hầy…”
Nếu Lưu Đạt có mặt ở đây, chắc đã bị giục rối giục rít rồi.
Người ông này có nghệ danh là Liễu Tuyền Hải, là một bậc tiền bối trong giới tấu nói, biểu diễn trên tivi mấy chục năm, đại đồ đệ chính là hội phó hiệp hội tấu nói thủ đô. Tuy rằng mấy năm trở lại đây không còn biểu diễn, nhưng vẫn còn địa vị. Ông tấu một câu, đám Lưu Đạt chạy mỏi chân cũng không sánh bằng.
Lưu Đạt cũng vô tình kết bạn với cháu trai Liễu Tuyền Hải, cũng chính là thiếu niên kia, từng ám chỉ vô số lần trước mặt cậu ta, muốn bám víu quan hệ của ông Liễu.
Thế nhưng sao cậu ta có thể ngờ, hôm nay cùng ông nội đi ngang qua, nhất thời nổi hứng, bèn rủ ông cùng mình xem một người bạn biểu diễn, ông cậu còn bảo cũng được thôi.
Liễu Tuyền Hải từng dẫn dắt không ít hậu bối vãn sinh, bản thân ông cũng rất chuộng người tài, liền vui vẻ nhận lời. Ai ngờ lại bị nhóm Lưu Đạt chảnh chọe.
Tuy rằng cháu trai không nói gì, nhưng qua mấy chi tiết nhỏ, Liễu Tuyền Hải đã đoán được mấy phần.
Liễu Tuyền Hải muốn đi, lúc này đột nhiên dưới khán đài rộ lên những tiếng trầm trồ ngạc nhiên và hoan hô, họ nhìn sang, đã có hai người bước lên sân khấu biểu diễn.
Cậu trai định thần nhìn lại, “Ôi, mời minh tinh tới luôn này? Đây không phải Hạ Nhất Vi với con trai cô ấy, cái cậu Tề gì ý nhỉ.”
Lúc này dưới khán đài đâu thể trấn an, mà quả thực như muốn nổ tung.
Chỉ nghe thấy Hạ Nhất Vi dường như đang động viên khán giả, giới thiệu bà muốn cùng con trai biểu diễn ca khúc “Hà tất Tây sương” được lấy tư liệu từ hát nói.
Phía dưới ầm ĩ như vậy, Liễu Tuyền Hải muốn đi. Ông từng tham gia nhiều chương trình dạ hội rồi, cũng từng gặp Hạ Nhất Vi, không lạ lẫm gì.
Cậu trai chớp mắt nói: “Ông ơi nghe tiếp xem, bài này em họ cháu bật hoài, cái anh Tề gì đó kia sau đó thêm vào một đoạn hát nói, giọng lạc thê thảm, không biết theo trường phái nào, ông biết không, trên mạng có người bảo cái anh ta hát là làn điệu chế nữa hahaha..”
“Đi thôi, ở lại hóng hớt cái gì chứ.” Liễu Tuyền Hải lặng lẽ đi ra ngoài, ông không hứng thú với giọng hát của Hạ Nhất Vi một chút nào.
Đúng lúc này, tiếng đàn tam vang lên.
Loại nhạc cụ đàn tam này, rất khó để biểu diễn sao cho thật hay, chẳng có chất lượng gì, chuôi thì dài, có ba sợi dây, không có công hiệu gì, đừng nói tới kỹ xảo chơi, muốn đánh đúng nốt cũng khó khăn.
Nhưng nếu học được thành thạo, thì khuyết điểm kia sẽ trở thành ưu điểm lớn nhất của nó, bởi vì không có chất lượng, biến hóa cao thấp tự tại tùy tâm, cực kỳ linh hoạt, nhu được cương được.
Người Bắc hát, nói, dùng đàn tam cỡ lớn, giai điệu trong trẻo dịu êm, toát lên phong cách riêng.
“Hà tất Tây sương” là một câu chuyện tình yêu, Tề Thiệp Giang đệm nhạc ở sân khấu, gảy đàn nhẹ nhàng hơn nguyên khúc, lại toát lên cảm giác du dương trầm bổng, so ra càng thích hợp hơn.
Ánh mắt Liễu Tuyền Hải sáng lên, lập tức dừng bước, cất lời khen từ đáy lòng: “Nhạc công này…. đàn hay quá!”
Liễu Tuyền Hải còn chưa dứt lời, quay đầu nhìn lại, nhìn kỹ mới phát hiện ra, kia không phải nhạc công, mà là con trai Hạ Nhất Vi.
Cậu trai nghẹn lời, không biết Tề Thiệp Giang còn biết chơi đàn tam, lẩm bẩm: “Cũng tàm tạm.”
Nhưng một giây sau, Hạ Nhất Vi hát đến đoạn điệp khúc, “Nào phải mộng tới tình thiên tình địa, tỉnh giấc cũng chỉ có địa lão thiên hoang”, ca khúc như được đẩy lên cao trào, dây giữa được gảy liên hồi, càng mô phỏng tiếng nhạn lanh lảnh.
Nhạn vốn là loài trung trinh, mà dùng dây đàn mô phỏng tiếng động vật kêu là một kỹ xảo cao siêu, giới khúc nghệ gọi kỹ xảo này là “Xảo biến huyền tia”.
Liễu Tuyền Hải không kiềm chế được sự tán thưởng, nhìn về phía thiếu niên kia, “Xảo biến huyền tia, lấy vật dụ tình, lấy thanh truyền hình, công lực như vậy mà còn có thể hát lạc giọng ư?”
Cậu trai cũng mờ mịt, trên gương mặt có vẻ hoài nghi, “….Ông nghe đoạn hát nói phía sau đi! Ai quy định đàn hay sẽ hát hay chứ?”
Lời này không phải không có lý, Liễu Tuyền Hải ngồi vững chỗ, không có ý định rời đi nữa.
Đúng lúc này, Hạ Nhất Vi cũng hát xong đoạn điệp khúc, đến lượt Tề Thiệp Giang xướng: “Cửa giấy bóng mai trăng treo đầu tháng ——”
Lần thứ hai biểu diễn, Tề Thiệp Giang cũng đã quen, anh thấp giọng xướng lên, âm điệu rất đỗi du dương. Ấm cuối vừa kéo dài vừa thu lại, nhu hòa từ tốn nhưng cũng không mất đi sức dãn.
Đây là một kỹ thuật thanh nhạc rất khó trong “Tử đệ thư”: Tước vĩ, thường được sử dụng khi miêu tả cảnh sắc hoặc trong các đoạn trữ tình.
“Tử đệ thư” chia ra làm hai trường phái Đông Tây, điệu Đông thành thì hăng hái, hùng hồn sục sôi, điệu Tây thành lại uyển chuyển khúc chiết, mà trường phái “Tử đệ thư” lão tiên sinh dạy Tề Thiệp Giang chính là điệu Tây thành, bởi vậy nên để xướng “Hà tất Tây sương” đúng là không còn gì thích hợp hơn.
Cậu trai vui vẻ nói: “Chính là cái này, cái này này, ông nghe xem, đây là kiểu gì?”
Bây giờ ít người trẻ tuổi theo đuổi tấu nói, cậu ta nói là xuất thân trong gia đình có truyền thống, nhưng bản thân cũng không nghiêm túc bái sư học nghệ, thiên phú không cao tuổi lại nhỏ, không thể so với các nhạc công trong buổi diễn kia hoặc là Liễu Tuyền Hải, dù sao cũng không thể trách cậu rằng “người trong nghề lại nói chuyện ngoài nghề”. Bằng không chỉ với ngón giọng này, cũng biết rõ không phải do lạc giọng.
Cậu quay đầu nhìn lại, thấy sắc mặt ông nội mình khác lạ, cứ đau đáu mắt nhìn, đang muốn nói, lại bị ông nội đưa tay ra che mặt lại, “Im lặng!”
Mãi đến khi Tề Thiệp Giang xướng xong bốn câu kia, Liễu Tuyền Hải đó giờ nín thở mới mới thở hắt ra, nhắm mắt lại, sắc mặt hết sức phức tạp.
Cậu trai thăm dò: “Ông nội…?”
Liễu Tuyền Hải từ từ mở mắt ra nhìn cháu trai, “Cũng không thể trách cháu được, ngay cả ông cũng không thể tin có người xướng được như vậy. Nếu ông đoán không lầm, cậu ta không xướng bất cứ thể loại hát nói nào, mà là “Tử đệ thư”.”
Cậu trai trố mắt ra như nhìn thấy quỷ: “Tử đệ thư? Ông không đùa đấy chứ? Không phải “Tử đệ thư” đã thất truyền cả trăm năm rồi hay sao?!”