Translator: Lục Tịnh An
Mùng một tháng ba.
Tô Án bước trên thảm đỏ đi vào Phụng Thiên điện của hoàng cung cùng với một ngàn cống sinh thi Đình.
Tên thông dụng của Phụng Thiên điện là Kim Loan điện, nhìn từ xa, xà cột chạm trổ, ngói xanh mái đỏ, rực rỡ tráng lệ. Lúc này đứng trong điện, xa xa là long tọa ở trên cao, xung quanh bá quan đứng nghiêm, uy nghi của hoàng quyền được thể hiện rõ rệt, khiến người ta không dám nhìn thẳng.
Tô Án hơi cúi đầu, mắt nhìn mũi, mũi nhìn tim, đứng ở cuối hàng.
Hắn đã tính đến trường hợp xấu nhất, đang ôm tâm thái việc chẳng liên quan, thờ ơ lạnh nhạt.
Nhưng những cống sĩ lòng đầy lo âu, chỉ sợ thiên uy khó đoán kia, lại căng thẳng đến mức chẳng dám thở mạnh luôn.
Nghi thức trước khi chính thức thi Đình rất phức tạp, trong miệng lễ quan toàn là chi, hồ, giả, dã[1], nghe mà Tô Án mơ màng buồn ngủ luôn, trước mắt chỉ có sương trắng mịt mờ.
[1] Trợ từ dùng trong văn ngôn, ý chỉ bài văn hoặc lời nói dài dòng không rõ ràng
Trong lúc mơ hồ, đột nhiên nghe thấy giọng nói trong trẻo ung dung ở phía trước: "Cống sĩ Phúc Kiến Tô Án là ai?"
Phản ứng đầu tiên của Tô Án là: Có người đang gọi tên ta. Phản ứng thứ hai: Thứ tự không đúng, không phải nói là thi viết trước rồi mới thi vấn đáp sao. Phản ứng thứ ba: Âm thanh truyền đến từ phía trên, hình như là.. hoàng đế đương triều?
Lập tức giật mình, đầu óc đột nhiên tỉnh táo lại, vội vàng ra khỏi hàng quỳ xuống, hai tay đặt trên thảm, trán đè lên đầu ngón tay, hít vào một hơi khí đan điền: "Cống sĩ Tô Án khấu kiến ngô hoàng vạn tuế."
"Bình thân."
"Tạ bệ hạ."
Cảnh Long đế nhìn xuống từ trên cao, chỉ thấy Tô Án có dáng người thẳng tắp, tư thái nho nhã, đang đứng cúi đầu, khá có phong phạm quân tử khiêm tốn dịu dàng như ngọc, trong lòng thấy thích hơn vài phần, y nói: "Ngẩng đầu lên."
Tô Án nghe thấy hoàng đế kêu hắn ngẩng đầu, bèn chẳng hề khách sáo mà ngửa mặt lên, tò mò quan sát thiên tử trên ghế rồng.
Nhìn thấy mới biết trên mấy bức vẽ chân dung của hoàng đế cổ đại, ai cũng có bộ dạng mắt hí râu dài, mặt to cằm chẻ, dường như dáng vẻ rất uy nghi, hóa ra phần lớn đều là do công đoạn xử lý nghệ thuật của họa sĩ. Chẳng qua trong mắt của người hiện đại, trình độ thẩm mỹ của bọn họ thật sự là không còn lời nào để nói.
Ví dụ như vị hoàng đế Cảnh Long trước mặt này, khoảng ba bốn ba lăm tuổi, ngũ quan thanh tú tôn quý, nét mặt điềm tĩnh hòa nhã, chỉ khi có tinh quang lướt qua trong mắt, thì mới loáng thoáng hiện ra khí thế nghiêm nghị không giận tự uy.
Nếu đặt vào phim truyền hình ở hiện đại, thì chính là một đại thúc khí chất, so sánh người thật với chân dung được lưu truyền, quả thật là chà đạp không còn ra hình thù gì nữa.
Tô Án nhìn một cách hài lòng mãn nguyện, rồi lại dời tầm mắt đến thiếu niên mặc triều phục đỏ thẫm bên cạnh y, vừa nhìn liền kinh sợ đến mức suýt nữa thì kêu ra tiếng--
Chẳng phải là tiểu quỷ bị đụng ngã trên đường sao? Đang nháy mắt ra hiệu với hắn, vô cùng đắc ý mà nhìn tình cảnh lúng túng của hắn.
Hóa ra y chính là thái tử đương triều Chu Hạ Lâm.
Cảnh Long đế thấy tuy Tô Án có vẻ ngoài phong lưu tuấn mỹ, nhưng ánh mắt lại quá càn rỡ, làm mất lễ tiết của thần tử, hơi nhíu mày, trong lòng không vui. Thái tử thấy vậy, lén lút kéo tay áo y, nhìn y với ánh mắt lấy lòng.
Y liếc nhìn thái tử với ánh mắt vừa trách móc vừa cưng chiều, rồi trầm giọng nói với Tô Án: "Trẫm nghe nói ngươi hiểu nhiều biết rộng, tài đức vẹn toàn, là một tài tử có tiếng ở Mân Trung."
Tô Án nghe mà âm thầm xấu hổ: "Thần chỉ có kiến thức hạn hẹp, mang danh tiếng tài tử này, thật sự là do bạn bè trêu đùa thôi."
Cảnh Long đế thấy lời nói của hắn khiêm nhường, hơi gật đầu: "Quân tử kính cẩn mà không phạm sai lầm, cung kính mà lễ độ, tư thái tùy tiện của thiếu niên thật không đáng được công nhận."
Y cân nhắc một lát, "Thi Đình lần này, hỏi về 'kế sách nhà Nho trị dân' đi, Tô Án, ngươi có thể nói trước."
Tô Án lập tức trở nên mê man, ngơ ngác, đầu toàn sương mù.
Bởi vì ôm suy nghĩ "cùng lắm thì viết thêm một bài nghị luận nữa thôi", nên trước đó hắn hoàn toàn không thèm tìm hiểu sách luận[2] của kỳ thi Đình là thứ gì, càng không ngờ rằng thi viết bỗng biến thành thi nói, nên đã bị đánh cho trở tay không kịp.
[2] Chỉ các bài văn nghị luận về vấn đề chính trị để hiến kế cho triều đình
Hắn vừa đổ mồ hôi lạnh vừa khó hiểu: Đề thi Đình này thật bất nhã quá, ngay cả "nơi đi ngoài[3]" mà cũng lấy ra làm đề thi, hóa ra triều đường cổ đại chẳng kiêng kị gì hết à? Kêu ta bàn luận thế nào hả, phép lịch sự khi đi ngoài ư? Hay là bồn cầu giật nước kiểu mới?
[3] Hán tự: 如厕之名, đồng âm với 儒策治民: Kế sách nhà Nho trị dân, đều là . *Tiểu Án hiểu lầm đề bài của hoàng thượng =))
Mắt thấy từng giây từng phút trôi qua, trong ánh mắt nhìn về phía hắn của cả triều đã có sự ngạc nhiên và mất kiên nhẫn, nếu kéo dài thêm nữa e là không hay, bỗng cái khó ló cái khôn, Tô Án nói: "Bệ hạ, thần có một câu đối, hợp với chủ đề này, chẳng qua.. thần không dám nói."
Cảnh Long đế nói: "Nói đi, thứ cho ngươi vô tội."
Tô Án đang đợi câu này, lập tức đứng vững, khí tụ đan điền, điềm tĩnh nói: "Câu đối này của thần, vế trước là 'dù là anh hùng hào kiệt, cũng phải quỳ gối cúi đầu', vế sau là 'kể cả phụ nữ trung trinh, cũng phải tuột quần cởi áo', bức hoành 'ngũ cốc luân hồi[4] '."
[4] Nhà vệ sinh
Câu đối này vừa được nói ra, cả triều liền ngây ra như phỗng.
Không khí giống như ngưng đọng lại vậy, cả đại điện Kim Loan lặng lẽ như tờ. Tô Án quay đầu liếc nhìn vẻ hoảng hốt trên mặt các quan viên ở hai bên, tự cảm thấy hình như mình đã nói sai gì đó, hơi chột dạ mà rụt cổ lại.
Mặt già của Phụng An hầu Vệ Tuấn đang đứng dưới thềm son lập tức tái xanh, rồi từ xanh sang đỏ, từ đỏ sang tím, trên trán nổi gân xanh, chòm râu dê dưới cằm rung lên không ngừng.
Hóa ra Phụng An hầu này là thúc phụ ruột của quý phi Vệ thị.
Vệ thị có xuất thân là ngoại thích, bàn về vai vế còn là cháu gái của thái hậu, vào cung hai năm trước.
Tuy rằng từ khi triều đại này dựng nước đến nay, phần lớn phi tần hậu cung đều được tuyển chọn từ trong những tú nữ ở dân gian, để phòng ngừa ngoại thích chuyên quyền, các đời hoàng hậu đều có xuất thân thấp kém, tất nhiên nhà mẹ đẻ cũng không gây nên sóng to gió lớn gì được. Nhưng hiện giờ Vệ quý phi rất được sủng ái, còn có tôn đại Phật là thái hậu bảo vệ, tất nhiên không giống bình thường, dẫn đến việc huynh trưởng và thúc thúc của nàng ta cũng thăng chức rất nhanh, phong hầu phong bá.
Huynh trưởng ruột Trường Ninh bá của Vệ quý phi có tính cách đôn hậu, làm việc cũng khiêm tốn.
Nhưng thúc phụ Phụng An hầu này lại già mà chẳng nên nết, thường ngày chẳng những cướp của cải, chiếm ruộng đất, mà gặp được dân phụ xinh đẹp còn bắt ép về làm thiếp.
Trong số những phụ nhân đó, có người trong trắng kiên cường, đụng đầu vào cột nhà chết ngay trước mặt trượng phu, cũng có người bị đuổi về nhà sau khi chơi chán, không chịu nổi lời chỉ trích của người đời nên ôm hận treo cổ tự vẫn, khiến người dân oán giận sục sôi. Nhưng vì hắn có địa vị cao, dù nha môn chuyên trách có nhận được đơn cáo trạng thì cũng không dám tra án, chỉ có thể đùn đẩy trách nhiệm, cuối cùng sống chết mặc bây.
Người này vẫn chẳng ý thức được tội ác của mình, cực thích mua danh trục lợi, hắn trồng hai mẫu kê, tắc, đậu, mạch, lúa trong sân trước hầu phủ nhiều người qua lại, tự xưng là "Ngũ Cốc tiên sinh[5]", để những người đến thăm hỏi khen ngợi hắn biết tự trồng lương thực, thương yêu dân chúng.
[5] Do đó khi nghe đến từ "ngũ cốc luân hồi" của Tiểu Án mới nổi khùng lên
Bây giờ ngay trên triều đường, trước mặt ngự giá[6], bách quan dõi theo, một cống sĩ nho nhỏ lại dám công khai nói lời trào phúng, chỉ trích hắn hà hiếp lương dân, cưỡng hiếp phụ nữ.
[6] hoàng đế
Phụng An hầu lập tức giận tím mặt vì nhục nhã, chỉ vào mũi Tô Án mắng: "Nhãi ranh quá ngông cuồng! Trước mặt thiên tử mà dám ăn nói lung tung làm bẩn tai thánh thượng, quả thật trong mắt không có vua, đại nghịch bất đạo!"
Tô Án bị lời mắng chửi thô bạo này đập trúng, còn chưa phản ứng lại, đã thấy một quan văn già râu tóc bạc phơ bước ra khỏi hàng, cười lạnh:
"Tô cống sĩ chưa hề nêu rõ danh tính, hà cớ gì Phụng An hầu lại có tật giật mình! Thánh nhân nói quân tử phải có bốn đạo, hành vi đứng đắn, cung kính với vua, ban ơn cho dân chúng, giúp dân cư xử đúng mực[7] . Ngươi ngang ngược bá đạo là bất cung, giấu diếm bề trên là bất kính, làm hại dân lành là bất huệ, đục khoét quốc gia là bất nghĩa, còn có mặt mũi nào mà kêu gào đại nghịch bất đạo trên triều hả!"
[7] Bốn điều kiện cần có của người quân tử do Khổng Tử đánh giá
Vệ Tuấn nhìn sang, lại là lại bộ thượng thư, đại học sĩ nội các Lý Thừa Phong này, ỷ mình là nguyên lão hai triều, người dẫn dắt văn thần, nên thường xuyên tranh luận trong triều, nhiều lần công kích vạch tội hắn, lập tức thù cũ hận mới dâng lên trong lòng.
Hắn cũng chẳng để ý Tô Án được nữa, quay sang mắng Lý Thừa Phong như tát nước: "Lão thất phu, sao lại dám sỉ nhục quốc thích, hoàn toàn không coi uy nghi của thiên tử ra gì, mưu đồ bất chính!"
Lý Thừa Phong giận dữ đáp trả: "Loạn thần tặc tử, ỷ vào phi tần hậu cung mà coi thường quốc pháp, ngang ngược trên triều đường, lão phu là người đầu tiên không tha cho ngươi!" Nói xong thì ném mạnh thẻ tre đang cầm trên tay về phía hắn.
Vệ Tuấn không đề phòng, bị đập trúng vai, liền nhào đến đánh đấm trong cơn giận dữ.
Lý Thừa Phong cũng không chịu yếu thế, tung quả đấm ra.
Chỉ thấy hai trọng thần triều đình đã hơn năm mươi tuổi xông vào đánh nhau như lưu manh đầu đường vậy. Chúng thần bên cạnh, có kẻ trơ mắt đứng nhìn, có kẻ kéo ra khuyên can, cũng có kẻ kinh hoảng lảng tránh, chỉ sợ bị vạ lây.
Tô Án trợn tròn mắt, hô hào trong lòng: Thần kì quá, dũng mãnh quá! Hóa ra đây mới là diện mạo chân thật của triều đường cổ đại, gạch đá bay cùng nắm đấm, nước bọt hòa lẫn mồ hôi.
Lại không biết rằng mấy chục năm cũng khó gặp một lần đánh võ quy mô lớn như thế này.
Dù gì Lý thượng thư cũng đã tuổi cao sức yếu, chân vừa nhũn ra đã bị Phụng An hầu xô ngã xuống cạnh thềm son, vừa hay đụng gãy cổ hạc đồng thành hai nửa, bèn tiện tay cầm lên một đầu cực giống cổ vịt Vũ Hán kia, rồi dùng sức ném về phía Phụng An hầu.
Phụng An hầu chợt khom người né qua.
Vừa khéo Tô Án đang đứng phía sau hắn, bất ngờ thấy ám khí bay thẳng vào mặt, trong lúc hoảng loạn chân bị vấp, ngã sấp xuống bậc thềm ngay trước ghế rồng, ngẩng đầu lên đúng lúc nhìn thấy khuôn mặt tái xanh của Cảnh Long đế.
Một cúi một ngửa, bốn mắt nhìn nhau. Một cơn gió lạnh thấu xương lướt qua cổ Tô Án..
Đầu hạc đồng rơi bên chân hoàng đế, vẫn đang xoay vòng liên tục..
Cảnh Long đế vỗ mạnh vào tay vịn ghế rồng, đột ngột đứng dậy, lạnh giọng nói: "Các ngươi thật to gan!"
Âm thanh này giống như sấm chớp đùng đùng, cả đại điện bỗng im phăng phắc, hai đại thần giữ nguyên tư thế lôi kéo mà ngây người ở đó.
Tô Án kinh sợ đến mức quên cả nhúc nhích, khi thấy thái tử đang liều mạng ra hiệu bằng mắt bằng miệng với hắn, gần như sắp di chuyển đến dùng mũi chân đá hắn luôn, mới ý thức được mình vẫn đang ở nơi mình không nên ở, vội bò xuống từ trên bậc thềm, giũ y phục rồi trốn vào trong đám người.
Cơ mặt Cảnh Long đế hơi co giật, "Thân làm thần tử, lại thất lễ trước ngự tiền như vậy, trong mắt các ngươi còn có hoàng đế là trẫm không? Người đâu, áp giải hai người này vào đại lao hình bộ, chờ ngày xử lý!"
Nói xong thì tức giận phất tay áo bỏ đi, chỉ để lại một câu: "Hoãn thi Đình, chọn một ngày khác, bãi triều!"
Quan viên và các cống sĩ vừa lui xuống vừa âm thầm to nhỏ, lắc đầu than thở. Tô Án chầm chậm bám theo phía sau, không ngờ mình lại tránh được kiếp nạn một cách lạ thường thế này, giống như đã xem một bộ phim có tình tiết lên xuống thất thường vậy.
Ta đoán đúng mở đầu câu chuyện, nhưng lại đoán sai kết cục, quả nhiên triều đình cổ đại rất trâu bò rất mạnh mẽ.
Đang suy nghĩ miên man, bỗng nhiên một nội thị mặc áo cổ tròn thêu hoa hướng dương đuổi đến từ phía sau, nói với hắn: "Tô cống sĩ, thái tử điện hạ gọi ngươi đến Hoa Cái điện yết kiến."
Tiểu quỷ kia tìm hắn à? Không phải muốn tìm cơ hội tính sổ hắn đó chứ?
* * *
Tô Án thấp thỏm đi theo nội thị đến Hoa Cái điện, vừa đến gần cửa cách phiến[8], đã nghe thấy âm thanh khàn khàn của thiếu niên đang cười thả ga, nói một cách ngắt quãng: "Người không nhìn rõ sắc mặt của Phụng An hầu, buồn cười lắm, y như một con la đực già đá hậu.. Còn có Lý thái phó bị té ngã kia nữa, khi ra khỏi điện vừa đỡ eo vừa lầm bầm, lần này bên tai phụ hoàng có thể thanh tĩnh ít nhất nửa tháng.."
Một âm thanh hiền hòa cao quý khác nói: "Nghịch ngợm, Lý thượng thư là thủ phụ[9] nội các, còn là thái sư của thái tử, làm gì có đạo lý học sinh chế giễu thầy chứ."
[9] Danh xưng của đại học sĩ đứng đầu thời Minh – Thanh
Tô Án nghe mà ngây người, thầm nói không phải thái tử muốn gặp hắn à, sao hoàng đế cũng ở đây? Vừa nãy trong đại điện Cảnh Long đế vẫn còn nổi giận đùng đùng, chớp mắt đã nói chuyện dịu dàng ấm áp với thái tử rồi, xem ra Chu Hạ Lâm nghe nói vừa ra đời đã được phong làm trữ quân này thật sự rất được cha y cưng chiều.
Chưa kịp suy nghĩ gì thêm, thì nội thị bên cạnh đã cất cao giọng bẩm báo. Hoàng đế đáp "tuyên", Tô Án chỉ đành căng da đầu mà bước vào điện, khấu đầu hành lễ.
Tuy nói hắn đến triều đại này đã được nửa năm, nhưng vẫn chưa quen kiểu hành lễ quỳ gối của người cổ đại, chỉ đợi hoàng đế mau kêu hắn bình thân.
Nào ngờ mặt mày Cảnh Long đế sa sầm, cũng không lên tiếng, chỉ nhìn hắn với đôi mắt hẹp dài lạnh lùng kia.
Như có một trận mưa thu lạnh lẽo trút xuống đầu vậy, Tô Án lập tức nổi da gà: Ánh mắt này đáng sợ quá! Chẳng lẽ hắn lại chọc giận thiên uy ở đâu đó rồi ư? Ngay cả hoàng thân quốc thích, đại thần nội các cũng bị ném vào đại lao, một cống sĩ nhỏ bé như hắn, không biết sẽ bị xử lý thế nào đây.
Trong ấn tượng, hình phạt của triều đại này rất nghiêm khắc, gì mà "chém đầu thị chúng, thọc gậy tre, cọ rửa", còn có hình phạt lăng trì tiếng tăm lừng lẫy đã từng chiêu đãi không ít trung thần và gian thần nữa.
Chết lại không sợ, dù sao cũng đã chuẩn bị tâm lý, nhưng chỉ sợ trước khi chết còn bị máu thịt be bét, đau không muốn sống, vậy thì hắn thà quay lại kiếp trước để bị mười cái chậu hoa đập trúng cùng lúc còn hơn.
Đang suy nghĩ đến mức lạnh cả sống lưng, thì bỗng nghe Cảnh Long đế hờ hững nói: "Tô Án, ngươi có bản lĩnh lớn lắm, chỉ với một câu đối đã khuấy đảo triều đường nổi lên sóng to gió lớn, quả là không xuất hiện thì thôi, vừa xuất hiện đã khiến người khác phải kinh sợ."
Tô Án vội vàng bày tỏ sự trong sạch: "Thần chỉ làm luận theo đề bài thôi, một lòng muốn trả lời sách luận cho tốt, tuyệt đối không có ý công kích triều thần, có cho thần một trăm lá gan thần cũng không dám, xin bệ hạ minh giám!"
Cảnh Long đế bưng ly trà lên, dùng nắp chậm rãi gạt viền ly, nói: "Không cần phải lo sợ, tuy ngươi làm việc lỗ mãng tùy tiện, nhưng dù sao cũng có tấm lòng trong sạch, trẫm cũng không muốn trách phạt nặng quá, chỉ phạt nhẹ thôi, để làm gương cho ngày sau. Ngươi lui xuống nhận hai mươi đình trượng[10] đi."
[10] Hình phạt đánh gậy đối với quan lại trong triều