Translator: Lục Tịnh An
Lưu Vi Nghị vừa nghe khẩu dụ của thánh thượng, thấy trúng tim đen, vừa muốn lĩnh chỉ, thì nghe thấy một giọng nói mềm mại: "Hoàng gia, người xem mấy câu này đi, nô tì cảm thấy khá thú vị--"
Hóa ra là Lam Hỉ, thái giám chưởng quản Ti Lễ Giám theo hầu bên cạnh Cảnh Long đế. Hắn vốn là người Phúc Kiến, năm mười lăm tuổi đã di cư vào kinh thành theo nhóm lưu dân, chẳng có cái ăn cái mặc, nên không thể không tịnh thân rồi vào cung làm nội thị.
Quan niệm quê cha đất tổ của người Mân khá nặng, tuy nói thái giám Lam Hỉ này cũng làm không ít chuyện lạm dụng chức quyền vì tình riêng, tham ô nhận hối lộ, vơ vét lượng lớn của cải bất chính trong triều, nhưng vẫn chịu sai người về quê cũ quyên tặng tiền bạc tơ lụa mỗi năm, xây dựng từ đường để bố thí lương thực gì đó, nên cũng có rất nhiều đồng hương mang ơn hắn.
Lần này hắn vừa nghe là thí sinh Phúc Kiến, trong lòng liền thiên vị hơn vài phần, lại thấy trên bài thi đề tên Tô Án, tên tự Thanh Hà, suy nghĩ xoay chuyển nhanh chóng: Tô Thanh Hà, cái tên này hơi quen tai.. Chẳng phải là con trai độc nhất của tri phủ Phúc Châu Tô Khả Nhân sao? Nhà hắn và tổ tiên ta còn có chút quan hệ, nếu đã là đồng hương, tốt xấu gì cũng phải giúp một tay.
Cảnh Long đế khá rộng lượng và coi trọng thái giám theo hầu này, nghe nói vậy bèn cầm bài thi lên lại, thấy trong đó có mấy câu quả thật nghiêm chỉnh tinh tế, tài viết không tầm thường, nếu đánh giá kĩ thì còn thấy có ý tứ triết lý cảnh tỉnh người đời, khẽ gật đầu: ", không tệ, câu này có khí phách phi phàm.."
"Câu có hàm ý khá sâu sắc, mượn vật để nói lý, đúng là đạo lý vừa phải.. Ừm, người này vẫn có mấy phần tài hoa, chỉ là tùy ý càn rỡ quá mức, không tuân thủ quy tắc, e rằng không phải người tài có thể làm trụ cột quốc gia."
Nếu Cảnh Long đế biết được, mấy câu duy nhất y tán thưởng, lại là phần "trích dẫn danh ngôn của danh nhân" của Tô Án, thì không biết sẽ có cảm nghĩ thế nào.
Lam Hỉ vừa thấy có hi vọng, liền rèn thép nhân lúc còn nóng: "Hoàng gia, tuy nô tì chỉ hiểu sơ về văn chương, nhưng cũng có nghe dân gian truyền tai nhau, nói Tô Án này là thần đồng, sáu tuổi có thể ngâm thơ làm câu đối, bảy tuổi thuộc lòng tứ thư ngũ kinh, tám tuổi đã viết văn rất hay, sao lại không thông thạo cách thức tám vế được? Rất có khả năng là hắn có tài hoa đầy mình, nhưng lại lo không được người yêu tài phát hiện, nên mới dùng chiêu độc này, sáng tạo khác người, mới dễ thu hút sự chú ý của thánh thượng, tuy hành động này không ổn thỏa lắm, nhưng nghĩ rằng thiếu niên thường tùy tiện, nô tì cảm thấy không nên chèn ép quá mạnh, làm tổn thất hạt giống tốt."
"Cách nói thần đồng" của Lam công công cũng không phải là tự bịa ra, đúng là Tô Án khá có tài danh ở Mân Trung, chẳng qua hiện giờ tuy lọ vẫn còn, nhưng mực bên trong đã đổi thành hồ dán từ lâu.
Cảnh Long đế suy nghĩ một lát, cảm thấy khá có lý, gật đầu nói: "Thiếu niên làm việc thường sẽ không đủ vững vàng, ngông cuồng tùy tiện, ỷ vào tài năng mà làm càn, cần phải mài giũa thêm mới đảm nhận được việc lớn."
Lam Hỉ vội nói: "Hoàng gia anh minh thần võ, quả thật rất có mắt nhìn người."
"Vậy cứ tạm thời cho làm cống sinh trước, lúc thi Đình trẫm sẽ tự mình kiểm tra hắn, xem thử có phải là chỉ có hư danh hay không." Cảnh Long đế rung rung quyển trục, đứng dậy nói, "Trẫm phải hồi cung xem thái tử thế nào, việc ở đây giao cho mấy học sĩ các ngươi xử lý, đừng vì chuyện nhỏ mà mất đi lợi ích lớn, làm lỡ việc tuyển chọn nhân tài cho kỳ thi mùa xuân."
Lam Hỉ đi chầm chậm theo phía sau, trước khi đi còn đắc ý liếc nhìn Lưu Vi Nghị một cái.
Lưu học sĩ buồn bực: Ta hết nhịn rồi lại nhịn, thật sự đã không nhịn nổi nữa, hoạn quan quyền thế đáng chết này, hiếp người quá đáng!
"Tài hoa đầy mình, lại lo không được phát hiện ra" là có ý gì, rõ ràng đang chỉ trích những học sĩ Hàn Lâm viện bọn ta không phải Bá Lạc[1], không nhận ra được ngựa tốt ngày đi ngàn dặm, quả thật là nói lời gièm pha thẳng mặt mà chẳng kiêng dè gì, nhưng thánh thượng vẫn cứ nghe lọt tai lời nói của hắn, lâu ngày tất nhiên sẽ sinh lòng bất mãn với các quan văn.
[1] Người nước Tần thời Xuân Thu, giỏi xem tướng ngựa. Có ý chỉ những người giỏi phát hiện nhân tài.
Nội thị chuyên quyền độc đoán, có thể khuyên cả thánh thượng thu hồi khẩu dụ, sẽ có một ngày trở thành tai họa lớn của triều đình! Lát nữa phải mau chóng đi thăm hỏi lại bộ thượng thư, đại học sĩ nội các Lý Thừa Phong Lý đại nhân, tập hợp văn thần có liên quan, cùng lập kế trừ gian, không thể để cho phe phái hoạn quan này tiếp tục kiêu ngạo ngang ngược nữa!
Bên này hắn tức đến mức nghiến răng, nào biết suy nghĩ của Lam công công cũng gần giống với hắn: Đám Nho sinh cổ hủ này, thường ngày luôn chướng mắt ta, trong triều ngoài triều đều líu ra líu ríu liên miên không dứt, lắm mồm như chim sẻ khiến người ta chán ghét. Còn có đám ngôn quan kia nữa, ngay cả thiên tử mà cũng dám vạch tội và mỉa mai, làm hại long thể uất ức bất an. Rồi sẽ có ngày ta nhổ hết tóc trên đầu các ngươi, bỏ vào nồi đổ nước vô hầm, xem còn ai dám gây hấn nữa không.
Hắn nói đỡ cho Tô Án, không chỉ vì tình đồng hương, mà trong lòng còn có tính toán khác: Nếu có thể lôi kéo Tô Án, để hắn bước vào phe phái quan văn với thân phận tiến sĩ làm nhân tố bí ẩn, thì cũng có thể xem là một nước cờ hay.
Còn về Tô Án đã đi một vòng từ họa đến phúc trong chốc lát, hoàn toàn không biết mình đã trở thành ngòi nổ của cuộc chiến tranh đoạt quyền lực.
Bây giờ hắn đang vô cùng vui sướng mà chui vào con hẻm Yết Chi, đi nghe khúc của danh kỹ Nguyễn Hồng Tiêu.
* * *
Trời sập tối, đèn hoa được thắp lên, dòng người qua lại tấp nập trong hội miếu Thành Hoàng.
Trên đường lớn Tam Lí Hứa, sạp hàng rộn ràng hai bên đường, bày bán vật phẩm quý giá, cực kì náo nhiệt. Trong đám đông còn xen lẫn không ít người Hồ mắt xanh, đang nói chuyện rôm rả với bộ dạng giàu nứt đố đổ vách.
Tô Án chắp tay sau lưng, rảo bước trên đường với vài ba thí sinh khác, nghe bọn họ thao thao bất tuyệt về kinh, sử, tử, tập[2], cảm thấy vô cùng nhạt nhẽo, vừa gật gù liên tục giả vờ hùa theo, vừa liếc nhìn những món đồ chơi mới lạ được bày bán trên đường.
[2] Cách phân loại sách vở ngày xưa: Kinh điển, Lịch sử, Chư tử, Văn tập
Phong tục của triều đại này khá cởi mở, rất nhiều phụ nữ dân gian mặc váy nguyệt hoa[3], áo thủy điền[4] rực rỡ, khoác áo không tay vừa vặn bên ngoài, ra ngoài đi dạo hội miếu, trên đường toàn là trâm phượng lay động, tương đối nên thơ.
Tô Án lo nhìn đông ngó tây, dần dần tụt lại phía sau.
Bất thình lình hai tay bị người ta nắm lấy, hắn chợt kinh ngạc hoàn hồn lại, chỉ thấy thí sinh cùng quê Hoàng Chủy đang cầm tay hắn với tư thế trang trọng khác thường, khuôn mặt trắng trẻo đỏ lên, cánh mũi khẽ phập phồng.
Tô Án cảm thấy kì lạ, đã là bạn học cũ rồi, ngươi muốn nói gì thì cứ nói thẳng đi, có cần phải kích động như vậy không. Miệng lại hỏi: "Ngữ Đường huynh, có chuyện gì?"
Hoàng Chủy mấp máy môi vài cái, nói nhỏ: "Lần tuyển chọn sĩ tử kỳ thi mùa xuân này, Thanh Hà huynh có tài cao, chắc chắn sẽ được đề tên bảng vàng."
Tô Án cười khan vài tiếng, "Đâu có đâu có, tài học của tiểu đệ hạn hẹp, chỉ e tên sẽ xếp sau Tôn Sơn[5] . Tài tử thi Hội đông đúc không dưới vạn người, mà chỉ chọn ra ba trăm cống sinh, cũng giống như thiên quân vạn mã đi qua cầu độc mộc vậy, tiểu đệ tự biết cầu hẹp khó qua, nên đang chuẩn bị thu xếp tay nải, trở về Phúc Kiến đây."
[5] Không có tên trên bảng vàng. Trích từ điển cố: . Tôn Sơn là một tài tử giỏi hùng biện ở thời Tống. Một đồng hương nhờ Tôn Sơn dẫn theo con trai mình đi tham gia khoa cử ở thành thị khác. Khi trở về, đồng hương hỏi con ông ta có thi đậu không, Tôn Sơn trả lời: "Cái tên cuối cùng trên danh sách người thi đậu là Tôn Sơn, con của ông xếp sau ta."
Hoàng Chủy nghe xong thì hai mắt phát sáng, ra sức nắm tay hắn, buột miệng nói: "Ta cũng đang có ý định này, đường về quê xa xôi ngàn dặm, nếu đi chung sẽ có thể chăm sóc lẫn nhau, nếu Thanh Hà huynh không chê, chi bằng hai chúng ta.. chúng ta kết làm huynh đệ đi, được không?"
Tô Án hết hồn suýt nữa là nhảy lên luôn, rút tay về theo bản năng.
Đừng tưởng "kết làm huynh đệ" này có nghĩa là kết nghĩa anh em.
Nam phong khá thịnh hành ở triều đại này, các gia đình sĩ đại phu[6] thường nuôi giấu thiếu niên, trong dân gian cũng hay thấy chuyện hai người đàn ông yêu nhau. Nam phong của khu vực Mân Việt cực thịnh, phong tục khác biệt:
[6] Xưng hô chung của sĩ tộc, quan viên và gia đình giàu có
Hai nam tử chỉ cần tâm đầu ý hợp, sẽ kết làm huynh đệ, lập gia thất giống như vợ chồng, cha mẹ săn sóc như con rể, hàng xóm cũng vui vẻ công nhận. Đợi đến lúc lớn tuổi hơn, ai nấy tự lấy vợ sinh con, anh kết nghĩa vẫn cần phải phụ trách chi phí đón dâu và kế sinh nhai sau này cho người em, thậm chí qua lại thân thiết suốt đời.
Tuy Tô Án hiểu rõ tập tục xưa của quê hương, nhưng lại chưa từng sinh ra loại ý nghĩ này, còn chưa yêu đủ mỹ nữ yểu điệu đâu, hà cớ gì phải đi theo con đường yêu đương đồng tính này. Nói theo lời của hắn chính là: Quả thật tình yêu nam nam rất cảm động, nhưng không hợp khẩu vị của trai thẳng như sắt thép là ta.
Lập tức rút mạnh tay về, đang suy tư xem nên từ chối thế nào mới không làm tổn thương lòng tự tôn của chàng trai đồng tính này, thì bỗng nhiên khóe mắt liếc thấy một bóng người bên cạnh, đúng như ý nguyện nên hắn đã kêu lên: "Này, ờ.. là ai nhỉ-- đúng rồi, ngươi đó, lần trước không cẩn thận đụng ngã công tử, lễ tiết không chu toàn, tại hạ áy náy trong lòng, nên hôm nay đặc biệt tới nhận tội."
Rồi quay đầu bối rối cười với Hoàng Chủy: "Ngữ Đường huynh, thật không khéo, tiểu đệ đang có việc riêng cần xử lý, hôm khác chúng ta nói tiếp, hôm khác nha."
Nhìn bóng lưng hồn bay phách lạc của Hoàng Chủy, Tô Án thở phào một hơi, quay đầu đi mất, đang tính là sau này phải cách hắn càng xa càng tốt, tuyệt đối không cho hắn cơ hội "hôm" khác.
Nhưng lại nghe thấy một giọng nói thiếu niên thô ráp hét lên: "Ngươi, đứng lại cho ta!"
Tô Án gãi đầu, thầm than oan gia ngõ hẹp, đành bất lực dừng chân rồi xoay người lại.
Trước mặt đúng là tiểu công tử kiêu ngạo phách lối kia, vẫn mặc một bộ nhung trang gọn gàng, dây lụa thắt ngang eo đã đổi thành dây da đính bạch ngọc, càng tuấn tú tôn quý hơn hôm đó. Chẳng qua nét mặt ngạo mạn ngứa đòn kia, khiến Tô Án hận không thể đạp một chân vào mũi y.
Tiểu công tử cũng đang đánh giá hắn từ đầu đến chân.
Hôm đó Tô Án chạy nhanh đến mức thở hồng hộc như trâu, y lại ngã mạnh đến mức choáng váng đầu óc, hoàn toàn không nhìn rõ được dáng vẻ của thư sinh cao gầy này ra sao.
Bây giờ quan sát cẩn thận một lượt, chỉ thấy hắn đang mặc một bộ thâm y[7] màu xanh dương sẫm, tay áo rộng viền đen, eo thắt dải lụa màu xanh lá, một miếng ngọc bội chạm khắc lá sen rũ trên vạt áo trước, làm nổi bật dáng người mảnh mai như cành liễu, tư thái như mây trôi trên trời.
Cốt cách thế này, vốn nên khiến người ta nghĩ đến "quân tử nho nhã, như cắt như gọt, như mài như giũa" trong [8], nhưng đôi mắt phượng đang híp lại không vui kia, nhìn dưới ánh đèn như có tia sáng dịu nhẹ đang lưu chuyển, rõ ràng lại quá mức dụ dỗ, cứ như dáng vẻ quân tử hiền lành kia hoàn toàn là làm bộ làm tịch vậy.
[8] Chính là , tuyển tập thơ ca ra đời sớm nhất của Trung Quốc
Cơn giận trong đáy lòng y dâng lên, hừ mạnh một tiếng: "Không phải nói là muốn nhận lỗi với bổn công tử à, ngươi chạy đi đâu đó?"
Tô Án thở dài: "Không chạy mà được sao, chỉ sợ gặp một lần lại phải nhận tội một lần, cho dù tại hạ tội ác tày trời, cũng không có nhiều tội để nhận như vậy đâu."
Khóe miệng tiểu công tử khẽ nhếch lên, thầm nói người này nói chuyện cũng khá thú vị đó, cơn giận hơi nguôi ngoai. Suy nghĩ một lát rồi hỏi: "Lúc nãy ngươi nói, thi Hội cũng giống như thiên quân vạn mã đi qua cầu độc mộc ư?"
Tô Án đáp lời mà chẳng hiểu ra sao: "Đúng vậy." Thầm nghĩ chẳng phải phép so sánh này rất bình thường sao, thi đại học năm nào cũng nói như vậy mà.
Tiểu công tử gật đầu nói: "Rất chính xác." Bỗng nhiên liếc nhìn hắn với ý xấu, "Tất cả sĩ tử trong thiên hạ đều liều mạng chen chúc nhau đi lên cây cầu này, ta thấy ngươi gầy trơ xương, chỉ e không chen lấn được với người ta, mà sẽ bị ngã xuống cầu."
Tô Án không cho là đúng, cười hì hì: "Không đúng không đúng, tại sao ta phải chen lấn?"
Tiểu công tử chợt nhướng mày: "Ngươi không muốn làm quan à?"
"Làm quan có gì tốt đâu? Làm quan văn, toàn viết mấy chuyện lông gà vỏ tỏi, phải thức khuya dậy sớm lên triều; làm quan võ, chinh chiến chém giết máu bắn tung tóe, một người ra chiến trường là một người chết."
Tô Án được khơi dậy hứng nói chuyện, tiếp tục khoa tay múa chân mà tán dóc, "Quan nhỏ, gặp cấp trên phải gật đầu khom lưng tặng quà; quan lớn, lại phải đề phòng vuốt mặt hoàng đế mà chết sớm; thanh quan, nghèo rớt mồng tơi túi tiền lép xẹp, tham quan, nơm nớp lo sợ bị chém đầu.."
Chân mày tiểu công tử càng nhướng càng cao, cuối cùng không nhịn được mà nói: "Theo như lời ngươi nói, thì quan gì cũng không làm được à? Không làm quan, vậy ngươi muốn làm gì?"
Tô Án cười tít mắt, cứ như sắp chảy ra một dòng nước mùa xuân vậy: "Tại hạ ấy à, chỉ muốn làm một đứa con chơi bời lêu lổng, làm đại thiếu gia đào hoa, ra ngoài phải dẫn theo một đám tay sai, cưỡi ngựa gọi chó, đá gà bắn chim, rảnh rỗi thì trêu ghẹo nữ tử nhà lành, chẳng phải rất tiêu dao tự tại sao?"
Tiểu công tử kinh ngạc, đưa tay ra chọt hắn, tức đến mức giọng nói phát run: "Ngươi.. cái đồ vô dụng này.."
Tô Án cười lớn: "Nói đùa thôi mà, ngươi tưởng là thật sao."
Hắn phóng khoáng vỗ vai đối phương, "Tiểu quỷ, chúng ta gặp nhau cũng coi như có duyên, mấy ngày nữa ta phải về quê rồi, sau này trời nam đất bắc, cơ bản là không gặp mặt được nữa, ngươi giữ cái này làm kỉ niệm đi, cứ xem như là quà bù đắp của tại hạ." Nói xong thì ngẩng đầu chắp tay sau lưng, rời đi một cách tiêu sái.
Tiểu công tử dõi theo bóng lưng hắn ngây ngẩn hồi lâu, rồi cúi đầu nhìn đồ vật trong tay, hóa ra là một chiếc đồng hồ bạc, bên dưới mặt đồng hồ tráng men khảm nạm một bức tranh sơn dầu Tây Dương, trong tranh là một nữ tử phiên bang[9] nở nang để trần thân trên, đang ưỡn cặp ngực trắng mịn đẫy đà, ôm một bé trai trần truồng trong lòng. Y không kìm được mà hơi đỏ mặt, thầm mắng một tiếng dâm ô, giơ tay lên sắp vứt đi. Nhưng rồi nghĩ lại, cảm thấy không nỡ, cuối cùng vẫn cất vào trong ngực áo.
[9] nước ngoài
Y quay đầu lại căn dặn: "Thành Thắng."
Một bóng người luồn đến bên cạnh y, cung kính nói: "Có lão nô."
"Chuyện lần trước kêu ông làm thế nào rồi?"
Thành Thắng mỉm cười: "Ta nào dám chậm trễ chuyện người giao cho, tất nhiên là đã làm rất vẹn toàn, một giọt nước cũng không lọt."
Chút âm u lướt qua mặt tiểu công tử kia, y nghiến răng: "Dù không đậu tiến sĩ, ta cũng có cách khiến ngươi phải vào triều. Hừ, ngươi không muốn làm quan, nhưng gia cứ muốn bắt ngươi làm đó, xem ngươi chạy đi đâu để tiêu dao tự tại!"
* * *
"Cái gì? Thành cống sinh rồi ư?" Tô Án vừa há miệng, một miếng ngỗng nướng da giòn thịt mềm liền rớt 'bịch' xuống mặt bàn.
Điều này quả thật vượt xa khỏi dự đoán của hắn. Chỉ với bài văn thể văn ngôn không chính thống mà viết đến cuối cùng chính mình còn thấy xấu hổ không thôi kia, vậy mà vẫn có thể giành được sự coi trọng của quan chấm thi, rồi qua ải thi Hội này luôn ư?
Tô Án ngây ngẩn suy nghĩ, chẳng lẽ anh trai chấm bài này.. cũng là người xuyên không à?
Tên đầy tớ báo tin mừng nở nụ cười lấy lòng, gật đầu khom lưng nói: "Chúc mừng công tử gia, bây giờ người là cống sinh rồi, đợi qua kỳ thi Đình đầu tháng sau, thì sẽ là tiến sĩ, đề tên trên bảng vàng đó."
Đầu óc Tô Án vẫn còn mờ mịt chưa suy nghĩ được gì, sau khi tiện tay móc ra một mớ tiền đồng rồi cho hắn lui, thì đi tới đi lui ở trong phòng để sắp xếp lại mạch suy nghĩ.
Kỳ thi Đình hoàng đế tự mình chủ trì, người đứng hầu bên cạnh đều là học giả uyên thâm, tiến sĩ thông thái, giống như một tấm kính chiếu yêu sáng ngời, với chút kỹ năng qua mắt nhỏ bé này của mình, chẳng phải sẽ bị chiếu cho hiện nguyên hình luôn à?
Mất mặt thì không nói, lỡ như chọc giận cửu ngũ chí tôn, trực tiếp bị kéo ra ngọ môn chém đầu, thì hắn phải tìm ai để kêu oan đây?
Tô Án càng nghĩ càng cảm thấy đau buồn tận đáy lòng: Cực khổ sống hai mươi mấy năm dễ lắm sao, kiếp trước cuối cùng công việc cũng đã liên hệ ổn thỏa, bàn bạc xong chuyện cưới xin với bạn gái, kết quả một trận bão quét qua, một chậu hoa trên tầng mười lăm bị cuốn xuống dưới đập lên đầu, mặt mũi biến dạng.. Đời này còn thảm hơn, mới hoàn hồn được nửa năm, chớp mắt lại sắp phải đến âm tào địa phủ, tội cho hắn còn hi vọng được tam thê tứ thiếp, con cháu đầy nhà, đã cơn ghiền làm quan to đây này!
Đi lòng vòng gần nửa canh giờ, nhưng vẫn nghĩ mãi không ra, hắn liền hạ quyết tâm: Cũng không phải chưa từng chết, cùng lắm lại làm u hồn bay đến địa phủ, uống thêm nửa chén canh Mạnh Bà, cứ xem như chết máy rồi khởi động lại thôi, có gì đáng sợ đâu!
Nghĩ như vậy, tâm cảnh trở nên sáng tỏ thông suốt, Tô Án ung dung ngồi xuống bên bàn, bắt đầu uống tiếp rượu của hắn.