Lúc này vua Trần Nhân Tông cử Hưng Ninh Vương Trần Tung đến giả “xin hàng” và hẹn ngày vua nước Nam sẽ đích thân tới hàng.

Tình cảnh quân Mông Nguyên khốn đốn, khiến Thoát Hoan cũng nghĩ quân Đại Việt không khá hơn liền cho là thật. Hắn lệnh quân án binh bất động, sửa sang thành lũy chờ quân An Nam đến.

[Vạn Kiếp]

Nửa đên, khi quân Mông Nguyên trúng kế, nơi lỏng cảnh giác, quân Đại Việt tràn lên tấn công.

“báo, quân An Nam bất ngờ tập kích, đã hạ được 3 trại phía trước”.

“báo, quân An Nam hạ được 2 trại phía đông”.

Tổng tư lệnh Thoát Hoan nghe tin giận sôi người. Hắn hạ lệnh: “ đốt, đốt hết thành lũy cho ta, toàn quân tử chiến!”

Tướng A Bát Xích, Ô Mã Nhi cùng Ái Lỗ và các tướng khác vội vàng ngăn lại: “tổng tư lệnh, không thể được. Ngài mau bình tĩnh lại, càng là lúc nguy cấp, càng phải giữ tỉnh táo tránh trúng kế của chúng”.

Sau 1 hồi khuyên giải, Thoát Hoan mới dẫn lấy lại lý trí mà không còn mù quáng đòi tử chiến nữa, hắn hủy lệnh đốt thành. Các tướng lĩnh quân Mông Nguyên bắt đầu ngồi họp bàn đưa ra quyết sách.

“Tình hình thiếu lương của chúng ta ngày 1 trầm trọng, lòng quân đã nản, cứ cố chấp như thế này sẽ không tốt”. Tướng quân Ái Lỗ lên tiếng.

Ô Mã Nhi tướng thủy binh cũng trầm giọng nói: “còn cả dịch bệnh nữa, quân ta bệnh tật liên miên cả mấy tuần nay rồi”.

A Bát Xích tướng kị binh tiếp lời: “tình hình càng lúc càng tệ, chi bằng rút quân về bảo toàn lực lượng, không thể để quân ta thành ma đói trên đất An Nam này được”.



Giả Nhược Ngu tướng quân cũng bàn: “Quân có thể về, không thể giữ”.

Các tướng khác cũng nhao nhao đại ý: An Nam không phải nơi tốt lành, lương không có, binh sĩ mỏi mệt, cứ cố chấp ở lại, e rằng càng khiến triều đình Đại Nguyên mất mặt, nên quay về thì hơn.

Thấy tướng lĩnh đều muốn rút quân, biết không thể cưỡng ép được. Làm quá tất quân sẽ phản. Thoát Hoan miễn cưỡng hạ lệnh rút quân. Hắn nói: “Nếu các vị đã nhất trí như vậy, ta đồng ý rút quân. Quân chia 2 đường, đường thủy do tướng quân Ô Mã Nhi chỉ huy, đường bộ do ta đảm nhận. Các vị nhanh chóng thu xếp, sáng ngày mai, chúng ta lui binh”.

[Căn cứ đầu não quân Đại Việt]

“báo, quân Mông Nguyên đang tiến hành rút về nước. Quân chia làm 3 đạo đi đường thủy và bộ trở về theo lối chúng đã đi vào”. 1 tên lính chạy vào báo cáo quân tình do thám báo về.

“Ta đã biết”. Hưng Đạo Vương ra lệnh, “triệu tập tướng lĩnh đến họp gấp”.

5 phút sau, tướng lĩnh có mặt đầy đủ. Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn lên tiếng: “các tướng, thời cơ đã tới, hiện tại quân Mông Nguyên đều muốn rút về nước, chúng chia 3 đường thủy bộ. Cánh quân do Ái Lỗ chỉ huy rút về Đại Lý, chúng ta có thể mặc kệ, binh lực quân ta mỏng không quản được nhiều. Trước hết sẽ ưu tiên diệt quân đường thủy của Ô Mã Nhi, triệt hẳn thủy binh sẽ có lợi cho quân Đại Việt, nếu hoàng đế Đại Nguyên Hốt Tất Liệt còn ý định sang xâm chiếm nước ta. Quân bộ binh của ta sẽ chia ra, 1 phần trú tại Tràng Kênh để đánh sườn phải sông Bạch Đằng, 1 phần trú tại khu rừng bên tả ngạn chịu trách nhiệm đánh sườn trái. Thủy quân sẽ chia ra, ẩn náu mai phục trên các sông. Nếu chúng tiến vào, quân ta sẽ phải đánh thật quyết liệt, đẩy chúng về lại sông Bạch Đằng, lập lại trận thế của Ngô Quyền khi xưa từng chiến đấu với quân Nam Hán”.

Nói xong Hưng Đạo Vương nhìn về phía Yết Kiêu, hắn hiểu ý, lập tức nói: “thưa vương, trận địa trên sông đã ổn thỏa, thuộc hạ tự mình kiểm tra 3 lượt, chắc chắn không vấn đề”.

Hưng Đạo Vương gật đầu hài lòng, ngài lại nói tiếp: "Đối phó với quân bộ của Thoát Hoan, chúng ta sẽ cử 5 vạn lên Khả Lý (Lạng Sơn) và ải Chi Lăng đánh. Trước là dồn quân Mông Nguyên hướng Chi Lăng về nhập đoàn cùng Thoát Hoan, sau lại truyền tin giả báo cho chúng, báo cho chúng rằng Đại Việt cử 30 vạn quân chặn các cửa quan ải Nữ Nhi và Khâu Cấp trải dài dài trăm dặm chặn đường về của quân Mông Nguyên. Buộc chúng phải chuyển hướng đi qua Đơn Kỷ (Đình Lập, Lạng Sơn). Nơi này địa thế hiểm trở, chúng ta sẽ tập kích chúng ở đây cho chúng bài học nhớ đời”.

Sau khi phân chia công việc, tướng lĩnh quân Đại Việt bắt tay vào hành động. Quả nhiên, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn dự liệu không sai. Tuyến đường bộ Thoát Hoan thực sự chia 2 cánh đi đúng theo đường cũ. Quân Đại Việt tại Chi Lăng đánh rất hung hăng, khiến quân Mông Nguyên do tướng A Bát Xích chỉ huy phải rút về nhập đoàn cùng Thoát Hoan, đến khi qua Đơn Kỷ gặp mai phục, toàn quân tán loạn tháo chạy, tướng A Bát Xích bị trúng tên độc chết trên đường càng khiến Thoát Hoan hoảng sợ, hắn tái diễn cảnh chui ống đồng lần 2 để về nước trong nỗi căm hận quân Đại Việt.

Trên đường sông, bộ binh của tướng Trình Bằng Phi do Thoát Hoan cử đi hộ vệ trên đất liền cho thủy quân của Ô Mã Nhi và Phàn Tiếp bị quân Đại Việt áp đảo đánh lùi về Vạn Kiếp chạy theo Thoát Hoan. Thủy quân của Ô Mã Nhi mất đi đội hộ vệ, bị quân Đại Việt chặn đánh liên tục.