Tinh mơ sáng hôm sau, chúng tôi lên đường.

Tôi đã mất cả đêm để ảo tưởng rằng mình sẽ oai phong lẫm liệt, sánh vai cùng các "chiến tướng" dẫn binh lính võ bị đầy đủ tới huyện Mai Vị dẹp bạo loạn nhưng hoá ra tôi đã nhầm. "Đoàn quân" từ trên xuống dưới, từ trái qua phải tất thảy tổng cộng vỏn vẹn đúng ba người, bao gồm Long Đĩnh, Lịch Vũ và tôi. Không ai trông giống như đi nghênh chiến mà trái lại, dùng từ "bần cùng' hay "xơ xác" chắc là vừa đủ để miêu tả những bộ đồ hai con người đó đang mặc trên người.

Tôi ho khan vài tiếng, cố giả bộ mình rất nhanh chóng thích nghi với tình hình nhưng không nhịn được mà nhìn Long Đĩnh thêm một chút, lại nhìn Lịch Vũ mấy lần. Nếu lỡ bây giờ lạc vào một đám đông dân cứu nạn, chỉ nhìn sơ qua mà không tính đến những yếu tố như cơ bắp cường tráng, khí chất vương giả hay độ đẹp trai thì tôi đảm bảo, không một ai nhận ra kia là vị chúa thượng vạn dân Đại Cồ Việt tôn thờ, còn đây là Chỉ huy sứ lẫy lừng tiếng tăm.

Tôi phải mím môi suốt dọc đường, cố gắng không cười hi hi ha ha thành tiếng. Nói trắng ra tội chế giễu chủ nhân cũng chẳng phải hay hớm gì.

Trên đường đến huyện Mai Vị gần như chẳng mấy khi chúng tôi dừng lại hay gặp ai đó dọc đường. Những người cần chạy đều đã chạy hết, những người không chạy kịp hoặc là chết vì đói, hoặc là chết dưới lưỡi đao của giặc Man, hoặc là chết trong chính cuộc bạo loạn ở Mai Vị.

Hoan Châu là vùng đất núi non hiểm trở, Mai Vị lại nằm heo hút cách cả nửa ngày đường tính từ trại cứu nạn đầu tiên. Chúng tôi cưỡi ngựa không ngừng nghỉ, băng qua những cánh đồng sâu trũng nước còn ngập mênh mông một màu trắng bạc. Khắp những triền đê phủ kín một màu nâu nhờ nhờ của bùn đất lở ra sau những cơn mưa dai dẳng không nghỉ.

Mai Vị không phải là một huyện lớn nhưng có vị trí đặc biệt quan trọng, tiếp giáp ranh giới giữa Đại Cồ Việt và các nước lân bang. Không khó để nhận ra Long Đĩnh đặc biệt quan tâm đến việc trị an của nơi này.

Trước cổng vào thành Mai Vị có một điếm lính canh, Lịch Vũ dừng lại trình giấy thông hành của cả ba chúng tôi, giải thích qua loa rằng cần nghỉ giữa đường vì có một người bỗng dưng đổ bệnh. Nói đến đây tên lính đen nhẻm gầy nhom ngó qua Long Đĩnh, xác nhận rằng mắt y sưng húp híp thì không khỏi thêm gì mà mở cổng thành cho vào.

Dọc tuyến đường chính rộng thênh thang của Mai Vị la liệt xác người chết, những người bị thương hoặc tập tễnh, hoặc nằm bẹp dí dưới một gốc cây trơ lá. Chốc chốc cả tôi và ngựa lại bị xô dạt sang một bên bởi những đám đông cầm gậy gộc chửi rủa, la hét không ngừng. Binh lính ai nấy lăm lăm những cây thuổng dài đến hai thước, liên tục đập xuống lớp người đang chen lên phía trước chờ mong tới lượt phát lương thực. Tôi quay mặt đi, nhắm chặt mắt không dám nhìn tiếp khi vừa thấy ông lão nọ bị bổ vào đầu một gậy đến lênh láng máu tươi.

Ngựa dong đến đâu người dân Mai Vị nhìn theo đến đấy bằng những ánh mắt hiếu kỳ nhưng đờ đẫn mỏi mệt.

Long Đĩnh đi chậm lại, đoạn quay sang bảo:

"Xuống ngựa nghỉ chân tại khách trọ này đi."

Tôi vâng dạ rồi cả ba mau chóng xuống ngựa, chọn khách trọ trông có vẻ còn "khang trang" sạch sẽ nhất, vị trí vừa đủ thuận lợi nhìn thẳng sang hướng quan quân đang phát lương thực nhưng vẫn đủ kín đáo để không bị chú ý rồi mau chóng tiến vào.

Rõ ràng rằng Mai Vị nằm trên vị trí huyết mạch, người qua kẻ lại từ khắp nơi nhiều vô số kể, chỉ cần nhìn qua số khách trọ có tại đây với những vùng tôi từng đến là có thể đoán ra ngay. Vậy mà ở trong tao đoạn loạn lạc khó khăn này, xem chừng việc làm ăn ở đây cũng chẳng còn được như xưa nữa. Vừa thấy chúng tôi bước vào ông chủ đã hồ hởi:

"Ba người ni muốn ăn chi để tôi mằn hầy(1)?"

Tôi vốn đã đến Hoan Châu được mấy ngày nhưng nhất thời vẫn chưa quen được với phương ngữ của người ở đây. Trái lại cả Lịch Vũ và Long Đĩnh đều có vẻ như nghe hiểu. Tôi ngơ ngơ ngác ngác, Long Đĩnh rất tự nhiên ngồi vào bàn. Theo lẽ thường cả tôi và Lịch Vũ chỉ dám đứng phía sau. Thấy không khí có vẻ hơi mất tự nhiên, Long Đĩnh tay rót bình trà đặt sẵn trên bàn, quay ra bảo:

"Ngồi cả đi."

Được lời như cởi tấm lòng, tôi nhanh nhẹn ngồi vào bàn. Cả ngày hôm nay rong ruổi trên đường đối với một kẻ mới tập cưỡi ngựa như tôi mà nói đúng là không còn gì mỏi mệt và căng thẳng hơn. Giờ Long Đĩnh lại cho ngồi thì tôi lại càng không dám đứng. Long Đĩnh gọi qua loa vài món đơn giản rồi cùng Lịch Vũ chăm chú quan sát từ phía xa. Tôi ngồi xoa nắn cái hông đau mỏi của mình, tỏ ra cũng chỉ là một khách trọ đơn giản, ngó nghiêng qua các bàn khác.

Đúng như những gì tôi dự đoán, ở Mai Vị này ngoài người Đại Cồ Việt thì xem chừng thương nhân, khách qua đường cũng từ các nước lân bang lui tới. Luận về cách ăn mặc hay kể cả giọng nói đều không có chút gì liên quan với người dân bản địa.

Theo lý mà nói người của Thái y ty cũng sẽ tới đây trong khoảng hai, ba ngày nữa. Chi viện lương thực từ triều đình được cử đến trước song xem ra tình hình ở đây thì cho dù có hay không có chi viện cũng đang rối ren lắm rồi.