Tôi trở về phủ từ chỗ giáo thụ Trần Uy, không nhịn được mà thả phịch người lên giường, rên rỉ một tiếng.

"Trời đất ơi... cái lưng của tôi..."

Mới hai mươi ba tuổi mà xem chừng cái lưng của tôi đã không chịu đựng nổi cường độ lao động quần quật này. Đáng kiếp tôi lắm. Này thì cái tội không chịu vận động, suốt ngày lười biếng hết ngồi lướt Facebook lại qua nằm xem Tiktok. Nếu có biết trước một ngày phải xuyên không, chắc chắn tôi của năm đấy đã cưỡi ngựa bắn cung, chạy bền vượt rào, đẩy tạ nhảy cao... bền bỉ kiên trì đạt quán quân trong thi đấu các môn thể thao phối hợp. Muộn rồi, thật sự giờ này đã quá muộn để cố gắng rồi.

"Đam, nàng còn thức không?"

Tôi nhảy dựng lên khi nghe tiếng gọi của Lịch Vũ ngoài cửa, nhất thời không biết phải xử trí ra sao liền nói vọng ra bên ngoài:

"Bẩm Đô chỉ huy sứ, Đam đã ngủ lâu rồi ạ."

Tôi nghe tiếng Lịch Vũ cười.

"Nhà bếp làm chè củ mài Hương Sơn dâng lên, nàng muốn thử một chút không?"

Tôi thề tôi không phải là người hảo ngọt, lại càng không phải người chưa từng nếm qua của ngon vật lạ nhưng làm gì có ai trên đời từ chối được sức hấp dẫn của bữa ăn khuya? Tôi rón rén ra cửa, Lịch Vũ đang ngồi chờ dưới giàn thiên lý, trước mặt để hai bát chè nóng hổi còn bốc khói nghi ngút. Kể từ sau vụ "tỉnh bằng trà" tôi né Lịch Vũ hẳn. Biết là vậy nhưng sống chung một nhà không thể không chạm mặt, huống hồ tôi còn là thư đồng thân cận. Thôi thì chết sớm siêu sinh sớm, ít nhất còn được chủ động lựa chọn thời điểm.

"Ta nghe nói chiều nay nàng tới phủ Chưởng thư ký chữa bệnh?" - Lịch Vũ vừa hỏi vừa đẩy bát chè củ mài đến trước mặt tôi.

Tôi đón lấy, "Dạ" một tiếng rõ to đáp lời rồi hí hửng nếm thử ngay. Chè củ mài thanh thanh, dẻo ngọt. Trong bát còn được thả vào thêm một bông hoa bưởi phơi khô, thoang thoảng hương thơm. Ăn đến đâu thấy cả người ấm nóng râm ran đến đấy.

"Chưởng thư ký muốn ba ngày một lần Đam qua giúp cô nhà chẩn bệnh." - Tôi lễ phép đáp, không quên xúc thêm một thìa chè đầy ứ ự.

"Công việc vất vả lắm sao? Ta thấy sắc mặt nàng không tốt lắm." - Lịch Vũ hỏi.

Tôi lắc đầu quầy quậy:

"Dạ, Đam không sao, chỉ hơi lạnh một chút. Được Đô chỉ huy sứ cho đi học sao Đam dám kêu than mệt nhọc?"

"Có thể chứ. Nếu nàng mệt không nói ra sao ta biết được?"

Nghe Lịch Vũ nói tôi nhăn nhở, chớp chớp mắt mặt dày hỏi:

"Vậy thì Đam mệt mỏi lắm, người có thể... tăng lương gấp bảy lần cho Đam không?"

Lịch Vũ làm bộ vô cùng cẩn trọng suy nghĩ, đoạn từ tốn đáp lại:

"Không phải ta không thể trả gấp bảy cho nàng, chỉ sợ với cái tính ương ngạnh này có tiền rồi nàng sẽ bỏ mà đi. Hay là nàng thích gì thì cứ mua, phủ Đô chỉ huy sứ sẽ trả hết."

Tôi phun ra một miếng chè củ mài, ho sặc sụa, hai hàng nước mắt chảy ròng ròng. Lịch Vũ rút ra một chiếc khăn tay đưa cho tôi. Tôi không dám ngẩng đầu lên, giả bộ đang mải lau chùi. Chẳng qua chỉ đùa vui một chút không phải là Lịch Vũ tưởng tôi nói thật đấy chứ?

"Ba ngày nữa ta sẽ rèn binh ở Ma Hoàng, nàng ở nhà chớ đi đâu quá xa. Nếu lỡ có chuyện gì thì bảo người đưa thư đến cho ta."

Lịch Vũ dặn dò là thế nhưng tôi cũng chỉ vâng dạ cho qua chuyện rồi tìm cớ lỉnh vào phòng. Ôi dào! Tôi ngoan ngoãn hiền lành là vậy thì có thể xảy ra chuyện gì được chứ? Lịch Vũ khéo lo xa. Nhưng những người nghiêm túc lại thẳng như ruột ngựa cỡ Lịch Vũ thì tôi bớt trêu đùa vẫn tốt hơn.

***

Giữa giờ Dần, mặt trời còn chưa lên tôi đã lẽo đẽo theo Giáo thụ và Tường lên đỉnh Minh Long. Hoa Lư núi non trùng trùng điệp điệp, bốn bề chỉ thấy núi tiếp núi trải ra như vô tận.

Không phải ngẫu nhiên mà Minh Long là ngọn núi được chọn để thu hái thảo dược cho hoàng cung nhưng lí do là gì thì tôi chịu. Bình minh chưa lên tôi đã bị dựng đầu dậy đi leo núi nên bây giờ trong lúc Trần Uy vừa đi vừa giảng thì kiến thức của tôi vào tai nọ lại bị gió thôi sang tai kia rồi trôi tuột luôn ra ngoài. Chân trèo núi mà mắt cứ díu lại. Tôi hoàn toàn di chuyển bằng ý chí chứ không phải bằng sức lực nữa rồi.

Việc hái thuốc được chia ra theo từng nhóm nhỏ, cụ thể từng đầu người. Vì mới đầu mùa đông nên chủ yếu chuyến này đi chỉ thu hái các loại rễ, thân vỏ và hạt thảo dược. Các bộ phận khác như hoa, búp hay lá sẽ đợi sang xuân hoặc mùa hè. Những loại thuốc cần được sơ chế ngay sẽ được thực hiện trên lán nhỏ đặt giữa đỉnh Minh Long, các loại khác sẽ vận chuyển vào trong thành. Lán này cũng là nơi chúng tôi sẽ nghỉ ngơi trong hai ngày một đêm trong thời gian hái thuốc. Cách mấy vọng gác của quân triều đình chẳng bao xa.

Trần Uy Giao cho tôi đi sang hướng Tây để tìm cát căn(1),ngũ bì gia chân chim(2),bán hạ(3),sinh địa(4). Ngoài ra trên đường thấy cây nào có ích thì hái cây ấy đem về và đặc biệt - tôi nhìn đứa trẻ đang nắm lấy vạt áo của mình bèn thở dài - còn phải tìm thêm một củ nhân sâm nghìn năm nữa!

Một tay tôi cầm liềm phăm phăm đi trước gạt hết đống dây leo rừng sang bên, một tay tôi dắt theo Sạ. Phía sau còn có thêm hai cung nga, hai binh lính đi cùng để bảo vệ hoàng tử. Không biết kiếp trước tôi đã phạm đại tội gì ghê gớm mà kiếp này vừa quần quật hái thuốc vừa phải đèo bòng thêm một đám người như vậy chứ?

Đi đến mạn núi phía Tây tôi thả tay Sạ ra, cúi xuống tỏ vẻ vô cùng tử tế, nói:

"Khai Phong Vương, Đam sẽ tìm các loại thuốc cần dùng trước, người có thể bắt đầu đào nhân sâm từ đây."

"Có thật là có nhân sâm không?"

Tôi nhìn đứa trẻ vai đeo cái gùi nhỏ, tay cầm một cái xẻng bé xinh xinh đang đứng chờ, không nghi ngại gì mà gật đầu rụp một cái.

"Người nói có thì chắc chắn là có rồi."

Chỉ qua mấy ngày quen biết nhưng tôi cũng đại khái biết được tính Sạ. Nếu mà nói không có nhân sâm thì rất có thể thằng bé sẽ làm ầm lên, tôi cũng đừng mong được yên bình hái thuốc. Thôi thì nhẫn tâm một lần làm người xấu, lừa trẻ con cũng chẳng hay hớm gì nhưng còn hơn là trải qua hai ngày một đêm trong bể khổ. Đỉnh Minh Long rộng đến vậy nếu không tìm thấy nhân sâm cũng là điều bình thường mà!

Tôi quệt tay ngang mũi, hỏi:

"Điện hạ biết hình dáng cây nhân sâm thế nào không?"

Nghe câu hỏi của tôi Sạ nhếch mép cười, từ ngực áo cẩn thận lấy ra hình vẽ một cây nhân sâm hoa đỏ củ to. Trong giây lát tôi thấy gáy mình lạnh toát. Đứa trẻ này làm việc còn cẩn thận chu đáo hơn là tôi nữa.

Vậy là tôi và Sạ chia ra làm hai, tôi ở hướng bên này hái thuốc còn Sạ ở hướng bên kia hì hục đào nhân sâm. Khá lắm cậu bé, biết tự lập từ sớm là tốt. Hê hê hê hê...

Đợi đến khi mặt trời lên cao hẳn, nắng chiếu rực rỡ khắp nơi thì tôi đã cách vị trí ban đầu khá xa. Dù thi thoảng có chạy qua ngó vài lần nhưng tôi cũng khá yên tâm. Bốn người lớn trông một đứa trẻ thì có thể có chuyện gì được cơ chứ?

Tôi tung tăng đi lại chỗ của Sạ, trên vai đeo một gùi đầy những thảo dược, qua một quãng thì thấy hai cung nga hầu cận Sạ từ trong bụi cây đi ra. Khỏi phải nói cũng đoán được hẳn là mới "giải quyết nỗi buồn". Tôi im lặng đi phía sau. Đằng nào cũng đang giả trai, nếu lên tiếng sẽ làm họ kinh sợ.

"Khai Phong Vương này thật lắm chuyện. Đang yên đang lành lại bắt chúng ta lên núi này!" - Người cao hơn lên tiếng, ngữ khí có hơi bực dọc.

Tôi trợn tròn mắt ngạc nhiên. Lá gan cũng lớn nhỉ? Giữa thời phong kiến này mà dám cả gan nói xấu chủ nhân, hơn nữa còn là con trai độc nhất của vua Long Đĩnh thì chắc chắn là chán sống lắm rồi. Tôi nhón chân thật nhẹ nhàng, cố gắng đi phía sau nghe hết câu chuyện.

Cung nga vừa nghe người kia than thở liền nhún vai:

"Còn chẳng biết có phải con đẻ của chúa thượng không hay nghiệt chủng ở đâu mang về."

Tôi hoang mang đến độ phải tự bịt miệng mình để không kêu lên.

Cái gì cơ?

Chẳng phải Sạ được Long Đĩnh yêu chiều vậy à?

Nhưng lời nói của hai cung nga kia có phần chướng tai, không nhịn được tôi liền "e hèm" một tiếng đánh động rồi đi lên phía trước, cắt ngang cuộc trò chuyện. Cung nga thấy tôi thì mặt ai nấy xanh lét còn hơn lá cây rừng, vội vàng quỳ rạp xuống:

"Bẩm Thái y..."

Tôi trỏ một trong hai:

"Nói ta nghe thân thế điện hạ làm sao?"

Không ai trả lời hết lấm lét nhìn nhau lại dập đầu liên tục. Tôi thở dài, xoa xoa trán như đang suy nghĩ đau đầu lắm.

"Vậy hết cách rồi, ta phải ra ngoài kia tường thuật lại cho bọn Thân quân, để xem khi trở về chúa thượng giải quyết thế nào."

"Thái y tha mạng." - Hai cung nga đồng thanh.

Quy luật mặc cả là nhằm lúc hợp lý phải bỏ đi ngay. Tôi chắp tay sau lưng, giả bộ lắc đầu chán nản như thể "không ai cứu nổi các ngươi đâu" rồi quay lưng tiến về phía Sạ.

"Chuyện là... giữa lúc đang chinh chiến ở trại Phù Lan chúa thượng sai người mang điện hạ về cung, mùa xuân năm nay thì phong làm Khai Phong Vương(5). Nghe nói điện hạ được nuôi dạy bên ngoài từ nhỏ, nay người lên ngôi an ổn mới đón về." - Cung nga vừa nức nở vừa kể tường tận đầu đuôi.

Tôi gật gật đầu nhưng kệ cho cung nga quỳ, cứ thế quay về phía Cao Sạ. Hai người lớn mà đi nói xấu một đứa trẻ thì cũng đáng bị phạt lắm. Vậy ra từ nhỏ Sạ đã sống ngoài cung, bảo sao lại xuất hiện lời đàm tiếu liên quan đến huyết thống hoàng tộc. Nhưng trước đây bối cảnh tranh giành ngai vàng phức tạp như vậy việc nuôi hoàng tử ngoài cung không phải không có khả năng. Tôi hầu hạ bên cạnh thánh giá chuyện gì nên biết thì phải biết, bằng không có ngày lỡ lời mang hoạ sát thân mà chẳng rõ duyên do.

Tôi về gần đến nơi thì thấy binh lính đang túm tụm chỗ Sạ, ồn ào không thôi. Linh tính mách bảo tôi có điều gì bất trắc, tôi xốc gùi trên vai rồi chạy thật nhanh đến chỗ Sạ.

"Điện hạ, có chuyện gì vậy?"

Sạ đang ra sức gãi, cả một vùng ở bàn tay ửng đỏ lên. Tôi gấp gáp giữ chặt tay Sạ lại rồi quay sang hỏi binh lính:

"Điện hạ bị làm sao thế này?"

"Tiểu chức không biết, bỗng dưng điện hạ kêu ngứa ạ." - Binh lính trán nhăn tít lại, lo lắng trả lời tôi.

Nếu có chuyện gì với Sạ thì cả đám chúng tôi chết chắc. Tôi nhìn quanh chỗ thằng bé đang ngồi để kiểm tra. Ở nơi rừng núi như thế này không lẽ đã đụng phải thứ gì rồi?

Không phải sâu róm. Không có bọ nẹt. Thứ này là... cây lá han(6)?

Tôi khựng lại, thôi không xong rồi!

Lá cây han chứa một chất làm ngứa cực mạnh khiến da bị lở loét, buốt, đặc biệt với người da mỏng còn có thể bị dị ứng tới mức tử vong.

_______

Chú giải:

(1) cát căn: vị thuốc đông y làm bằng rễ cây sắn dây phơi khô.

(2) ngũ bì gia chân chim: hay chân chim tám lá, đáng, lằng, là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng cuồng.

(3) bán hạ: cây mọc hoang, lá khía thành ba thuỳ nhọn, hoa màu đỏ bao bọc trong một cái mo, mùi thối, củ dùng làm thuốc.

(4) sinh địa: củ sống chưa chế biến của cây địa hoàng, dùng làm thuốc.

(5) Bính Ngọ, /Ứng Thiên/ năm thứ 13 [1006], (Vua vẫn theo niên hiệu Ứng Thiên; Tống Cảnh Đức năm thứ 3). Mùa xuân, tháng hai, phong con trưởng là Sạ làm Khai Phong Vương. (Đại Việt sử ký toàn thư)

(6) Cây lá han: Một loại cây độc thường mọc trên các khu rừng phía Bắc và Tây Nguyên, chứa độc gây ngứa và lở loét, thậm chí tử vong.