Ta hiểu rõ lo lắngcủa bọn họ, Tào Tháo đang lúc hưng phấn, chuẩn bị tới lúc đại khởi,trong thời gian ngắn ngủi nửa năm, phụ thân huynh đệ đều bị giết, ngườinhà gần như mất hết. Sau đó bản thân lại bị bằng hữu tin tưởng cùng thần tử mình trọng dụng bán đứng. Nếu không có những mưu sĩ này trợ giúp,đất đai cũng chẳng còn, thật khó có chỗ an thân. Còn gặp một đám nhữngkẻ lừa đảo, phản đồ, có thể nói là đang trên đỉnh núi cao rơi xuống khenúi, ai gặp phải cũng khó mà chịu đựng được. Kỳ thật thực lực ông ta vẫn còn, vấn đề là, Tào Tháo hiện thời không còn giống lúc vội vã tấn côngĐào Khiêm, giận dữ mất đi lý trí, mà là mất đi lòng tin với mọi chuyện,đối với việc kết giao với người khác đã mất đi dũng khí, cho nên mới cóbiểu hiện uể oải, chán chường thất vọng. Ta cần phải suy nghĩ xem nênkhuyên bảo ông ta thế nào để một lần nữa hồi tỉnh. Khúc mắc này khôngcởi được, sẽ để lại nhiều di chứng.
Ta cũng độtnhiên hiểu được Tào Tháo về sau vì cái gì tin tưởng Trình Dục như vậy.Trình Dục xuất hiện muộn hơn những người khác, nhưng lại là một trongnhững người trung thành nhất. Chẳng trách, tới lúc Tào Tháo đã khống chế được một nửa thiên hạ, mặc kệ ai cáo ngầm Trình Dục, Tào Tháo đều không để ý, không chỉ không để ý, mà còn càng trọng thưởng. Mà Tuân Úc, mặcdù Tào Tháo biết rõ lòng ông ta ở bên hoàng đế, chỉ cần Tuân Úc khôngcông khai phản đối, ông ta đều nhẫn nhịn, không chỉ nhẫn, còn khôngngừng đề bạt, trọng dụng. Một phần, vì Tuân Úc đúng là một kỳ tài loviệc nội chính, mặt khác, cũng là vì lần này Tuân Úc trung thành. Chonên, sau khi Tào Tháo bất đắc dĩ bức tử Tuân Úc, đối với hậu nhân củaông ta quan tâm gấp bội, không ngừng ban thưởng.
Ta cũngbiết rõ, Trương Mạc cùng Trần Cung làm phản, Trương Mạc phản bội chínhlà tình bằng hữu sinh tử cùng Tào Tháo; Trần Cung phản bội chính lànghĩa vua tôi của thần tử đối với chủ công. Mà hai người bọn họ mộtngười là bạn tốt, thậm chí là bằng hữu có thể giao phó cả tính mạng vàgia quyến; một người được ông ta tín nhiệm vô cùng, tín nhiệm đến mứcngười ngoài đều biết Tào Tháo đối tốt với Trần Cung, tốt đến trình độthân thiết chẳng kém người trong nhà. Hai người kia phản, hẳn là nguyênnhân khiến Tào Tháo sau này trở thành người đa nghi hay giết người. Hơnnữa, Ngụy Chủng ngoài dự đoán mọi người chạy sang với Trương Mạc, mà Tất Kham lừa gạt Tào Tháo một phen, đổi lại là ta gặp phải đả kích như vậy, đối với cái thế gian gọi là bằng hữu, tri kỷ cũng sẽ chết lặng. Kỳthực, nhiều khi, bằng hữu thân thiết nhất lại là đòn tấn công hung hiểmnhất. Không phải tục ngữ có câu: người nguy hiểm chính là bằng hữu bêncạnh ngươi sao? Hiện tại, ta phải dốc sức khuyên bảo Tào Tháo, không đểông ta trở thành người không tin tưởng vào người khác như vậy.
Ta suy nghĩ trong chốc lát, đúng vậy, lần này phiến loạn tưởng rằng nguyhiểm, trên thực tế lại lợi nhiều hơn hại. Tuy rằng Tào Tháo đã trải quanhiều khó khăn, nhưng mà, trên thực tế là tái ông mất ngựa, ai biết họaphúc? Có mất sẽ có được. Thứ nhất, trong hoạn nạn mới thấy chân tình,người nào trung với Tào Tháo, người nào gió chiều nào xoay chiều ấy đềulộ rõ, đối với Tào Tháo là chuyện tốt. Thứ hai, để vấn đề ở Duyện châulộ ra triệt để, cũng thuận tiện giải quyết cho sớm, nếu không, đợi vềsau lúc mấu chốt Tào Tháo tranh bá, Duyện châu lại loạn, mới là thêthảm. Thứ ba, cho Tào Tháo bọn họ học được một bài học, tránh cho ông ta tiếp tục nóng đầu, lúc nào cũng muốn mở rộng địa bàn.
Vào trong phòng của Tào Tháo, ông ta đang cúi đầu ngồi ở trên giường, trong mắt còn sót lệ. Có thể thấy lần này ông ta bị đả kích trầm trọng tớimức nào. Nghe thấy có người tiến vào, ông ta ngẩng đầu nhìn, ta khôngđành lòng nhìn ánh mắt ông ta, đã không còn vẻ vui mừng thường ngày lúcnhìn thấy ta, mà là ánh mắt vô tội, bất đắc dĩ, thật làm người ta đaulòng.
Ta bước tới, ngồi bên cạnh, chậm rãi đặt tay lêntay ông ta: “Chủ công, Như biết, ngài hiện tại nhất định rất đau lòng.Như cũng vậy.” Tào Tháo run rẩy một chút: “Tử Vân, ngươi nói đúng, cólợi là bằng hữu, có tai họa thành thù địch. Ta còn chưa có tai họa gìlớn, bạn bè đã xa lánh tới mức này.”
Ta nghe thấy cảngười run lên: “Chủ công, sao ngài có thể nghĩ thế? Cái gì là bạn bè xalánh? Chúng tôi thì sao? Chúng tôi không phải người thân của ngài sao?Chẳng lẽ trong lòng ngài, chúng tôi chỉ là thần tử, là thuộc hạ củangài? Là người không quan trọng sao?” Tào Tháo sửng sốt: “Không phải, Tử Vân, Tháo không phải có ý này.”
Ta cười, nắm chặt tayông ta: “Đúng rồi, ngài còn có chúng tôi, có nhiều thần tử trung thành,có nhiều tướng sĩ đi theo ngài. Mấy tên tôm tép nhãi nhép kia, làm saocó thể đả kích được ngài chứ? Trương Mạc đúng như lời tôi nói, chẳng qua là một tên ba phải vô dụng, đối với hắn, việc ngài làm Duyện châu mụclà muốn chiếm đất đai của hắn, hơn nữa ngài mặc dù không nghe lời ViênThiệu giết hắn, nhưng chính hắn lại luôn lo lắng. Tôi thấy hắn cũngkhông muốn giết ngài, chỉ muốn đuổi ngài đi, là vì hắn sợ ngài đó! Người như vậy căn bản không phải là bằng hữu đích thực. Về phần Trần Cung,người này tài học sơ thiển, lại tự cho mình có học thức uyên bác, khôngcam lòng làm hạ nhân, mưu toan trở thành người có quyền lực cao nhất ởDuyện châu. Hơn nữa, từ sau khi mấy người Văn Nhược tới, ngài không cònthường xuyên giữ y bên mình, y cảm thất mất mát. Một người luôn tự cholà đúng lại có cảm giác mất mát như thế, làm ra chuyện như vậy rất bìnhthường, điều đó càng chứng minh y không phải một người có tài hoa, có lý trí thực sự. Cho nên, ngài cũng không cần vì hai người như thế mà đaulòng. Không phải sao?”
Tào Tháo nhìn ta, chảy nước mắtgật đầu. Để tháo gỡ khúc mắc cho ông ta, ta tiếp tục khuyên: “Trong lúcloạn thế, mạng người nhỏ bé. Dân chúng dĩ nhiên là đành chịu, sĩ lâm cókiến thức lại càng nhiều người ích kỷ. Người hiểu rõ đại nghĩa tất nhiên là có, nhưng không nhiều, nếu không làm sao lại có nhiều truyền thuyếtvề những người hiệp nghĩa như thế. Những người luyến tiếc mạng sốngchiếm đa số, chẳng qua hành vi của bọn họ không quá đáng quá. Có câu: vợ chồng vốn như chim trong rừng, tai vạ tới thì mạnh ai nấy bay. Huốngchi tình bằng hữu, tình nghĩa vua tôi rất khó so với tình vợ chồng, concái. Ngụy Chủng, Tất Kham đám người kia chẳng qua là người như vậy.Những người giống như bọn chúng về sau cũng không có kết quả tốt, ngàilàm gì phải bực bội? Ngài xem, như Văn Nhược cùng Trọng Đức, còn có ChíTài, không phải vẫn theo ngài sao? Bọn họ mới là thần tử cùng mưu sĩngài cần xem trọng, đúng không? Chủ công đừng lấy hành động của đámngười Ngụy Chủng, Tất Kham mà lạnh nhạt với tình nghĩa quân thần, bằnghữu của những thần tử luôn trung thành với ngài. Như còn nhớ rõ lúctrước, lúc Như khuyên ngài đề phòng Trương Mạc, ngài từng khuyên Như,nói không thể coi người trong thế gian đều là tiểu nhân. Như cũng biết,trong cuộc sống khó có nhất là tình bằng hữu thật lòng, khó biết nhấtchính là hiểu được lòng người. Thế nhưng con người cứ khăng khăng cầnbằng hữu, lúc mọi người nói kết bằng hữu chẳng qua vì công danh và lợilộc, kỳ thực trong thâm tâm đều nghĩ có thể tri kỷ sống chết vì nhau.Chủ công, ngài cũng vậy, là người cao cao tại thượng, cũng muốn có bằnghữu. Như cùng Văn Nhược bọn họ sẽ là bằng hữu của chủ công, ngài phảitin tưởng vào chúng ta! Sao có thể vì một lần bị rắn cắn, mười năm sợdây thừng chứ! Nếu ngài mỗi ngày đều sống trong bóng ma sợ hãi bị bánđứng, cuộc sống sẽ chẳng còn thú vị nữa. Ngài bảo, Như nói có đúngkhông?”
Tào Tháo thở một hơi dài nhẹ nhõm, gật đầu: “Đúng vậy, Tử Vân, Tháo hiểu rồi, ngươi cùng Trọng Đức, Văn Nhược, Chí Tàibọn họ đều thật lòng phù trợ Tháo, Tháo sẽ tuyệt đối không nghi ngờ cácngươi. Đặc biệt là Tử Vân.”
Ta cười: “Chủ công, ngài đốitốt với Triệu Như, Như đương nhiên biết. Ngài tin tưởng tôi như vậy, lúc ở Bành Thành, tôi làm ra chuyện đó, ngài cũng không trừng phạt tôi.”
Tào Tháo khẽ cười chua chát: “Đó là vì Tháo biết, Tử Vân một lòng muốn tốtcho ta. Cách làm của ngươi không phải là phản bội Tháo, hoàn toàn ngượclại, là trung thành với Tháo! Vậy mà, ta lại không nghe lời ngươi.”
Ta gật đầu: “Đúng vậy, ngài phải biết rằng, thiên hạ hôm nay đại loạn,người tài xuất hiện nhiều, nhưng không muốn cho chúng ta sử dụng cũngnhiều. Chủ công có lòng mong mỏi người tài, hận kẻ tài không để mìnhdùng, Như cũng cho là dĩ nhiên. Nhưng thiên hạ nhiều người, lòng ngườikhó lường. Lúc này, những người đó phản bội ngài, kỳ thực phải nói là có nguyên nhân. Bởi vì ngài vốn cũng không phải là người nơi này, ngườiDuyện châu vẫn có chút kỳ thị người bên ngoài. Bọn họ lúc trước nghênhđón ngài về làm Duyện châu mục, cũng là vì gấp gáp muốn ngăn chặn áp lực giặc Hoàng Cân. Một khi áp lực không còn, tất nhiên sẽ có ý nghĩ này,đây là loại tâm lý tiểu nhân của đại đa số người đó! Chủ công bất đồngsuy nghĩ với bọn họ, mới có thể trở thành chủ công mà Như và những người đi theo ngài sùng bái. Nhưng mà, chủ công, con đường khai phá thiên hạcủa ngài còn rất dài, gặp những kẻ tiểu nhân như thế còn rất nhiều,chuyện phản bội vẫn sẽ có, thậm chí còn nặng nề hơn. Cho nên, Như thậtra vì chủ công cảm thấy may mắn. Lần này dẹp được phản loạn, chúng ta có thể triệt để ổn định Duyện châu. Cái đó gọi là Tái ông mất ngựa, aibiết họa hay phúc? Trong họa có phúc, trong phúc có họa, chỉ cần chúngta ngã một lần khôn hơn một chút, là có thể tận lực hạ thấp hết cỡ loạithương tổn này. Mọi kinh nghiệm đều từ máu tươi mà học được, sớm họcđược bài học đó, vẫn tốt hơn muộn mới gặp.”
Tào Tháo càng gật đầu không ngừng. Ta biết ông ta đã nghe ra, cảm xúc bi quan cũnggiảm bớt rất nhiều. Ta nhìn ánh mắt ông ta nói tiếp: “Cho nên, chủ công, chúng tôi vẫn muốn giống như ngài đã nói, muốn dựa trên nguyên tắc tathực lòng với người, người sẽ đối đãi với ta bằng thành ý, chân thànhgiúp đỡ. Cái gọi là không nên có tâm hại người, nhưng phải có tâm phòngbị người, phương pháp như vậy mới là đúng, nhưng mà, ngài là người làmđại sự, vẫn phải đã dùng người thì không nghi ngờ, nghi ngờ thì quyếtkhông dùng mới được. Về phần nhân tâm, Tử Vân cùng Văn Nhược, Chí Tàihuynh nhất định sẽ nắm chắc hơn nữa. Hai người bọn họ nhìn người rấtchuẩn, không hề kém Như, chủ công cứ tin tưởng bọn tôi là được rồi.”
Tào Tháo thở nhẹ nhõm một hơi: “Không sai, ta còn có các ngươi. Tử Vân,ngươi nói rất đúng, Tháo có thể nguôi ngoai rồi.” Ta cười, cuối cùng ông ta cũng hồi lại.
Ta cười nói: “Như một lần nữa nói mộtchút với chủ công về đạo dùng người cùng đạo người được dùng, đượckhông?” Tào Tháo ngồi ngay ngắn, gật đầu.
Ta nói: “Đạodùng người, phải có tâm, có nhìn, có nghe để dùng. Giao việc cho bề tôi, bản thân cũng phải cùng gánh vác. Khiêm tốn để học hỏi, rộng rãi hỏi ýkiến mọi người, tiếp nhận cả những ý kiến không đồng ý, đó là tập hợpnhiều trí tuệ vào một người; với người được dùng, phải thật lòng tinphục, nói năng thông suốt, lấy thân tận lực, dũng cảm nói thẳng, khôngtị trung nghịch, tận trung với chủ, tận nghĩa với bạn bè, chân thành với đồng liêu, đó là dùng một trí tuệ dung hòa vạn trí tuệ vậy. Chủ công,nếu làm được hiền chủ lương thần như thế này, thiên hạ lo gì không lấyđược? Như mong chủ công bất cứ khi nào, cũng có thể dùng trí tuệ, tránhxa gian nịnh, đối xử tử tế với những người bên cạnh. Còn nữa, chủ công,muốn để thần tử giãi bày hết với ngài, đầu tiên bọn họ phải thích ngài,phải hiểu rõ được ngài. Ngài phải học được cách cùng họ trao đổi tâmtình! Kỳ thực, chuyện này rất dễ. Chỉ cần công tư phân minh là được.Việc công, ngài phải khiến bọn họ kính phục; việc tư, ngài phải coi bọnhọ là bằng hữu. Tới lúc bọn họ đối với ngài vừa kính vừa yêu, tự nhiênlòng sẽ hướng về ngài, giống như bình thường Như đối với ngài vậy. Đếnlúc đó, chủ công việc công có mãnh tướng, việc tư có bằng hữu thâm giao. Cho dù có một ngày, Như không thể đi theo ngài nữa, tôi cũng thấy yêntâm!”
Tào Tháo mở trừng mắt: “Tử Vân, sao ngươi lại nói như vậy?”
Ta thở dài: “Chủ công, trong loạn thế, sẽ có rất nhiều chuyện không thể dự liệu. Như càng có bản lĩnh, chủ công càng lợi hại, nhưng chưa biếtchừng một ngày kia, tôi gặp phải bất trắc. Không ai có thể biết bản thân mình sau này sẽ gặp phải chuyện gì. Chủ công, nếu tôi thật sự gặp phảichuyện không hay, hy vọng chủ công có thể nhớ kỹ lời nói hôm nay, Nhưcho dù có chết, cũng đừng quá bận tâm.” Ta là nữ nhân, nếu một ngày bímật bị bại lộ, ta còn có thể đi theo ông sao?
Tào Tháonước mắt lại rơi: “Sẽ không đâu, ta quyết sẽ không để ngươi gặp phải bất trắc. Tử Vân, Tháo không muốn ngươi rời khỏi ta.”
Tacũng rưng rưng cười nói: “Chủ công, xem ngài kìa, so với tôi còn giốngtrẻ con hơn, tôi không hề khóc. Chúng ta tình nghĩa vua tôi ý hợp tâmđầu, Như nhất định sẽ tự bảo trọng, quyết không dễ dàng chịu chết. Chủcông cũng vậy, nhất định phải bảo trọng, ngàn vạn lần không thể lạigiống như hai ngày nay, đày đọa chính mình, vậy là tốt sao? Nửa nămkhông gặp, ngài gầy đi rồi. Chỉ cần Như biết ngài khỏe mạnh, ở bên ngoài cũng thấy an tâm.” Tào Tháo nhìn ta gật mạnh đầu.
Tathan thở suy nghĩ, chẳng trách Vũ ca ca nói, Tào Tháo đôi khi cũng giởtính trẻ con, đúng là như vậy. Chỉ cần ông ta không còn vướng mắc, tínhtình sẽ tốt hơn nhiều, cũng sẽ không giết nhiều người như vậy! Nghĩ mộthồi, ta đứng dậy đi tới trước án thư, mài mực. Tào Tháo tò mò nhìn ta,ta cười, viết một trang giấy, đưa cho ông ta, sau đó đi ra ngoài phòng.
Tào Tháo nhìn tấm giấy, trên mặt ta viết hai khúc ca:
“Ai không có một vài chuyện khắc cốt ghi tâm, ai có thể biết trước kết quả;
Ai không có một chút lòng thù hận, một chút sai lầm vô ý?
Ai không có một giấc mộng không đạt được, ai biết ai phụ ai nhiều?
Ai nguyện ý giải thích vì sao, cười trông gió mây qua.
Sống vui vẻ, lòng không thù hận, vì ngày mai cười vui ca hát.
Trong lòng có thể tiếp nhận mới là khoái lạc, trong gió đêm mở rộng tấm lòng.
Theo đuổi không cần giải thích vì cái gì, cười trông mây gió.” *
Những vinh quang có được trong quá khứ, đã biến thành hồi ức xa xôi.
Vượt qua nửa đời người cay đắng nhọc nhằn, hôm nay lại bước vào mưa gió.
Ngươi không thể buông tha chính mình, từ bỏ giấc mộng trong lòng.
Ngươi không thể để nước chảy bèo trôi, vì tình cảm chân thành của người thân.
Lại khổ sở lại khó khăn, vẫn phải kiên cường, càng thêm những ánh mắt trông đợi.
Trái tim vẫn còn, mộng vẫn còn, chỉ cần kiên trì sẽ có tương lai.
Xem thành bại, đời người hào sảng, cùng lắm lại một lần trở lại.” **
Nhẹ nhõm thở một hơi, tâm trạng ổn định, Tào Tháo để ý cất kỹ tờ giấy, bước ra ngoài.
Lúc ta rời khỏi phòng Tào Tháo, nhìn Trình Dục cùng Hi Chí Tài cười, bọn họ cũng thở dài nhẹ nhõm. Có điều, sự việc lần này để lại ảnh hưởng rấtlớn tới Trình Dục, cuộc đời ông ta sau này luôn thận trọng, không dámkết giao cùng người ngoài, chính là chịu ảnh bởi chuyện này, cũng may,ông ta cùng chúng ta rất hợp nhau. Ta cũng không nói gì nữa, hướng bọnhọ hành lễ rồi đi.
Chú Thích:
* Lời bài hát Tiếu khán phong vân – Trịnh Thiếu Thu
** Lời bài hát Vinh quang quá khứ – Lưu Hoan