Tiếng chổi tre loẹt quẹt, tiếng lá khô xào xạc. Bà cụ đã dậy từ sớm thu dọn sân xướng cho sạch sẽ. Ông mặt trời đã ló dạng sau lũy tre làng, tích trà xanh nóng hổi cũng đã được bà cụ chuẩn bị sẵn trên chiếc trõng tre cùng một rá khoai luộc trông thật hấp dẫn.

Đợi hồi lâu vẫn chưa thấy Đại thức giấc, bà cụ toan đánh thức thì trong phòng phát ra những tiếng ú ớ, tiếng chân, tiếng tay đập xuống giường rầm rầm. Giật mình bà cụ đẩy cánh cửa phòng bước vào, cảnh tượng khiến bà vô cùng lo lắng, toàn thân Đại nhễ nhãi mồ hôi, mồ kê trong tiết trời se se lạnh của buổi sớm:

- Chú, chú.. làm sao thế này?

Bà cụ vừa nói vừa lay, một lát sau Đại cũng tỉnh dậy, đôi mắt mơ màng, ngơ ngác đảo quanh một lượt. Từ từ chống hai tay xuống giường ngồi dậy, vẻ mệt mỏi:

- Cháu không sao đâu bà, cháu vừa gặp ác mộng thôi ạ.

- Dậy ra làm chén nước cho tỉnh táo rồi ăn sáng đi chú.

- Dạ, cháu cảm ơn bà.

Hai bà cháu quây quần bên trõng tre, thưởng thức bữa ăn sáng bình dị, rổ khoai luộc với tích trà xanh ấm nóng nơi làng quê yên ả.

Nãy giờ chăm chú lắng nghe tâm sự của bà cụ, nhưng có chi tiết khiến Đại đến giờ vẫn còn băn khoăn, chưa hiểu, Thanh là con nuôi của vợ chồng con trai bà chứ không phải con đẻ. Nên cất tiếng hỏi:

- Bà ơi, hôm rồi bà có nói Thanh là con nuôi của vợ chồng con trai bà là như thế nào vậy bà?

Bà cụ vừa hớp chén nước trà, vừa nhìn về khoảng không vô định, hồi tưởng lại quãng thời gian trong quá khứ:

Chuyện cũng đã xảy ra nhiều năm, nhưng trong tâm trí của bà, cái đêm kinh hoàng ấy cứ mãi in hằn trong tâm trí. Vừa tóm tém nhai trầu, bà vừa nhắc lại câu chuyện xảy ra ngày ấy:

- Vào một đêm mưa gió, xấm chớp đì đoàng, trong đêm khuya thanh vắng, dáng người phụ nữ mảnh khảnh tháo chạy dưới cơn mưa tầm tã. Ẵm đứa nhỏ trong vòng tay, hớt hải vừa chạy vừa ngoái nhìn lại, theo sau ngay đó là sự truy đuổi gắt gao của những gã thanh niên bặm trợn. Chúng đang truy đuổi cô gái và đứa trẻ, vì sự an nguy của con mình người phụ nữ vội giấu nó vào gốc đa nơi bà cụ bán nước, rồi siêu vẹo bỏ chạy qua một hướng khác. Đành phó mặc sự sống còn của đứa con tội nghiệp cho đất trời. Dường như, cô gái lo sợ, nếu để bọn chúng bắt được, thì tính mạng của hai mẹ con sẽ khó mà bảo toàn.

Người phụ nữ và đám người lẩn khuất vào màn đêm, bà cụ chứng kiến mà thương cảm cho cô gái xấu số nhưng đành bất lực. Đợi cho mọi thứ yên ắng trở lại. Bà dò dẫm trở lại nơi gốc đa. Trong chiếc khăn gói vội, đứa trẻ tím tái khóc ré nên vì bị mưa lạnh và gió rét.

Thoạt đầu bà cũng rất ái ngại, nhưng phần vì thương đứa trẻ tội nghiệp phần vì vợ chồng con trai bà hiếm muộn nhiều năm, hai người cũng buồn rầu trong lòng vì chưa thể sinh cháu nội quý tử cho bà. Thế nên bà quyết định cưu mang đứa nhỏ và đặt tên cho con bé là Thanh - Mong rằng cuộc đời nó sẽ được thanh nhàn, yên bình không vấp phải giông tố như mẹ của nó.

Thanh đến với gia đình bà như là một món quà, một niềm may mắn, tia hy vọng hâm nóng lại tiếng cười đã im bặt từ lâu. Ai nấy đều dành trọn tình yêu thương cho Thanh, suy ngẫm một hồi, bà cụ thở dài:

- Nỡ lòng nào nó bỏ bà mà đi.

Nói rồi bà cụ buồn bã, lủi thủi bước vào nhà trong. Đại muốn biết lý do vì sao, nhưng thấy bà cụ như thế nên cũng giữ im lặng. Nhìn bà cụ lủi thủi, trong lòng trào dâng niềm thương cảm sâu sắc.

Trên chiếc trõng tre, Đại ngước nhìn bầu trời trong xanh, thỉnh thoảng có những đám mây trắng bay ngang qua. Buổi sáng, nơi làng quê yên bình nhưng tâm trạng của Đại hoàn toàn không tốt chút nào, tâm tư ưu phiền, đầu óc nặng nề. Mỗi tình tiết liên quan đến mỗi con người trong cơn ác mộng đêm qua làm cho Đại băn khoăn, trào dâng nỗi niềm lo lắng, bất an trong lòng. Thôi thúc anh đi tìm sự thật hóa giải những uẩn khúc bấy lâu nay.

Hành lý đã sẵn sàng, trong bữa cơm chiều, Đại cũng xin bái biệt bà cụ để sáng sớm hôm sau trở lại trường học. Trời vừa hửng đông, ánh đèn dầu hắt qua ô cửa sổ, bà cụ nằm mệt mê man, thân hình còm cõi nhưng khuôn mặt vẫn toát lên nét hiền từ, nhân hậu, miệng ú ớ gọi tên cháu gái trong cơn mê sảng. Nhẹ nhàng bước đến bên giường, bà cụ khẽ mở đôi mắt tèm nhèm ngước nhìn, đưa bàn tay run run nắm lấy tay của Đại. Bà chẳng còn đủ hơi sức để mà thều thào. Đại lặng lẽ thở dài bước ra hiên nhà, trên tay cầm điếu thuốc rít lên liên hồi, vẻ mặt trầm tư. Cơn mưa bất chợt từ đâu kéo tới, trút nước xối xả như muốn níu chân của Đại ở lại nơi này.