Tôi đón một cái Tết cổ truyền cô đơn và tẻ nhạt ở Hà Nội, biết chán thế này thì nhận lời mời của Đăng về Quảng Ninh chơi cho rồi.
Đến chiều muộn đêm ba mươi Tết tôi mới đóng cửa quán và mò sang nhà bà chị để cùng ăn Tết như hai năm gần đây. Nhưng năm nay tình hình rất khác, vì tôi sắp ra trường nên chủ đề công việc của tôi trở nên nóng bỏng hơn bao giờ hết. Bà chị vừa làu bàu mấy câu là tôi lại tức khí lên, rồi lời qua tiếng lại chả ai chịu ai, ông anh rể tôi cố can ngăn hai chị em nhưng không được, đến sáng mùng một thấy chán nản quá nên tôi lấy lý do công việc này nọ để về quán.
Trước khi tôi về anh rể gọi nhỏ tôi ra cho ít tiền tiêu vặt. Tôi không lấy tiền mà chỉ xin anh hai chai rượu Chivas 18, anh đồng ý cho nhưng khuyên tôi uống có chừng mực thôi.
Thường ngày vào tầm chín giờ sáng là đường phố Hà Nội nhung nhúc người xe và tiếng gào thét của các loại còi, còn hôm nay thủ đô yên ắng một cách lạ kỳ. Tôi rồ ga đi qua những con phố thấy cảnh vật vừa lạ vừa quen, có những đoạn đường ngày nào cũng đi qua nhưng hôm nay một mình tôi một đường nên thấy chơ vơ lạc lõng đến lạ.
Tôi về mở cửa quán và quét dọn bàn ghế máy móc cho hết thời gian, có ba bộ bàn phím bị cháy do khách vô ý để điếu thuốc lá cháy dở lên trên. Chắc anh chủ quán không trách mắng nhiều nhưng tôi thấy rất ngại, vì anh đối đãi với tôi rất tốt nên tôi luôn tự nhủ phải làm việc hết trách nhiệm cho quán của anh.
Buổi trưa tôi đi một vòng tìm chỗ ăn cơm nhưng hàng quán gần đây đóng cửa về quê hết cả, tôi đành phải quay về cắm nước sôi nấu mì gói có sẵn ở quán ăn cho qua bữa, trời rét nên dù ăn mì vẫn thấy rất ngon miệng, tôi làm một lèo hết ba gói mì rồi leo lên cái xó quen thuộc trên gác đánh một giấc để giết thời gian.
Chưa bao giờ tôi mong tết qua nhanh như năm nay.
Bữa ăn thì ngon nhưng giấc mộng lại không đẹp, trong cơn mộng mị tôi lại mơ thấy chiếc bàn thờ ở nhà bị bốc cháy, tôi thấy mình đang nằm trên giường, cơ thể cứng đơ như bị bóng đè, từ chiếc giường tôi nằm có thể nhìn chéo ra chiếc bàn thờ, lúc ấy hình như có ai thắp hương mà không vẩy cho hết lửa đã vội cắm vào nên lửa cứ thế cháy lan ra các que khác rồi bùng lên.
Chứng kiến ngọn lửa càng ngày càng lớn mà tôi không thể làm gì cả, tôi sợ toát mồ hôi, muốn chạy ra ngoài lấy nước dập nhưng toàn thân không thể cử động được.
Rồi bỗng nhìn thấy chiếc vòi ở bể nổi bên ngoài đang xả nước, tôi vội gào lên cầu cứu, và, có lẽ là do bản năng, người tôi gọi chính là mẹ.
“Mẹ! Mẹ ơi!! Cháy! Cháy kìa!!” - Tôi hét lên và bừng tỉnh.
Sao kỳ lạ vậy chứ, tôi ngồi dựa lưng vào tường và ôm đầu, vừa thở mệt nhọc vừa tự hỏi, không hiểu sao gần đây tôi rất hay mơ thấy chiếc bàn thờ ở nhà bị cháy, chẳng lẽ ở nhà đã xảy ra chuyện gì hay sao?
Không, chắc chắn là không có vấn đề gì cả, vì mới đây bác tôi ở quê gọi điện cho tôi bảo ở nhà mọi người vẫn khỏe, mọi việc vẫn diễn ra bình thường, thỉnh thoảng cuối tuần bác vẫn chạy qua quét dọn nhà giúp, nếu có chuyện gì thì bác sẽ nói với tôi ngay.
Có một lần tôi kể về giấc mơ ấy với một người bạn đang theo học ngành tâm lý học, anh ta nói có thể do tôi làm việc nhiều mệt mỏi, lại đi ngủ trong không gian chật hẹp nóng bức quá nên mới hay mơ thấy lửa cháy như vậy.
Giải thích như thế tôi thấy cũng khá thuyết phục.
Còn tại sao lúc cuối lại mơ thấy hình bóng của mẹ thì tôi có thể tự giải thích được, đó là do nỗi nhớ mẹ da diết đã khơi gợi lại trong tôi một câu chuyện cũ của hai mẹ con.
Chuyện ấy xảy ra hồi tôi vừa tốt nghiệp cấp hai, hôm ấy tôi đi chơi về thì trời bỗng dưng đổ mưa, tôi lười không trú mưa mà đạp xe thẳng về nhà để kịp giờ ăn tối, kết quả là ăn xong bắt đầu lên cơn sốt, đến đêm thì sốt cao và lên cơn mê sảng.
Cả đêm hôm ấy mẹ tôi phải thức trắng đêm trông tôi và thay khăn ướt liên tục để hạ sốt, đến giờ tôi vẫn nhớ mang máng cảm giác tay mẹ nắm chặt lấy tay tôi trong đêm ấy như thế nào.
Rạng sáng thì bớt sốt nhưng toàn thân tôi vẫn nóng ran, đầu óc lúc tỉnh lúc mê, mỗi lần mở mắt lại có cảm giác như mình nằm trên một con tàu đang chòng chành giữa đại dương, những đồ vật xung quanh tôi như cái màn, cái bàn học, cái gương đều nghiêng ngả xiêu vẹo hết cả.
Không biết có phải vì nhà tôi lúc ấy nghèo nàn đơn sơ quá không mà tôi nhớ như in khung cảnh hôm ấy, tôi nằm trên giường trong gian nhà bên trái, cả gian chỉ có mỗi cái giường ngủ của tôi kê đối diện cái bàn học gần cửa sổ, bàn học chẳng có sách vở gì, ngày ấy trong nhà chỉ có đúng mấy quyển sách giáo khoa, không có đến một tờ báo.
Gian giữa nhà đặt một bộ bàn ghế gỗ tiếp khách, giống như rất nhiều căn nhà khác ở quê, ở chính giữa sát tưởng nhà có kê một chiếc tủ khảm trai dài gần hết bức tường ba mét, tủ có ba ngăn để đựng đồ, bên trên nóc tủ đặt một chiếc tivi và phía trên treo một bàn thờ gia tiên, chiều sâu khoảng sáu mươi phân, chiều rộng chừng khoảng một mét. Gian trong cùng là phòng riêng của bố mẹ tôi.
Mỗi khi tỉnh giấc, theo bản năng, tôi lại để ý xem mẹ đang làm gì, lúc thì tôi nghe tiếng xả nước chỗ bể nổi ở ngoài sân, chắc mẹ đang giặt quần áo, tôi tự nhủ, lúc sau tỉnh dậy tôi lại nghe tiếng lửa nổ tanh tách dưới bếp, chắc là mẹ đang nhóm củi để nấu cháo hành.
Tình trạng hết mê lại tỉnh như vậy diễn ra nhiều lần, khi tôi tỉnh táo hẳn được thì ánh nắng đã chiếu gần vào đến cửa chính nhà rồi, theo kinh nghiệm tôi biết lúc đó gần trưa rồi, như vậy là mẹ đã dành cả buổi sáng nghỉ bán hàng để ở nhà chăm sóc tôi.
“Mẹ… mẹ ơi!” Tôi sợ hãi gọi mẹ một cách yếu ớt.
Có cảm giác như dù đang ở vị trí nào trong nhà, mẹ vẫn nghe được tiếng gọi lí nhí của tôi, bà hớt hải chạy từ bếp lên xem tôi bị làm sao.
Khi mẹ ngồi nhẹ nhàng xuống giường cạnh tôi, tôi mới hỏi nhỏ: “Mẹ… mẹ không đi bán hàng à?”
“Mẹ ở nhà xem con thế nào đã.” Mẹ tôi nói.
“Nhà mình nghèo phải kiếm ăn qua ngày.” Tôi hốt hoảng: “Hôm nay mà không làm thì ngày mai chịu đói. Mẹ cứ đi bán hàng đi, kệ con, con khỏe rồi mà, mẹ cứ để nồi cháo đấy, con nằm thêm tí rồi tự dậy ăn được.”
Mẹ nhìn tôi đắn đo, bà đặt tay lên trán tôi và ấp úng: “Hay… mẹ… mẹ ở nhà với con một hôm cũng được.”
“Mẹ đừng lo cho con, mẹ cứ đi bán hàng đi mà!” Tôi hoảng hốt giục.
Thấy mẹ không nói gì, tôi lại giục: “Con khỏe thật rồi mà, con ngồi dậy cho mẹ xem này…” Tôi chống hai tay ra sau và gượng dậy, toàn thân ê ẩm nhưng cố tỏ ra nhanh nhẹn và dứt khoát để mẹ yên tâm.
Mẹ nhìn tôi buồn bã, đôi mắt bà bao nhiêu năm nay vẫn vậy, lúc nào cũng ngân ngấn lệ như sắp khóc, khuôn mặt bà trở nên nhăn nhó khổ sở: “Con khỏe thật không… Hay là…”
Hơi thở thì khò khè nhưng tôi vẫn giục: “Mẹ cứ đi bán hàng đi, không làm sao có tiền, con không sao mà, mẹ đi đi…”
Cả đời mẹ tôi lúc nào cũng lưỡng lự, bà chẳng dám quyết định việc gì, có lần các bác tôi bảo góp tiền cho bà chọn, một là mua tivi, hai là sửa nhà vệ sinh, thế mà bà do dự mãi chẳng quyết được là nên làm gì. Buổi trưa hôm ấy cũng vậy, người phụ nữ cứng rắn hơn có thể họ sẽ nhanh chóng quyết định là đi hay ở, nhưng mẹ tôi, người mẹ đáng thương của tôi lúc ấy đã bật khóc, bà chỉ biết khóc và khóc.
Mẹ tôi là một người phụ nữ hiền lành và nhân hậu, con người bà chỉ có nhược điểm là quá yếu đuối, có chỗ dựa duy nhất là bố tôi thì ông lại mất sớm, vì vậy có thể nói những năm tháng sau khi bố mất mẹ tôi phải gánh chịu nhọc nhằn bằng hai lần một người bình thường rơi vào hoàn cảnh giống như vậy.
Ký ức về gương mặt sầu khổ của mẹ ngày hôm ấy làm hai mắt tôi cay xè từ lúc nào không biết, tôi phải cắn chặt răng, lấy hai tay vỗ má liên tục để không chảy nước mắt. Chợt nhớ ra hai chai rượu vừa xin của ông anh rể, tôi bèn đứng dậy và đi xuống nhà tìm rượu uống để xua tan nỗi buồn.
Đây có lẽ là cái Tết ảm đạm nhất trong cuộc đời tôi.
Tôi rót rượu ra chiếc cốc nhựa dùng một lần và uống liên tục hết cốc này đến cốc khác như đang uống nước khoáng giải khát.
“Mẹ! Mẹ đã gặp được bố chưa vậy?” Tôi lẩm bẩm khi đã ngà ngà say. “Tết năm nay con thấy buồn quá, buồn quá bố mẹ ạ!...”
Nửa tiếng sau, khi đã say mềm, tôi loạng choạng leo lại lên gác và đổ ập người xuống chăn ngủ tiếp. Hai chai rượu Chivas Regal 18 đã “đánh” tôi đến bất tỉnh.