Trong mấy ngày năm mới tát nước vui nhộn cả thành phố Lào, rất là nóng nực, rượu chè khắp nơi. Nhưng đêm xuống thì khác nhau một trời một vực luôn, bộ quần áo truyền thống từ làng này đi làng khác, chùa này đi chùa khác để tắm cho phật. Tôi hay ngắm sắc bóng mấy em gái làng khác trong bộ truyền thống, phấn son đến chùa làng mình từng nhóm thật là đẹp mắt. Tôi ngồi trên ghế bên hông chùa ngắm, thì thấy một người bạn chung trường hay chào hỏi nhau tên Vi, bạn ở xa về cuối thành phố, đêm nay sao lại đi tới làng này, bạn đi thẳng tới tôi.
Tôi chào và nói:
- Chào năm mới, sao ban đêm mà đi bộ xa tới làng mình vậy, hay là rủ bạn gái dạo bước chơi đêm?
Bạn lặng lặng mỉm cười nhẹ.
Tôi nói tiếp:
- Sân chùa đông đủ với bóng người, tôi thấy mấy cô bạn học chung lớp giơ tay vào tôi khi nẫy ngó dễ thương lắm trong bộ truyền thống.
Bạn gật đầu, hai người lững thững dạo bước sân chùa phía đằng trước, khi đi bên cạnh hình như tôi có một chút cảm giác lạnh cột sống nổi gai ốc gì đó không hiểu mà cũng chẳng được nghĩ gì cả vì sân chùa đang đông đúc với bóng người xinh đẹp nhất trong năm.
Tôi chợt hỏi:
- Bạn có chuyện gì trong lòng hay không khỏe, chắc vì quậy quá trong ban ngày rồi mệt phải không? sao hôm nay thấy ít nói năng vậy?
Bạn mỉm cười nhè nhẹ thôi, hai người đứng xa nơi tắm cho tượng phật cỡ 30 thước, người quá nhiều, mờ mờ ánh đèn xa nơi đó, hai người đứng chơi cũng chút lát. Mải ngó sắc bóng ở chùa khi quay mặt lại thì: giật cả mình khi thấy trên hai cái má bạn lại có hai dòng nước mắt.
Tôi an ủi bạn vài lời nghĩ là bạn đang thất tình gì đó:
- Thôi mà, thất tình thì kiếm cô khác, buồn đi làm chi vậy, vui đi ngày Tết năm mới mà, cái xui xẻo cho nó đi theo năm cũ là được rồi, chúc bạn vui vẻ năm mới cả ba mẹ nữa.
Nói xong thì tôi chào bạn đi làm việc giúp chùa, nhặt bông hoa với đèn cầy vì quá nhiều bỏ vào cái rổ, để người khác tới mới có chỗ cúng bái, khi quay lại thì bạn lủi thủi cúi đầu đi về phía sau chùa rồi khuất bóng.
Tôi dạo bước về phía sau chùa thẳng ra rạp cinema, vừa mỉm cười lắc đầu miệng lẩm bẩm:
- Con trai thất vọng chút mà khóc.
Rạp cinema cũng quá bận rộn với hình bóng năm mới quá đông đẹp luôn, một lát thì ngược về làm việc chùa quét dọn cho tới khuya chuẩn bị sạch sẽ cho ngày mai tới trong mùa Tết.
Sáng hôm sau ngày thứ hai của năm mới Tết, thành phố ngập đường sá, người đổ nhau ra đường hay chùa tát nước nhau, một năm có một lần mà chung vui, già trẻ khắp ngả đường, rạp cinema với chùa cũng là nơi sum họp người đông đủ. Bầu trời trong mùa Tết lào là quá nóng nực trong năm luôn, buổi trưa, tôi đứng ở trước cửa rạp mua một lon nước ngọt đứng uống ngắm em gái đến coi phim, thì bỗng nhiên có gì kéo hai con mắt tôi về phía chùa sát vách với rạp cinema, tôi quay ngó thì người bạn đêm hôm qua đang đứng ngó tôi chằm chằm, tôi cất bước đến với bạn.
Tôi hỏi:
- Bạn có chuyện gì không? hay coi phim nếu coi phim thì mình bao khỏi mua vé gì cả.
Bạn đứng ngó tôi như hai khóe mắt ướt đẫm, với tiếng nói nhè nhẹ:
- Chào bạn mình đi nhé.
Lời nói có bằng đó thôi, rồi quay mặt đi xuống cầu thang chùa, tôi ngó theo miệng lẩm bẩm chúc bạn được vui vẻ trong năm mới thôi, chẳng nói được gì thêm nữa, khi thấy bạn như quá buồn.
Trong lúc tôi vừa quay mặt đi giúp việc chùa, có thêm một người bạn chung lớp chung làng bước thẳng đến tôi nói:
- Ngày mai bạn có rảnh một hôm không vì mùa tết ai nấy cũng có chỗ hẹn hò chơi của mình? ngày mai là ngày đưa đám ma thằng Vi đó.
Tôi quay mặt lại như cái lò xo luôn, ngó mặt bạn ngơ ngác, rồi mới cười lên.
Tôi nói:
- Nó chết lúc nào, đêm qua và vừa khi nãy, trước đây không tới 10 phút nó còn đứng ở bên mình rồi chào mình đi mà.
Bạn cười lên khà khà khà vừa lắc đầu vừa nói:
- Bạn gặp ma rồi hay nói đùa với mình vậy, 10 phút trước đây gặp nó sao mình tin bạn, chiều hôm qua mình nghe tin nó chết, và tối hôm qua mình ở đám ma đến khuya, mình đến đây để rủ bạn đi đám ma nó, bạn nghỉ giúp chùa hôm nay đi.
Tôi đứng há miệng ngậm không được và nói gì cũng không được luôn, nghĩ 2 lần này gặp nhau thì cũng thấy Vi nó lạ lạ, chẳng biết tin bạn hay không là Vi đã chết.
Tôi nói:
- Nếu mà Vi còn chưa chết thì mình phạt 5 hũ rượu cần với 5 con gà có chịu không? giữa ban ngày mà, mình vừa mới gặp trò chuyện tử tế với mình, mà lại nghe nói đã chết từ trưa hôm qua được, mình nên tin mắt mình hay tin lời nói của người đây.
Người bạn trả lời:
- Muốn phạt mình bao nhiêu cũng được nếu Vi còn sống, Vi nó chết từ buổi trưa ngày đầu năm mới, nó ăn bò tái chanh uống rượu quá nhiều, trời nóng nực nó say rượu cởi áo nằm ở nền xi măng mở máy quạt, còn mấy cô gái trong làng tạt thêm mấy xô nước lạnh nữa, thế là nó trúng gió chết từ trưa hôm qua.
Tôi đứng hình nổi da gà da vịt chẳng nói gì được luôn trong khi nó vừa mới chào mình. Tôi nói với bạn:
- Để mình đi nói với chùa, rồi tối nay mình đến đám ma cùng nhau.
Nói xong tôi đến chùa cho bạn làm giúp mình rồi đi về nhà nghỉ ngơi để chiều tối còn đến đám tang, năm mới Lào năm nay chẳng vui vẻ gì cả, trong lòng vẫn ám ảnh những hoàn cảnh đã xảy ra từ đêm hôm qua cho tới sáng nay, thấy nổi gai ốc lạnh tóc gáy lên từng trạm từng trạm cho đến chiều trong khi giữa ban ngày, miệng lẩm bẩm cầu khấn cho linh hồn bạn đi chốn bình an và cám ơn đã đến chào mình trước khi bỏ đi xa.
Chiều buông về đường sá như sớm ngủ im vì mệt mỏi cả ngày, tôi lấy xe honda đi đón bạn cùng làng và đi thẳng tới nhà đám tang ở cuối thành phố. Khi xe tới ngõ hẻm thì tôi thấy người đong đầy, mấy ngày lễ người làng bạn bè cũng nghỉ ngơi chia với đám tang. Tôi đậu xe hai người đi thẳng vào cúng bái một chút tiền, ngồi chắp hai tay cúi đầu lễ khấn trước mặt tấm hình bạn ở đầu quan tài và cám ơn bạn trước khi đi đã đến chào, vừa lẩm bẩm tới đó thì bất thình lình người bạn cùng làng đi theo tôi nắm lấy áo bên hông tôi kéo mạnh 2-3 cái rồi nắm chặt kéo, tôi ngẩng đầu lên ngó thì: Tấm hình bạn chết đang ở trước mắt không tới nửa thước, tấm hình đó đang mỉm cười vào tôi. Eo ơi, da nó nổi gai quả mít lên hết luôn từ chân đến đầu, nhưng tôi cố gượng cái bình tĩnh được, vì quá đông người già cả và thân nhân ngồi đầy vòng quanh chiếc quan tài đó. Tôi với bạn nắm áo nhau cố đi xuống nhà ra ngoài sân ngồi hỏi nhau:
- Khi nãy tấm hình người chết nó cười có thấy không?
Hai người cùng thấy cả hai, xong tôi mới kể lại câu chuyện mà gặp từ đêm qua với sáng nay, bạn tôi ngồi đứng hình tại chỗ tóc tai đứng sững lên trời ngồi ngó thấy luôn. Trời xuôi về đêm, tôi không hiểu lần này sao gai ốc cứ nổi lên từng trạm không ngừng cho đến khuya, cả hai người cũng có cảm giác đó giống nhau.
Tôi nói:
- Thôi khuya rồi hai người mình về, để cho thân nhân với người trong làng cũng quá đông không có chỗ ngồi, mấy ngày lễ ai cũng nghỉ đêm về cũng là nơi gặp gỡ nhau.
Rồi hai người chúng tôi đi vào trong nhà chào ba mẹ bạn rồi đi về. Khi quay lưng ra khỏi đám ma, tôi thấy lạ lạ nổi gai ốc và dựng tóc gáy, vừa đi vừa ngó trước ngó sau cả 2 người, hai người hiểu như có bóng ai theo sát mình. Cũng cỡ gần 12 giờ đêm, hai người tới xe đề máy bắt đầu lái ra khỏi ngõ hẻm với con đường tối mịt mù, xe lướt qua được cỡ 3-4 gian nhà xa đám ma còn cả 50 thước mới hết ngõ hẻm ra đường lớn đi về, thì bất thình lình có cơn gió cụt từ đâu tạt vào mặt tôi, rồi xe tắt máy còn vướng với số 2, tôi đạp thắng dừng xe, đường lại tối mịt mù, xe dừng tôi đang đạp đề máy, thì như có gì cuốn hút hai con mắt thẳng về phía bên đường trước nhà trong ngõ hẻm. Thì eo ơi, như bị sét đánh tóc bật đứng lên hết cái đầu luôn, làm sao đây, đứng cả hình luôn, đứng cả hơi thở, hai con mắt ngó thẳng vào người bạn Vi mà đang nằm trong cái hòm, nó đang đứng giơ tay chào tôi rồi mờ mờ vào bóng đêm, tôi cố lấy lại cái bình tĩnh đếm 1 đến 10 mà đếm không được nó lộn ngầu xì dầu, mãi mới đếm được, tôi đạp đề máy xe thì nó nổ luôn chẳng có gì e ngại cả, khi mà xe nổ thì:
- Úi chà, rồi bạn ngồi đằng sau xe tôi bạn đến cùng nhau nó biến mất từ lúc nào vậy, nó đi đâu, nó cũng thấy ma như mình sao? Rồi nó đi ra con đường cái hay nó quay trở về nhà đằng đám ma.
Tôi chẳng biết làm thế nào luôn chỉ biết đứng thở dài vậy một lát, toát mồ hôi lạnh với gai ốc đầy người luôn, tôi cố bình tĩnh quay ngược về đám ma hỏi, thì chẳng có ai thấy người chạy về nơi đó. Tôi đứng vài phút thì tôi mới lái xe về, đường sá cuối thành phố nơi không có chùa chiền vắng tanh, ban ngày mệt mỏi năm mới, ban đêm im lặng, tôi lẩm bẩm trong miệng vừa lái xe vừa kiếm khắp ngả đường nào mà có chỗ quành co, cũng không thấy bóng bạn ở đâu, trong lòng lo lắng không biết có gì xảy ra hay là mất hết hồn vía tẩu hỏa nhập ma rồi không nhớ đường về nhà nữa, cầu xin cho được gặp bạn. Một lát sau khi tôi lái xe về tới làng thì tôi lái xe về nhà bạn trước nếu không thấy thì tôi báo cho ba mẹ thân nhân đi tìm kiếm lấy nhau trong đêm. Khi tới gần nhà bạn thì thấy một bóng người nằm dài trên cái ghế trước nhà, tắt máy xe chậm chậm tới, thấy bạn ngỏng đầu lên muốn chạy tiếp, tôi mới gọi 2-3 tiếng nó mới đứng im và tỉnh lại, lẩm cẩm nói còn chưa đúng lời, còn đang đánh bò cạp hay đánh chuột gì không biết, tôi ngồi xuống trò chuyện vài lời, một lát bạn tỉnh mới kể:
- Mình thấy người bạn chết đó chạy thẳng tông vào xe, rồi xe cũng tắt máy luôn trong lúc đó, mình hoảng lên nhảy ra khỏi xe bạn và không biết gì luôn, khi tỉnh đã tới gần nhà rồi.
Tôi nói:
- Nghe bạn kể thấy bóng ma chạy tông vào xe, thật là gợn hồn và đáng sợ không biết nói sao, chân tay như rụng rời luôn, trong lúc đó thì mình không thấy bóng ma chỉ có cơn gió cụt tạt mạnh vào mặt với ngực mình, xe tắt máy thôi, rồi sau mới thấy bóng ma Vi.
Tôi nói vui tiếp:
- Bạn không có chạy đâu bay hay biến lấy chứ sao lẹ vậy, cả 2 người khủng hồn khủng vía trong đêm, thôi mình về ngủ còn ngày mai đi đám ma nữa, nếu nói rồi mà không đi, nó về nó dọa cho thêm lần nữa chắc tè ra quần luôn.
Nói xong tôi về nhà ngủ, nằm đánh bò cạp cả đêm. Mai sau buổi trưa thì 2 người chúng tôi đi đưa đám ma rồi về nghỉ ngơi, ngó mặt nhau chỉ biết lắc đầu thôi.
Bạn nói:
- Lần đầu tiên thấy ma và được thấy tấm hình nó mỉm cười, chỉ nghe người khác kể lại, lần này chắc là nhớ đời luôn.