Trái ngược với cảnh hân hoan của dân chúng khi chứng kiến việc Vương gia vừa làm, Ngô Thì Nhậm mang theo một tâm trạng lo lắng. Bởi theo phân phối thì Trấn Sơn Nam Thượng, Sơn Nam Hạ đều là đất phong của Vương gia. Mọi việc từ nhỏ đến lớn đều phải báo lên. Nhưng do Vương gia rất ít hỏi han lên Ngô Thì Nhậm cũng quên mất. Vẫn chủ yếu là gửi về kinh. Việc vừa nãy tuy là chuyện nhỏ nhưng hắn cũng đã thấy được sự bất mãn của Nguyễn Toản.

Không lâu sau khi trở lại, trong phủ, Ngô Thì Nhậm cho gọi mọi người đến, nói rõ tình hình, sau đó nhìn một lượt hỏi:

“ Các ngươi giờ nghĩ làm sao?”

Hiệp Trấn Sơn Nam Hạ là Nguyễn Dực, nói:

“ Chúng ta chỉ cần sao lại bản tấu chương gửi về kinh đem tới, nhận lỗi vì sự chậm trễ, chắc hắn Vương gia sẽ bỏ qua.”

“ Đúng. Lần đầu sai xót, chúng ta chỉ cần nhận lỗi, sau đó chú ý. Chắc là không sao.” Tham Chấn Lê Anh tiếp.

Có hai người mở lời, những người khác nhao nhao đáp.

Đợi tất cả nói xong, Ngô Thì Nhậm thở dài:

“ Viết về kinh rất nhiều sai phạm chúng ta viết qua loa, nhỏ quá đều lờ đi.... bởi chúng chưa ảnh hưởng đại cục. Bệ hạ cai quan lớn, quan tâm nhiều việc. Có thể mắt nhắm mắt mở bỏ qua. Nhưng Vương gia thì khác...”

Ngưng giọng, nhìn qua mọi người ánh mắt đầy thâm ý, tiếp:

“ Việc xảy ra ở làng Đại vừa qua mọi ngươi chắc hẳn ai cũng biết. Ta nghĩ lên báo cáo lên toàn bộ....”

Ngô Thì Nhậm vừa nói xong, không khí ngưng trọng. Bởi những người ở đây, dù ít dù nhiều đều đã nhận hối lộ, thiên vị, nhồi nhét con cháu.... Mọi người nhìn lấy nhau, mỗi người một suy nghĩ, những tiếng thở dài đều đều lan tỏa. Thật lâu, Lê Anh nói:

“ Nếu đại nhân ý vậy, chúng tôi cũng chấp nhận. Tôi xin phép về chuẩn bị. Chiều sẽ mang toàn bộ tới.”

“ Ừm.” Ngô Thì Nhậm đáp.

Có người mở lời, tất cả lần lượt đứng lên cáo từ.

Lúc sau, nhìn căn phòng trống trơn, Ngô Thì Nhậm ánh mắt xa xăm:

“ Hi vọng các ngươi lựa chọn đúng. Không biết phúc hay là họa đây.”

.........

Buổi chiều, nhận được báo cáo của mọi người, Ngô Thì Nhậm sắp xếp thành từng phần khác nhau, theo từng hạng mục riêng biệt.... Ôm đưa tới biệt viện Vương gia đang ở lại, lòng đầy ban khoăn.

........

Nguyễn Toản đang nô đùa với con, nghe tiếng gõ cửa, cùng tiếng vọng:

“ Thưa Vương gia, hạ quan có việc bẩm báo.”

Hắn đưa cu Tí cho nàng, sửa soạn lại y phục, gật đầu, đáp:

“ Ừm. Vào đi.”

“ Vâng.” Ngô Thì Nhậm gật đầu đáp. Sau đó ôm lấy đống giấy tờ từ tay hạ nhân tiến vào.

Hắn thấy vậy, nhấp lấy chén trà, nói:

“ Việc gì đây?”

Ngô Thì Nhậm đặt xong giấy tờ lên bàn, nói:

“ Thưa Vương gia, đây là toàn bộ báo cáo tình hình ở 2 trấn Sơn Nam Thượng cùng Sơn Nam Hạ trong năm nay. Hạ quan mấy lần đưa qua làng Đại nhưng không gặp. Lần này, nhân việc Vương gia đến, lên cho người sắp xếp mang đến. Mong Vương gia không trách tội.”

Nhìn đống giấy tờ, xong nhìn qua Ngô Thì Nhậm, hắn thâm ý nói:

“ Việc này cũng là lần đầu cũng coi như lần cuối. Đống này ta sẽ xem qua. Sau đó hồi báo. Hi vọng không có gì quá nghiêm trọng. Ngươi về trước đi.”

“ Vâng.” Ngô Thì Nhậm đáp, sau đó nhanh chóng lùi, vừa đóng cửa, lấy vạt áo lau qua mồ hôi thấm đẫm trên trán, thở phào.

........

Bên trong, Ngô Thì Nhậm rời đi, nàng ôm con, ngồi xuống, nói:

“ Thật nhiều. Chàng xem có kịp. Chúng ta cũng ở lại không quá lâu... Hay chuyển về phía làng Đại, cho những người khác xem, lọc lại ý chính....”

Hắn cười, cắt ngang:

“ Không cần. Lần này ta sẽ xem cẩn thận một lượt. Nhiều chính sách cũng cảm thấy bất ổn, tuy nghĩ ra biện pháp nhưng vẫn cần từ thực tế xem xét.....”

Biết không thể đổi ý hắn, nàng gật đầu:

“ Vâng. Nếu có việc gì thiếp có thể xem giúp, phu quân nói. Dù sao thiếp cũng biết qua qua.”

“ Ừm.” Hắn gật đầu, bắt đầu lật giở.

..........

Cứ như vậy, chỉ trừ lúc ăn uống, hắn hầu như dành toàn bộ thời gian xem qua. Chiều hôm sau, khi đống sách xem qua toàn bộ, hắn ngáp dài nhìn Lê Huy nói:

“ Ngươi đi gọi Ngô Thì Nhậm lại đây.”

“ Vâng.”

........

Ngô Thì Nhậm nghe Lê Huy nói Vương gia gọi, vội vã thay quần áo, tiến đến. Khi nhìn thấy vầng mắt thâm quầng của Nguyễn Toản thì tâm trạng đầy phức tạp, cung kính:

“ Vương gia, người có việc gì sai khiến hạ quan ạ?”

Hắn gật đầu, chỉ vào đống sách, nói:

“ Ta đã xem xong toàn bộ. Do năm nay thử nghiệm nhiều chính sách mới mẻ, bất ổn là điều không thể tráng khỏi. Những mặt được hại cần phải nghi rõ, kể cả chủ quan lẫn khách quan.

Lần này những nguyên nhân chủ quan ta có thể mắt nhắm mắt mở bỏ qua, nhưng năm sau tránh để cho tình trạng tiếp diễn. Nếu có ta sẽ trừng phạt thật nghiêm. Những nguyên nhân khách quan của từng chính sách, ngươi dựa vào những phần ta đánh dấu, mau chóng sàng lọc đưa lên. Có lẽ những việc này ta sẽ cần đích thân bàn thêm với bệ hạ.”

“ Vâng. Hạ quan sẽ cho người chấn chỉnh phía dưới. Đồng thời nhanh chóng sàng lọc xong.”

“ Ừm. Không cần quá gấp. Trong bốn ngày hoàn thành là được. “

Ngừng lúc, tiếp:

“ Ngày mai ta sẽ cùng phu nhân đi dạo một vòng xung quanh. Không cần nói cho ai biết. Điều ta cần là thực tế, không phải vỏ bọc.... Mà gần tết, số người vào trong thành sẽ càng ngày càng đông, ngươi cho người tăng cường hơn nữa. Đồng thời sàng lọc hộ nghèo, giúp đỡ để ai ai cũng có được cái tết lo ấm....”

“ Vâng.”

..........

Đợi người rời đi, hắn cũng mệt mỏi, leo lên giường ngủ một mạch tới sáng. Khi ánh nắng len lỏi, hắn tỉnh dậy. Tắm rửa, thay quần áo, tiến ra ngoài hiên gác. Đã thấy nàng thẩn thở đúng đó, ánh mắt ngắm nhìn hồ gươm với rặng liễu ngát xanh. Hắn tiến lại ôm lấy vòng eo, thì thầm:

“ Nàng đang suy nghĩ gì vậy?”

Nàng quay lại, thấy hắn, buồn bã nói:

“ Mỗi năm hoa đào nở

Lại thấy ông đồ già

Bày mực Tàu, giấy đỏ

Bên phố đông người qua

Bao nhiêu người thuê viết

Tấm tắc ngợi khen tài:

“Hoa tay thảo những nét

Như phượng múa, rồng bay”

......

......

Năm nay đào lại nở

Không thấy ông đồ xưa

Những người muôn năm cũ

Hồn ở đâu bây giờ?”

Ngâm xong, nàng than thở:

“ Cảnh tuy rực rỡ, tráng lệ, nhưng những giá trị xưa cũ không còn. Thiếp cảm thấy lạ lẫm. Thật khó nhận ra đây là cố đô xưa.”

Hắn gật đầu, có lẽ đổi mới quá nhanh. Những giá trị xưa cũ vụt mất. Bắc thành giờ đây còn ai nhận ra thành phố mấy ngàn năm văn hiến. Có lẽ hắn cần quan sát hơn sự được mất lần này..... Ngẫm nghĩ lúc, hắn nói:

“ Ừm. Lần này cũng thật lâu quay lại. Ta tính ra ngoài quan sát một lượt, nàng có đi cùng...”

Nàng nghe xong, định gật đầu đáp ứng, những nhìn thấy con trai đang bi bô, áy náy:

“ Nhưng còn con....”

Hắn cười, nghé thật sát tai nàng, thì thầm:

“ Đây cũng không phải lần đầu. Cu Tí cũng lớn rồi.”

Nàng khẽ đỏ, gật đầu. Cu Tí đang bi bô cười đùa thì như nghe hiểu, òa khóc nức nở, hai người vội vã dỗ dành.

Một canh sau, đợi cu tí lo say, bắt đầu thiêm thiếp, hai người lặng lẽ rời đi.

..........

Hai người du ngoạn một vòng quanh hồ gươm, ngắm nhìn liễu rủ, hoa đào tươi thắm. Sau đó theo dòng người tiến vào khu chợ.

Vào trong, khắp nơi rực rỡ sắc màu, nàng như bị hút hồn, kéo hắn chạy khắp nơi, liên tục sắm sắm, mỗi lần đi qua một gian hàng, trên người hắn đồ đặc càng nhiều hơn..... Cũng may nàng mua nhiều, cũng bắt đầu chán, hắn đưa lại đống đồ cho bọn Lê Huy mang về phủ, dắt nàng tìm chỗ ngồi nghỉ. Thì lúc này, bỗng một đoàn lính rầm rầm chạy, trước ánh mắt mọi người, đè lấy một người trung niên xuống. Trước cảnh tượng bất ngờ, bên cạnh người trung niên, đứa con khóc lớn, xong bắt đầu la hét: “ Các ngươi thả cha ta ra.”, “ Bới làng nước ơi, có kẻ đánh cha tôi.”...... Người trung niên cũng sắc mắt đỏ au, vùng vẫy: “ Các ngươi thả ta ra? Các ngươi biết ta là ai không?”........ Một người lính, có vẻ đứng đầu, đứng bên giải thích, những cả hai cha con người nọ đều vũng vẫy, không nghe.

Hắn tò mò, đi đến cạnh cụ lão, đang đứng xem, thắc mắc:

“ Họ làm sao. Không ai căn ngăn ư.”

Lão Chu quay lại nhìn hắn, cười hiền từ nói:

“ Luật lệ đã đề ra, họ vi phạm, tất nhiên phải trừng phạt.” Xong chỉ lên những tấm bảng lớn, nghi bằng ba thứ tiếng Quốc Ngữ, Hán và tiếng Anh nói:

“ Cậu thấy chứ. Đâu đâu cũng nghi ‘ Cấm đái bậy’, ‘ Giữ gìn vệ sinh chung là nghĩa vụ của mọi người’....... Họ vi phạm là cố ý. “

Hắn hỏi lại:

“ Nhưng có thể họ không biết chữ....

Lão Chu nhìn hắn lắc đầu:

“ Bất kì ai từ nơi khác vào thành, đều được binh lính nói một lần điều lệ trong thành. Cái này hiển hiên phải biết. Với lại, cậu nhìn xem, người lính muốn giải thích. Họ có nghe đâu. Cái này là kiểu ngang bướng, quen thói hống hách ở quê.... Thỉnh thoảng vẫn gặp nhiều. Những kẻ này phải dặn dạy mới tỉnh.”

Hắn quan sát lại, quả nhiên là vậy. Cũng yên lặng đứng xem.

Quả nhiên không lâu, hai người kêu gào, nhưng quay ra chỉ thấy mọi người vây xem, ánh mắt khinh bỉ, không quan tâm. Dần dần im lặng, người con dừng như không cam lòng, hùng hộ tiến đến phía lão Chu chất vấn:

“ Ngươi không có tình cảm ư, mù hết cả ư, già rồi lẫn ư..... Bọn chúng đối với cha ta thế này, chắc chắn sau này sẽ đối với các ngươi vậy......”

Nói thật nhiều, lão Chu thở dài nói:

“ Cậu bé, già khuyên cậu. Cuộc sống yên bình ngày nay là do bao nhiêu người đổ xương máu có được. Luật lệ đề gia cũng để bảo đảm quyền lợi của mọi người. Hãy tuân thủ. Càng ngang bướng thì sẽ bị xã hội đào thải....”

Cậu bé bị nói, gầm lên, định xông lại lão Chu. Một tên lính thấy vậy tiến lại, tóm lấy.

Tên đội trưởng thấy hai ngươi này náo loạn đủ, quát:

“ Dẫn đi.”

Mặc cho sự vùng vẫy, hai người áp giải, mọi người lắc lắc đầu, tản ra, thầm than xem chưa đã.

Thấy hắn còn thắc mắc, lão Chu cười:

“ Yên tâm. Không có đánh đập đâu. Họ sẽ bắt nghe thuyết giáo về luật lệ rồi cho lao động công ích. Hai ngày sau, cậu nếu vẫn ở sẽ thấy hai người đi thu gom rác.....”

“ Vâng. Cảm ơn cụ.”

Lão Chu cười cười, gật đầu, rời đi.