Kỷ Sơn Thanh im lặng rất lâu, giống như đang tìm xem nên bắt đầu nói từ đâu.

Anh chậm rãi đi vài bước, cân nhắc tìm từ, mở miệng.

"Năm hai mươi tuổi anh nhập ngũ, tham gia kế hoạch "Chiến Phong", một năm sau kết thúc huấn luyện thì bắt đầu nhận chút nhiệm vụ không lớn không nhỏ. Anh Phong làm huấn luyện viên của anh nửa năm, sau đó thì anh không thấy anh ấy trong bộ đội nữa. Anh đi tìm Đoàn trưởng lúc ấy hỏi thì được biết anh Phong đã giải ngũ. Anh còn thấy lạ là anh Phong xuất ngũ đột ngột quá, chẳng từ biệt ai, cũng không thấy dấu hiệu nào báo trước. Lúc trẻ trong lòng không giữ việc gì quá lâu, lúc ấy anh nhận ngày càng nhiều nhiệm vụ, độ khó ngày càng tăng, anh bận rộn công việc nên cũng không tìm hiểu đến cùng, hơn nữa Đoàn trưởng cũng không có lý do gì lừa gạt anh chuyện này... Lần tiếp theo anh thấy anh Phong là ở Vân Nam, trong một tụ điểm chế tạo ma túy ở Nam Tán. Năm hai mươi ba tuổi anh bắt đầu nhận chuyên án ma túy, lúc ấy tiểu đội chỉ có hai mấy người, nhiệm vụ cấp trên giao là điều tra và bắt giam, nhưng anh lại cảm thấy mình đủ sức phá tan cứ điểm điều chế ma túy này. Ban đêm hôm ấy anh tự mình đi nghiên cứu địa hình, dự định ngày mai dẫn đội đi tập kích, chỉ là... anh đã đánh giá quá cao chính mình."

"Lúc bị bắt anh đã biết mình không sống nổi. Trong bọn đó có người đã từng thấy anh... Anh không sợ chết, cũng không nghĩ sẽ thoát được. Ở giữa những kẻ đó anh thấy anh Phong. Anh ấy đen hơn, quần áo trên người ố bẩn, xen lẫn trong đám người kêu gào, thậm chí còn thuận tay vỗ đầu, nhổ nước bọt mắng anh. Anh không dám nhìn anh ấy thêm lần nữa, anh Phong không giải ngũ, anh ấy chưa từng xuất ngũ."

"Anh không nghĩ mình có thể sống sót ra ngoài. Đêm hôm đó tụ điểm chế tạo ma túy bị cháy, gió rất to, ngọn lửa nhanh chóng lan ra ba dãy nhà, cả tụ điểm lập tức loạn lên. Chúng vội vàng lấy tiền, vội vàng cứu hỏa, vội vàng giấu ma túy.... Anh Phong chạy tới, cắt dây thừng đang trói anh, đưa cho anh một khẩu súng để anh chạy đi. Anh ấy chỉ kịp làm như vậy liền nhân lúc hỗn loạn chạy vào giữa đám người."

"Anh còn sống, sau khi trở về bị xử lý kỷ luật, suýt thì bị đá khỏi đội, Anh cứ nghĩ mình may mắn, phúc lớn mạng lớn, mọi chuyện cứ như vậy là xong. Nhưng một tháng sau, mọi người ở cứ điểm Nam Tán bới ra một thi thể... toàn thân trần trụi, trên người không còn một mảnh da nguyên vẹn, lũ súc sinh đó đem anh Phong... lăng trì, khi anh ấy vẫn còn sống, từng dao từng dao róc thịt anh ấy..."

"Triệu Ý, anh tình nguyện chết ở đó... anh nên vì sự tự cao tự đại của mình trả giá thật lớn chứ không phải anh Phong, người đáng chết ở Nam Tán là anh..."

Hốc mắt Kỷ Sơn Thanh đỏ bừng, dường như anh lại nhìn thấy trận lửa lớn hôm đó ở Nam Tán. Anh chạy trốn, trả giá bằng tính mạng của một người khác. Anh sống nhưng Tiết Trường Phong đã chết.

Người nên được lên báo như một anh hùng chống ma túy không phải là Kỷ Sơn Thanh, người nên được nhận công huân lại đã bị chôn vùi sâu dưới lòng đất.

Đối mặt.

"Sau này không phải anh đã báo thù cho anh Phong sao? Anh Phong không làm sai, không phải anh đã nhổ tận gốc tổ chức buôn lậu ma túy đó từ năm năm trước sao? Kỷ Sơn Thanh, nếu lúc ấy anh chết vậy chuyện về sau anh sao có thể làm được?" Triệu Ý nói, muốn kéo Kỷ Sơn Thanh ra khỏi cảm xúc tiêu cực kia.

Kỷ Sơn Thanh hít sâu một hơi, đè xuống cảm xúc kích động, lời nói ra vẫn run rẩy.

"Báo thù thì sao, tiêu diệt tổ chức buôn ma túy kia thì thế nào? Không có tổ chức này sẽ có tổ chức khác xuất hiện, giống như cỏ dại diệt mãi không hết vậy. Tội ác vĩnh viễn không kết thúc. nó chỉ cần ở đó thì sẽ có người không ngừng nhảy xuống, biến thành tội phạm mới. Nhưng Tiết Trường Phong chết rồi, không sống lại được cũng không thể tái sinh."

"Không phải anh vẫn còn sống sao?" Triệu Ý dừng bước, ánh mắt sáng rực chăm chú nhìn anh: "Anh Sơn, không phải anh vẫn còn sống sao? Tội ác bất tử, chính nghĩa cùng vĩnh tồn, nó cũng ở đó, trước là Tiết Trường Phong, sau là anh, đây không phải là sự tái sinh sao?"

Tròng mắt Kỷ Sơn Thanh nhẹ run, anh nghiêng đầu tránh đi ánh mắt Triệu Ý.

Nhưng Triệu Ý không để anh né tránh, cậu đến gần Kỷ Sơn Thanh, hai tay áp má anh, quay đầu anh lại. Cậu xích lại gần Kỷ Sơn Thanh, ép anh nhìn mình.

"Anh Sơn, anh thực sự đã gánh vác trách nhiệm của mình sao? Anh tới đây, chôn vùi mình ở trấn Thạch Đầu thực sự là chuộc lỗi à? Sống ngơ ngác năm năm, sống không ra sống chết không ra chết thực sự là điều người ở trên Tiểu Nam Sơn kia muốn nhìn thấy sao? Anh lưu đày mình đến cùng là vì chuộc tội hay là vì giảm bớt sự áy náy với hối hận đáng cười trong lòng anh? Anh Sơn, không phải anh đang chuộc tội, cũng không phải đang bù đắp, anh chẳng qua là thấy Kỷ Sơn Thanh đáng chết ở Nam Tán không đáng sống tốt! Kỷ Sơn Thanh lưng mang mạng người không xứng có được hạnh phúc! Anh biến mình thành quỷ sống, từ chối tất cả những điều tốt đẹp, tra tấn chính mình, bài xích chính mình nhưng cuối cùng lại chẳng đạt được gì. Anh thực sự vừa ngu xuẩn vừa hèn nhát!"

——

Triệu Ý không trông cậy vào vài câu nói là có thể mắng Kỷ Sơn Thanh tỉnh.

Một kẻ giả vờ ngủ năm năm không có khả năng bị mắng một trận là hoàn toàn tỉnh ngộ.

Nếu có thể dễ dàng tỉnh đến thế thì anh cũng không có khả năng ngủ suốt năm năm.

Nhưng ít nhất cũng đã có mở đầu, đã thấy được cửa vào.

Hôm sau triệu Ý đi bệnh viện.

Ông hiệu trưởng bị bệnh, về tình về lý Triệu Ý đều nên đến thăm.

Ban ngày Kỷ Sơn Thanh phải dạy học, Triệu Ý liền tự đi, trước khi đi cậu đã hỏi bác Lý số phòng, cũng không báo gì với Kỷ Sơn Thanh.

Bệnh viện trên thị trấn không lớn, phòng bệnh lẽ ra không khó tìm nhưng Triệu Ý dù đã hỏi thăm vẫn đi mấy vòng trong khu nội trú mới tìm được.

Cậu ngó trước qua cửa sổ nhỏ trên cửa, ông hiệu trưởng đang nửa nằm trên giường bệnh nói chuyện cùng bà lão giường bên, nhìn sắc mặt cũng không tệ lắm, hai người vừa nói vừa cười.

Triệu Ý chuyển đồ trên tay sang một bên, tay còn lại gõ gõ cửa rồi đẩy cửa vào.

Ông hiệu trưởng nhìn thấy cậu thì rất ngạc nhiên, sửng sốt một lát mới cười gọi: "Ai u, sao con lại đến đây, ngồi xuống đi con."

Ông không xuống giường được, chỉ có thể vẫy tay với Triệu Ý.

Triệu Ý đặt sữa bột thuốc bổ lên tủ đầu giường, tiện tay kéo ghế ngồi xuống cạnh giường.

"Con đến thăm ông."

Ông hiệu trưởng nói: "Trước đấy ông nghe Kỷ Sơn Thanh nói con về nhà, cũng qua kỳ nghỉ đông rồi sao con còn về?"

Triệu Ý nói: "Con về có ít việc quan trọng, con có đi qua trường thì nghe bác Lý nói ông bị bệnh nên con liền đến thăm ông."

"Ây da, thăm hỏi gì mà? Bệnh tình của ông cũng không nghiêm trọng, người già ấy mà, ai chẳng có bệnh này bệnh kia, có gì lạ đâu? Các con còn trẻ bận rộn nhiều việc không cần đến thăm ông."

Triệu Ý cười nói: "Con cũng rảnh, không bận lắm."

Ông hiệu trưởng hòi: "Con lần này về có chuyện gì vậy?"

Triệu Ý nhấp nhấp môi, nghĩ nghĩ nói: "Hiệu trường, con muốn hỏi ông... cả đời canh giữ một ngôi trường, có đáng hay không?"

Ông hiệu trường hoảng hốt thoáng chốc, ông không nghĩ tới Triệu Ý lại hỏi chuyện này.

Có đáng hay không? Cả một đời người sắp qua, cũng chẳng còn mấy năm nữa, cuối cùng còn nói xem đáng giá hay không sao?

Nhưng dù có hỏi cũng nghĩ mãi không rõ.

Đời này của ông đã tới đoạn cuối, nhưng người trẻ còn cả cuộc đời, thời gian còn lại có thể nói thêm vài câu thì cứ nói đi.

Gương mặt đầy nếp nhăn của ông hiệu trưởng nở một nụ cười. Đôi mắt đục ngầu nhìn ra xa, tựa như có thể thấy được phương xa mà người bên ngoài không nhìn đến.

"Ông cũng không nói được là đáng giá hay không. Cả đời này ngoảnh đầu lại nhìn ông chỉ còn lại một ngôi trường. Ông không giữ nó còn có thể giữ cái gì? Lúc trẻ ông cũng nghĩ có đáng hay không, khi đó thấy đáng. Trong lòng ông rất giận, giận cả thôn Thạch Đầu đã ép chết cả nhà họ Tiết. Lúc trẻ hận thù, bất bình nhưng lại không thể làm gì, chỉ có thể nén lại trong lòng. Về sau ông nghĩ, thực ra cũng không thể hoàn toàn oán người trong thôn, bọn họ không biết gì cả, cái gì cũng không biết. Người khác nói sao họ liền tin vậy, họ không suy nghĩ, cũng không biết đúng sai, đen trắng với họ đều rất đơn giản. Như vậy có tốt không?"

Ông hiệu trưởng lắc đầu, thở dài, nói tiếp.

"Không tốt. Bọn họ bị nhốt trong núi, một đời lại một đời, ngu muội nối tiếp vô tri. Họ dùng ngu muội dạy con, đứa trẻ cũng ngu muội. Nên không thể để họ dạy con, không thể để sự vô tri này tiếp tục kéo dài. Ông muốn xây trường học, nhất định phải xây trường học, giáo dục trẻ em, nhất định phải để lũ trẻ được dạy dỗ đàng hoàng. Dạy bọn trẻ biết chữ, hiểu lí lẽ, rõ đúng sai... Trường Tiểu học Khai Hóa trước kia cũng không tên Khai Hóa, sau này ông đổi lại tên là muốn Khai Hóa người ở đây, sửa đổi nơi này. Ông không muốn trước kia họ ép chết nhà họ Tiết, bây giờ lại ép chết những người khác. Có lẽ ông không thể nhìn thấy thôn Thạch Đầu sau này, không đợi được đến ngày thôn thật sự thai hóa, nhưng những gì ông cố gắng, dâng hiến cả đời này có lẽ là xứng đáng."

Triệu Ý lẳng lặng nghe.

Ông hiệu trưởng nói xong rất lâu cậu vẫn chưa hồi thần.

Cậu không nói với hiệu trưởng những kẻ ngu muội vô tri kia đã ép chết những người khác.

Ép chết Thu Thủy, ép chết Thạch Nha.

Có lẽ ông hiệu trưởng đã biết, chỉ là ông không chấp nhận thất vọng thôi, ông vẫn luôn tin thôn này còn thuốc chữa, chắc chắn một ngày nào đó thôn sẽ trở nên tốt đẹp.

Thế giới này sẽ ngày càng tốt đẹp.

Nhưng có thật sự thay đổi được không?

Thực ra đâu ai chắc chắn được, phải không?

Triệu Ý muốn thử một chút.

Nếu đã cần người làm, nếu cậu đã dây dưa với thôn Thạch Đầu, nếu đã quen biết những người ở đây, đã nhìn thấy một số việc, cũng có nhiều lo lắng không buông bỏ được.

Triệu Ý hồi thần, nhìn ông hiệu trưởng bằng ánh mắt kiên định nồng nhiệt.

Cậu nói: "Hiệu trưởng, con muốn xây một trường học khác ở Trấn Thạch Đầu."