Quá trình thủy tinhhóa nham thạch thường xảy ra sau sự phát sinh phản ứng giữa nham thạchvà dòng dung nham phun trào, vì phải cần một nhiệt độ rất cao. Ngoài ra, những trận cháy nổ lớn cũng có thể tạo ra hiện tượng này. Suy đoán củaVương Tứ Xuyên về cơ bản là đúng, nhưng rốt cuộc nó được tạo nên bởi quá trình phun nổ hay là cháy nổ thì cần phải được khảo chứng cụ thể. Theophán đoán ban đầu của Vương Tứ Xuyên thì quá trình thủy tinh hóa nhamthạch này được tạo nên bởi một trận cháy nổ hoặc thiêu đốt lớn, bởi rấtcó khả năng trước khi bỏ đi, người Nhật đã cố tình vùi lấp cái động này. Cách làm phổ biến của quân đội sẽ là cho nổ mìn trong lòng núi. Có thểthấy, để phá hủy một hang động cỡ này thì chắc hẳn hồi đó người ta sẽphải dùng một lượng thuốc nổ rất lớn, họ mà cho nổ mìn thì nửa ngọn núisẽ bị thổi bay tức khắc. Vì vậy tôi cho rằng khả năng là do quá trìnhthiêu đốt lâu ngày, vì nếu nơi đây đã từng bị nổ mìn thì cái động nàychắc chắn sẽ không còn hình dạng như bây giờ nữa.
Còn nếu như đólà quá trình thiêu đốt thì khả năng cái động này đã phải trải qua chừngbốn mươi tiếng bị thiêu đốt liên tục, không hiểu hồi đó để duy trì đámlửa lớn trong thời gian lâu như vậy, người ta đã đốt đi những gì nhỉ?
Chúng tôi mò mẫm đi qua đi lại trong động, mực nước ở dòng suối này không đều nhau, chỗ sâu chỗ nông, phía dưới có sỏi. Chúng tôi soi đèn pin xuốngnước có thể thấy từng đàn cá con đang bơi lội. Nếu như là đất phương nam thì nơi đây hẳn là địa điểm rất tốt cho việc nghỉ ngơi, thư giãn. Tiếcrằng đây là miền Bắc lạnh lẽo, nên dù đã đi ủng rồi mà chúng tôi vẫn cảm thấy lạnh buốt như bị kim nhọn chích vào tận xương tủy.
Người ởphía trên lại lần lượt được đưa xuống động, họ dần dần cũng quen vớikhông khí ở đây. Mọi người cùng ngồi lại hút thuốc, bàn bạc về tình hình nơi này. Những công việc cụ thể đã có đội lính công binh thực hiện,chúng tôi cũng không phải đụng tay vào việc gì, từng món đồ được chuyểndần lên các giá sắt.
Trong lúc này, chúng tôi bắt đầu bàn đếnnhững câu chuyện của quân Nhật. Khi đó, chúng tôi thường nghe nói, ởtrong rừng, người ta hay bắt được những tàn binh Nhật chưa kịp rút hết,có những binh lính đã trở thành người rừng. Họ không biết rằng thế chiến thứ hai đã kết thúc, nên vẫn ra sức lẩn trốn. Không biết liệu tronghang động này có sót lại người nào không. Nếu gặp họ dưới hang, chắc sẽcó nhiều chuyện hay ho để kể đây.
Hai tiếng sau, toàn bộ mọithành viên đều đã xuống được đáy động, tám chiếc xuồng cao su cũng đãđược bơm đầy khí, nổi lềnh bềnh trên mặt nước.
Mọi người ai nấyđều tỏ ra khá hồi hộp, một số người thần kinh vững hơn thì liên tục bàntán, khắp động vang lên tiếng ồn ào râm ran. Một đồng chí đại tá cũng đã xuống động, lúc đồng chí ấy thay trang phục dã chiến xong tôi mới nhậnra, đây chính là vị thủ trưởng đã từng huấn luyện quân sự cho tôi trướcđây, nhưng hình như đồng chí ấy không nhận ra tôi.
Đầu tiên, đồng chí đại tá nhắc nhở tôi sơ qua về việc anh em phải chú ý an toàn, sauđó bất luận là có niềm tin vào việc sẽ hoàn thành nhiệm vụ hay không,chúng tôi cũng theo phản xạ tự nhiên, đồng thanh hô rất to “Có! Có!”.Tiếp sau đó, đại tá tuyên bố xuất phát. Chúng tôi hít sâu lấy đà, mặc áo mưa vào và nhanh chóng leo lên xuồng cao su, chính thức khởi hành.
Dựa vào việc phân tích những tấm ảnh chụp từ máy thăm dò địa chất, nơichiếc máy bay nằm sẽ cách con sông ngầm này một đoạn. Tuy nhiên khi thăm dò thực tế, chúng tôi nhận thấy khoảng cách tính theo đường thẳng màmáy thăm dò đo được trước đó khác xa với số liệu khảo sát thực tế, vìdòng sông ngầm dưới đất uốn lượn quanh co, chiều dài của nó khó lòngđoán được, chắc chắn sẽ dài hơn con số một nghìn hai trăm mét ước tínhban đầu.
Chúng tôi thuộc nhóm thứ hai, hai chiếc xuồng chở lươngthực của nhóm một trôi về phía hạ lưu của động chừng được một phút thìchúng tôi cũng xuất phát. Mấy cậu lính ngồi phía trước bật đèn chuyêndụng của xuồng lên để coi đường đi. Chúng tôi cứ thế tiến lên, cố gắngchèo cả hai phía để chiếc xuống không chạm vào hai bên vách động.
Vì lòng động ngày càng thu hẹp lại nên chỉ một lúc sau, âm thanh từ bốnphía bỗng hội tụ rào rào lại với nhau, ánh sáng cũng tập trung lại quanh mấy chiếc xuồng, lúc này chỉ cần dùng đèn pin soi xuống nước cũng cóthể thấy dòng nước khá sâu, đây là một kiểu cấu tạo hang động đặc thù,hướng chảy của con sông biến hóa khôn lường, vừa đột ngột lại vừa mạnhmẽ.
Hóa ra động không rộng lắm, tới chỗ này lòng động chỉ rộngchừng mười mét, nhưng lại rất cao, nhìn khe nứt hun hút không thấy tậncùng phía trên, người ta có cảm giác ngột ngạt như bị mắc kẹt giữa haivách núi hẹp cao ngất, chiếu đèn pin lên có thể nhìn thấy thảm thực vậtrậm rạp phủ đầy bên trên.
Khung cảnh ở đây thật hùng vĩ, chúng tôi đều ngây người ngắm nhìn, Trần Lạc Hộ còn lấy máy ảnh ra bật đèn chụp lại mấy kiểu.
Xuồng trôi về phía trước chừng ba mươi mét thì đến chỗ động rẽ nhánh, chúngtôi tập trung tại nơi này rồi chia nhau cho xuồng trôi vào từng nhánhđộng, lúc này mới chính thức đi vào chỗ nguy hiểm. Đối với nghề thăm dòhang động thì một đội thăm dò năm mươi người và một đội thăm dò chỉ vẻnvẹn chỉ năm người quả thật là hoàn toàn khác nhau.
Chúng tôi thảmấy cái phao báo hiệu không dây xuống nước, làm vậy để nếu phía trước có xảy ra vấn đề gì, chỉ cần nhìn tình trạng phao tín hiệu, chúng tôi cóthể cảnh giác trước.
Cũng may dòng nước khá hiền hòa, nhìn đèntín hiệu nhấp nháy trên chiếc phao báo hiệu vẫn đang trôi đằng trước,chúng tôi yên tâm chèo theo.
Nói đến sự nguy hiểm của nghề thămdò hang động thì những gì người ta kể trong văn chương chỉ là khuếchđại, kì thực, chỉ cần đi đúng đường, chú ý cẩn thận từng bước một thìcông việc cũng khá an toàn, điều nguy hiểm nhất là cấu tạo đá trong hang không ổn định, khi đi vào có thể bị các nhũ đá rơi xuống làm bị thương, vậy nên nhìn cảnh mấy cậu lính công binh đi trước cứ lăm lăm khẩu súngtrong tay khiến chúng tôi thấy thật buồn cười.
Nói vậy, nhưng quả thật những người chưa có kinh nghiệm thăm dò địa chất khi nhìn thấy một màu đen kịt của hốc tối trước mặt cũng khó mà bình tĩnh được, điều nàyâu cũng dễ hiểu.
Trong bốn tiếng thăm dò đầu tiên, mọi việc đềuthuận lợi. Chúng tôi đã đi được khoảng hai cây số, lúc này nước bắt đầuchảy xiết hơn, đã xuất hiện những đoạn khúc khuỷu, uốn lượn, bắt đầu cónhững thác nước ngắn. Dưới nước bắt đầu có những mỏm đá nhô lên, xungquanh đã thấy một vài dấu tích của người Nhật mắc lại ở trên những mỏmđá, hầu hết đều là những chiếc rương gỗ hoặc những lon đồ hộp đã bậtnắp, những dòng chữ in trên đó đã mờ, chúng tôi không biết tiếng Nhật,nên cũng không biết chữ đó nghĩa là gì.
Trong lúc chúng tôi đangdồn sự chú ý tới mấy đồ dùng quân Nhật bỏ lại, thì cả nhóm gặp phảichướng ngại vật đầu tiên. Chiếc xuồng đi đầu đột nhiên dừng lại, dườngnhư nó mắc phải cái gì đó, sau đó, xuồng của chúng tôi đồng loạt va đậpvào nhau khiến những người trên xuồng chới với, suýt nữa ngã nhào xuốngnước. Rồi xuồng của nhóm tôi bỗng nhiên bị quay đuôi theo dòng nước, vàcũng tụ lại một chỗ với họ.
Chúng tôi cảm thấy thật kì lạ, trênmặt nước không thấy điều gì khác biệt, nhưng rõ ràng là hai chiếc xuồngđã bị mắc lại ở chỗ này, phải chăng bên dưới có vật gì đó?
Chúngtôi dùng mái chèo khua khoắng bên dưới, quả nhiên đụng phải một vật,chúng tôi cố sức lay lay chướng ngại vật và nhận ra đó là một một tấmthép gai bùng nhùng.
“Bọn Nhật khốn kiếp, rõ ràng là muỗn bẫychúng ta đây mà!”, anh đội phó buông câu chửi, rồi lệnh cho hai cậu lính nhảy xuống nước nhổ nó lên.
Hai cậu lính răm rắp nghe theo, ngậm đèn pin thả mình lặn ùm xuống nước, những giọt nước lạnh như đá bắnlên, khiến chúng tôi run cầm cập. Nhìn những cậu lính nói nhảy là nhảyngay ấy, tôi thật thấy khâm phục dũng khí của họ.
Không ngờ, chưa đây ba giây sau, hai người họ đã ngoi lên, đội trưởng hỏi họ tình hìnhthế nào, một người run rẩy đáp: “Báo cáo đội trưởng, dưới lưới có mộtxác chết!”.