“Chu gia là nhà giàu trong thôn, nhiều người, khai chi tán diệp sau thì càng nhiều, người trong thôn đều có quan hệ họ hàng với nhau.” Đường Chu thị đã nói tình huống nhà mình với cha mẹ Đường Hà, “Nhà mẹ đẻ ta coi như một chi của bổn gia Chu gia. Cha ta đã từng ra ngoài làm huyện thái gia, khi về trong thôn thì tu ở từ đường Chu thị, cha ta thường nói, ông mới ra đời, lúc còn là một tiểu thiếu gia, không cần làm việc, việc mỗi ngày chính là học viết chữ, ở trong căn phòng lớn, ăn cơm tẻ và thịt cá, uống trà ngon, nghe nói rất được coi trọng.”
“Cha ta kể xong vừa vặn nghe, dù sao ta chưa từng thấy, huynh đệ tỷ muội chúng ta có bảy người, đều làm công việc trên ruộng, lão Chu gia hiện tại chính là mười phần người nông dân gia.”
“Phải nói có gì khác nhau, chính là Chu gia có gia phả, ta là một thế hệ, nam đứng hàng ‘Trân’ chữ ban, nữ đứng hàng ‘Nhã’ chữ ban.” Cha Nam Sinh một thế hệ đứng hàng ‘Nãi’ chữ ban, nữ đứng hàng ‘Bình’ chữ ban. Đến thế hệ đồng lứa Nam Sinh, nam đứng hàng ‘Sinh’ chữ ban, nữ đứng hàng ‘Tú’ chữ ban.”
Đường Lý thị bị một đống lớn tên sắp xếp, nói hồ đồ, “bà Tam, người nói những chữ này con nghe không hiểu.”
“Không hiểu cũng không sao,” Đường Chu thị cười ha hả, “Lão tổ tông cho là nhà mình phú quý ngàn đời vạn đời, cho nên thật sớm sắp xếp tên cho con cháu rồi. Thật ra ở trong thôn, đại danh không ai gọi, chỉ gọi nhũ danh thôi. Cha Nam Sinh đại danh Chu Nãi Khang, chả ai gọi, toàn gọi là ‘Nhị Cẩu tử’.”
“Tên bần tiện dễ nuôi.” Đường Lý thị thật ra quan tâm chuyện khác, “Cháu trai người sinh huynh đệ tỷ muội Nam Sinh là bốn người ạ?”
“Đúng rồi, Nhị Cẩu tử tính toán bớt việc, trừ việc tổ tông sắp xếp định ra tên tự, nó theo phương hướng mà lấy tên, trừ Nam Sinh ra, Đại ca của nó gọi là Đông Sinh, Nhị tỷ Tây Tú, Tứ đệ Bắc Sinh.”
Thật lâu sau này Đường Hà hỏi Chu Nam Sinh: “Cha chàng làm sao biết vừa vặn sinh bốn? Vạn nhất sinh thêm hài tử khác thì gọi như thế nào?” Đông Tây Nam Bắc Trung. Trung Sinh? Trung Tú?
“Không phải còn có Kim Mộc Thủy Hỏa Thổ sao?” Chu Nam Sinh đáp.
Đường Lý thị không hổ là mẹ Đường Hà, hai người nghi vấn giống nhau, nhưng bà không hỏi vấn đề này ra, bà quan tâm chuyện khác hơn. “Bà Tam, bà đừng để bụng con nói thẳng, Tiểu Hà là áo bông thân thiết của chúng con, chúng con một lòng hi vọng con bé được gả cho người khá giả, con vừa ý Nam Sinh không sai, nhưng muốn hỏi rõ ràng, hoàn cảnh nhà thằng bé thế nào ạ?”
“Nhị cẩu tử có tiếng giỏi giang, có thể kiếm tiền, thê tử quản gia, nhà nó giàu có nhất. Nó có bốn hài tử hiểu chuyện, làm việc là làm việc, vươn lên là vươn lên. Đặc biệt là Nam Sinh, từ nhỏ đã ở với cha ta, cũng chính là ông cố nó, con đừng nhìn nó xuống đất hai chân dính bùn, thật ra coi như nửa người đọc sách, từ nhỏ nó đã theo cha ta, học được nửa bộ Luận Ngữ rồi.”
Nửa bộ Luận Ngữ thái bình thiên hạ, người xưa nói đó là nhân tài của tể tướng. Đường Lý thị quả thật vui mừng, tâm tư đã thừa nhận Nam Sinh là con rể. Lần này Đại nhi tử nghe được lời hữu ích về hắn, lỗ tai cũng muốn giơ lên.
“Nam Sinh đoan đoan chính chính, ngồi thành thạo trước bàn, đối diện với sổ sách, rõ ràng là thương nhân mua bán, hết lần này tới lần khác đột ngột nhìn, chính là thư sinh tuấn tú.” Đường Đại Sơn rất có hảo cảm với Chu Nam Sinh, hắn theo sát mẹ và thê tử, nước miếng tung bay miêu tả tình hình lúc hắn ở Chu gia, “Người ta bán cho Nam Sinh bao nhiêu gà vịt, dưa và trái cây, hắc, cái kia, bàn tính gẩy hai cái ra ngay số nợ, mắt con nhìn theo không kịp.”
“Chàng là người đần, dĩ nhiên gì cũng không hiểu rồi.” Đường Tống thị điểm một cái lên gáy nam nhân nhà mình, nàng đã gặp Chu Nam Sinh một lần, chuyện tốt về hắn đầy một cái sọt, liếc thấy mẹ chồng thần sắc nóng bỏng, trong lòng vừa động, suy đoán mẹ chồng vừa ý Chu Nam Sinh. “Chàng đến Chu gia thật lâu, chính là để nhìn đệ ấy gẩy bàn tính sao?”
“Sao có thể chứ, ta hỗ trợ thu hàng, kiểm kê, nếu không có thể trễ như vậy mới về nhà sao?”
Ôi con lừa đần này. Đường Tống thị thấy nam nhân không hiểu mấu chốt, trực tiếp hỏi: “Vậy chàng giúp Nam Sinh làm việc, không gặp người trong nhà đệ ấy sao? Chàng nhìn nhà đệ ấy gia cảnh thế nào?”
“Nhà đệ ấy có thể mở cửa hàng sảng khoái, tất nhiên gia cảnh tốt, một dãy nhà ngói to, nhiều hơn nhà ta mấy gian!” Đường Đại Sơn không cố ý quan sát, thăm dò, cũng không nói ra được nguyên do, “Trừ Tứ đệ Nam Sinh đi học không trở về nhà, những người khác ta gặp được hết. Mẹ không biết, con đưa Nam Sinh đến nhà, cậu mợ lúc đầu giật mình, cho là Nam Sinh gây ra chuyện gì đây, lúc ấy con không biết phải nói gì, may cứu giúp không có nguy hiểm gì đến tính mạng, nếu không không phải chúng ta đuối lý?”
Đường Lý thị khẩn trương lên, “Vậy con nhìn cha mẹ Nam Sinh có tức giận không?”
Đường Đại Sơn lắc đầu, “Không nhìn ra, miệng con đần, giải thích lắp bắp, là Nam Sinh giải vây giúp con, nói đệ ấy không vấn đề gì, là tại chúng ta sợ đệ ấy bước đi khó khăn, nên đưa về nhà.”
Đường Lý thị muốn hỏi thêm mấy câu, nhưng Đường Đại Sơn hoàn toàn không hướng tới muội phu tương lai, không tỉ mỉ quan sát, đến đến đi đi chính là trả lời mọi người nhà cậu đều rất nhiệt tình.
Đường Lý thị thất vọng, thấy Đường lão và khuê nữ trở về, Đường lão nháy mắt ra dấu cho bà, bà đành nhịn xuống không hỏi.
“Cha nó, ông nói xem, Nam Sinh tốt như vậy, có tướng mạo, có nhân phẩm, có gia thế, chỉ thiếu nước người khác vội vàng muốn gả khuê nữ cho nó. Không được, ta phải nhanh chóng hành động.” Ban đêm, Đường Lý thị trằn trọc không cách nào ngủ được, nhắm mắt là mơ tới một đám đại nương đoạt con rể, cho nên đẩy Đường lão nằm bên cạnh, bắt ông mau mau quyết định.
“Duyên phận đã có trời định.” Đường lão bất đắc dĩ, “Bà đừng sốt ruột, hoang mang rối loạn, người không biết cho rằng Tiểu Hà không ai thèm cưới.”
“Duyên phận trời định không sai, nhưng muốn thành công còn tại người nữa chứ.” Đường Lý thị nói, “Không được, sáng mai ta phải nói với bà Tam một chút, nhờ bà ở giữa nói giúp vài câu.”
“Người xưa nói, ‘một nhà có nữ nhi nhiều nhà cầu’, gả nữ nhi người ta nhờ thái độ kiêu ngạo, người như bà, vội vàng dính lấy Nam Sinh, sau này Tiểu Hà gả đi cũng không có chỗ đứng.” Đường lão tức giận, “Nam Sinh có khá đi chăng nữa, nhưng có thể thân hơn Tiểu Hà sao? Ta nói này, không cho phép bà lẩm bẩm nữa.”
Đường Lý thị không còn cách nào, đành phải nằm ngủ.
Ở Chu gia, cha mẹ Nam Sinh trước mặt Đường Đại Sơn khó mà nói được gì, chờ lúc hai người tắt nến lên giường, cha Nam Sinh hồi tưởng lại tình hình lúc nhi tử được kéo về, không nhịn được nói thầm với mẹ Nam Sinh, “Bà không biết nước sông kia chảy xiết lắm, may Nam Sinh không có chuyện gì, dù là cứu nhi tử thân thích, nhưng ta cũng tình nguyện để nó bàng quang đứng xem.” Tuy nói cứu một mạng người hơn xây bảy tòa tháp, nhưng mà cứu người lại liên lụy tính mạng mình, thật không đáng giá.
“Nam Sinh tốt tính,” mẹ Nam Sinh nhớ lại sự việc, “Trước kia nó không ít lần đến đập chứa nước Thanh Sơn bơi lội, đập chứa nước kia một năm chết đuối không ít người, Nam Sinh bơi nhiều như vậy, vẫn yên lành đấy thôi.”
“Bà còn lôi đập chứa nước ra nói chuyện!” Cha Nam Sinh nghe xong bốc lửa, “Bà cũng biết đập chứa nước nước sâu, ta dặn bà bà quản nó không cho đi, vạn nhất gặp chuyện không may, ngay cả thi thể nhi tử muốn tìm cũng không tìm được!”
Mẹ Nam Sinh không nói lời nào.
Cha Nam Sinh than thở, “Được rồi, ta biết làm khó bà, nhi tử lớn chủ ý cũng nhiều, nhưng là bà để tâm đến nó một chút, qua năm nay nó hai mươi rồi, bà mau mau nhìn xem, chọn cho nó một cô nương tốt.”
“Nó hai mươi rồi?” Mẹ Nam Sinh giật mình.
“Bà làm mẹ kiểu gì đấy?” Cha Nam Sinh rốt cuộc không ép được lửa giận, Ttheo như bà nói bao nhiêu lần, Tam nhi là nhi tử ruột thịt của bà, bà cũng phải quan tâm đến nó chút chứ, thường ngày quản nhiều một chút.”
“Ta quản được sao?” Mẹ Nam Sinh cũng đề cao thanh âm, “Ta không nuôi nhi tử, nhi tử không thân thiết với ta, chẳng lẽ cái này là lỗi của người làm mẹ sao?”
Nhiều năm bản án cũ, nhất thời không biết ai đúng ai sai. Cha Nam Sinh đành phải đè xuống một bụng oán giận, không đề cập tới nữa.
———-
Tuy nói Đường lão đáp ứng Đường Chu thị, theo bà về nhà mẹ đẻ cải mộ cho cha, nhưng cách ngày tốt còn một khoảng thời gian, vô luận thế nào cũng phải mở miệng nói rõ với mẹ ruột, suy nghĩ một chút, chuyện này phải gặp gỡ sẽ không vui vẻ, ông đã nghĩ bỏ ra một ngày để đi.
Cuộc sống giống như nước, cứ thế trôi qua. Phía trước Đường Chu Thị và Đường Lý thị đưa Đường Tiểu Sơn đi tìm Quế tiên sinh, vì Đường Lý thị nghe Đường Hà mớm lời: Nói là ngưỡng mộ nhân phẩm Quế tiên sinh, hài tử nhà nông mặc dù không cầu đi học khoa cử, nhưng ở bên cạnh Quế tiên sinh hưởng một chút kiến thức, nhận thức mấy chữ, biết một phen đạo lý làm người là tốt rồi.
Quế tiên sinh được khen tặng sảng khoái ra mặt, hơn nữa học trò ông dạy tất cả đều là hài tử trong thôn, chủ trương trước sau như một, mặc dù ngại Đường Tiểu Sơn lớn tuổi, nhưng vẫn đáp ứng nhận hắn, ông nói rõ tàng, không nhận hắn làm học trò chính thưc, chỉ cho hắn ngoài lúc ngày mùa, tới hỗ trợ mài mực, Quế tiên sinh rảnh rỗi sẽ dạy hắn mấy chữ.
Chuyện thuận lợi như vậy, Đường Lý thị không đáp ứng sao? Vì vậy liên tục nói cám ơn, lại dâng lên rau xanh, dưa và trái cây trong nhà, Quế tiên sinh từ chối không nhận, người ta nói ‘trời đất quân gần sư’, Đường Lý thị kính sợ tiên sinh dạy học từ trong xương, nhất định phải biếu, Quế tiên sinh trầm ngâm một lúc lâu, nói: “Đường đại thẩm, ta biết trong nhà thẩm có củ sen, tặng ta mấy cái là sen, thế nào?”
Đường gia thôn bốn bề hồ nước vờn quanh, mùa hè mưa qua mây nghỉ, lá sen trong hồ, hoa sen giống như vũ nữ xinh đẹp, Quế tiên sinh mỗi lần thấy vậy thơ tình bắn ra, nhưng người đọc sách không tự tiện vịn cành bẻ lá nhà người ta, rất khát vọng, cho nên có yêu cầu lần này.
Đường gia chỉ dùng hoa sen làm rau xanh, thỉnh thoảng hái mấy cái lá sen gói cơm, hoặc là toàn bộ lá sen hái được bán cho dược phòng làm thuốc, cũng được một hai văn tiền. Quế tiên sinh mở miệng muốn đồ không đáng giá như vậy, Đường Lý thị không hiểu được người đọc sách phong nhã, nhưng vẫn cuống quýt đáp ứng.
Về đến nhà nói qua với nữ nhi, “Người đọc sách chính là kỳ quái, muốn ăn củ sen, lại đùn đẩy nói thành muốn lá sen.” Đường Lý thị lắc đầu, gọi Đại nhi tử ra ao đào củ sen.
Đường Hà ngăn cản bà, “Mẹ, con biết Quế tiên sinh muốn gì, con đi là được rồi.”