Lam Trĩ mười tuổi, lần đầu tiên ngồi trong Lan Thất. Đệ tử Lam thị vào độ tuổi nghe học và đám công tử của các thế gia khác được đưa đến đây dạy dỗ cùng ngồi ở phía trước, người dự thính ngồi ở phía sau phòng học. Lam Tư Truy cũng ngồi phía trước, cùng với Lam Cảnh Nghi, len lén nháy mắt với Lam Trĩ.
Lam thị học văn tập nhạc, cuốn sách đầu tiên đọc chính là《Kinh thi》. Người giảng môn này không phải là Lam Khải Nhân, mà là một sư bá tuổi tương đương, không thấy nghiêm khắc lắm, nên trước giờ học đệ tử các thế gia ríu rít trò chuyện không ngừng.
Trong đó có một vị sư huynh năm trước kiểm tra không đạt, bị bắt học lại một năm nói: "Các ngươi cũng biết, vị tiên sinh này dạy xong một lớp, là kêu các ngươi nói lên câu nói mà bản thân thích nhất. Không chỉ nói thôi, mà còn phải giải thích tại sao".
Có người lập tức thở dài: "Ta đọc còn chưa đọc xong, chứ đừng nói là đọc hiểu được".
Sư huynh kia lại nói: "Nếu như trên lớp có thời gian, ông ấy còn có thể cho các ngươi đoán, câu mà Trạch Vu Quân nói thích nhất, câu mà Hàm Quang Quân nói thích nhất vào năm đó. Nếu vẫn còn thời gian rảnh, thì lần lượt cho các ngươi đoán hết câu thích nhất của tất cả các tông chủ, danh sĩ từng học ở Lam gia."
Đám học sinh trong cả phòng học lập tức hỏi ngay: "Trạch Vu Quân thích nhất là câu gì? Hàm Quang Quân thì sao?"
Vị sư huynh này cười lắc đầu: "Một vò rượu đổi một câu, gà nướng dưới chân núi cũng được".
Mọi người đều la ó.
Đến lúc vào giờ học, quả nhiên còn chút thời gian trống. Một quyển sách thơ thật dày để trên tay, đến khi thật sự phải đoán câu rồi, vị sư huynh kia nhìn đám thiếu niên cả lớp vò đầu bứt tai, hơi làm ra một động tác, làm như đang nói hiện giờ hối lộ vẫn còn kịp.
Tiên sinh đợi hồi lâu, sắp công bố, chợt nghe Lam Tư Truy lật một trang sách, nói: "U u lộc minh, thực dã chi bình. Ngã hữu gia thấn, cổ sắt xuy sanh" (Nai rừng ô ô, ăn táo hoang dã. Ta có khách quý, khảy đàn thổi khèn),câu Trạch Vu Quân năm đó thích, có phải là câu này không?"
Tiên sinh gật đầu: "Đúng là câu này".
Lại nói: "Nếu như vậy, câu mà Hàm Quang Quân thích, các ngươi có đoán được không?"
Đám học trò lại vò đầu một trận. Lam Tư Truy lật sang một trang khác, quay đầu nhìn nhìn Lam Trĩ.
Sau đó Lam Trĩ nói: "Tích ngã vãng hĩ, dương liễu y y. Kim ngã lai tư, vũ tuyết phi phi" (Ta ở quá khứ, cành liễu phất phơ. Ta nay nghĩ đến, mưa tuyết bay bay).
Giọng của nó so với đám thiếu niên càng giống giọng của một đứa trẻ hơn, trong nháy mắt mọi người trong lớp học đều quay đầu nhìn nó. Tiên sinh giảng bài ngạc nhiên nhìn nó một cái, nói: "Không sai, khi Hàm Quang Quân 14 tuổi, chính là thích câu này".
Nhất thời cả đám đệ tử xì xào bàn tán, có đứa kinh ngạc thán phục, có đứa bất ngờ, còn có đứa nghi ngờ khó hiểu.
Lam Trĩ lại hỏi: "Hiện giờ thì sao?"
Tiên sinh lắc đầu, nói: "Vậy ngươi phải đi hỏi Hàm Quang Quân".
Đệ tử nghe học ở Lan Thất, sau giờ học có thể đi Tàng Thư Các tìm sách sử Lam thị để đọc. Lam Trĩ vốn là dự thính, không có bài vở, nhưng vẫn đi theo sau đám người đó. Sư huynh có nhiệm vụ phụ trách lưu trữ sách sử của Lam thị lần lượt lắng nghe các câu hỏi của mọi người, trên mặt trái tấm thẻ bài ghi tên sách cần đọc cho bọn họ, lần lượt đặt vào trong tủ. Đến lượt Lam Trĩ đi tới, năm đó còn nhỏ, cái đầu còn chưa cao bằng mấy kệ sách, vị sư huynh kia không thấy ai phía sau, nói: "Ngươi cần kiếm cái gì, ta kiếm cho ngươi thì tốt hơn".
Lam Trĩ nói: "Mười một năm trước ở Vân Mộng Giang thị, rốt cuộc xảy ra chuyện gì?"
Người nọ kinh ngạc nhìn nó một cái: "Mười một năm trước? Di Lăng Lão Tổ phản bội tách khỏi sư môn cách đây 11 năm, một năm sau đó không xảy ra chuyện gì nữa, sau khi Kim Tử Hiên chết ở Cùng Kỳ Đạo, hắn đến thành Bất Dạ Thiên đại khai sát giới, rồi đến bốn đại thế gia bao vây tiêu diệt Loạn Tán Cương, gần như đều là chuyện xảy ra vào năm thứ hai".
Lam Trĩ nhíu mày: "Di Lăng Lão Tổ là ai?"
Vị sư huynh này khiếp sợ nói: "Di Lăng Lão Tổ Nguỵ Vô Tiện, ngươi không biết hả?"
Lam Trĩ nói: "Ta không biết".
Sư huynh nói: "Ngươi mà không biết, thì chuyện này càng chẳng có cách nào kể được... Đúng rồi, quyển ghi chép giai thoại các công tử thế gia này của ta, người đời trước rảnh rỗi biên soạn, đưa Di Lăng Lão Tổ vào, trở thành đồ vứt đi, có thể lấy riêng ra. Ngươi đọc xong cuốn đó trước, ngày mai lại đến".
Hắn nói xong, liền dẫn Lam Trĩ đi đến một trong các kệ sách. Lam Trĩ theo phía sau, hỏi: "Theo ý của huynh, Di Lăng Lão Tổ là một ác nhân, tại sao được đưa vào danh sách các công tử thế gia?"
Sư huynh kia nói: "Nguỵ Vô Tiện năm đó cũng là một Càn Nguyên nổi tiếng trong bảng xếp hạng công tử thế gia, công tử rạng ngời, lục nghệ tài giỏi. Đáng tiếc sau đó tu quỷ đạo, cuối cùng đi theo con đường sai lầm".
Nói xong, rút ra một quyển sách từ kệ trên cao, rồi lại lấy ra một cuốn sách từ học tủ phía sau, nói: "Ngươi chỉ xem ở đây, thứ này không được mang ra ngoài. Có chữ gì không biết, thì nhớ hỏi ta".
Lam Trĩ gật đầu, hành lễ nói cảm tạ.
Nó ngồi ngay ngắn trong chiếu, mở sợi dây cột sách ra, liếc sơ qua một chút. Tên của quyển sách đó là Giai thoại công tử thế gia, hình như ghi lại đều là những lời truyền miệng, những câu chuyện lúc tán gẫu. Một đoạn mở đầu ghi rằng Nguỵ Vô Tiện là đệ tử đầu tiên của Liên Hoa Ổ, mười lăm tuổi từ Vân Mộng đến Vân Thâm Bất Tri Xứ nghe học, ngay cả những tiên sinh giảng bài cũng đều là những người mà Lam Trĩ gặp mấy ngày nay. Nó lật vài tờ, thế mà cũng nhìn thấy một đoạn nói về《Kinh thi》.
Mi tâm Lam Trĩ nặng nề nảy lên một cái.
Câu mà Nguỵ Vô Tiện chọn là "Quan quan sư cưu, tại hà chi châu, yểu điệu thục nữ, quân tử hảo cầu" (Chim thư cưu kêu, ở bên bãi bồi, thục nữ yểu điệu, quân tử cầu mong)
"Giải thích, viết cho vui, thục nữ không thể cầu, người đẹp chỉ có thể gặp, người ngồi đây có công tử Lam thị tự là Vong Cơ, cũng là một người đẹp".
"Vong Cơ công tử tức giận bỏ đi".
Phía dưới lại chú thích: "Công tử Lam thị tên là Trạm tên tự là Vong Cơ, con trai thứ của Thanh Hành Quân, cũng là đệ ruột của Trạch Vu Quân. Mười lăm tuổi".
***
Vào mùa đông, Lam Vong Cơ ở Tĩnh Thất nghe Lam Trĩ tập đàn. Nó không học nhiều linh khúc lắm, một khúc《Vấn linh》gọi là tạm ổn, không đàn giỏi bằng Lam Tư Truy. Xong một khúc nhạc, Lam Vong Cơ sửa lại vài âm cho nó, rồi hỏi: "Mấy tháng nay ở Lan Thất học cái gì?"
Lam Trĩ nói: "Cùng các đệ tử mới vào, đọc《Kinh thi》trước".
Lam Vong Cơ gật gật đầu.
Lam Trĩ nói: "Sau khi đọc xong, tiên sinh muốn mọi người chọn ra một câu yêu thích".
Lam Vong Cơ hỏi: "Ngươi chọn câu nào?"
Lam Trĩ không nói. Ngừng một chút, nó nói: "Nếu hiện giờ chọn, thì phụ thân chọn câu nào?"
Lam Vong Cơ trầm mặc một lát, nói: "'Tích ngã vãng hĩ'" (Ta ở quá khứ)
Làn khói lượn lờ trên đỉnh lư hương, ngoài nhà hình như có tuyết rơi nhè nhẹ, trên khung cửa sổ chỉ thấy mảng sáng tối mơ hồ.
Lam Trĩ đột nhiên hỏi: "Mẫu thân của con, rốt cuộc là người nào?"
Lam Vong Cơ không hề nhúc nhích, cũng không trả lời. Ngón tay y để trên dây đàn Vong Cơ thật lâu. Lam Trĩ đợi một hồi, nhận ra trầm mặc cũng là một kiểu từ chối thầm lặng.
Lam Trĩ nói: "Con biết mẫu thân đã không còn trên đời".
Nói xong, đặt quả chuông bạc Giang gia ở giữa hai cây đàn.
Lam Trĩ lại hỏi: "Người sinh ra con bị chết, có phải bởi vì Nguỵ Vô Tiện?"
Cái tên kia rốt cuộc làm cho Lam Vong Cơ ngước mắt lên. Có một khoảnh khắc rất ngắn, Lam Trĩ đột nhiên cảm thấy người trước mắt thật là xa lạ, y nhìn Lam Trĩ, không phải là thất vọng hay tức giận, nhưng cảm xúc trên mặt y khiến Lam Trĩ nhìn không hiểu.
Lam Vong Cơ nói: "Tại sao hỏi như thế?"
Lam Trĩ nói: "Con tìm đọc sách sử ở Tàng Thư Các".
Lam Vong Cơ hỏi: "Ngươi tìm được cái gì?"
Lam Trĩ không nói. Lam Vong Cơ cũng không nói.
Một con chim tránh tuyết đậu dưới mái hiên, lắc nhẹ bộ lông.
Cuối cùng, Lam Vong Cơ nói: "Phải, mà cũng không phải".
Đó là trả lời cho câu hỏi trước của Lam Trĩ.
Lam Trĩ nói: "Con chỉ muốn biết, người sinh ra con là ai".
Lam Vong Cơ hơi rũ lông mi xuống. Lại thêm một lúc lâu nữa, Lam Trĩ nhận ra được đó là bởi vì Lam Vong Cơ không muốn cho nó nhìn thấy đủ loại cảm xúc trong mắt của mình.
Lam Vong Cơ nói: "Đợi đến khi ngươi nên biết, tự nhiên sẽ nói với ngươi".
Vì vậy Lam Trĩ hành lễ, ôm đàn của mình, lui xuống. Bước chân nó rất mạnh, làm con chim đậu dưới mái hiên hoảng hốt bay lên.
Đợi nó đi đến cuối hành lang, Lam Vong Cơ đột nhiên ở phía sau gọi nó.
Lam Vong Cơ nói: "Ngươi đã đọc qua, theo ý của ngươi, Nguỵ Vô Tiện là người thế nào?"
Lam Trĩ nói: "Không biết toàn cảnh, không được phán xét"
Nó nói từng chữ một, dùng hết sức lực giống như lúc bước đi, nhưng cuối cùng tất cả đều tản mát trong tiếng gió và tuyết.
***
Mùa xuân cuối cùng của năm Lam Trĩ 12 tuổi đến rất trễ, đến hè nó được 13 tuổi. 13 tuổi là có thể học, được đặt tên tự, Lam Trĩ liền biến thành Lam Vân Hằng.
Lúc hè sắp sang thu, Lam Vân Hằng tan học khỏi Lan Thất, gặp một sư huynh đứng chờ ở hành lang, nói: "Vân Hằng, Lam lão tiên sinh kêu ngươi theo ta đến gặp ngài ấy".
Lam Vân Hằng đáp lời, giao mấy cuốn sách trong tay cho mấy tên sư đệ, rồi đi theo.
Hôm ấy Lam Vân Hằng gặp lại Lam Vong Cơ, là ở bên trong từ đường. Nhang đèn rải rác, bài vị la liệt, chong đèn cháy mãi không ngừng, Lam Vân Hằng quỳ trên mặt đất, quỳ thật thẳng tắp, giống lúc nó bảy tuổi, giống lúc nó mười tuổi, giống lúc nó nhớ Lam Vong Cơ.
Lam Vong Cơ hỏi: "Hôm nay bị phạt, gây ra chuyện gì?"
Lam Vân Hằng nói: "Thúc tổ hôm nay nói, đợi khi 15 tuổi, muốn con nhập gia phả Lam thị".
Lam Vong Cơ hỏi: "Ngươi nói thế nào?"
Lam Vân Hằng nói: "Con nói không muốn".
Lam Vong Cơ hỏi: "Vì sao?"
Lam Vân Hằng nói: "Nếu muốn con nhập gia phả Lam thị, cần phải viết tên người sinh ra con, đặt song song với tên của phụ thân". ngôn tình hay
Bên trong bỗng nhiên rơi vào trầm mặc.
Lam Vân Hằng ngẩng đầu, ánh nến chiếu trong mắt, đốm lửa đó như thể cháy lên trong con ngươi của nó.
Nó nói: "Chẳng lẽ phụ thân không mong muốn điều này?"
Ánh mắt Lam Vong Cơ dừng trên người nó.
Lam Vân Hằng nói: "Phụ thân trả lời con!"
Lam Vong Cơ lại nói: "Nếu không có ngươi, ta tất nhiên có mong muốn này. Nhưng đã có ngươi, thì ta không cần nữa".
Lam Vân Hằng nói: "Vì sao!"
Lam Vong Cơ lắc lắc đầu: "Sau này nói tiếp".
Lam Vân Hằng nói: "Khi con mười tuổi, phụ thân nói đợi đến khi nên biết, thì sẽ nói cho con biết. Hiện giờ đã qua ba năm, khi nào mới tính là nên biết đây?"
Lam Vong Cơ nói: "Đợi ngươi hiểu lý lẽ".
Lam Vân Hằng đột nhiên cảm thấy đoạn đối thoại đã từng xảy ra, giống như mơ hồ kích thích một sợi dây trong trí nhớ. Nó cố gắng suy nghĩ, nhưng chỉ nhớ được một cảm giác trống rỗng nào đó.
Nó thấp giọng hỏi: "Hiểu lý lẽ là thế nào?"
Lam Vong Cơ nói: "Lời nói và hành động của ngươi hôm nay, không xem là hiểu lý lẽ".
Lam Vân Hằng cúi đầu nói: "Ta biết là không nên chống đối thúc tổ".
Lam Vong Cơ nói: "Nếu biết, tại sao phải làm?"
Giọng của y thật ra không phải là chất vấn, thậm chí không có tức giận hoặc không tán thành, chỉ là có chút thở dài nhợt nhạt, giống như chỉ cần một câu trả lời của Lam Vân Hằng là đã đủ.
Lam Vân Hằng lại ngẩng đầu lên nói: "Minh tri bất khả vi nhi vi chi, thế nào?" (gia huấn của Giang gia: biết rõ không thể làm nhưng nếu cố làm thì sẽ được)
Lam Vong Cơ nhìn nó, hỏi: "Ngươi cho là thế nào?"
Lam Vân Hằng cắn răng nói: "Có lật đổ cái cũ, mới xây dựng được cái mới, nơi ngàn người chỉ ra, người về đêm tuyết rơi". (Hông hiểu ý của câu này, hic...)
Lam Vong Cơ thở dài một hơi thật sâu. Lam Vân Hằng nghĩ rằng y muốn nói gì đó, nhưng y chỉ trầm mặc một hồi rồi lại một hồi.
Rốt cuộc, Lam Vong Cơ hỏi: "Quỳ bao lâu rồi?"
Lam Vân Hằng bị câu hỏi tránh nặng tìm nhẹ hiếm thấy của y, làm cho hơi lảo đảo một chút, hồi lâu mới nói: "Chưa tới ba canh giờ".
"Đứng lên đi" Lam Vong Cơ nói.
Lam Vân Hằng có chút nghi hoặc nhìn y.
Lam Vong Cơ nói: "Tư Truy, Cảnh Nghi xuống núi săn đêm, ngươi đi theo cùng ta".
Lam Vân Hằng thấp giọng hỏi: "Đi đâu?"
Lam Vong Cơ nói: "Mạc Gia Trang".
***
Khi Lam Vân Hằng trở lại Liên Hoa Ổ, nó mười ba tuổi, cùng các đệ tử thế gia đi đường thuỷ đến, trên tay áo lốm đốm vết máu của đám hung thi tràn ngập ở Loạn Tán Cương.
Nó thay quần áo trong một căn phòng không có người ở, mua một chiếc bánh rán ở bên ngoài bến tàu, sau đó nhận một cái lư cắm nhang từ khố phòng. Nó đang cầm đồ dùng đi về phía từ đường, để tế bái vị phu nhân mà nó vẫn chưa biết tên kia, cái chuông kia vẫn kêu vang trong tay áo nó.
Cửa từ đường mở ra một cách bất ngờ, có người ở trong đó cao giọng nói chuyện, giọng nói mang theo một chút khàn khàn khắc nghiệt.
Giang Trừng nói: "Xin lỗi? Vì sao phải xin lỗi? Vì phá vỡ chuyện tốt của các ngươi hay sao?"
Sau đó Lam Vân Hằng nghe thấy một giọng nói quen thuộc nhưng lại vô cùng xa lạ, giọng nói của Mạc Huyền Vũ – Nguỵ Vô Tiện kia nói: "Lam Trĩ hiện giờ cũng đã 13 tuổi, lúc ta sinh ra nó, ngươi hẳn cũng biết ta và Hàm Quang Quân là quan hệ gì chứ!"
Trời đất đột nhiên im phăng phắc.
Lam Vân Hằng nhẹ buông tay, chiếc lư hương nhỏ rơi từ trên tay nó xuống, phát ra một âm thanh không thể không nghe thấy trên mặt đất.
Mấy người bên trong từ đường chợt quay đầu lại.
Nguỵ Vô Tiện gọi nói "A Hạ".
Lam Vân Hằng lui lại một bước.
Lam Vong Cơ gọi nó "Vân Hằng".
Lam Vân Hằng đột nhiên nhớ tới từ đường Lam thị, nhớ tới những ngọn đèn lay động đó, nhớ tới những lúc nó đã từng quỳ, nhớ tới bài vị của Thanh Hành Quân và một mặt còn thiếu ở bên cạnh, nhớ tới chỗ trống bên cạnh tên của Lam Vong Cơ trên gia phả.
Lam Vân Hằng quay đầu bỏ chạy, nghe thấy tiếng tim đập xé toạc cả thế giới của chính mình.