Đầu thôn đến cuối thôn, là đi qua một con đường nhỏ hẹp sát bờ ruộng, lúc này trời đã tối hẳn, Lão Khai và A Sam mỗi người cầm một đèn pin chiếu sáng đường đi.
Đi qua một khe suối, trên đường đi chó sủa liên tục, thôn trang nhỏ nhưng thật sự rất náo nhiệt, một số hương thân trong thôn còn bưng bát cơm ra ngoài trước nhà lớn tiếng chào hỏi với nông phụ, sau đó lại dời ánh mắt tò mò hướng tới nhóm người Dương Hi.
"Ở đây bình thường rất ít có người người đến. Nhà Lý Nhị Cẩu ở cuối cùng của thôn, đến khi mùa màng thất thu, không có cơm ăn, cũng phải dựa vào các hương thân giúp đỡ một chút. Mấy đứa nhỏ nhà Lý Nhị Cẩu đều đã sớm nghỉ học, không có tiền a. Rất tội. Không ngờ vẫn còn người thân có tiền như mấy người." Nông phụ nói chuyện rất ngay thẳng, nghĩ cái gì là nói cái đó.
Giang Bình nhíu mày:"Nhưng mà hiện tại học hành cũng không cần đóng học phí mà. Giáo dục bắt buộc miễn phí."
"Ôi chao, nói thì nói như vậy, nhưng nhà chúng nó không có sức lao động, đứa nhỏ ở nhà, có thể trồng trọt chặt củi nấu cơm, giúp đỡ việc trong nhà một chút, nếu đến trường rồi, cái gì cũng làm không được, huống chi học hành còn phải mua cặp sách mua bút, dù sao cũng phải tốn tiền. Ở nơi này của chúng tôi, bọn nhỏ có thể đọc sách được rồi thì đến khi tốt nghiệp tiểu học cũng sẽ không đi học tiếp nữa. Cô nói mấy sách kia có gì đáng đọc đâu? Tốt nghiệp tiểu học rồi, đi mua bán này nọ coi như xong, tuổi cũng lớn đủ để đi trồng trọt rồi."
A Sam là giáo viên, tuy rằng đối với mấy chuyện này có vẻ rất rõ ràng, nhưng nghe nông phụ nói vậy vẫn là nhịn không được mà thở dài:"Bởi vì vậy, cho nên không muốn đưa tụi nhỏ đến trường, cũng bởi vì không có văn hóa, cho nên khó kiếm tiền, về mặt ý thức cũng không thể tiến bộ. Muốn nói thoát khỏi nghèo khó cũng không phải là chuyện dễ dàng. Hiện tại bắt buộc giáo dục là thông dụng, nhưng quan niệm của tộc trưởng không thay đổi, thì thất học vẫn rất cao."
Bốn người Dương Hi nghe lời nói của A Sam, trong lòng có chút cảm giác không tốt. Từ đầu thôn đến cuối thôn, nhìn thấy những gian nhà rách nát, nhìn thấy quần áo thôn dân cầm bát ngồi nói chuyện trước cửa đầy chấp vá cùng gương mặt đen đuốc tràn ngập nghèo khó cùng tang thương. Bốn người trẻ tuổi quanh năm chỉ nhìn thấy đèn xanh rượu đỏ lúc này thật sự không biết còn có thể nói gì.
Nói sinh mệnh đáng quý, nói mình đã có được nhiều lắm rồi, nên quý trọng?
Hay là nói những người này thiếu ý thức tiến bộ, không thể thay đổi cuộc sống nghèo khó là vô tri? Nhưng đây lại là lỗi của ai?
Hay là cảm khái trên thế giới này có nhiều đau khổ tang thương như vậy mà mình chưa từng chạm tới, nói một đống lời nói thương hại chua xót?
Dường như cũng không phù hợp.
Nông phụ nói rất nhiều, trên lưng đeo một cái giỏ lớn cũng không thở dốc, khoan thai dẫn đoàn người rất nhanh đến cuối thôn.
"Lý Nhị Cẩu, người nhà của cậu đến tìm nè." Cách rất xa, nông phụ liền cất cao giọng lớn tiếng kêu.
Một ngôi nhà tranh rách nát. Ở sát vách nhà chồng chất một đống củi, cỏ dại mọc trên mái nhà bằng rơm hỗn độn đã héo úa khi mùa đông đến.
Trong cánh cửa thấp bé phát ra ánh sáng rất mờ nhạt của ngọn đèn. Một người đàn ông trung niên tóc tai râu ria xồm xoàng vác cây nạng bước ra:"Nhị tẩu gọi tôi sao?"
"Này này, nhà cậu có khách đến. Còn không mau đến giúp lấy đồ đạc nè. Hoa Hoa và Tiểu Lan đâu?" Nông phụ lớn tiếng nói, thanh âm truyền ra thật xa.
Hai bé gái gầy ở phía sau người đàn ông trung niên lập tức chạy ra khỏi nhà nhìn xung quanh trên đường.
"Hoa Hoa, còn nhớ chú không?" Lão Khai nhìn thấy đứa nhỏ, vội vàng bước nhanh đi qua.
"Chú Lão Khai!" Hai đứa nhỏ nhìn thấy Lão Khai và A Sam lập tức ánh mắt lóe lên tia sáng, nhanh chân chạy tới:"Dì Sam Sam. Mọi người đến rồi a!"
"A, là Lão Khai à, mau vào nhà mau vào nhà, ăn cơm chưa, tôi đi nấu cho các người ăn." Người đàn ông lúc này mới thấy rõ Lão Khai, vội vàng tiếp đón.
"Nhị Cẩu, cậu làm được không? Bằng không thì tôi ở lại nấu cơm cho mấy vị khách này, thiếu cái gì, cũng có thể về nhà lấy." Nông phụ gọi là Nhị tẩu đem hành lý trên lưng để vào trong nhà, rồi tìm một vài cái ghế sạch sẽ.
Nhóm người Dương Hi cũng đi theo vào nhà. Nhà không lớn, vài người đi vào cơ hồ không còn chỗ để di chuyển. Tuy rằng đèn khá tối, nhưng cuối cùng cũng đến nơi, không đến mức tối lửa tắt đèn như trên núi.
"Ngồi ngồi ngồi......" Nhị tẩu phụ Lý Nhị Cẩu tiếp đón, nhìn thấy ghế bị bẩn, lại vội vàng tìm khăn lau:"Nhà Nhị Cẩu không có phụ nữ, nên nhiều chuyện không ổn thỏa, mọi người đừng trách."
Lão Khai và A Sam đã từng đến nhà Lý Nhị Cẩu, cũng có vẻ quen thuộc, giúp đỡ bốn cô gái để đồ xuống, rồi vừa giới thiệu:"Anh Lý Nhị, để tôi giới thiệu với anh, bốn vị này là người có lòng tốt giúp đỡ người nghèo, từ một nơi rất xa đến đây gặp Hoa Hoa và Tiểu Lan."
"Đều là người tốt a!" Lý Nhị Cẩu cảm kích đến không biết phải nói gì thì được. Nhị tẩu ở bên cạnh phụ giúp thì nói không dừng.
Dương Hi vừa thấy hai bé gái Hoa Hoa và Tiểu Lan mặc áo bông, quần bông bị rách, trên mặt có chút đỏ vì bị lạnh, mà trên chân cư nhiên là một đôi giày vải màu vàng đã hở miệng——thời tiết thế này mà mặc như vậy thì không bị đông lạnh mới là lạ.
Trong lòng Dương Hi sinh ra chút đau xót, vội vàng cười nói với hai đứa nhỏ:"Nhóm của dì mang theo cho các con rất nhiều thứ. Đến đây xem có thích hay không."
Những lời này thật ra là nhắc nhở Phương Bồi và Trương Tử Thanh, vì thế bốn cô gái vộ vàng lấy mọi thứ trong túi ra, đưa cho Hoa Hoa và Tiểu Lan.
Có áo lông, quần áo giữ ấm, giày......
Hai đứa nhỏ không có nhiều suy nghĩ câu nệ như người lớn, nhìn thấy mấy thứ mới mẻ này liền vui mừng đến nhảy cẫng lên, sung sướng nửa ngày. Giang Bình nhìn thấy bọn nhỏ vui vẻ, kêu bọn nhỏ đi thử quần áo xem có vừa hay không.
Lý Nhị Cẩu lúc này mới vội vàng mời sáu người ngồi.
Tâm tình Dương Hi có chút phức tạp, nhưng sau khi lướt ánh mắt nhìn qua mấy cái ghế, có chút khó ngồi, bởi vì tuy rằng ánh sáng khá tối, nhưng vô cùng rõ ràng thấy được trên ghế có mấy dấu tích đã khô không biết là phân gà hay phân vịt. Nhưng nhập gia tùy tục, trong lòng khó chịu nhưng cũng khó nói, chỉ biết đem ánh mắt cầu cứu nhìn Giang Bình.
Giang Bình cười trấn an, từ trong túi xách trên người lấy ra một cái khăn lau mặt, lau mồ hôi cho Dương Hi, lại lau lau cho mình:"Tuy rằng trời lạnh, nhưng đi đường rất xa nên đổ đầy mồ hôi." Sau đó thuận tay đem khăn mặt lau xuống ghế, Dương Hi cuối cùng cũng ngồi xuống.
Trương Tử Thanh học theo, quan tâm đến cảm giác của Phương Bồi. Dù sao đối với bác sĩ thì phương diện này càng thêm hà khắc.
Cơm tối tất nhiên không cần. Người nhà Nhị Cẩu đã ăn rồi, mấy người Dương Hi ra ngoài đều mang theo lương khô, vì vậy cũng không cần nấu nướng phiền phức.
Nhị tẩu cũng không vội về, kéo Lý Nhị Cẩu qua một bên hỏi hắn trong nhà có chỗ cho nhiều người như vậy hay không. Nếu không được, phải qua ở nhà Nhị tẩu. Lão Khai nghe được rõ ràng, cưới nói với Nhị tẩu:"Không cần phiền vậy, chúng tôi đều mang theo lều trại, dựng lên trong sân là được."
Chuyện này coi như đã sắp xếp thỏa đáng, Nhị tẩu mới đi về nhà. Trong nhà chỉ còn Lý Nhị Cẩu, hắn không biết nói gì, quanh đi quẩn lại luôn là mấy câu cám ơn như vậy, cho nên vốn đang ồn ào náo động lập tức biến thành yên lặng.
Hoa Hoa và Tiểu Lan rất nhanh đã thử xong quần áo, tuy rằng có chút lớn, nhưng so với quần áo bình thường mà hàng xóm cho thì thích hợp hơn. Chính là thứ tốt nên không nỡ mặc, lúc này đã thay lại áo bông bị rách, ngồi ở thềm cửa cùng khách nói chuyện phiếm. Hai đứa nhỏ này một đứa mười một tuổi, học lớp ba, một đứa chín tuổi học lớp hai, thành tích đều rất tốt.
"Hoa Hoa và Tiểu Lan có muốn học đại học không?" Trương Tử Thanh mở giọng mềm mại hỏi hai đứa.
Hoa Hoa và Tiểu Lan nhìn Trương Tử Thanh một hồi lâu mới có chút không hiểu nói:"Nhưng mà ở nơi này của tụi con không có đại học. Học đến tiểu học xong là được rồi, nhưng mà, con học xong học kỳ này sẽ nghỉ."
"Vì sao?" Phương Bồi nói tiếp.
"Chân của ba con không tốt, sống trên núi làm không được bao nhiêu, tụi con không có mẹ. Vì vậy con học xong học kỳ này sẽ về nhà phụ ba làm việc, như vậy em gái có thể học tiếp hai năm nữa." Thanh âm Hoa Hoa khi nói những lời này có chút nghẹn ngào. Trong lời nói của một đứa nhỏ mười một tuổi, có một sự hiểu chuyện, còn có sự luyến tiếc đối với trường học. Làm cho người ta nghe thấy sẽ có một cảm giác đau lòng khó diễn tả bằng lời, giống như có một con dao đang cắt vào lòng vậy.
Giang Bình cười an ủi, thanh âm ôn hòa:"Hoa Hoa có thể tiếp tục đến trường."
"Sao ạ?" Hoa Hoa ngẩng đầu hưng phấn nhìn Giang Bình, rồi sau đó lại ảm đạm cúi xuống:"Đó là không được."
Dương Hi đau lòng sờ mặt Hoa Hoa:"Ai nói không được. Bởi vì con học giỏi, tình hình gia đình đặc biệt, cho nên thầy cô ở trường các con đã đem tư liệu của con cung cấp cho hội tình nguyện viên giúp đỡ người nghèo, chính là nhóm người chú Lão Khai và dì Sam Sam, họ tìm người đến giúp tụi con, cho tụi con có thể thuận lợi học tiếp."
"Thật không?" Ánh mắt Hoa Hoa lập tức chuyển hướng sang Lão Khai.
"Đúng vậy, lần trước chú đến đây đã hiểu rõ tình hình, hai dì này ở một nơi rất xa, biết Hoa Hoa học giỏi, muốn đi học, cho nên từ nơi xa đến đây gặp con, mua cho con này nọ, giúp con tiếp tục đi học." Lão Khai vội vàng giải thích.
Hoa Hoa nhìn Dương Hi và Giang Bình không nói gì, một đôi mắt thật to lập tức trào ra nước mắt:"Cám ơn dì!"
Cổ họng Dương Hi nhất thời nghẹn lại, nửa ngày mới nói:"Vì vậy, Hoa Hoa phải học thật giỏi, còn có Tiểu Lan, cũng cố gắng học tốt, xong tiểu học rồi đến sơ trung, về sau tìm một trường trung học trong huyện rồi đến đại học bên ngoài, dì đều sẽ giúp tụi con. Chờ tụi con trưởng thành, có văn hóa có tri thức, có thể giúp cho gia đình tốt hơn."
Giang Bình lại quay đầu nói với Lý Nhị Cẩu:"Anh Lý Nhị, trẻ nhỏ quan trọng nhất là học hành, có văn hóa mới có thể kiếm tiền, mới có thể thay đổi tình hình hiện tại, nếu bỏ học, cả đời bọn nhỏ cũng coi như xong. Về chi phí đi học anh cũng không cần quan tâm, hội của chúng tôi sẽ lo. Chỉ là chuyện trong nhà thì nhờ anh quan tâm một chút. Nhưng vì tương lai của bọn nhỏ, tôi nghĩ làm ba như anh, cũng sẽ hy vọng chúng có thể thành tài."
Lý Nhị Cẩu nghe đến đó, ngồi không yên, môi run run nửa ngày, đột nhiên hướng về phía Giang Bình và Dương Hi quỳ xuống khấn đầu vài cái, làm cho Dương Hi và Giang Bình cả kinh vội vàng đứng lên.
"Hai đứa con gái của tôi không có mẹ, Lý Nhị Cẩu tôi thì tàn tật, cũng tốn không ít tiền, trong thôn nói hai đứa con gái nhà tôi có học cũng vô dụng, dù sao về sau đều phải lập gia đình, tôi......tôi......nhưng tôi cũng muốn tụi nó thành tài. Hôm nay có hai vị đại ân nhân các cô, Lý Nhị Cẩu tôi cả đời này chỉ làm chuyện như vậy một lần thôi. Để làm cho tụi nhỏ đi học!" Lý Nhị Cẩu vừa nói vừa gạt nước mắt.
Đỡ Lý Nhị Cẩu đứng dậy, mấy người lại tán gẫu chút việc nhà, thời gian cũng trễ rồi, Lão Khai là đàn ông duy nhất trong nhóm người đến đây, đương nhiên lãnh nhiệm vụ khó khăn là dựng lều trại. Lão Khai là người thường xuyên đi ra ngoài, nên việc này đã làm cả trăm lần, cho nên không bao lâu, mọi người đã có thể vào lều ngủ.