Hãn kéo già làng qua một chỗ nói chuyện, hắn bày tỏ ý muốn dấu chuyện làng Tiềm biết sản xuất thủy tinh khỏi tên Bạch Kỷ. Già làng cũng đồng ý với Hãn, thủy tinh có giá, chí ít là đối với dân Việt. Tên Việt gian đó nhất định không bỏ qua cơ hội này mà chiếm làm của riêng, lúc đó không chỉ có thuế nặng mà thậm chí làng Tiềm còn phải gánh thêm nạn phu dịch do tên tộc trưởng này bắt làm thủy tinh gây ra. Đoán chắc số lượng hắn cần không hề nhỏ, thậm chí còn có thêm những yêu cầu oái ăm, vô nhân tính khác nữa. Lúc đó làng Tiềm đã khổ nay lại càng khổ. Nhưng có câu, “giấy không bọc được lửa, vải thưa không che nổi mắt thánh”, với bản tính gian xảo lõi đời của Bạch Kỷ, hắn hoàn toàn có thể tra ra,
-Cháu nghĩ ra cách gì chưa? Già làng nói
-Cháu đã có cách nhưng chỉ là giải pháp tình thế. Công việc làm thủy tinh này quá mạo hiểm, dựa vào thực lực của chúng ta vốn không thể giữ. Vậy nên cháu định sau khi có đủ vốn mua trâu mới và lúa thóc đầy đủ, chúng ta sẽ dừng. Thủy tinh tốt nhất nên lựa lúc khó khăn mới đem ra sử dụng.
-Cháu nghĩ thế cũng phải, nhưng đợi khi chúng ta tậu đủ trâu và lúa thóc thì Bạch Kỷ đã tra ra rồi.
-Vậy nên cháu nghĩ cần một vỏ bọc tốt và phải làm thật nhanh để tránh tai mắt.
-Cháu có không?
-Tất nhiên là có chứ ạ - Hãn nói rồi hướng mắt về phía hai người đàn ông trên bậc thềm
Già làng đã lờ mờ đoán ra ý Hãn. Sau khi Hãn nói ý định của mình lúc này già làng mới sáng tỏ. Hãn muốn “làm một vố, khỏe cả đời”, nhờ Liễu tộc trưởng giữ bí mật chuyện này, đồng thời đặt mua 20 con trâu tốt, trong đó có 3 con trâu cái, trả bằng thành phẩm thủy tinh theo đợt, ngoài ra hứa sẽ có nhiều mẫu vật khác tốt hơn như bình, thạp, giáp tay, bông tai,…
Già làng hoàn toàn đồng ý. Nói là làm ngay, lão bèn mon men lên bậc thềm xin được nói chuyện riêng với Liễu tộc trưởng.
-Sao đây? Có chuyện gì mà lão bí mật vậy?
-Lão muốn nhờ tộc trưởng giúp một việc.
-Haha, ta quen lão đã lâu, đây là lần đầu tiên thấy lão ăn nói úp úp mở mở thế này đấy. Cứ nói ra, nếu giúp được thì nhất định ta sẽ không từ chối
-Việc này rất đơn giản, mong tộc trưởng có thể giữ bí mật về đống trang sức này. Để Bạch Kỷ biết, chúng tôi nhất định sẽ mang họa
-Việc này lão không phải lo. Ta tự có sắp xếp, đảm bảo hắn không biết.- Họ Liễu phất tay
-Ngoài ra,…
-Lão cứ nói – Liễu tộc trưởng tiếp lời
-Lão muốn mua của tộc trưởng một số trâu bò, trong làng trâu bò đã già quá rồi. – Lão nói, Chúng tôi xin trả bằng đồ trang sức như vừa rồi, ngoài ra sẽ có thêm các loại mới nữa.
-Tưởng chuyện gì khó nói, chuyện này ta giúp được. Lát nữa đến chỗ lão Nghĩa nhận trâu nhé.
-Đa tạ, đa tạ tộc trưởng.
-Không có gì, chủ lão ngày trước có nói nếu một ngày anh ấy mất thì mong ta có thể chiếu cố mọi người, dù cố gắng cũng không thể giúp mọi người thoát khỏi tên Bạch Kỷ mà giúp đỡ, lần này coi như ta giúp lão để thực hiện lời hứa năm đó. – Tộc trưởng nói, phút chốc có chút buồn
-Đa tạ ngài – Lão đáp, đôi mắt chợt đỏ hoe.
Người coi quản tài sản của bộ tộc cho Liễu tộc trưởng là một người tên Nghĩa. Lão đã nhận được chỉ thị nên dẫn nhóm Hãn đến nhận gia súc và lúa thóc. Vị tộc trưởng này hào phóng đến mức cho lấy 40 con trâu tốt, trong số tài vật được lĩnh có đến một nửa là trâu cái đang độ tuổi sinh đẻ tốt. Trâu cái vì giá cao đến mấy lần trâu đực, ngoài ra giá trâu cũng không hề rẻ 2 lạng bạc một con trâu đực, trâu cái tùy từng loại nhưng giá cũng cao đến ít nhất 3 lần, một tộc giàu có tích lúa gạo cả năm khi mua trâu, tuy số lượng mua có đến hàng trăm, nhưng cũng phải tính toán kĩ mà mua nên không thể tùy tiện, đem bán cũng không nỡ chứ đừng nói đem cho.
Mà nói cho cũng không phải, Hãn là lấy thủy tinh đem đổi đàng hoàng nhưng vì trâu cái quý mà Liễu tộc trưởng sẵn sàng bán đủ thấy vị tộc trưởng này hậu đãi làng Tiềm thế nào. Với số trâu cái này thì không còn phải lo trâu chết nữa, sức kéo của làng sẽ được đảm bảo. Lão Núi Đen nhìn ngắm đàn trâu mới mãn nguyện một hồi lâu rồi mới bắt đầu trở về, không quên hẹn sau 2 tháng đồ của tộc trưởng sẽ được chuyển đến. Nhưng vì trời đã tối, đi đường không tiện nên xin phép đóng trại bên ngoài, ngày mai mới đi.
Tối hôm đó, bên ngoài làng của Liễu tộc trưởng. Cả nhóm đang ngồi quanh đống lửa chuẩn bị dùng cơm tối.
-Hãn, nấm và rau rừng này ta cho cháu – Một người đàn ông nói
-Đây, lấy thêm cá khô của ta nữa – Một người khác tiến đến
-Chú Cai quả biết giấu đồ, bọn ta cả đoạn đường dài đều không thấy chú mang ra, haha
-Cảm ơn các chú – Hãn đáp
-Không có gì, nhờ thứ gọi là “thủy tinh” của cháu mà làng ta có cái ăn, lại thêm một đàn trâu mới nữa, giờ không phải lo nghĩ gì nữa rồi hahaha
-Phải đấy, phải đấy – Mọi người đồng thanh nói.
Mọi người đều nói cười vui vẻ. Già làng không tham gia với mọi người vì lúc này lão đang ở chỗ buộc trâu, vì mừng quá mà lão định ăn tối rồi ngủ luôn ở đấy, nếu không phải có mấy người nói chỗ này dơ với hôi lắm rồi kéo lão ra chỗ lều trại của nhóm thì lão định ngủ ở đó thật. Lão vẫn chưa tin mình đã có thể xin đến 40 con trâu chỉ bằng một thứ đồ làm từ cát biển.
Sau một cuộc tán gẫu ngắn ngủi thì mọi người đã chuẩn bị đi ngủ. Người cổ đại ngủ quả là sớm, khi đống lửa bắt đầu tàn là đã bắt đầu đi ngủ rồi. Hãn tính nếu so với thời hiện đại thì lúc mọi người bắt đầu ngủ cũng chỉ mới 8 giờ tối. Cũng phải vì thời này, buổi tối đâu có việc gì làm, đi ngủ sớm, dậy sớm, lại nói nếu không phải vì bệnh dịch, chiến tranh và thiên tai thì thời người cổ đại sống rất thọ. Hãn thì tuy thân xác là người hiện thời nhưng linh hồn lại là người tương lại. Dù muốn nhưng mắt hắn lại tỉnh như sáo. Không ngủ được hắn mới đi dạo vài vòng nhưng xem ra không phải chỉ mình hắn mất ngủ. Trăng hôm nay sáng quá, Hãn nhìn thấy bóng dáng của một người đàn ông trung tuổi đang ngồi trên một gò đất nhô lên khỏi bãi cỏ. Vẻ mặt rất trầm ngâm.
-Không ngờ chú lại là người có sở thích ngắm trăng.
Vóc dáng này Hãn đã nhận ra, không ai khác chính là người đã đứng cùng Liễu tộc trưởng lúc đó. Hãn có nhớ người này tên Xương thì phải. Nghe giọng nói bất ngờ, người đàn ông bỗng giật mình. Hướng mắt về phía giọng nói, người đàn ông này thấy một bóng dáng một thanh niên, ánh trăng sáng vằng vặc soi rõ khuôn mặt Hãn. Người đàn ông liền đáp lời.
-Còn nhóc, không ngủ ra đây làm gì?
-Giống chú thôi
-Sao nhóc khẳng định ta ra đây chỉ để ngắm trăng.
-Đêm hôm khuya khoắt không đi ngủ thì chỉ có 3 dạng người, một là ngắm trăng, hai là làm chuyện mờ ám, ba là có tâm sự. Nếu muốn làm chuyện mờ ám thì chú ở sai chỗ rồi. Không ngắm trăng chẳng lẽ chú có tâm sự.
-Hahaha, Nhóc nói đúng lắm, nhưng quả thực ta chỉ muốn ngắm trăng thôi. Hôm nay đẹp quá
-Vậy cháu có thể ngắm cùng chú không?
-Xin mời – Người đàn ông ngồi xích sang một bên để dành chỗ cho Hãn
-Vậy cháu không khách khí – Hãn liền tiến đến ngồi cạnh người đàn ông này
Trăng hôm nay đẹp quá. Hắn nhớ ở thời đại của hắn, nhà cửa mọc lên san sát, cao tầng khiến người thành thị như hắn từ nhỏ đến lớn không biết được vẻ đẹp của bầu trời lúc về đêm này. Ánh sao lấp lánh, bất chợt còn thấy sao băng vụt quá, cùng ánh trăng tròn soi chiếu khiến hắn cảm giác mình thật nhỏ bé. Thật mỹ lệ. Chợt, người đàn ông lên tiếng.
-Phải rồi, ta vẫn chưa biết tên của cháu
-Cháu tên là Hãn. Cháu có thể gọi chú là gì ạ?
-Ta tên là Công Xương. Cháu gọi ta là chú Xương được rồi.
-Cháu thấy chú đứng cùng Liễu tộc trưởng, vậy chú cũng là một Lạc tướng
-Hahaha, Lạc tướng? Đã lâu rồi ta không được nghe danh hiệu đó.
-Sao vậy ạ?
-Haizz, từ lúc An Dương Vương mất, đã không còn Lạc tướng nữa rồi.
Tại sao lại không còn, chẳng phải sau khởi nghĩa Hai Bà Trưng thì nhà Hán mới dẹp bỏ chế độ Lạc tướng sao? Nhìn vẻ mặt có chút buồn rầu Hãn đã bắt đầu hiểu. Lạc tướng là danh xưng cho các tộc trưởng thời Âu Lạc, tuy bất kì thủ lĩnh tộc Việt nào cũng đều là Lạc tướng nhưng đối với họ mà nói, danh xưng Lạc tướng là vinh dự, là tự hào, họ là Lạc tướng của một quốc gia độc lập. Đáng tiếc niềm tự hào đó đã là quá khứ. Quốc gia đã mất thì danh xưng đâu còn quan trọng nữa. Triệu Đà, nhà Hán thay nhau cai trị nước Việt, tuy không đụng đến văn hóa nhưng đã phân rẽ các bộ lạc, áp dụng “dùng tục cũ để trị”, đồng thời dùng biện pháp “chia để trị” và thêm các biến pháp trong “Thôi Ân lệnh” của Hán Vũ Đế. Khi một Lạc tướng nổi loạn, dẹp được thì chém đầu, chia nhỏ bộ tộc của kẻ phản nghịch, đày đến những nơi khác nhau hoặc cho vào bộ của những Lạc tướng thân Hán. Khi một Lạc tướng qua đời, đất đai, tài sản, tộc nhân sẽ được chia đều cho các người con. Hỡi ôi, tuy chúng chỉ là luật pháp Hán, nói ra cho có, không ép vào truyền thống, nhà Hán thừa biết có ban thì người Việt chưa chắc chấp nhận nhưng quả thực cách này không những dùng được ở Phương Bắc mà ở đất Việt này lại hiệu quả không ngờ. Từ khi có luật này, nhiều kẻ đã vin vào đó để đoạt quyền dẫn đến trong 1 gia đình Lạc tướng có 4-5 người con thì tranh giành đấu đá lẫn nhau vì quyền lực, không còn biết đến tình anh em. Để hợp pháp hóa sự can thiệp của người Hán, không ít kẻ không ngại ngần nhờ đến quân Hán để chống lưng tranh đoạt, để rồi tự tay triệt tiêu máu mủ ruột rà. Sau khi có lợi ích, những Lạc tướng mới lại có xu hướng thân Hán. Dẫn đến các bộ lạc truyền thống bị phân rã thành nhiều bộ lạc nhỏ, cộng với việc người phương Bắc dựng lên các Lạc tướng thân Hán sau khi dẹp các Lạc tướng chống đối để dễ bề cai trị khiến cho nước Việt lúc này tràn ngập các bộ lạc đơn lẻ. Ngày trước thời An Dương Vương có 15 bộ lạc thì ngày nay có đến cả trăm bộ lạc khác nhau, lớn thì một-hai vạn, nhỏ thì vài trăm. Điển hình là làng của Hãn, ngày trước cũng chỉ vì kháng Hán mà bộ tộc bị chia 5 sẻ 7, những người đồng tộc khác không biết sống chết thế nào. Sức mạnh của người Việt bị phân rã, phản kháng cũng không đáng ngại nữa rồi, người Việt đã không còn gọi người đứng đầu tộc là Lạc tướng nữa rồi, mà gọi là tộc trưởng. Nước đã không còn, bộ tộc cũng không còn nguyên vẹn thì còn cần Lạc tướng làm gì. Cái danh Lạc tướng như khiến họ nhớ về kí ức đau thương của tiên tổ. Nhưng họ không muốn nhớ không có nghĩa là họ đã quên. Họ mãi ghi nhớ thời khắc đó. Các câu chuyện họ kể cho thế hệ mai sau sẽ nhắc nhở chúng không bao giờ quên nguồn gốc của mình cũng như nỗi đau nước mất nhà tan.
-Thời đại của các Lạc tướng đã qua lâu rồi
-Vậy chú nghĩ sao về thời đại này?- Hãn lên tiếng
-Từ khi An Dương Vương để mất nước, đất Việt lúc này có lẽ đã không còn hi vọng nữa rồi.
-Hi vọng là do con người tạo ra, còn người là còn hi vọng
-Vậy làm sao để có hi vọng?
-Không phải là làm sao mà là ai sẽ trở thành hi vọng. Một người cần phải trở thành hi vọng cho tất cả. Nhưng người đó đến sớm hay muộn thì còn phải xem hi vọng đó là dành cho cái gì? – Hãn đáp.
-Vậy ai sẽ là hi vọng của dân Việt trong thời đại này?
-Cháu không thể nói trược được điều gì nhưng “anh hùng sinh ra để trị loạn”. Với tình cảnh của dân Việt, người đó sẽ sớm xuất hiện thôi.
-Hahaha, nói hay lắm, ta quả đã quá bi quan rồi… Phải rồi, một nơi nghèo như làng cháu quả có nhiều thứ đồ quý. Ta có hơi bất ngờ đấy.
-Chú sẽ còn bất ngờ hơn khi biết thứ đồ quý đó đến từ đâu đấy- Hãn đáp
-Ta rất tò mò làm sao làng cháu lại có?
-Bọn cháu làm chúng từ cát biển
-Hả? Không đùa chứ - Chú Xương giật mình
-Cháu nói thật đó- Hãn bật cười khi nhìn thấy khuôn mặt bất ngờ của Công Xương – Nhưng mong chú giữ bí mật này giúp cháu. Để quá nhiều người biết làng cháu sẽ mang tai vạ
-Yên tâm, ta rất kín miệng. Đồ của cháu lần này còn cứu ta một mạng đấy.
-Ồ, chú có thể nói rõ không?
-Xin lỗi ta không thể nói
-Cháu cũng không ép chú đâu, hahaha.
Không hiểu vì sao Hãn có rất có thiện cảm với người này, sẵn sàng đụng đến chuyện làm thủy tinh mà nói ra. Nhìn hai người nói chuyện rất vui vẻ, già làng từ đằng xa đã nhìn thấy hết. Kỳ thực, lão cũng không ngủ được, vui vì có trâu chỉ là một phần nhưng phần lớn nhất là luôn có một câu hỏi sẵn trong lòng “ Tại sao Hãn, một đứa trẻ 12 tuổi biết làm thứ quý giá tên là “thủy tinh” này?”. Từ nhỏ đến lớn Hãn chưa từng đi ra bên ngoài vậy ai là người đã chỉ điểm cho Hãn? Hơn nữa Hãn có thể làm mà không hề có do dự, lại rất thuần thục. Chẳng lẽ Hãn có thể tự nghĩ ra? Không thể nào, một đứa nhóc 12 tuổi có thể biết thứ mà một kẻ đã sống đến ngần này, kinh qua đủ thứ như lão lại không biết. Lão tự hỏi, lòng mong muốn tìm ra một câu trả lời hợp lý cho câu hỏi trong lòng. Bất chợt lão cũng nhìn lên ánh trăng tròn, trong đầu gợi nhớ đến hình ảnh quen thuộc rồi thầm nói.
-Chủ công à, làng Tiềm đã sinh ra một quái nhân rồi.
Đêm hôm đó, có 3 người cùng ngắm trời đêm. Có người vì không ngủ được mà ngắm trăng, có người vì thương nhớ chủ cũ. Có người vì luyến tiếc thời đại đã qua. 3 con người, 3 mục đích khác nhau cùng nhìn lên bầu trời đầy sao… bất giác, nở một nụ cười nhẹ.
Sáng ngày hôm sau, cả nhóm chào từ biệt Liễu tộc trưởng để ra về. Chú Xương cũng không nán lại lâu mà tạm biệt để trở về bộ tộc. Vì cùng đi một đoạn đường ngắn nên Hãn, chú Xương và già làng có thể nói chuyện được một lúc. Nhờ có đàn trâu và số lương thực mà đoàn đường về ngắn hơn rất nhiều, mọi người hăng hái đi không biết mệt. Họ đang chờ trở về làng, phân phát lương thực cho mọi người, cho gia đình của họ. Còn đàn trâu này nữa, họ không phải thấp thỏm lo trâu chết nữa rồi. Sẽ luôn có trâu cho mọi người, thậm chí tương lại sẽ có dư dả. Thuế cao thì làm chút thủy tinh là được rồi. Hãn đã cảm thấy cuộc sống bình thường sẽ sớm trả lại thôi.
Nhưng,... cuộc sống của người cổ đại có thể bình thường, cuộc sống của xuyên giả chưa chắc đã bình thường, nó còn có máu và nước mắt.