Những tưởng rằng cứ thế sống yên ả hai năm, đến khi đủ tuổi rồi tiếp tục tham gia khoa cử, nhưng Vân Tranh nhanh chóng phát hiện chuyện không đơn giản như thế.
Xem ghi chép của Lâm huyện lệnh mới biết, cuộc cải cách của Phạm Trọng Yêm đã thất bại, năm ngoái ông ta vì an ủi người bạn xui xẻo Đằng Tử Kinh của mình, đã viết bài Nhạc Dương Lâu ký vang danh thiên cổ.
Ông ta là một nhà cải cách được tôn kính, cũng là một vị thánh nhân thuần túy, nhưng trước khi bị biếm quan mất chức, ông ta ban bố tân học chính gây khó khăn lớn cho Vân Tranh, đó là huyện học phải có 200 người mới cho phép lập trường, điều này không khác gì mây đen bao phủ tiền đồ của y.
Khoa cử thời Tống đã có bước tiến dài so với thời Đường, do kinh tế phát triển và đại bộ phận thế tộc lâu đời suy yếu, chuyện đọc sách không còn là đặc quyền hào môn đại tộc nữa, giờ đây cả tầng lớp bình dân, thậm chí thương nhân cũng được tham gia thi thố tài năng. Cũng chính vì thế Đại Tống yêu cầu mỗi người đọc sách đều phải là thánh nhân, vậy thước đo là gì? Dựa vào đánh giá quá trình người đó học tập ở trường của các vị tiên sinh, nói đơn giản giống sổ học bạ sau này, không thể không nói, điều này rất tiến bộ.
Thế nhưng nhân khẩu Đậu Sa huyện vốn ít, đại bộ phận là người dân tộc, phóng mắt nhìn khắp huyện chỉ có 16 người đủ tư cách tham gia huyện học, trong đó 8 vị làm việc ở huyện nha, một bị đọc sách tới điên chỉ có thể ở nhà làm ruộng, chính là vị ở thôn Quang Lĩnh. Còn lại mấy vị khác đang làm thương nhân, chỉ có hai người đang học ở châu học, chính là Tiêu Vô Căn, lấy đâu ra đủ 200 người như yêu cầu của Phạm Trọng Yêm đây? Chẳng trách tên đó nhìn mình là lạ, hắn sớm biết mình không thể thi lên được nữa.
Không có huyện học, tức là Vân Tranh không có được đánh giá hạnh kiểm của tiên sinh, y không thi lên, tuy còn con đường nữa là làm môn hạ đại nho, có thư tiến cử của họ thì cũng được tham gia khoa cử, nhưng con đường này cũng mù mờ không kém, mỗi năm chỉ được một suất tiến cử, họ giành cho con cháu trong nhà hay cho người ngoài?
Chẳng có cái giới hạn 15 tuổi nào hết, Tiêu chủ bạ nói với mình như thế là một lời nói dối thiện ý mà thôi, ông ta nghĩ rằng mình lớn thêm vài tuổi, trưởng thành hơn sẽ hiểu được nỗi khổ trong lời nói dối của ông ta.
Vân Tranh lảo đảo đứng lên, nheo mắt lại nhìn núi xanh đằng xa, lửa giận bốc lên ngùn ngụt.
Y từ nhỏ đã phải gian nan mưu sinh, vật lộn với đời, cho nên không từ chối bất kỳ thiện ý nào, nhưng thiên địa bất nhân coi vạn vật như sô cẩu, làm ruộng săn bắn không mất mặt, y chỉ coi khoa khảo thành một cục đá gõ cánh cửa sĩ đại phu, thêm chút đảm bảo cho cuộc sống của mình và Vân Nhị thôi.
Đáng thương cho tộc trưởng cho rằng tham gia khoa cử là có thể thành tú tài như người ta hay gọi, nào có biết Vân Tranh hiện giờ có thể xưng là tú tài rồi, đất Thục vô đại nho, đó là bi ai của đất Thục, từ sau khi nhà Dương Hùng nhà triết học nổi danh thời Tây Hán bị giết hết, đất Thục chỉ còn nhờ vào thương nhân tơ lụa nổi danh thiên hạ.
- Phạm lão tiên sinh, ông hại chết ta rồi. Vân Tranh ném sách đi, nằm giang tay giang trên trên sàn bất động.
Vân Nhị bò tới sờ mũi Vân Đại, lắc đầu với Tịch Nhục đang lo lắng nhìn mình, ý tứ là hết cứu rồi, có thể kéo đi chôn được rồi, Tịch Nhục trừng mắt lên với nó.
Hình như còn một loại khảo thí nữa, gọi là tỏa thính, tiền đề phải là quan, chỉ cần leo lên vị trí như lão chủ bạ là có thể tham gia thi tỏa thính, ông ta có tư cách tiến cử mình tham gia thi huyện, tức là ông ta có tư cách tham gia đại khảo, chỉ cần tạm rời bỏ chức vị là có thể tham gia khảo thí.
Con đường này có vẻ đi đươcj, nhưng nhìn bàn tay nhỏ bé của mình, Vân Tranh lại muốn hộc máu.
Tuổi còn quá nhỏ.
Nghĩ không thông trước tiên không nghĩ nữa, thôi trước tiên cứ sống cho thật tốt trước, còn về tham gia khảo thí thì để sau hẵng nói.
Rời nhà trúc, tâm tình liền tốt lên, trước mắt y đã dựng lên căn nhà gạch ba gian, Thương Nhĩ đang lợp ngói trên nóc nhà, xếp chỉnh tề như vảy cả.
Mấy ngày không ra khỏi cửa xem nhà mới, không ngờ rằng đã tới giai đoạn lợp mái rồi, nhìn Cửu thúc đứng dưới ôm đống ngòi ném lên, Thương Nhĩ trên nóc nhà chẳng cần nhìn cũng đưa tay ra bắt được, trông rất đẹp mắt.
Vân Tranh nổi hứng cũng chạy tới ôm mấy miếng ngói ném lên nóc nhà, thế là bị người ta đuổi đi, ném cái nào vỡ cái đó, hại người ta hết hồn chạy trốn, không đuổi để làm gì.
Bị đuổi đi rồi, Vân Tranh lang thang ra khỏi trại, men theo con sông đi ngược lên trên, rất muốn quay trở lại nơi mình từng xuất hiện xem như thế nào.
Không ngờ Tịch Nhục lặng lẽ bám theo nãy giờ, thấy y sắp đi vào hẻm núi liền gọi: - Thiếu gia, đừng đi, trong sơn cốc có sói đấy.
Vân Tranh quay đầu lại nhìn Tịch Nhục cõng Vân Nhị, lại nhìn hẻm núi, đành thở dài quay trở lại bên cạnh Tịch Nhục, đón lấy Vân Nhị bế trong lòng, đi vào rừng dâu. Rừng dâu mùa xuân bao phủ bởi những chiếc lá non màu vàng nhạt, lá màu xanh thẫm bị thải tang nữ mang đi nuôi tằm cả rồi, gấm Thục cao cấp là nhờ vào công việc khô khan của thải tang nữ sản xuất ra.
Thiếu gia bế tiểu thiếu gia tức là sẽ không đi lung tung nữa, Tịch Nhục chăm chỉ lại đi hái dâu nuôi tằm, để hại huynh đệ Vân gia ngồi ngây người trên tảng đá.
Phải làm cái gì đó mới được, bận rộn thì đầu óc sẽ không nghĩ linh tinh nữa, thế là Vân Tranh về nhà lấy cuốc ra ruộng, y chuẩn bị trồng ít lúa mì Thanh Khoa, là người con tây bắc, thực sự không ăn quen gạo, muốn đổi ít bột mì cũng không được, nơi này không có, cơn thèm bát mì, cái bánh bao nóng hổi cồn cào trong lòng, dù sao tạm thời không thể tham gia khoa cử giải quyết vấn đề cái bụng đã.
Đất đai của Vân gia được phân giữa lưng núi, không ao, không suối, không kênh, muốn trồng lúa cũng chẳng được. Trước kia nghe nói người ta nuôi cá trong ruộng lúa, gọi là cá hoa lúa, vừa tươi vừa ngọt, nhưng y nhìn ruộng người khác chẳng có con nào, càng bỏ tâm tư trồng lúa.
Rau cải tất nhiên phải trồng rồi, trồng từ lúc nhập đông, giờ cao cả xích, lá to xanh đậm, chứng tỏ đất đai màu mỡ, chỉ thiếu nước thôi.
Vân Tranh đi trước cuốc đất, Tịch Nhục theo sau nhổ cỏ, còn Vân Nhị thì đuổi bướm, thủ pháp cực kỳ thuần thục, trong ống trúc đã đựng đầy bướm màu trắng, không biết nó bắt nhiều bườm thế làm gì.
Mảnh đất dài 20 mét, rộng ba mét, vậy mà cuốc xong ngẩng đầu lên mới phát hiện cả buổi sáng đã lặng lẽ trôi qua từ bao giờ.
Tịch Nhục đưa ống nước đưa cho Vân Tranh, còn nàng dùng xẻng nhỏ đi đào rau dại, cả hai huynh đệ đều thích rau dại, làm nàng hoang mang rau trồng trong ruộng không thích ăn, lại thích mấy thứ không đáng tiền, nàng quy hết điều mình không hiểu cho nhã thú của người đọc sách.
Núi quá cao, trâu không leo lên được, Vân Tranh và Tịch Nhục đeo thừng cật lực kéo bừa, Vân Nhị ngồi trên cái bừa cầm cành liễu quát hai người họ nhanh hơn, nó chơi tới nghiện rồi.
Hương nông đi qua nhìn thấy cành này đều cười vui vẻ, bà nương nhà Nhị gia gia đi qua đặt bên ống nước một bó hẹ, đứa lớn trong nhà đã đếm được từ 1 tới 20, đây coi như tạ lễ.
Bừa xong, chỉ còn đợi mai xuống giống, sương núi trong một đêm sẽ mang tới lượng nước dư dả cho mảnh đất này. Giống như những nhà khác, Vân Tranh oai phong chân đất vác cuốc đi đầu, Tịch Nhục đầu buộc khăn vải lam, tay đeo giỏ trúc, lưng cõng Vân Nhị cúi đầu theo sau, không cúi đầu không được, lúc nào cũng có phụ nhân lắm mồm chỉ chỉ chỏ chỏ, nàng sợ Vân Tranh nghe được lời họ nói, vì họ lúc nào cũng chỉ có đề tài đấy, muốn nàng chui vào chăn thiếu gia, sau đó kể lại cho họ nghe.