Chương 72 nói chuyện
Cố Hoài Chi đối với hành vi Cố Huyền đột nhiên tiến hành khảo hạch thập phần mộng bức, cẩn thận châm chước một phen, mới cẩn thận đáp: "Hiện giờ quốc khố hư không, mấy năm các bá tánh liên tục chịu đủ nỗi khổ chiến loạn, thời điểm này là lúc nên nhẹ dao mỏng phú, làm bá tánh tu sinh dưỡng tức."
Cố Huyền vuốt râu, nhàn nhạt gật đầu, ánh mắt nhìn Cố Hoài Chi rất là phức tạp, tựa cảm thán lại tựa hâm mộ, "Rối loạn hơn 200 năm, thiên hạ này xem như yên ổn xuống dưới. Chỉ tiếc, ta lại vô phúc nhìn thấy thịnh thế tiến đến."
Cố Hoài Chi nghe xong lời này thiếu chút nữa quỳ xuống trước mặt Cố Huyền, vội vàng mở miệng nói: "Sao a công lại nói lời này? Đương kim bệ hạ tâm hoài thiên hạ, chính là minh quân trăm năm khó gặp, thịnh thế đã sắp tới, sao a công có thể nhìn không thấy chứ?"
"Ngươi đấy...... cũng đừng nói mấy lời nịnh hót này." Cố Huyền tiếp tục cảm khái, "Hán triều năm đó hưng thịnh cỡ nào, người nào không hâm mộ thịnh thế của Võ Đế? Nhưng mà lầu cao vạn trượng cũng không phải một sớm một chiều có thể xây lên. Nếu không có những chính sách phục hồi và tích tụ quốc lực của Văn Cảnh hoàng đế thì sao có thể có một sớm thịnh thế thời Võ Đế đâu? Đương kim xác thật là minh chủ, nhưng nề hà thiên hạ sơ định, nhân tâm tan rã, quốc khố hư không, quốc lực không thể xưng một câu cường thịnh. Cần thiết tu sinh dưỡng tức vài thập niên làm các bá tánh nghỉ ngơi lấy lại sức mới có thể có bay lên thịnh thế. Một ngày kia sao ta còn có thể nhìn thấy?"
Lời này thập phần thương cảm khiến Cố Hoài Chi bỗng nhiên ý thức được đối với một đấng sĩ phu có thể ngăn cơn sóng dữ và quyết định sự thành bại của một triều đại ở thời khắc mấu chốt như Cố Huyền, thỏa mãn lớn nhất cũng không phải là phụ tá đế vương đăng cơ mà là phụ tá đế vương vì thiên hạ khai sáng một cái thịnh thế. Chỉ tiếc, sinh không gặp thời, hắn sinh trong loạn thế phiên vân phúc vũ, chờ đợi thịnh thế lại còn cần vài thập niên nữa mới đến. Thời gian là thứ công bằng nhất cũng là thứ không công bằng nhất, chẳng sợ Cố Huyền thủ đoạn thông thiên nhưng lại vẫn không thắng nổi một câu thiên bất giả niên.
Lời nói thật luôn khiến người đau lòng, Cố Hoài Chi há miệng thở dốc, lời nói trêu ghẹo vốn nghĩ tốt đều mắc lại ở cổ họng trước ánh mắt nhìn thấu hết thảy của Cố Huyền, rốt cuộc nói không nên lời.
Nhìn trong ánh mắt bình tĩnh của Cố Huyền lộ ra một tia thương cảm, Cố Hoài Chi hơi rũ mắt, nhẹ giọng nói: " Hiện giờ a công cũng chỉ mới qua tuổi nhĩ thuận(1),giũ gìn sức khỏe thật tốt thì chính mắt nhìn thấy thịnh thế bay lên cũng không phải nói chơi."
"Đến lúc đó ta đều đã thành nhân thụy(2) rồi." Cố Huyền cười khẽ, cũng không kiêng kị nói chuyện sinh tử, "Cả đời này của ta vẫn luôn đứng ở chỗ cao, chứng kiến ba đời hoàng thất hưng vong vẫn sừng sững không ngã, cũng không có hối tiếc gì. Tuy rằng không thể tự mình khai sáng thịnh thế, nhưng Cố gia ta còn có ngươi. Bệ hạ coi trọng ngươi, địa vị của Thái Tử củng cố lại là người có chí lớn, hai đời minh chủ đã là chuyện ván đã đóng thuyền. Nếu thịnh thế không tiến đến ở triều đại của Thái Tử thì cũng sẽ ở triều đại của Thái Tôn, ta chỉ hy vọng, đến lúc đó, ngươi đã bái Tướng, thịnh thế kia cũng có một phần công lớn từ ngươi!"
(2) nhân thụy: ( thời xưa) chỉ người gia ngoài 100 tuổi. Ngày nay chỉ người cao tuổi được kính trọng.
Buổi nói chuyện này của Cố Huyền khiến Cố Hoài Chi nhiệt huyết sôi trào lại có vài phần hổ thẹn, uổng cho hắn luôn cảm thấy bản thân là người xuyên việt có tư tưởng tiên tiến nhưng luận cảnh giới tư tưởng lại bị cổ nhân không tiếp thu qua giáo dục hiện đại giáo dục treo lên đánh. Tuy rằng người treo lên đánh hắn là người xuất sắc của thời đại này, cũng là tổ phụ hắn nhưng Cố Hoài Chi vẫn là cảm thấy trên mặt nóng rát, lại một nữa lần minh bạch hai chữ sĩ phu này rốt cuộc có ý nghĩa gì.
Vốn dĩ Cố Hoài Chi cảm thấy chính mình rất giỏi, chỉ số thông minh cao, ngụy nhi đồng, học gì cũng nhanh, năng lực phản ứng cùng tài ăn nói tuyệt hảo, còn thi đậu Trạng Nguyên, tuyệt đối là người xuất sắc nhất trong bạn cùng lứa ở thời đại này.
Có đôi khi đi quá thuận cũng không phải chuyện tốt, mấy năm nay Cố Hoài Chi vẫn luốn sinh hoạt dưới khích lệ của người khác, tuy rằng vẫn luôn duy trì bình tĩnh, nhưng tư duy cách cục còn chưa hoàn toàn chuyển từ thương giới sang chính giới. Lần nói chuyện này với Cố Huyền khiến cả người Cố Hoài Chi lắng đọng lại, nghiêm túc hứa hẹn với Cố Huyền: "A công yên tâm, ngài nhất định sẽ nhìn đến ngày thịnh thế tiến đến, bá tánh an cư lạc nghiệp!"
Nghỉ ngơi lấy lại sức nói trắng ra là muốn phát triển sức sản xuất, đánh giặc nhiều năm như vậy khiến dân cư giảm mạnh, sức lao động không đủ, kinh tế cũng trì trệ, trình độ sinh hoạt của bá tánh tự nhiên cũng sẽ không tốt bao nhiêu.
Trong bài " Thạch Hào Lại" của Đỗ Phủ từng viết qua tình cảnh sinh hoạt trong chiến loạn của một hộ bá tánh bình thường: Có ba nhi tử thì hai người chết trận,con dâu trong nhà vừa mới sinh hạ hài tử không có một bộ xiêm y lành lặn. Dù vậy, quan binh đến trưng binh vẫn mang bà mẹ chồng già đi, có thể thấy được lúc ấy sinh hoạt của bá tánh có bao nhiêu gian khổ.
Tình thế hiện giờ còn nghiêm trọng hơn như vậy. Chiến loạn suốt hơn 200 năm mang đến thương tổn cho các bá tánh là nỗi thống khổ xỏ xuyên qua vài thế hệ, thôn dân trong một thôn đều bị gϊếŧ sạch cũng không phải chuyện mới mẻ gì. Tuy rằng thiên hạ đã định, nhưng khe hở mà hơn 200 năm này đập ra, sao có thể bổ khuyết trong một sớm một triều được?
Cố Hoài Chi bị buổi nói chuyện này của Cố Huyền làm cho chua xót lại hổ thẹn đồng thời cũng nhịn không được bắt đầu nghiêm túc suy tư, hắn có thể nghĩ ra biện pháp làm trình độ sinh hoạt của các bá tánh khôi phục nhanh một chút hay không.
Lịch sử đời trước nói cho Cố Hoài Chi, nếu muốn đề cao sức sản xuất phải đi theo con đường công nghiệp, làm máy móc giải phóng nhân lực. Nhưng trình độ kỹ thuật trước mắt còn không đủ để duy trì toàn bộ vương triều đi lên con đường công nghiệp. Lại thêm loại đồ chơi như cải cách nếu bước quá lớn dễ dàng đau trứng, nếu không nắm chắc một cái độ thì sẽ liên lụy rất nhiều người, vậy thì đúng là tạo nghiệt.
Cố Hoài Chi cẩn thận tự hỏi gần nửa tháng, cảm thấy tuy rằng mình không thể cải cách công nghiệp nhưng ít ra có thể hơi cải tiến kỹ thuật nào đó hiện giờ, đề cao sức sản xuất.
Vì thế, Cố Hoài Chi còn thức đêm làm riếng mấy bộ phương án, phủi hết những đồ vật mình có thể nghĩ tới, lại nhịn không được nhụt chí, được người hầu hạ quá lâu, sản lượng lương thực, rau dưa cùng nông cụ hiện tại rốt cuộc có trình độ gì Cố Hoài Chi thật sự không biết.
Tưởng tượng rất tốt đẹp nhưng lại bị hiện thực dạy làm người. Bước đầu tiên của kế hoạch đã không quá thuận thì thật làm người đau đầu.
Cũng may Cố Hoài Chi là người trong nhà có quặng, có rất nhiều tài nguyên có thể vận dụng. Ví dụ như cái biệt viện mà hắn và Từ Thanh Y đi hưởng tuần trăng mật kia, sau khi trở về, Cố Huyền đã trực tiếp đưa nó cho Cố Hoài Chi, đồng thời còn có trăm mẫu ruộng tốt cùng thổ địa núi rừng ở ngoại ô. Điều này cho Cố Hoài Chi không gian phát huy rất lớn.
Hơn nữa, thân phận thế gia tử của Cố Hoài Chi còn cho hắn một loại ưu thế khác —— nhờ vào việc suốt trăm ngàn năm qua thế gia điệu thấp khoe giàu, chú ý cao nhã nên các đại thế gia có không ít thợ thủ công, chuyên môn vì nhà chủ làm các loại đồ vật tinh xảo. Có am hiểu điêu khắc, có giỏi nhạc cụ, cũng có tinh thông kiến tạo lâm viên ......
Nói ngắn gọn là có đủ các loại kỹ thuật trạch của các ngành nghề, cho nên mặc kệ Cố Hoài Chi muốn nhân tài ở phương diện nào thì đều có thể tìm ra từ trong số các thợ thủ công trong nhà.
Có nhân tài —— thợ thủ công, có căn cứ thực nghiệm—— ruộng cùng đất trên danh nghĩa của mình.
Cố Hoài Chi cảm thấy mình có thể chuẩn bị vén tay áo làm lớn một phen.