Trong cuộc sống, Hồ Tường Thanh là người khá yên phận, nhưng khi đối mặt với công việc thì hoàn toàn tỉ mỉ và kỹ lưỡng. Đôi mắt của Giang Chấp rất độc, đã vạch trần ý muốn thử mức độ hiểu biết và khả năng của anh đối với bích họa Đôn Hoàng. Hồ Tường Thanh tuy có ngượng ngập nhưng không hề cảm thấy việc làm này là thừa thãi. Vì dù sao, thứ mà tiếp theo đây Giang Chấp phải đối mặt là báu vật của lịch sử.

Giang Chấp dựa vào góc bàn, hai tay chống lên mép bàn. Anh không uống nước, kiên nhẫn nghe Hồ Tường Thanh nói xong, buông một câu nhắm trúng tim đen: “Giáo sư Hồ sắp xếp toàn người của mình phải không.”

“Phải.”

Giang Chấp cúi xuống, trầm mặc giây lát rồi nói: “Trước khi mất tích, công việc mà Tiết Cố Tiên tiếp nhận chính là hang số 0 phải không?”

Lần này Hồ Tường Thanh không trả lời dứt khoát như trước nữa. Khoảng thời gian dừng lại của ông còn dài hơn cả sự trầm mặc ban nãy của Giang Chấp. Giang Chấp ngước mắt nhìn ông, Hồ Tường Thanh thở dài: “Đợi tôi một chút.”

Ông đi tới tận cùng tủ hồ sơ, góc trong là một căn phòng được khóa bằng khóa chìm. Nhìn từ góc độ của Giang Chấp có thể thấy được khi mở khóa, bàn tay Hồ Tường Thanh hơi run rẩy. Cửa phòng bật mở, bên trong rất tối. Sau khi Hồ Tường Thanh đi vào, một hàng bóng đèn cũng sáng lên. Khoảng ba, bốn phút sau, phòng lại tối đi, Hồ Tường Thanh từ bên trong đi ra, trong tay có thêm một chiếc hòm.

Là một cái tráp kim loại kiểu dẹt bằng, dài khoảng 30 cm. Trên tráp khắc hình vẽ Thiên Nữ, những đường màu bạc rất mảnh như nét vẽ bút chì vậy. Khóa tráp là khóa răng cưa có mật mã, tổng cộng ba con số.

Hồ Tường Thanh đặt chiếc tráp lên mặt bàn, đứng ngay trước mặt Giang Chấp, cố định ba con số “930”, một tiếng “cạch” vang lên, đôi mắt Giang Chấp cũng xuất hiện những sự xúc động.

Nằm bên trong tráp là một cuốn nhật ký làm việc, độ dày tương đương với chiều cao của tráp, bìa là loại giấy da bò màu nâu, đã sớm ố vàng. Vị trí góc phải bên dưới có một cái tên được ký bằng bút máy: Tiết Phạn.

Giang Chấp đứng nguyên tại chỗ bất động, nhìn chằm chằm chữ ký trên bìa cuốn nhật ký, mím chặt môi, cằm hơi cứng đờ lại, lạnh lùng.

“Cái tên Cố Tiên đã lâu lắm rồi không có người gọi, nhất là những nhà khôi phục văn vật trẻ. Họ chỉ biết Tiết Phạn chứ không biết Cố Tiên.” Hồ Tường Thanh cẩn thận lấy cuốn nhật ký công việc từ trong tráp ra, vuốt nhẹ nhàng lên bìa, sau đó đưa tới trước mặt Giang Chấp, trả lời câu hỏi vừa rồi của anh.

“Hang số 0 đích thực do Cố Tiên phụ trách. Sau khi ông ấy mất tích, bí mật trong hang số 0 cũng đã bị phong kín theo cuốn nhật ký này.”

Giang Chấp đón lấy, chỉ im lặng nhìn cuốn nhật ký.

Hồ Tường Thanh tiếp tục nói: “Vị trí của hang số 0 rất đặc biệt. Nếu không vì năm xưa cũng đổ một cơn mưa lớn như năm nay khiến nước lũ quét qua sườn núi thì Cố Tiên cũng chẳng thể phát hiện ra hang đó…”

Ông hơi dừng lại, lát sau lại buông một tiếng thở dài khe khẽ. Ông ngồi xuống chiếc ghế bên cạnh, khi nói tiếp, giọng đã nhuốm u sầu: “Với tư cách là người bảo vệ bích họa Đôn Hoàng, có lẽ tôi không nên nói như thế này. Nhưng bao nhiêu năm nay tôi vẫn luôn nghĩ như vậy. Nếu năm xưa không phát hiện ra hang số 0, nếu năm xưa có đội ngũ các thợ khôi phục chuyên nghiệp hỗ trợ, thì Cố Tiên đã không phải làm việc một mình, sức kém lực mỏng, cũng đã chẳng ngày ngày ở lì trong hang như bị ma nhập, về sau càng không mất tích.”

“Hoặc nếu như năm xưa tôi không bị điều đi giữa chừng, rồi nếu như, hôm đó tôi có thể ở cùng với Cố Tiên đến tận khi trời sáng…”

Không có nhiều nếu như đến vậy, tất cả đã xảy ra, sự thật là ông đã mất đi người cộng sự tốt nhất trên đời. Nhớ lại năm xưa, ông và Tiết Cố Tiên có thể nói là một trong số những nhà khôi phục hiếm hoi, cũng là trụ cột của Viện Nghiên cứu, cũng sát cánh bên nhau trải qua cuộc sống khôi phục hang đá gian nan nhất.

Hồ Tường Thanh sẽ mãi mãi ghi nhớ sự hưng phấn của Tiết Cố Tiên ngày ấy khi phát hiện ra hang đá, cũng nhớ mãi việc Tiết Cố Tiên xung phong ôm hết công việc khôi phục hang đá, càng nhớ khoảnh khắc ông và Tiết Cố Tiên ngồi trên một cành cây khô cách cửa hang đá chưa đầy một cây số. Tiết Cố Tiên nhìn về phía hang, kể cho ông nghe mà ánh mắt sáng rực, đầy sức sống.

Cố Tiên nói với ông: Tôi có linh cảm, nếu có thể hoàn toàn giải đáp được bí mật trong hang đá thì có thể sẽ khiến cả thế giới sửng sốt đấy!

Hôm đó là trước lúc bình minh, trời đất vẫn còn âm u, tăm tối, còn chưa có tia sáng mỏng manh nào phá tan bầu trời. Đúng vào thời điểm đầu tháng tư khi cát vàng tung hoành, cho dù có một cơn lũ bất ngờ thì mùa gió cát cũng chưa bao giờ nhường bước.

Sau khi trời sáng thì không thấy bóng dáng Tiết Cố Tiên đâu nữa.

“Hang đá số 0 đặc biệt, khi chưa có người thích hợp nhất và phương án khôi phục ổn thỏa nhất, Viện cố gắng giữ nguyên trạng thái tự nhiên của nó, quyết định không công khai sự tồn tại của nó với bên ngoài, đến tận khi cơn mưa lớn năm nay xảy ra.” Nói tới đây, Hồ Tường Thanh ngước mắt nhìn Giang Chấp.

“Tôi biết sớm muộn gì cậu cũng sẽ tới đây vì hang số 0, cũng biết vì muốn tiếp nhận hang số 0, cậu đã có một sự chuẩn bị lớn và kỹ lưỡng. Nói thế này đi, bất luận xét về kỹ thuật khôi phục hay mức độ hiểu biết đối với hiện trạng của bích họa Đôn Hoàng, cậu cũng đều là sự lựa chọn tốt nhất. Thế nên năm nay khi buộc phải khôi phục hang số 0 vì lý do nước lũ, người tôi có thể nghĩ tới chỉ có cậu mà thôi.”

Giang Chấp nắm chặt nhật ký công việc trong tay, ngập ngừng không mở ra, sắc mặt trông khá bình tĩnh, nhưng nhiệt độ trong đôi mắt anh là lạnh lùng. Rất lâu sau, anh hỏi: “Trong hang số 0 chứa đựng bí mật gì?”

Hồ Tường Thanh cất giọng nặng nề: “Cậu biết hang số 17 chứ, 'Tàng kinh' động(*) bị cát vàng chôn giấu hơn 900 năm, sau này được Vương đạo sỹ(**) phát hiện. Hang số 17 vừa công khai, một lượng lớn các kho báu văn hóa bên trong như kinh văn, tranh vẽ, kinh Phật… đều bị bán đi. Đối với hang số 17 mà nói, đến nay vẫn còn hai nghi vấn để lại. Thứ nhất, vì sao năm xưa Tàng kinh động bị phong tỏa? Thứ hai, ngoài hang số 17 ra, liệu cả Đôn Hoàng còn Tàng kinh động thứ hai hay không? Còn hang số 0 cũng là hang động được tổ tiên chúng ta cố tình phong tỏa ở một vị trí cách xa quần thể hang đá. Chúng tôi nghi ngờ nó chính là Tàng kinh động thứ hai. Nếu có thể khôi phục hoàn chỉnh hang số 0, có thể cũng sẽ tìm ra được bí mật lý do hang số 17 bị phong tỏa.”

(*) Động giấu sách kinh.

(**) Vương đạo sỹ - Vương Viên Lục: là một linh mục Đạo giáo và trụ trì của hang động Mogao tại Đôn Hoàng trong đầu thế kỷ 20. Ông được ghi nhận với việc phát hiện ra các bản thảo Đôn Hoàng. Ông tham gia vào việc khôi phục trang web mà ông đã tài trợ bằng việc bán nhiều bản thảo cho các nhà thám hiểm phương Tây và Nhật Bản.

“Chỉ là nghi ngờ?” Giang Chấp chất vấn.

“Trước mắt chỉ là nghi ngờ.” Hồ Tường Thanh hiểu ý của anh, khẽ giải thích: “Bốn vách tường và tượng bên trong hang số 0 bị tổn hại nghiêm trọng. Năm xưa khi Cố Tiên tiếp nhận hang số 0, vì nhân lực có hạn nên chỉ làm xong được công việc dọn dẹp hang động, chưa kịp đi sâu nghiên cứu thì đã xảy ra chuyện rồi. Nhưng với kinh nghiệm bao năm làm khôi phục bích họa của Cố Tiên, ông ấy cho rằng hang số 0 có khả năng rất cao chính là Tàng kinh động thứ hai. Tôi là cộng sự theo ông ấy nhiều năm, tuy rằng trước mắt chưa thể đưa ra kết luận chính xác nhưng tôi tin vào phán đoán của ông ấy.”

Giang Chấp từ đầu tới cuối không lật giở cuốn nhật ký ra xem, anh tiện tay đặt nó vào trong tráp. Hồ Tường Thanh liếc nhìn sắc mặt anh, nhất thời cũng không đoán được suy nghĩ của anh thế nào.

Ngẫm nghĩ một chút, ông lại nói: “Nói thật là tôi có lòng riêng, tôi hy vọng di nguyện của Cố Tiên có thể được chúng ta cùng nhau hoàn thành, thế nên khi sắp xếp người, tôi quả thực đã có cân nhắc. Thêm nữa, tính chất của hang số 0 còn chưa xác định, cũng không tiện để quá nhiều người gia nhập.”

Giang Chấp giơ tay ấn lên nắm cái tráp, hơi dùng sức một chút, đậy hẳn nắp lại, sau đó anh nói tiếp: “Về mặt nhân lực, tôi sẽ suy nghĩ, điều kiện tiên quyết là họ phải thật sự có bản lĩnh như lời của Giáo sư Hồ mới được.”

Nghe được câu này, trái tim lơ lửng nãy giờ của Hồ Tường Thanh cuối cùng cũng trở lại vị trí cũ: “Yên tâm đi, họ đều là…”

“Năm xưa bên cạnh Tiết Cố Tiên có học trò phải không?” Giang Chấp ngắt lời ông.

“À, đúng là có một học trò. Sau khi Cố Tiên xảy ra chuyện, người học trò đó cũng rời khỏi Đôn Hoàng. Về chúng tôi có đi nhiều nơi để tìm cách liên lạc với cậu ta, muốn tìm thêm chút manh mối, không ngờ cậu ấy bị tai nạn lật xe trong một lần say rượu lái xe, không cứu được. Ở quê vẫn còn người thân nhưng cũng không hỏi ra được gì.”

Nghe xong, Giang Chấp trầm mặc rất lâu, nói: “Được”, rồi cầm cái tráp lên, quay người bỏ đi.

Hồ Tường Thanh lục chìa khóa, khóa kỹ phòng kín, rồi lại dùng tay đẩy thử kiểm tra, chắc chắn cánh cửa chưa cũ nát sau quá nhiều năm rồi mới quay lại đi theo anh.

Nhưng Giang Chấp bất ngờ dừng bước, quay lại nhìn Hồ Tường Thanh, đột nhiên hỏi một câu: “Năm xưa ông cũng có thể không cần bị điều đi đúng không?”

Hồ Tường Thanh sững người, nhìn thấy trong ánh mắt Giang Chấp có một sự sắc bén, nhất thời ngập ngừng.

Nhưng Giang Chấp không tiếp tục gạn hỏi nữa mà nhìn ông chăm chú rồi bật cười: “Giáo sư này, lần sau khi bàn chuyện nghiêm túc nhớ phải chuẩn bị cho tôi một cốc trà sữa, thêm đá, 100% đường, tốt nhất có thêm chút khoai dẻo.”