Ðang lâm trào, Tào Tuấn được tin báo :- Ðô Ðốc Tào Chơn bại trận , binh Thục đã ra khỏi Kỳ Sơn .Tào Tuấn thất kinh vội hỏi Tư Mã Ý :- Không hay khanh có kế chi ?Tư Mã Ý đáp :- Tôi biết chúng sẽ ra ngả Trần Thương nên đã khiến Hích Chiêu đến đó. Lại có Vương Song cứu ứng thì chúng không dám vận lương theo đường ấy. Như vậy binh Thục lương chỉ đủ ăn một tháng. Vậy xin cứ giáng chỉ cho Tào Chơn cố thủ đừng đánh. Ðộ một tháng binh Thục hết lương ắt phải chạy. Lúc đó bắt Khổng Minh dễ lắm .Tào Tuấn nói :- Khanh biết vậy thì cứ đem quân đến đánh có hơn không ?Tư Mã Ý thưa :- Tôi còn đề phòng Ðông Ngô .Tào Tuấn sai người đến bảo Tào Chơn phải cố thủ, chớ không được đánh.Ngày kia đang thương nghị , bỗng có chiếu truyền phải cố thủ, Tào Chơn không hiễu.Quách Hoài thưa :- Ấy là kế của Tư Mã Ý .Tôn Lễ thưa :- Nếu binh Thục thực đã hết lương thì tôi giả đi vận lương rồi chở cỏ khô, binh Thục ắt sẽ đến cướp, chờ chúng lọt vào giữa tôi sẽ nổi lửa đốt tất sẽ thắng .Tào Chơn khen hay bèn sai Tôn Lễ y kế .Nói về Khổng Minh ở Kỳ Sơn thường sai quân đến khiêu chiếu, quân Ngụy cứ cố thủ không chịu ra.Khổng Minh nói với Khương Duy :- Nay binh Ngụy không ra đánh, đó vì đường Trần Thương chuyển vận không thông, các nẻo nhỏ khó đi, ta tính lương thảo đem theo chỉ đủ cho một tháng. Vậy phải tính sao ?Khương Duy thưa :- Tôi cũng đang lo việc ấy ; nhưng tính chưa ra ?Ðang bàn bạc thì có tin tại núi Kỳ Sơn, binh Ngụy đang giải lương thực rất nhiều.Khổng Minh bèn lên xe đến quan sát rồi nói :- Ðó là mưu kế gạt ta, vì bọn Ngụy biết ta thiếu lương . Vậy ta phải tương kế tựu kế mới xongNói xong, khiến Mã Ðại dẫn binh và dặn :- Hễ thấy chúng thì đừng cướp giật, cứ đến chỗ đầu gió nổi lửa. Nếu các xe cỏ ấy cháy rồi ắt binh Ngụy đến vây trại ta. Lại sai Mã Trung và Trương Ngưng đến vây phủ .Rồi kêu Trương Bào và Quan Hưng mà dặn :- Ðêm nay hễ thấy tại núi Kỳ Sơn dậy lửa thì phục binh quanh dinh Tào Chơn, chờ chúng ra rồi vào cướp trại .Sau đó kêu Ngô Bang, Ngô ý dặn :- Ðêm nay Ngụy sẽ cướp trại ta, hai người hãy dẫn binh ra ngoài, chờ địch vào trại rồi kéo binh đánh áp.Cắt đặt xong, Khổng Minh lên ngồi trên núi Kỳ Sơn. Còn binh Ngụy biết chắc binh Thục sẽ cướp lương bèn về báo cho Tào Chơn.Tào Chơn kêu Trương Hổ, Nhạc Lâm dặn :- Ðêm nay phía núi Kỳ Sơn có lửa cháy tức binh Thục cho quân đến cứu. Vậy phải làm thế này...thế nầy. . .Hai tướng lãnh mạng ra đi, rồi lên chỗ cao mà canh chừng hiệu lửa.Tôn Lễ phục tại núi Kỳ Sơn, bỗng thấy Mã Ðại lẳng lặng đến, thấy xe đi từng lớp, lại cắm cờ rất nhiều . Lúc ấy gió Nam thổi mạnh.Mã Ðại liền sai quân kéo tới, nổi lửa đốt hết xe cộ, lửa cháy rực trời.Tôn Lễ thấy binh Thục đến cướp lương liền hô phục binh xông ra.Lúc ấy Mã Trung và Trương Ngưng vây binh Ngụy vào giữa.Tôn Lễ thất kinh, lại thấy Mã Ðại thì càng cả sợ , chống cự hồi lâu không được, binh Ngụy chết như rạ.Tôn Lễ liều mạng chạy trốn.Còn Trương Hổ thấy phía Tây dậy lửa thì mở toang cửa trại, rồi cùng Nhạc Lâm dẫn binh đến cướp trại Thục.Khi đến nơi thấy trại trống không, lại vội thâu binh về đến giữa đường thì gặp Ngô Bang và Ngô Ý xông ra vừa giết vừa chặn đường về .Hổ và Lâm dẫn tàn binh chạy về thì gặp Quan Hưng và Trương Bào nạt lớn :- Trại của ngươi ta cướp rồi. Cút đi !Trương Hổ và Nhạc Lâm thất kinh kéo quân thẳng đến trại Tào Chơn, kể lại mọi việc.Chơn dậm đất than :- Ta đã mắc mưu chúng rồi. May ta chưa phát binh, nếu chậm tí nữa ắt là nguy đến đại binh rồi.Còn Khổng Minh thắng trận, truyền giao mật kế cho Ngụy Diên, còn một phía truyền rút binh.Dương Nghi hỏi :- Ta đang đại thắng, tại sao Thừa Tướng lui binh ?Khổng Minh đáp :- Nay ta thẳng. Nhưng Ngụy lại cố thủ nơi Trần Thương, thì thế nào ta cũng hụt lương. Nếu không thừa dịp mà rút ắt Ngụy binh sẽ được binh Trung Nguyên đến tiếp cứu, chừng đó thiếu lương có muộn về cũng không được .Ðêm ấy Khổng Minh cứ để chiêng trong trong trại, dẫn quân binh đi hết. Còn Tào Chơn đang buồn rầu vì bại trận, bỗng có tin báo Trương Hấp đến.Tào Chơn bèn thỉnh vào.Trương Hấp thưa :- Tôi vâng lệnh Thánh chỉ đến cùng Ðô Ðốc .Tào Chơn hỏi :- Tư Mã Ý có dặn gì ngươi chăng ?Trương Hấp thưa :- Tư Mã Ý nói hễ binh ta thắng thì giặc không lui về, còn như binh ta thua, giặc sẽ kéo về hết .Tào Chơn nói :- Ta vừa đại bại !Trương Hấp thưa :- Vậy phải cho người đến thám thính xem địch quân động tĩnh thế nào ?Tào Chơn cho quân đi quan sát quả nhiên binh Thục đã lui hết.Tào Chơn ăn năn không kịp.Còn Ngụy Diên lệnh mật kế của Khổng Minh, đêm hôm đó về thẳng Hớn Trung.Vương Song được tin, đốc binh đuổi theo.Ngụy Diên cứ dẫn binh chạy dài, Vương Song cứ vỗ ngựa rượt theo.Ði được một quãng ta, Vương Song quay lại thấy lửa cháy nới phía trại mình, bèn vội vã lui binh.Ði đến gần mé núi bỗng Ngụy Diên xông ra hét lớn, Vương Song thất kinh trở tay không kịp, bị Ngụy Diên cho một đao bay đầu . Binh Ngụy vỡ chạy tứ tán. Ngụy Diên chậm rãi trở về .Ngụy Diên về ra mắt Khổng Minh.Khỗng Minh bèn bày yến tiệc khao quân sĩ.Còn Tào Chơn khi nghe tin binh Thục đã kéo đi hết rồi , lại chết mất Vương Song buồn bực chẳng cùng, sau đó giao Quách Hoài, Trương Hấp , Tôn Lễ ở lại giữ Ải Khẫu, còn mình trở về Lạc Dương dưỡng bệnh.Trong khi đó, Tôn Quyền đang chăm lo sửa sang trào chính, lại được tin Thục Chúa đã sai Khổng Minh hai lần ra khỏi Kỳ Sơn đánh Ngụy, Tào Chơn thất bại hai phen, làm cho binh Ngụy kinh hồn .Tôn Quyền bàn rằng :- Nay nhân dịp Ngụy thua Thục hai phen, ta cũng nên thừa cơ này đem binh phạt Ngụy có được chăng ?Trương Chiêu thưa :- Mới đây tới nghe trên núi Ðông San có phụng hoàng lại đậu, tại Ðại Giang có Huỳnh Long xuất hiện. Cứ điềm ấy đại vương cũng nến tức vị Hoàng đế đã rồi lo phạt Ngụy sau.Tôn Quyền đang phân vân, nhưng các quan hết thảy đều tung hô.Tôn Quyền bèn tức vị hoàng đế , cải niên hiệu là Huỳnh Long nguyên niên , tôn hàm ân cho Tôn Kiên làm Võ Liệt hoàng đế , mẹ là Ngô Thị làm Võ Liệt hoàng hậu ; anh là Tôn Sánh làm Trường Sa hương vương, con là Tôn Ðăng làm Hoàng Thái Tử. Con lớn của Gia Cát Cẩn là Gia Cát Cách làm Tả Phù cho thái tử , con thứ Trương Chiêu làm Hữu Bật cho thái tử.Trương Chiêu lại tâu :- Xin sai sứ vào Tây Thục để kết giây liên hảo lâu dài, rồi mới tính việc được.Tôn Quyền nghe theo.Hậu chúa thấy sứ Ngô đến bèn nhóm quần thần bàn luận.Trương Huờn tâu :- Việc này nên thỉnh ý Thừa Tướng .Hậu chúa bèn cho người đến Hớn Trung hỏi ý Khổng Minh.Minh nói :- Phải đem lễ vật đến Ðông Ngô mà mừng, rồi xin Ngô sai Lục Tốn đi dẹp Ngụy. Hễ Tư Mã Ý mắc cự với Lục Tốn thì tôi đem binh ra Kỳ Sơn ắt là thành công.Hậu chúa nghe theo bèn trọng đãi Sứ Ngô, lại khiến Trần Chấn đem lễ vật sang Ngô đáp tạ dâng quốc thư.Tôn Quyền thấy vậy rất đẹp ý bèn trọng đãi Trần Chấn.Lại triệu Lục Tốn đến dạy rằng :- Nay Thục chúa sai sứ đến trả lễ và khiến ta đem binh phạt Ngụy, vậy khanh nghĩ sao ?Lục Tốn tâu :- Ấy là kế Khổng Minh muốn ta cầm chân Nguỵ nơi Giang Nam để tiện bề ứng binh đó. Nhưng nay đã bang giao chẳng lẽ không giúp nhau. Tuy nhiên ta cứ phao đồn rằng đi phạt Ngụy, rồi thao luyện binh sĩ chờ, hễ Khổng Minh đánh Ngụy cho đến lúc nguy cấp, ta mới thừa cơ đánh lấy Trung Nguyên .Tôn Quyền y kế, hạ lịnh binh sĩ thao luyện chọn ngày phạt Ngụy.Khi Trần Chấn về thuật lại cho Khổng Minh.Minh nói :- Lục Tốn có ý ngồi đấy để xem thành bại. Nhưng đó không phải việc ta lo. Hiện nay chỉ lo việc thám thính đường Trần Thương .Cách ít ngày có tin báo, tại Trần Thương, Hích Chiêu bị đau nặng.Khổng Minh cười, nói :- Số là trời giúp ta.Bèn khiến Khương Duy và Ngụy Diên vào truyền chỉnh đốn binh mã nội ba ngày phải kéo đến Trần Thương mà lấy ải .Ngụy Diên, Khương Duy vâng lệnh ra đi.Khổng Minh lại kêu Quan Hưng, Trương Bào đến dặn phải làm như vầy. . . như vầy. . .Còn Quách Hoài nghe Hích Chiêu đau nặng bèn thỉnh Trương Hấp đến, nói :- Tướng quân phải đến Trần Thượng thế cho Hích Chiêu.Trương Hấp lãnh mạng ra đi. Ðêm ấy Hích Chiêu được tin binh Thục đến vây phủ đang dùng thang trèo vào thành, rất nguy cấp .Hích Chiêu thất kinh té ngửa mà chết. Binh Thục bốn phía ào vào, nổi lửa dậy trời, còn binh Ngụy không có chư tướng, mạnh ai nấy kiếm đường mà chạy, số đông đầu hàng lũ lượt.Khương Duy và Ngụy Diên khi kéo quân đến bên thành thì thấy yên lặng.Hai người dang lưỡng lự thì có liếng vọng ra :- Sao hai người đến trể vậy ?Hai tướng chưa biết thế nào thì Khổng Minh dạy mở cửa thành cho vào, rồi nói :- Ðạo quân của hai người là đạo quân ta dằn mặt để cho địch thấy mà thôi còn ta đã sai Trương Bào và Quan Hưng kéo đến bất ngờ lấy thành rồi.Khổng Minh lại nói :- Hai người hãy đem binh đến lấy Tản Quan cho kịp, kẻo binh Ngụy đến cứu ứng thì hỏng.Hai tướng kéo quân ra đi. Khi đến Tản Quan, tướng giữ ải thất kinh bỏ chạy.Hai Người vừa vào thành thì Trương Hấp kéo binh tới.Hai tướng bèn truyền giữ chặt cửa thành.Trương Hấp vội trở lui báo cho Quách Hoài hay.Khổng Minh kéo đại binh đến Kỳ Sơn. Liền nói với các tướng sĩ :- Ta xem Âm Bình và Võ Ðô hai quận này liên tiếp với Hớn Trung, nếu lấy được thì có thể chia xẻ được lực lượng Ngụy.Khương Duy thưa :- Tôi xin đi lấy hai nơi đó.Vương Bình cũng xin đi.Khổng Minh bèn khiến Khương Duy đến lấy Võ Ðô, Vương Bình lấy Âm Bình.Trong khi đó, Trương Hấp về báo cho Quách Hoài và Tôn Lễ.Hoài nói :- Khổng Minh chắc đến chiếm đất Ung và đất Mi. Bèn khiến Trương Hấp giữ Trường An, Tôn Lễ giữ Ung Thành, còn mình qua Uy Thành bảo thủ.Ngụy chúa đang lâm trào thì quan cận thần lâu :- Trần Thương đã mất , Hích Chiêu đã chết, Khổng Minh ra Kỳ Sơn, và Tản Quan cũng bị binh Thục đoạt rồi. .Tào Tuấn thất kinh chưa biết liệu thế nào, lại có tin báo bên Ðông Ngô. Tôn Quyền đã xưng đế, lại sai Lục Tốn chuẩn bị đánh Ngụy.Tào Tuấn thỉnh Tư Mã Ý hỏi kế .Ý tâu :- Ðông Ngô tuy thế nhưng không lo vì Tốn chưa dám khởi binh. Bây giờ điều đáng lo là Thục.Tào Tuấn nói :- Vậy ta phong cho khanh làm đại Ðô Ðốc thay Tào Chơn đang lâm bệnh, để ngăn binh Thục.Nói đoạn lấy ấn thọ của Tao Chơn trao cho Tư Mã Ý.Ý tuân lệnh kéo binh ra đi.