Dịch: Hoa Gia Thất Đồng
Tô Trần tới Tạp Dịch Đường báo danh.
Đại viện của phân đường này nằm dưới chân núi, ở rìa ngoài cùng của Dược Vương Sơn Trang; ngay sát bên cạnh là một đại viện khác nơi những nô bộc, tôi tớ như nha hoàn hay mấy lão bà giúp việc trú ở.
Trong đại viện, phòng ốc thấp bé tồi tàn, lại thô sơ, đơn giản, đã nhiều năm chẳng được tu sửa, khắp nơi cỏ dại mọc lan. Ở một góc viện, nhìn đâu cũng thấy ít thứ công cụ đã cũ nát như cái cuốc, cây búa, lưỡi cưa... Thảy đều hoen gỉ.
Trông thấy cảnh tượng tồi tàn lại nghèo nàn, sa sút ấy của đại viện Tạp Dịch Đường, Tô Trần ngạc nhiên ngẩn ra hồi lâu, trong lòng không khỏi chán chường.
Đúng lý ra, Dược Vương Bang thân là một trong tứ đại bang phái của Ngô quận, chẳng những lũng đoạn việc buôn bán cũng như trồng dược liệu trên khắp mười ba huyện thuộc phạm vi này, mà ruộng đất của bang cũng trải khắp nơi, bang nội lại giàu có sung túc. Bất cứ một vị dược sư nào cũng là bậc đại phú hào hiển quý ở huyện thành Cô Tô.
Nhưng cứ trông tình cảnh trước mắt thì rõ, dòng phù sa màu mỡ ấy hiển nhiên không chảy được đến Tạp Dịch Đường. Chỉ nhìn cảnh tượng vắng vẻ, xơ xác của đại viện nơi đây thôi, đã đủ thấy địa vị của đệ tử tạp dịch rất thấp hèn, cơ hồ đã gần như tôi tớ nô bộc.
Vào đến nội viện, Tô Trần chẳng mấy chốc đã gặp được mấy mươi đệ tử ngoại môn khác cũng bị đào thải giống như y, vẻ mặt đứa nào cũng ủ ê, chán chường. Số đệ tử tạp dịch ấy đều lặng im không nói gì, bởi những thương tâm cùng khổ sở trong lòng chúng không sao thốt được thành lời.
Những thiếu niên giang hồ mới mười ba, mười bốn tuổi ấy, thảy đều nung nấu một bầu nhiệt huyết thanh xuân. Thế nhưng nửa năm nay, ở Dược Vương Bang, chúng chỉ mới học qua võ thuật và dược thuật nhập môn, chưa có được bao nhiêu bản lĩnh. Giấc mộng cao thủ giang hồ, mộng dược sư, mộng chưởng quỹ, mới vừa chớm đó nửa năm chưa tròn, mà nay đã triệt để tan thành mây khói.
Giờ chúng đã trở thành đệ tử tạp dịch - tầng lớp thấp nhất trong bang. Cái chúng có được chỉ là hư danh đệ tử Dược Vương Bang mà thôi, còn địa vị, chẳng qua cũng chỉ miễn cưỡng cao hơn dân thường ở huyện thành Cô Tô một chút.
Song, dù đã bị loại, đệ tử tạp dịch cũng có được một chỗ lợi, đó là từ rày về sau, chúng đã có thể làm việc để lĩnh nhận tiền công.
“Ta ở lại đây làm việc kiếm ít tiền, về sau đến Tàng Thư Các mua võ thư, dược thư. Cứ coi như chẳng có sư phụ dạy dỗ, tự mình ta cũng có thể tiếp tục tu tập lấy.
A Sửu đã đến Thiên Ưng Môn học võ nghệ, ta đương nhiên chẳng thể tụt lại phía sau mà mất mặt với đệ ấy. Đợi tích cóp được tiền rồi, ta sẽ học tiếp một môn võ thuật chân chính, ngày sau sẽ cùng A Sửu ngao du giang hồ!”
Tô Trần thầm tự khích lệ chính mình.
Nơi nội viện bấy giờ, rất nhiều người đang xếp hàng để chờ lĩnh nhận công việc. Cũng có không ít vị sư huynh đương giới thiệu với những thiếu niên mới đến về quy củ của phân đường này. Họ - những vị sư huynh ấy - đều đã ở lâu năm trong Tạp Dịch Đường, nên từ lâu đã quen với nếp sinh hoạt nơi đây.
Đệ tử tạp dịch không hề nhàn rỗi, thi thoảng mới bắt tay vào làm việc, mà mỗi ngày đều phải đến đây lĩnh nhận phần việc của mình.
Các vị dược sư, các nhân vật trung, cao tầng của các phân đường trong bang không muốn lãng phí thời giờ tự mình xắn tay làm những việc vặt vãnh, bèn chi ra một khoản tiền công để bọn đệ tử tạp dịch làm lấy.
Tuy nói đệ tử tạp dịch đã là tầng lớp thấp nhất Dược Vương Bang, nhưng cũng không hẳn chúng đã hoàn toàn không còn chút tiền đồ, bởi chúng vẫn có cơ hội được thăng tiến trong nội bộ Tạp Dịch Đường.
Cách thức trực tiếp nhất chính là nâng cao tu vi võ đạo, chẳng hạn, đạt đến tam lưu võ giả có thể thăng tiến trở thành chấp sự đê cấp; đạt đến nhị lưu hảo thủ có thể thăng tiến đến chấp sự trung cấp, cao cấp; còn như nhất lưu cao thủ, thậm chí còn có hy vọng trở thành phó đường chủ của Tạp Dịch Đường hoặc ngang ngửa thế.
Nhược bằng cảnh giới tu vi không thể thăng cao được nữa, vậy chỉ đành ở lại đây, từ từ tích lũy kinh nghiệm; mười, hai mươi năm sau, hoặc giả cũng có thể thăng tiến lên chấp sự đê cấp hoặc trung cấp.
Viễn cảnh ấy khiến chúng thiếu niên mới đầu nhập Tạp Dịch Đường ít nhiều cũng nhen nhóm được chút hy vọng.
Bên trong đại viện lúc này, có một vị chấp sự trung niên béo tốt đương cho đám thiếu niên đăng ký và phân phó nhiệm vụ cho chúng.
Mấy vị sư huynh lâu năm của Tạp Dịch Đường đều nhìn về phía tay chấp sự ấy bằng ánh mắt chán ghét. Họ tụ thành từng nhóm nhỏ cùng nhau bàn tán. Tô Trần hơi lóng tai nghe thì biết được…
Hóa ra tay Chu chấp sự này ưa nhìn những đệ tử tạp dịch khác bằng ánh mắt khinh khi, lại đối xử với chúng đệ tử thuộc tầng lớp thấp kém của Tạp Dịch Đường rất cay nghiệt. Gã không những hay bới móc lỗi lầm của người khác theo cách hết sức vô lý, mà còn nghĩ đủ mọi đường để cắt xén tiền công của các đệ tử, quả xứng đáng là con chó giữ cửa của Tạp Dịch Đường.
Các vị sư huynh của Tạp Dịch Đường đều lén gọi gã là Chu Miệt Nhãn(1).
Chẳng mấy chốc đã đến lượt Tô Trần lĩnh nhận lệnh bài và nhiệm vụ của một đệ tử tạp dịch.
“Có thư giới thiệu của sư phụ không đấy?” Chu Miệt Nhãn nói.
“Ơ… Thư giới thiệu?” Tô Trần ngạc nhiên, chẳng hiểu thứ đấy dùng để làm gì.
“Không có thư giới thiệu thì thôi vậy…” Chu Miệt Nhãn quan sát Tô Trần một lượt, thái độ của gã mỗi lúc một thêm lạnh nhạt. Gã ném một tấm thẻ bài của đệ tử tạp dịch cho Tô Trần: “Nè, cái này là nhân thân bài của ngươi.”
Tạp Dịch Đường có một thứ luật ngầm bất thành văn: nếu dược sư đã vừa ý một đệ tử nào đó, thì dù có xuống tay loại bỏ, cũng sẽ cất bút viết một phong thư giới thiệu, mong chấp sự của Tạp Dịch Đường để mắt đến đồ đệ của mình một chút. Nếu không có phong thư này, cũng có nghĩa là sư phụ đã vứt bỏ hẳn người đệ tử đó, Tạp Dịch Đường có thể tùy ý sai sử, phân phó những công việc bẩn nhất, nhọc nhất mà chẳng ai chịu làm.
Không có thư giới thiệu, Tô Trần rõ ràng chỉ là một tên nhóc xúi quẩy đã bị sư phụ vứt bỏ thẳng tay.
Tiếp sau đó, Chu Miệt Nhãn bắt Tô Trần chọn lấy một nhiệm vụ tạp dịch trong số những nhiệm vụ được ghi trên quyển sổ tạp dịch dày cộp:
“Đưa thư: thay Vương Đường chủ đưa một phong thư quan trọng đến đại dược đường tại huyện Ô Trình. Nội trong ba ngày phải giao thư đến đó, thù lao là năm mươi đồng.”
“Đi tuần đêm: đi tuần tra trong đêm, canh giữ nhà kho, phòng ngừa hỏa hoạn và trộm cắp, thù lao mỗi đêm là mười đồng.”
“Phụ việc: nhà bếp cần năm đệ tử giúp việc vặt, rửa và thái rau, mỗi ngày bảy đồng.”
“Coi giữ ruộng dược thảo: coi sóc mười mẫu ruộng dược thảo, mỗi ngày nhổ cỏ, bón phân, tưới nước, đuổi sâu bọ, tổng thù lao sau mỗi kỳ hạn ba tháng là chín trăm đồng. Nếu thảo dược có tổn thất, hư hỏng thì trừ vào tiền công!”
Số nhiệm vụ trên sổ tạp dịch rất nhiều, nhưng cũng có phân loại hẳn hoi. Có nhiệm vụ đã đơn giản nhẹ nhàng, tiền công lại cao, đương nhiên rất nhiều đệ tử tạp dịch tranh nhau làm. Cũng có những nhiệm vụ vừa dơ bẩn lại nhọc nhằn, tiền công cũng không được là mấy, hầu như chẳng đệ tử nào chịu làm.
Chẳng hạn như công việc coi sóc mười mẫu ruộng dược thảo trong sơn trang thế này, mỗi ngày đều phải gánh mười mấy thùng phân bón, lại còn phải tưới nước, nhổ cỏ, cày ruộng. Công việc như thế vừa dơ vừa nhọc, tổng tiền công của ba tháng chỉ vỏn vẹn chín trăm đồng, bình quân mỗi ngày mười đồng.
Hơn nữa, đã là trông coi ruộng dược thảo thì ngày đêm phải túc trực gần đấy không được rời đi, để tránh chuyện làm mất thảo dược, cứ thế kéo dài trong ba tháng. Chẳng có mấy sư huynh trong Tạp Dịch Đường chịu làm việc này. Chỉ có số ít những đệ tử tạp dịch mới đến, hãy còn khờ khạo vô tri, mới đi nhận nhiệm vụ như thế.
Chu Miệt Nhãn chỉ vào một nhiệm vụ trong số đó, cặp mắt ti hí rẻ rúng nhìn Tô Trần, gã nói: “Nè, nhiệm vụ lần này của ngươi là ‘coi giữ ruộng dược thảo’, ba tháng được chín trăm đồng! Sao hả?”
Tô Trần trông thấy nhiệm vụ đó, bèn gật đầu, chẳng chối chẳng từ đã nhận luôn. Y chẳng kén chọn công việc, chẳng ngại nhọc ngại dơ; vì với y, việc gì có thể kiếm ra tiền, y đều nguyện ý làm.
Công việc coi giữ ruộng dược thảo này, mỗi ba tháng đều kiếm được ổn định chín trăm đồng. Lúc trước y làm tiểu ngư dân ở thôn Chu, đêm đêm xuống sông đánh cá, số tiền làm lụng được mỗi tháng vẫn ít hơn ngần ấy những mấy mươi đồng, thu nhập như thế so ra đã tăng gấp mấy lần không biết.
oooOoOoOooo
Dược Vương Sơn Trang chiếm ngự suốt một dãy Dược Vương Sơn.
Mặt trước dãy Dược Vương là nơi cư trú và tu luyện của các nhân vật cao tầng trong bang cùng hàng ngàn đệ tử, đại viện tiểu viện nơi đây nhiều vô số kể, đương nhiên rất náo nhiệt. Mặt sau dãy núi lại âm u thanh vắng, rừng rậm phủ kín.
Ruộng dược thảo nằm tít trong khu rừng già phía sau núi Dược Vương, vị trí hẻo lánh như thế, quả không dễ gì tìm được. Nơi đây chỉ có một con đường nhỏ quanh co, lại rất ít người lui đến, rõ là vắng vẻ vô cùng.
Ruộng dược thảo như thế, ở mặt sau Dược Vương Sơn có đến mười mấy thửa. Đây là một trong số những nguồn cung cấp dược liệu cho Dược Vương Bang, phần lớn còn lại do các dược tượng(2) hái về từ chốn thâm sơn cùng cốc.
Chu Miệt Nhãn bố trí cho chúng tân đệ tử xong, bèn đích thân dẫn Tô Trần đến một trong những thửa ruộng dược thảo đó. Nào có phải Chu Miệt Nhãn chiếu cố Tô Trần, sợ y lạc đường, chẳng qua là bởi có một thứ thủ tục chuyển giao cần gã đích thân thực hiện.
Chu Miệt Nhãn tỏ vẻ vênh vênh váo váo suốt dọc đường đi, luôn miệng cảnh cáo Tô Trần, rằng lúc canh giữ ruộng thuốc phải tuyệt đối cẩn trọng, chớ để hư tổn thảo dược trong ruộng; bằng không, dù chỉ làm hư hại một gốc thảo dược thôi cũng phải đền tiền.
Đối với mấy lời căn dặn này của Chu Miệt Nhãn, Tô Trần cung cung kính kính gật đầu, hứa nhất định sẽ coi sóc thảo dược cẩn thận.
Hai người bọn họ cuốc bộ sau núi hồi lâu, rốt cuộc cũng đến nơi.
Cạnh bên thửa ruộng dược thảo này có dựng một túp lều tranh. Một tên đệ tử tạp dịch độ chừng mười tám, mười chín tuổi đương ngồi buồn xo bên lều, thần tình ngây dại. Ánh mắt gã thất thần, cứ trơ trơ ra, đầu tóc gã cũng rối tung lên, cả người chẳng còn chút sức sống.
Trên đường đi, Tô Trần đã nghe Chu Miệt Nhãn nhắc qua, rằng vị sư huynh này là người giữ ruộng dược thảo kỳ trước, đã trông coi nơi đây được ba tháng, cũng nên tìm người thế chỗ rồi.
Vừa đến bên lều tranh, Tô Trần liền ngửi thấy một thứ mùi hôi thối từ trong đấy bốc ra, y không kiềm được phải nhíu mày, huơ huơ tay.
Chỉ thấy bên trong túp lều bày ngổn ngang nào là nồi niêu, chén bát, rồi cả cái thìa, cái chậu… Còn có mấy túi bột gạo, ngũ cốc lẫn muối ăn... Phía trong cùng có kê một cái giường gỗ, trên giường trải một chiếc chiếu cỏ đã sờn rách. Mọi thứ đều sơ sài và lộn xộn, rõ ràng nơi đây rất ít khi được quét dọn.
Trông thấy Chu Miệt Nhãn tiến đến, gã thanh niên tạp dịch ngẩn ra một hồi, cuối cùng mới phản ứng lại…
Có một thiếu niên tạp dịch mới đi theo sau Chu chấp sự, hẳn là đến thay thế gã đây mà!
Gã thanh niên tạp dịch không giấu được vẻ vui mừng.
Gã sống ở cái chốn đến tiếng khỉ ho cò gáy còn chẳng có này đã ròng ba tháng trời, chỉ làm bạn với rừng rậm và chim thú, cả một người để nói chuyện cũng không có. Gã gần như sắp phát điên lên rồi, từ lâu chỉ hận chẳng thể mau chóng kết thúc công việc tạp dịch tẻ nhạt này.
“Chu chấp sự, ông đến thật rồi!” Gã vội vàng đứng dậy nghênh tiếp Chu Miệt Nhãn.
“Ờ!” Chu Miệt Nhãn kiêu ngạo gật gật đầu, chắp tay sau lưng bước vào ruộng dược. Từ trong ngực áo, gã lôi ra một quyển sổ ghi chép, lần lượt kiểm kê từng món thảo dược. Đây là thứ thủ tục chuyển giao rất quan trọng, phải kiểm kê xong thảo dược mới coi như đã hoàn thành nhiệm vụ.
Chu Miệt Nhãn ngang ngược bới móc từng lỗi nhỏ, khi thì nói thảo dược trong ruộng héo úa cả, chắc chắn do tưới nước bón phân không đủ; lúc thì bảo có vài gốc sâm dược trong ruộng đã bị hư hại phần rễ củ, hẳn là do lưỡi cuốc mà ra, phải trừ vào tiền công.
Vị sư huynh kia luôn miệng thanh minh, nói rằng mình chăm nom ruộng dược thảo rất cẩn thận. Nhưng Chu Miệt Nhãn vẫn vin vào mấy lỗi nhỏ ấy không tha, quyết phải trừ của thanh niên tạp dịch năm mươi đồng tiền công.
Vị sư huynh đó tuy tức đến lộn ruột, nhưng cũng chẳng muốn lôi thôi với Chu Miệt Nhãn thêm, bèn chỉ đành tự trách mình xúi quẩy. Chuyển giao nhiệm vụ hoàn tất, gã thanh niên tạp dịch bỏ đi một nước.
Đứng cạnh quan sát, Tô Trần cũng cảm thấy thiệt thòi thay cho vị sư huynh ấy.
Chuyển giao nhiệm vụ đã xong. Chu Miệt Nhãn căn dặn Tô Trần một hồi, bảo y liệu mà trông giữ ruộng dược thảo cho tốt, ba tháng sau gã sẽ dẫn người đến thế chỗ. Nói xong bèn đi mất.
Chỉ còn lại một mình Tô Trần lưu lại chốn này chăm nom mười mẫu ruộng dược thảo.
Đương nhiên, mỗi tháng đều sẽ có người của nhà bếp đưa đến một túi lớn chứa bột gạo cùng với dầu và muối ăn. Thế nên, y cũng không cần phải lo lắng về cái bụng rỗng của mình.
------------------------------
Chú thích của người dịch:
(1) Miệt Nhãn: ánh mắt khinh khi, có tính miệt thị người khác.
(2) Dược tượng: người dịch chưa rõ nghĩa chính xác của từ này. Theo một tài liệu tra cứu được, “dược tượng” có lẽ dùng chỉ những người chuyên về nghiên cứu, bào chế và bán thuốc, phân biệt với “dược sư” ngoài nghiên cứu, bào chế thuốc còn kiêm cả chẩn đoán và kê đơn cho bệnh nhân (Nguồn tham khảo: bài viết “我国最早的药匠” (tạm dịch “Dược tượng sớm nhất của nước ta”),đăng trên trang 中医中药网 (Trung Hoa Trung Y Võng); dict.revised.moe.edu.tw).
Chú giải này nếu có sai sót hay nhầm lẫn, hy vọng nhận được góp ý từ quý bạn đọc.