Lê Trường Ân thuộc dòng dõi gia thế Nho giáo học giả, Văn cách (1) nổ ra đã gần như nhấn chìm toàn bộ mọi người trong gia đình. Sau khi cuộc cách mạng chấm dứt, biên giới rộng mở, cơ hồ hết thảy mọi người đều chuyển sang Mỹ sinh sống, đoàn tụ với những người thân đã đi trước (2),chỉ có y là không đi.
Lúc ấy vì cái gì không đi, y nghĩ nơi nào cũng có cái phức tạp riêng của nó, không có lý do gì quá nghiêm trọng để rời khỏi, cứ như vậy quyết định ở lại, kết hôn, sinh con.
Kỳ thật ban đầu y dựa vào khoản tiền trợ cấp của chính phủ, cuộc sống cũng đầy đủ thoải mái, bất quá y trời sinh tính cách cầu tiến, không có gien lụn bại ăn không ngồi rồi, bản thân nhất định phải tạo dựng cơ đồ sự nghiệp mới có thể cảm thấy thoả mãn.
Hơn hết đối với y, định nghĩa của một gia đình chính là nhi tử cốt nhục của y.
Mỗi ngày trở về, cũng chỉ là bởi vì có nhi tử.
Hiện tại con trai thay đổi trường học, y cũng tự nhiên muốn đem cả gia đình chuyển đến vùng phụ cận.
Nhà mới cách Tam Trung không xa nằm trong một khu phố cao cấp, là một biệt thự nhỏ thiết kế theo cấu trúc hai tầng lầu và một tầng áp mái, khi đó giá cả nhà cửa cũng không quá đắc đỏ, trong tiểu khu phần lớn đều là các hộ gia đình, môi trường thanh sạch. Lê Trường Ân lái xe chạy đến nhà mới của bọn họ, mở cửa sắt đi vào, y giới thiệu với con trai, “Đó là cây anh đào, Tố Tố, con không phải thích ăn anh đào sao, cây kia vào thời điểm đầu hạ sẽ kết anh đào.”
Lê Tố hiếu kì quan sát nhà mới, đối với việc chuyển nhà trong lòng không quá cao hứng, vậy nên cậu nhìn cảnh đẹp xung quanh cũng chẳng lấy làm vui vẻ.
Vào nhà, dưới lầu là phòng khách lớn, phòng dành cho khách, phòng bếp, nhà ăn, phòng của người hầu, nhà kho, trên lầu còn có ba gian phòng ngủ, nhà có một phòng nghiên cứu, tầng gác mái ở trên vẫn chưa được chỉnh trang, xà nhà trên gác mái cũng không tính là thấp, cho dù tại nơi cửa sổ thấp nhất, cũng đủ chứa Lê Trường Ân cao một mét tám mươi đứng ở đó, chiều cao so với dưới lầu còn cao hơn.
Sàn nhà bằng gỗ, còn chưa trang bị máy điều hòa nên tầng gác mái nóng như một cái lò hấp, Lê Tố mở cửa sổ nhoài người ra ngoài nhìn sau đó liền chạy xuống dưới lầu, Lê Trường Ân theo cậu xuống lầu, hỏi cậu, “Tố Tố, con cảm thấy như thế nào?”
Lê Tố người đầy mồ hôi, hai má ửng đỏ, chỉ theo giọng mũi phát ra một tiếng “Dạ”.
Lê Trường Ân dẫn cậu đến phòng ngủ lớn, đi vào toilet, trong phòng đã thiết lập hệ thống điện nước, y dùng khăn mặt nhúng nước giúp Lê Tố lau chùi mồ hôi, lại hỏi, “Dạ rốt cuộc là tốt, hay là không tốt.”
Lê Tố cuối cùng cũng được mát mẻ một chút, “Tốt. Nhưng mà không có dây thường xuân (3).”
Nơi sống của bọn họ hiện tại là một căn nhà đã được xây dựng từ những năm ba mươi, bốn mươi, tường bên ngoài đều là dây thường xuân, mùa hè mát mẻ, nhưng mùa đông cũng thực âm lãnh.
Lê Trường Ân nói, “Dây thường xuân trưởng thành nhanh, trồng ở nơi này, ba bốn năm là có thể mọc leo ra ngoài tường. Chúng ta chuẩn bị các đồ dùng nội thất, tháng sau liền di chuyển đến đây, được không nào?”
Lê Tố gật gật đầu.
Lê Trường Ân dẫn cậu đến phòng ngủ bên cạnh, nói, “Tố Tố, đây là gian phòng ngủ của con, con xem xem, muốn bày trí giường, tủ quần áo và bàn, giá sách như thế nào, hoặc còn cần thêm thứ gì, cũng đều đưa hết vào đây.”
Y nói những lời này khiến Lê Tố sửng sốt, một đôi mắt to mê man nhìn về phía Lê Trường Ân, “Con không ở cùng phòng với ba ba sao?”
Lê Trường Ân nghe được cậu nói như vậy thì cười rộ lên, “Đã sắp lên sơ trung, còn cùng ba ba ngủ, sẽ không cảm thấy kỳ cục sao?”
Lê Tố nhăn mày, có chút thương tâm nhìn Lê Trường Ân, “Con không muốn chuyển nhà.”
Lê Trường Ân trong lòng thở dài, ngồi xổm trước mặt con trai, sờ sờ hai má phiếm hồng của cậu, “Tố Tố trưởng thành rồi nên ngủ một mình.”
Lê Tố nhìn y không nói lời nào, trông thấy con trai bướng bỉnh như vậy, Lê Trường Ân đành phải đầu hàng, nói, “Được rồi, chuyển đến đây cùng ba ba ngủ chung có được không. Bất quá vẫn nên đem phòng ngủ của con chuẩn bị cho tốt, sau này nói không chừng con sẽ muốn có phòng riêng. Nam hài tử lớn lên cũng có nhiều bí mật không thích để người khác biết, phải hay không?”
Lê Tố mở to hai mắt nhìn y không trả lời, Lê Trường Ân nói, “Tốt, tốt, con trai ngoan của cha, chúng ta đi xuống lầu, còn chưa có trang bị máy điều hoà, quá nóng.”
Lê Trường Ân ôm Lê Tố đi xuống lầu, ngồi vào trong xe mở máy điều hòa, một đường về nhà, Lê Tố đều rầu rĩ không vui, cúi đầu ngồi ở chỗ kia không nói lời nào.
Lê Trường Ân từ tốn thuyết phục cậu một hồi, nhưng Lê Tố vẫn phát ngốc yên lặng, điều này khiến y không còn biện pháp, tức giận, nói, “Tố Tố, có điều gì muốn nói, thì cùng ba ba nói, sao lại tỏ ra phiền muộn như vậy? Có phải không thích nhà mới hay không?”
Lê Tố nghe thế mới ngẩng đầu lên, cậu còn nhỏ, gương mặt hoàn toàn là của một đứa trẻ, trái tim của một đứa trẻ, bất quá lông mi ánh mắt đều thực thanh tú, khi trưởng thành sẽ mang loại yêu diễm thanh tú này, dung mạo của cậu là được thừa hưởng từ mẹ.
Lê Tố dùng một đôi mắt lặng yên nhìn Lê Trường Ân, trong lòng phiền muộn, tựa hồ từ sau khi tốt nghiệp tiểu học, có rất nhiều việc đã không còn như trước, nhưng cậu không nói ra được, loại cảm giác ấy thật khó chịu, cũng không làm cậu cảm thấy cao hứng, ngược lại khiến cậu mờ mịt và không biết làm sao.
Nhưng cậu không thể đem những điều này biểu đạt cho cha biết.
Cậu chỉ là nhỏ giọng đáp, “Không phải.”
Lê Trường Ân hỏi, “Không phải cái gì?”
Lê Tố nói, “Không phải không thích nhà mới.”
Lê Trường Ân, “Vậy vì cái gì mất hứng?”
Lê Tố thùy hạ lông mi thấp giọng trả lời, “Con cũng không biết.”
Lê Trường Ân vươn tay sờ sờ đầu con trai, “Được rồi, ngoan, nghe lời, chúng ta phải chuyển nhà.”
Nhà mới đã được trang hoàng tốt từ hơn nửa năm, trước kia vẫn chưa đưa Lê Tố đến xem qua, hiện tại nhìn lại, liền mua thêm một vài đồ dùng nội thất chuẩn bị chuyển nhà.
Nhà mới và nhà cũ phong cách thực không giống nhau, đồ dùng nội thất ở nhà cũ trên cơ bản đều đã rất cũ kỹ, còn ở nơi tân gia này thì các gì cũng đều mua mới hết thảy.
Lê Tố còn nhỏ, Lê Trường Ân tuy rằng hỏi qua cậu muốn bày trí phòng ngủ của mình như thế nào, nhưng thực chất cũng không có thực sự làm theo ý kiến của cậu, mà trực tiếp tự mình chuẩn bị.
Trước khi chuyển nhà, Lê Trường Ân bảo Lê Tố thu xếp những thứ cần phải mang đi.
Lê Tố yên lặng ngồi trên lầu, thời gian học tiểu học đã qua, vậy nên các sách giáo khoa, sách bài tập, sách luyện tập đều được bỏ lại, đến phiên thu hồi các món đồ chơi, cậu đem chúng ra, cậu nhớ khi còn bé thường hay chơi với chúng, ký ức tuổi thơ thuở hôm nào vẫn y như cũ vô cùng sống động, muốn vứt bỏ, lại không bỏ được, thế là đành thu hồi hết tất cả, thư phòng có mấy ngàn quyển sách, một bộ phận nhỏ là của cậu, những thứ này tuỳ phụ thân sai người đóng gói, quần áo và vật dụng hàng ngày, còn lại đều do bảo mẫu thu dọn, Lê Tố bản thân mang theo vài quyển nhật ký còn có một thùng đồ chơi, những các khác cậu không quan tâm.
Kỳ thật đối với một tiểu hài tử, vật dụng của cậu cũng không có bao nhiêu.
Chuyển vào nhà mới, phòng ở đặc biệt sáng sủa, quá sáng sủa khiến Lê Tố không quen.
Đối với hàng xóm chung quanh cậu càng cảm thấy xa lạ, vậy nên suốt ngày đều mọc rễ ở nhà không muốn đi ra ngoài, thầy giáo mới do Lý Tưởng giới thiệu đến dạy cậu đàn dương cầm, đàn violin còn chưa có đến, hơn nữa Lê Tố cũng không hy vọng hắn đến, Lê Tố tự mình mỗi ngày luyện đàn hai tiếng, đọc sách cùng xem TV, cũng không có việc gì khác để làm.
Phụ thân vẫn là như thường chăm sóc cậu, cha đối với việc chuyển nhà giống như không có bất kỳ biểu hiện không quen thuộc nào.
Lê Tố nghĩ cha thực sự cũng không để ý đến việc này cho lắm, mỗi ngày sáng sớm rời khỏi nhà, buổi tối mới trở về ngủ một giấc, bồi cậu cùng nhau ăn cơm, thì giờ rãnh rỗi không được bao nhiêu, như vậy thời gian ở nhà cũng không nhiều, cho nên cha không cần cảm thấy có quen thuộc hay là không.
Lê Tố lẻ loi trơ trọi, có đôi khi đọc sách nước mắt rưng rức chảy ra, cũng không phải do nội dung trong sách cảm động gì cho cam, chẳng qua là bản thân cảm thấy thương tâm mà thôi.
Trong lòng Lê Trường Ân, Lê Tố còn nhỏ, nhỏ đến mức không nghĩ cậu sẽ có ý tưởng phiền não gì, cho nên y không biết Lê Tố là đang thương tâm và ưu tư, cũng không có nghĩ tới việc phải chú ý đến tâm lý của cậu, tìm cách an ủi cậu.
Lê Tố nói cậu muốn học họa, sau khi bắt đầu nhập học sơ trung được vài ngày, Lê Trường Ân dẫn cậu đến gặp thầy Hạ, thầy Hạ là thấy giáo mỹ thuật tại Tam Trung, đặc biệt đào tạo các ứng cử viên nghệ thuật, Lê Tố liền theo học tập trong phòng vẽ của thầy.
Thầy Hạ đã hơn bốn mươi tuổi, đeo kính, tựa hồ tinh lực vô cùng dư thừa, tại nhà hàng, Lê Tố ngồi bên cạnh phụ thân, y ngồi ở đối diện cứ luôn huyên thuyên nói chuyện.
Lê Tố bởi vì nhận thấy hắn thực ồn ào nên ấn tượng đầu tiên cũng không tốt, nhưng vẫn là lễ phép gọi hắn “Thầy Hạ.”
Thời gian không sai biệt mà trôi qua, Lê Tố bắt đầu cuộc sống trung học.
Lê Trường Ân biết Lê Tố thời điểm học tiểu học căn bản không kết giao bằng hữu, bắt đầu sơ trung, không thể không nhắc nhở cậu một số nguyên tắc xử sự trong trường.
“Nên cùng người khác nói chuyện, kết giao một ít bằng hữu. Nam sinh hay nữ sinh đều tốt cả, không có vấn đề gì. Nếu thích, cứ việc mời bạn bè đến nhà làm khách, bảo Mai Di các nàng chiêu đãi thật tốt, người khác mời con, con cũng có thể đi, nhưng phải nhớ gọi điện thoại về nhà nói một tiếng.”
Lê Tố nói biết, trong lòng lại đối với vấn đề kết giao bạn bè thì đã nhanh chóng phát khiếp.
Càng là đem việc kết giao bằng hữu trở thành một loại nhiệm vụ, càng cảm giác loại nhiệm vụ này không thể hoàn thành.
Tiểu học năm lớp ba cậu cũng đã từng kết giao một bằng hữu tốt, nhưng mà kể từ khi quen biết được hai ba ngày, thì “Bằng hữu tốt” ấy lại tự mình ném đi hộp bút màu nước loại mười tám màu, nhất quyết nói là cậu ăn cắp của cậu ta, Lê Tố lúc ấy liền kinh sợ, bút màu nước của cậu là vừa mới mua, căn bản không cần trộm của bạn bằng hữu tốt này. Bút màu nước cuối cùng bị cậu ta cưỡng ép giữ lấy, Lê Tố thương tâm ở trong lòng, tự nhủ sau này sẽ không xem cậu ta là bằng hữu tốt gì nữa.
Thế nhưng những bằng hữu còn lại cũng như thế giống cậu ta, còn đối với người khác nói cậu là kẻ ăn cắp.
Lê Tố bị tổn thương thật sâu, không còn hi vọng sẽ cùng ai đó trở thành bạn tốt.
Lê Trường Ân lại hỏi, “Mỗi tuần năm mươi đồng tiền tiêu vặt, dùng để mua nước uống, nếu có mời bạn bè, thì xin thêm, mua cái khác. Biết không?”
Y không dám cho Lê Tố quá nhiều tiền, sợ cậu đi ngoạn các thứ trò chơi điện tử ngoài phố, hoặc là bị các đứa trẻ khác chú ý đến.
Lê Tố mới mười tuổi rưỡi thì liền nhập học sơ trung mà ở giai đoạn này các học sinh khác đều đã trên mười ba tuổi, Lê Trường Ân thực không yên lòng.
Bất quá không yên lòng cũng không có biện pháp, có trách thì chỉ trách y năm đó cho hài tử đọc sách quá sớm.
.
.Chú giải :
(1) Văn cách :
Đại cách mạng văn hóa giai cấp vô sản (tiếng Hoa giản thể: 无产阶级文化大革命; tiếng Hoa phồn thể: 無產階級文化大革命; Bính âm: Wúchǎn Jiējí Wénhuà Dà Gémìng; phiên thiết Hán-Việt: Vô sản giai cấp văn hóa đại cách mạng; thường gọi tắt là Đại cách mạng văn hóa 文化大革命 wénhuà dà gémìng, hay vắn tắt hơn là Văn cách 文革, wéngé) là một giai đoạn hỗn loạn xã hội và tình trạng vô chính phủ ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa diễn ra trong 10 năm từ năm 1966-1976, gây tác động rộng lớn và sâu sắc lên mọi mặt của cuộc sống chính trị, văn hóa, xã hội ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Ngoài ra, cuộc cách mạng này đã làm thay đổi quan niệm xã hội, chính trị và đạo đức của quốc gia này một cách sâu sắc và toàn diện.
Cuộc cách mạng này được Mao Trạch Đông khởi xướng và lãnh đạo từ ngày 16 tháng 5 năm 1966, với mục tiêu chính thức là loại bỏ những phần tử “tư sản tự do” để tiếp tục sự nghiệp đấu tranh của tầng lớp cách mạng. Tuy nhiên, mục đích chính của cách mạng này được mọi người công nhận là một cách để Mao Trạch Đông lấy lại quyền kiểm soát Đảng Cộng sản Trung Quốc sau cuộc Đại nhảy vọt bị thất bại dẫn đến sự tổn thất quyền lực đáng kể của Mao Trạch Đông so với đối thủ chính trị là Lưu Thiếu Kỳ và cũng để loại bỏ những người bất đồng ý kiến như Đặng Tiểu Bình, Bành Đức Hoài,…
Dù Mao Trạch Đông tự tuyên bố chính thức là Văn cách kết thúc năm 1969, ngày nay người ta vẫn cho rằng cuộc cách mạng này còn bao gồm cả giai đoạn từ 1969 đến 1976 khi Tứ nhân bang (Giang Thanh, Trương Xuân Kiều, Vương Hồng Văn và Diêu Văn Nguyên) bị bắt giữ.
(2) Những người thân đã đi trước ở đây ý nói đến những người không thể sống được với chế độ Cách mạng Văn Cách lúc ấy nên đã tìm đủ mọi cách để xuất ngoại, tình trạng như vậy được gọi theo cách thông thường là “vượt biên”, trốn sang nước ngoài bất hợp pháp, bằng nhiều con đường như đường thuỷ, đường bộ,…
(3) Dây thường xuân : Dây thường xuân, còn gọi là cây Vạn niên, (danh pháp khoa học: Hedera helix) là một loài thực vật thuộc chi Dây thường xuân (Hedera),họ Cam tùng (Araliaceae). Cây có nguồn gốc ở châu Âu và Tây Á, là loài cây leo, thường xanh. Chúng có khả năng sinh sống và lan trên bề mặt dốc cao tới 20-30 mét. Ở nhiều nơi, chúng được trồng để tạo màu xanh và để làm hàng rào. Thường xuân không đòi hỏi nhiều ánh sáng. Chăm sóc dễ dàng. Có nghiên cứu cho rằng thường xuân có thể hấp thụ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi hay các chất gây ô nhiễm không khí do máy tính hoặc các thiết bị văn phòng tạo ra có thể gây đau đầu và buồn nôn.