Ngày 05/02/2010, lớp 12A3 trường trung học phổ thông Tử Minh:
Tuy bây giờ mới chỉ là tiết thứ ba trong buổi sáng nhưng các học sinh trong lớp đều có vẻ sắp ngủ gục đến nơi. Cũng không thể đòi hỏi những cô cậu bé mệt mỏi ngày đêm vì ôn thi đại học phải chú tâm đến một môn không liên quan đến chuyên ngành, lớp 12A3 vốn là tập hợp những người muốn thi vào khối C gồm ba môn ngữ văn, lịch sử và địa lí. Vậy nên những lý thuyết khô khan phức tạp của môn tin học, họ sẽ không hiểu nổi.
Như thường lệ, Vũ Tuấn Khải kết thúc bài giảng của mình trong khi còn đến mười lăm phút nữa mới hết tiết. Thay vì để cho những học sinh nghỉ giải lao như mọi ngày, hôm nay anh muốn nói chuyện thêm cùng với chúng.
"Tuy mỗi ngày các em đều sử dụng máy vi tính của mình để học tập, nhưng có lẽ nhiều em ở lớp này không biết chiếc màn hình vi tính chính là sự áp dụng của vật lý lượng tử. Thầy biết các em đều không thích môn tự nhiên chút nào, nhưng vật lý lượng tử lại có nhiều thứ rất hay ho."
Một cách ngắn gọn, vật lý lượng tử là chuyên ngành nghiên cứu và giải thích về các hiện tượng ở quy mô vô cùng nhỏ bé như nguyên tử, proton, electron,... Nhưng để nghiên cứu sâu xa thì vật lý lượng tử không thể giải thích ngắn gọn vì chúng vô cùng khó hiểu. Có hai tính chất phổ biến trong lĩnh vực này.
Thứ nhất là "chồng chập lượng tử", một hệ lượng tử có thể đo được nhiều giá trị hay đồng thời tồn tại dưới nhiều trạng thái vật lý khác nhau cùng một lúc. Ở trong tin học cũng vậy, một đơn vị thông tin được gọi là bit. Một bit chỉ có thể thể hiện giá trị 1 hoặc 0 tại một thời điểm. Nhưng ngày nay chúng ta đều sử dụng máy tính lượng tử với các bit lượng tử, hay còn gọi là qubit, có thể cùng lúc thể hiện 0 và 1.
"Tuy nhiên nếu áp tính chất này vào trong đời sống thực tại, thầy làm sao có thể vừa đứng trước mặt các em, lại vừa đang ở sau lưng các em hay bên ngoài sân trường? Tính chất này cũng thay đổi nhận thức thế giới quan của chúng ta khá nhiều, cho dù tôi ngồi nghỉ một chỗ cũng không có nghĩa là tôi đứng yên vì các hạt cấu thành cơ thể tôi đang chuyển động hỗn loạn."
Tính chất thứ hai còn phức tạp hơn nhiều, được gọi là "sự mất liên kết lượng tử". Nếu một hệ thống lượng tử được cách ly hoàn hảo, nó sẽ duy trì sự kết hợp vô thời hạn. Nhưng chỉ cần hệ thống lượng tử đó chịu tác động từ môi trường hoặc các tác nhân bên ngoài thì các đặc tính lượng tử của hệ thống này sẽ bị làm nhiễu loạn và cuối cùng sẽ biến mất, khiến hệ thống này phải tuân thủ các nguyên tắc vật lý thông thường. Lý thuyết này còn có một cái tên khác là "hiệu ứng người quan sát".
"Nếu áp dụng tính chất này vào trong thực tiễn, khi chúng ta tung một đồng xu thì đồng xu đó sẽ vừa biểu thị cả hai trạng thái vừa sấp vừa ngửa cùng một lúc, cho đến khi ta quan sát thì mới biết nó là sấp hay ngửa. Để mọi người thấy được sự khác biệt giữa cơ học lượng tử với đời sống, năm 1935, nhà vật lí học Erwin Schrödinger đã tạo ra một thí nghiệm giả tưởng được gọi là con mèo lượng tử."
Mang một con mèo nhốt vào trong hòm sắt cùng với một mẩu vật chất phóng xạ siêu nhỏ, một ống đếm Geiger giúp phát hiện phóng xạ, một cây búa được và một lọ thuốc độc. Với xác suất năm mươi phần trăm phát ra tia phóng xạ, nếu nó xảy ra thì cây búa được lắp đặt sẽ đập vỡ lọ thuốc độc và con mèo sẽ chết. Còn nếu không, sau một tiếng thì con mèo vẫn còn sống.
Giải thích theo nguyên lý của cơ học lượng tử, nếu chưa mở hòm ra thì theo tính chất chồng chập lượng tử, con mèo lúc đó sẽ vừa sống vừa chết. Chỉ đến khi mở ra theo "hiệu ứng người quan sát", con mèo lúc này mới chỉ thể hiện sự sống hoặc cái chết. Thí nghiệm này còn đặt ra giả thuyết về các thế giới song song, ở một thế giới con mèo sống trong khi ở thế giới khác nó đã chết...
Bộp!
Một quyển sách giáo khoa bị ném thẳng vào trán của Vũ Khải trong khi anh đang giảng bài. Cả lớp được một phen hoảng hốt, nhưng xét về góc ném ở một khoảng cách xa như vậy mà vẫn trúng đầu thầy giáo thì ai cũng đã biết được thủ phạm. Các học sinh quay về phía cuối lớp, cậu học sinh cao mét tám mươi lăm thản nhiên đứng dậy với khuôn mặt hằm hằm.
Chẳng còn ai xa lạ với Lý Thành Dương, con trai độc nhất vô nhị của tài phiệt nổi tiếng Lý Văn Công trong thị trấn nên hầu như không sợ ai trong ngôi trường này. Thành Dương là một học sinh cá biệt trong lớp này và mang danh "anh lớn" vì đã đúp học một năm, thứ hắn đam mê chỉ có những môn thể thao như bóng đá và bơi lội. Tuy không ai biết chắc lí do, nhưng cả khối này đều biết người mà Dương ghét nhất trên đời chính là thầy giáo tin học Vũ Tuấn Khải.
"Tôi đến đây đóng tiền là để học chứ không phải để nghe lan truyền mấy thứ mê tín dị đoan. Con mèo vừa sống vừa chết? Lại còn thế giới song song?" Thành Dương không kiêng nệ chỉ thẳng tay vào mặt người giáo viên lớn tuổi hơn mình: "Thầy có tin tôi bảo bố tôi đuổi việc thầy không hả?"
Việc mối quan hệ của hai thầy trò này nổi tiếng không tốt kèm theo những xích mích của hai gia tộc lớn họ Lý và Vũ từ trước trong thị trấn Hoàng Nhật, các học sinh trong lớp bắt đầu túm tụm vào nhau xem ai sẽ thắng. Hành động lỗ mãng cực kỳ thiếu tôn trọng của Thành Dương vừa rồi hoàn toàn khiến cậu có thể bị đuổi học dù nhà họ Lý có lớn mạnh cỡ nào, vì gia thế của thầy giáo Khải cũng không hề kém cạnh ở đây. Liệu thầy Khải sẽ bị đuổi việc, hay chính Thành Dương mới là người phải cút xéo khỏi trường Tử Minh.
Trái với những suy nghĩ viển vông của đám học sinh lớp xã hội, Tuấn Khải bình thản như không có chuyện gì xảy ra. Cứ như thể chỉ cần mạng của mình vẫn còn thì một thằng nhóc có hỗn láo, làm tổn thương danh dự và lòng tự trọng của anh bao nhiêu cũng được. Khải cúi người xuống nhặt quyển sách để lên bàn giáo viên, cũng không quên đặt một câu hỏi dành cho hắn:
"Thế thì thầy hỏi em, nếu ta không mở hộp ra kiểm tra thì con mèo đang sống hay đang chết?"
Ngay lập tức Thành Dương bị đẩy vào thế bị động, dù đang chỉ mới đầu tháng hai mà hắn cảm thấy tim mình đập thình thịch còn cơ thể nóng ran. Đây vốn không phải là một câu hỏi quá khó, nhưng với người có thù với mấy thứ tư duy logic như Dương thì rõ ràng chẳng hề dễ dàng một chút nào. Tuấn Khải vậy mà lại đặt câu hỏi mẹo cho hắn, nếu không mở hòm ra kiểm tra làm sao biết được con mèo còn sống hay đã chết. Chẳng nhẽ hắn lại phải thừa nhận điều vô lí là con mèo đang vừa sống vừa chết sao, làm gì có chuyện phi lí ấy!
"Cho dù không mở ra quan sát, con mèo cũng chỉ có thể sống hoặc chết mà thôi." Giọng nói của hắn có chút run rẩy, Dương bắt đầu hơi hối hận vì hành động ném sách lúc nãy. Nhưng rõ ràng hắn đang có tư duy hoàn toàn đúng lẽ thường, không còn cách nào khác ngoài việc thuyết phục bản thân mình bình tĩnh.
Nhận được câu trả lời, Khải cũng không có ý định làm khó Dương nữa nên cho phép cậu ngồi xuống. Anh quay lại bài giảng của mình:
"Dương nói đúng, con mèo trong thực tại không thể nào vừa sống vừa chết được. Nhưng như thầy đã nói từ lúc nãy, vật lí lượng tử chỉ áp dụng cho những vật chất tầm cỡ nguyên tử trở xuống mà thôi, không thể thí nghiệm với một con mèo nặng vài kilogram được."
Thành Dương cúi gằm mặt xuống không nói gì, cậu biết tuy không thể hiện ra nhưng tất cả những người có mặt tiết học này đều trong lòng đang cười thầm hắn. Nếu không phải do gia đình họ Lý thì chắc chắn Dương đã bị đuổi học khỏi ngôi trường chỉ toàn những học sinh ngoan ngoãn và chăm chỉ học tập. Ở trong lớp thì không chăm chú nghe giảng lại còn quá đỗi hỗn xược với thầy giáo.
Tùng! Tùng! Tùng!
Hồi trống trường vang lên báo hiệu thời lượng tiết học đã kết thúc. Sau khi các học sinh trong lớp 12A3 đứng nghiêm chào tạm biệt, Tuấn Khải thu dọn cặp xách và rời khỏi lớp học. Tuy điểm thi đua trong sổ đầu bài không bị trừ, nhưng Lý Thành Dương vẫn bị lớp trưởng đến cảnh cáo một trận.
Đi qua cầu thang dẫn từ tầng ba lên tầng bốn, Tuấn Khải nhìn thấy có ba học sinh gồm hai nữ một nam đang dồn một nữ sinh nhỏ bé khác vào góc tường. Mọi chuyện sẽ chẳng liên quan gì đến khoảng không riêng tư một mình của anh cả, nếu như sau đó Khải không nghe thấy những câu nói không được hay ho cho lắm.
"Sao chỉ có ngần này tiền thôi vậy? Hôm qua tao đã bảo mày mang đủ một triệu cơ mà." Tuấn Khải quay lại nhìn, dựa vào chất giọng đanh đá chua ngoa cùng mái tóc nhuộm màu nâu vàng không khó để lập tức biết được người đang có ý muốn đòi tiền bạn học kia chính là Trần Ngọc Kiều, con gái út của giám đốc Sở Giáo dục Trần Duy.
"Đằng nào mày chẳng ăn trộm một lần rồi, thêm một lần nữa từ gánh hàng của mẹ mày thì có làm sao đâu?" Hai người bạn của Ngọc Kiều đứng bên cạnh là Nam và Hân khoanh tay đứng nhìn người trước mặt một cách khinh bỉ?
Lại nói về nữ sinh đáng thương kia, cô chỉ biết cúi gằm mặt không dám phản kháng cũng không trả lời bất cứ câu hỏi nào của ba người đang bao vây xung quanh mình. Khải nhanh chóng nhận ra đây không đơn thuần là đòi nợ mà chính là bắt nạt, xúi nhau trộm cắp tiền của gia đình. Trước khi Nam, bạn thân của Ngọc Kiều xuống tay với cô gái, anh kịp thời chạy đến giữ được khuỷu tay cậu ta lại.
"Dám cản tôi, thầy muốn chết à?" Đối diện với lời hăm dọa, đôi mắt anh không có một chút sợ hãi.
"Thôi dừng lại đi Nam, nhà họ Vũ cũng có tiếng trong thị trấn này lắm, đừng động vào." Nói rồi Kiều quay sang nữ sinh kia lườm nguýt: "Hôm nay coi như mày ăn may, ngày mai không có thì chết với tao đấy."
Nhìn mấy đứa Kiều, Hân và Nam chạy vụt qua người mình, Thành Dương theo phản xạ tự nhiên ngẩng đầu về phía trước để xem bị ai dọa mà chúng nó chạy như ma đuổi thế. Hắn đút tay vào túi áo nhếch mép cười khinh khỉnh, trần đời này chưa từng thấy ai sống hai mặt như vị thầy giáo tin học tên Khải này. Lúc nào cũng tỏ ra mình là người hướng nội, lạnh lùng và kiêu căng nhưng lại đi quan tâm tới một nữ sinh bị bắt nạt chẳng thân thích gì với anh cả.