“Không! Cháu không về đâu! Ngài không ép cháu được đâu!” Jonas gào khóc và đấm thùm thụp xuống giường.

“Ngồi lên đi, Jonas,” Người Truyền thụ ra lệnh nghiêm khắc.

Jonas vâng theo. Cậu ngồi trên mép giường, cả người run bắn lên theo từng cơn nức nở. Cậu không muốn nhìn Người Truyền thụ.

“Cậu có thể ở đây đêm nay. Ta muốn nói chuyện với cậu. Nhưng giờ thì phải trật tự trong khi ta thông báo với tổ gia đình cậu. Không ai được nghe thấy cậu khóc.”

Jonas điên dại nhìn lên. “Cũng không ai nghe thấy đứa trẻ đó khóc cả! Không ai ngoài bố cháu!” Cậu lại gục xuống mà khóc.

Người Truyền thụ lặng lẽ chờ đợi. Rốt cuộc Jonas cũng nín được, cậu ngồi co mình lại, đôi vai vẫn run.

Người Truyền thụ tới bên chiếc loa tường và nhấn công tắc sang BẬT.

“Vâng, thưa Người Tiếp nhận. Tôi có thể giúp gì được ngài?”

“Thông báo với gia đình Người Tiếp nhận mới rằng cậu ta sẽ ở lại với ta đêm nay, để tập huấn thêm.”

“Tôi sẽ lo việc đó, thưa ngài. Cảm ơn chỉ dẫn của ngài,” giọng nói vang lên.

“Tôi sẽ lo việc đó, thưa ngài. Tôi sẽ lo việc đó, thưa ngài,” Jonas nhại lại bằng một giọng dữ tợn và châm biếm. “Tôi sẽ làm bất cứ điều gì ngài muốn, thưa ngài. Tôi sẽ giết người, thưa ngài. Người Già ư? Trẻ Sơ Sinh ư? Tôi rất sung sướng được giết chúng, thưa ngài. Cảm ơn chỉ dẫn của ngài. Tôi có thể giúp gì được ng…” Dường như cậu không dừng lại được.

Người Truyền thụ ghì chặt lấy đôi vai cậu. Jonas ngậm miệng và nhìn ông.

“Nghe ta nói đây, Jonas. Họ không làm khác được. Họ chẳng biết gì cả.”

“Ngài đã từng nói điều này một lần rồi.”

“Ta nói vì nó là sự thật. Đó là cách họ sống. Là cuộc sống được tạo ra cho họ. Cũng là cuộc sống của cậu nữa, nếu cậu không được lựa chọn làm người kế tục của ta.”

“Nhưng Bố đã nói dối cháu!” Jonas khóc.

“Ông ấy được bảo phải làm như vậy, và không biết thêm gì cả.”

“Còn ngài thì sao? Ngài cũng nói dối cháu ư?” Jonas gần như quát lên với Người Truyền thụ.

“Ta được quyền nói dối. Nhưng ta chưa hề nói dối cậu.”

Jonas nhìn ông chằm chằm. “Phóng thích luôn như vậy sao? Với những người phá luật ba lần? Với Người Già? Họ cũng giết cả Người Già sao?”

“Phải, đúng như vậy.”

“Vậy còn Fiona thì sao? Cô ấy rất yêu mến Người Già! Cô ấy đang được tập huấn để chăm sóc họ. Liệu cô ấy đã biết chưa? Cô ấy sẽ làm gì khi phát hiện ra điều này, và sẽ cảm thấy thế nào?” Jonas lấy mu bàn tay quệt những vệt nước trên mặt.

“Fiona đã được huấn luyện nghệ thuật phóng thích,” Người Truyền thụ nói. “Cô bạn tóc đỏ của cậu làm việc vô cùng hiệu quả. Những cảm xúc không nằm trong cuộc sống mà cô được học.”

Jonas vòng tay siết chặt lấy người và lắc lư dữ dội. “Cháu phải làm gì đây? Cháu không thể về được! Không được!”

Người Truyền thụ đứng dậy. “Trước hết, ta sẽ gọi bữa tối, rồi chúng ta sẽ cùng ăn.”

Jonas thấy mình lại nói bằng cái giọng mỉa mai đáng ghét. “Sau đó thì chúng ta sẽ có buổi chia sẻ cảm xúc chứ?”

Người Truyền thụ phát ra một tràng cười buồn bã, đau khổ và trống rỗng. “Jonas, cậu và ta là những người duy nhất có cảm xúc. Gần một năm nay chúng ta vẫn chia sẻ cùng nhau đấy thôi.”

“Cháu xin lỗi, Người Truyền thụ,” Jonas khổ sở nói. “Cháu không muốn tỏ ra hằn học như thế. Không phải với ngài.”

Người Truyền thụ xoa đôi vai đang co lại của Jonas. “Và sau khi ăn xong,” ông nói tiếp, “chúng ta sẽ vạch ra một kế hoạch.”

Jonas bối rối ngước nhìn. “Kế hoạch gì cơ? Chẳng có gì cả. Chúng ta chẳng thể làm gì hết. Mọi việc vẫn luôn như vậy. Trước cháu, trước ngài, trước cả những người đi trước. Từ ngày xửa ngày xưa.” Cậu ngân dài điệp khúc quen thuộc.

“Jonas,” Người Truyền thụ nói, sau một lúc, “đúng là có vẻ như mọi việc vẫn luôn như vậy từ khởi thủy đến giờ. Nhưng những ký ức đã cho ta thấy là không phải lúc nào cũng như vậy. Con người đã từng có cảm xúc. Cậu và ta nằm trong số đó, nên chúng ta biết. Chúng ta biết rằng con người đã từng cảm thấy những điều như tự hào, bất hạnh, và…”

“Và yêu thương,” Jonas bổ sung, nhớ lại khung cảnh gia đình đã khiến cậu xúc động đến thế. “Và đau đớn.” Cậu lại nghĩ đến người lính.

“Điều tồi tệ nhất của việc giữ những ký ức không phải là nỗi đau, mà là sự cô độc. Ký ức cần phải được chia sẻ.”

“Cháu đã bắt đầu chia sẻ chúng với ngài,” Jonas nói, cố làm ông vui hơn.

“Phải. Và có cậu ở đây với ta trong suốt hơn một năm qua đã giúp ta nhận ra rằng mọi thứ phải thay đổi. Trong nhiều năm ta đã cảm thấy rằng chúng nên thay đổi, nhưng điều đó dường như là vô vọng.”

“Giờ đây lần đầu tiên ta nghĩ có thể sẽ có cách,” Người Truyền thụ nói chậm rãi. “Và cậu đã khiến ta phải chú ý đến điều đó, chỉ mới…” Ông liếc nhìn đồng hồ, “hai tiếng trước.”

Jonas nhìn ông, và lắng nghe.

Giờ đã là đêm khuya. Họ đã chuyện trò với nhau rất lâu. Jonas ngồi, quấn trong chiếc áo choàng của Người Truyền thụ, loại áo choàng dài mà chỉ có Bô lão mới mặc.

Kế hoạch của họ khả thi, nhưng phần trăm thực hiện được là rất nhỏ. Nếu thất bại, rất có thể cậu sẽ bị giết.

Nhưng thế thì sao chứ? Nếu ở lại, cuộc sống của cậu cũng không còn ý nghĩa nữa.

“Vâng,” cậu nói với Người Truyền thụ. “Cháu sẽ làm. Cháu nghĩ mình có thể. Dù sao cháu cũng sẽ cố. Nhưng cháu muốn ngài đi cùng.”

Người Truyền thụ lắc đầu. “Jonas,” ông nói, “cộng đồng, tất cả các thế hệ bây giờ và trước đây, từ ngày xửa ngày xưa đều phụ thuộc vào một Người Tiếp nhận sống ở đây để giữ cho họ những ký ức. Trong năm qua, ta đã chuyển rất nhiều ký ức sang cho cậu, và không thể lấy chúng lại. Không có cách nào để lấy lại khi đã truyền đi.

“Vậu nên nếu cậu trốn thoát, một khi cậu đã ra đi… và, Jonas, cậu biết mình không bao giờ có thể trở lại…”

Jonas nghiêm nghị gật đầu. Đó là điều đáng sợ nhất trong kế hoạch. “Vâng,” cậu nói, “cháu biết. Nhưng nếu ngài đi cùng cháu…”

Người Truyền thụ lắc đầu và ra hiệu để cậu im lặng. Ông nói tiếp. “Nếu cậu trốn thoát, nếu cậu vượt đi, nếu cậu tới Nơi Khác, nghĩa là cộng đồng sẽ phải tự chịu gánh nặng của những ký ức mà cậu đã phải giữ cho họ.”

“Ta nghĩ là họ đủ khả năng, và họ sẽ có được một chút thông thái. Nhưng điều đó sẽ cực kỳ khó khăn với họ. Khi chúng ta mất Rosemary mười năm trước, và những ký ức của cô ấy quay trở về với mọi người, họ đã rất hoảng loạn. Và những ký ức đó vô cùng ít ỏi so với những gì cậu có. Khi những ký ức của cậu trở về, họ sẽ cần được giúp đỡ. Còn nhớ ban đầu, khi việc tiếp nhận ký ức còn mới mẻ với cậu, ta đã giúp cậu thế nào không?”

Jonas gật đầu. “Ban đầu việc đó thật đáng sợ, và rất đau đớn nữa.”

“Lúc đó cậu cần ta. Và giờ họ cũng vậy.”

“Chẳng ích gì đâu. Họ sẽ tìm một người khác thế chỗ cho cháu. Họ sẽ chọn một Người Tiếp nhận mới.”

“Ngay lập tức thì không có ai thích hợp để được tập huấn đâu. Ồ, họ sẽ đẩy nhanh việc chọn lựa, hẳn rồi. Nhưng ta không thể nghĩ ra một đứa trẻ khác có đủ tiêu chuẩn…”

“Có một em nữ có đôi mắt màu nhạt. Nhưng cô bé mới chỉ là một đứa Sáu.”

“Đúng vậy. Ta biết cậu muốn nhắc đến ai. Tên cô bé là Katharine. Nhưng cô bé còn quá nhỏ, nên họ sẽ buộc phải chịu đựng những ký ức.”

“Cháu muốn ngài đi cùng, Người Truyền thụ ạ.” Jonas năn nỉ.

“Không. Ta phải ở lại đây,” Người Truyền thụ nói nghiêm khắc. “Ta muốn vậy, Jonas ạ. Nếu đi cùng cậu, cả hai ta sẽ không để lại gì che chở họ khỏi những ký ức, Jonas, cộng đồng sẽ bị bỏ lại mà không có người giúp đỡ. Họ sẽ rơi vào hỗn loạn. Họ sẽ hủy hoại chính mình. Ta không đi được.”

“Người Truyền thụ,” Jonas nêu ý kiến, “ngài và cháu không bắt buộc phải để tâm đến những kẻ còn lại.”

Người Truyền thụ nhìn cậu với một nụ cười ngờ vực. Jonas gục đầu xuống. Rõ ràng là họ phải để tâm. Đó là ý nghĩa của toàn bộ chuyện này.

“Và dù thế nào đi nữa, Jonas ạ,” Người Truyền thụ thở dài, “ta cũng sẽ không làm được. Giờ ta đã yếu lắm rồi. Cậu có biết là ta không còn thấy được màu sắc nữa không?”

Tim Jonas đau thắt lại. Cậu nắm lấy tay Người Truyền thụ.

“Cậu có các màu sắc,” Người Truyền thụ nói. “Và cậu có lòng dũng cảm. Ta sẽ giúp cậu có được sức mạnh.”

“Một năm trước,” Jonas nhắc cho ông nhớ, “khi cháu vừa mới lên Mười hai, khi cháu bắt đầu nhìn thấy màu sắc lần đầu tiên, ngài đã nói rằng khởi đầu của ngài không giống của cháu. Nhưng ngài cũng nói cháu sẽ không hiểu điều đó.”

Người Truyền thụ rạng rỡ hẳn lên. “Đúng vậy. Và cậu biết không, Jonas, rằng với tất cả hiểu biết tại, tất cả những ký ức, tất cả những gì đã học – cậu vẫn sẽ không hiểu điều đó? Ta chưa hề truyền một chút nào về nó cho cậu. Ta muốn giữ nó cho bản thân cho tới phút cuối.”

“Giữ cái gì cơ?”

“Khi ta mới chỉ là một cậu bé, bé hơn cả cậu, nó bắt đầu đến với ta. Nhưng với ta, nó không phải là sự nhìn vượt giới hạn. Nó thuộc loại khác. Với ta, nó là nghe vượt giới hạn.”

Jonas cau mày, cố gắng hiểu điều đó. “Ngài đã nghe thấy cái gì?” – Cậu hỏi.

“Âm nhạc,” Người Truyền thụ mỉm cười. “Ta đã bắt đầu nghe thấy thứ gì đó thực sự kỳ diệu, và nó được gọi là âm nhạc. Ta sẽ truyền một chút cho cậu trước khi ta đi.”

Jonas dứt khoát lắc đầu. “Không, Người Truyền thụ,” cậu nói, “Cháu muốn ngài giữ nó lại, để có nó bên mình, khi cháu đi.”

* * *

Sáng hôm sau Jonas về nhà, vui vẻ chào bố mẹ và nói dối trơn tru rằng mình đã có một buổi tối bận rộn và thú vị.

Bố cậu mỉm cười và cũng nói dối trơn tru về ngày hôm trước bận rộn và thú vị của mình.

Suốt buổi học ở trường, trong khi làm bài tập, Jonas ôn lại kế hoạch trong đầu. Nó có vẻ đơn giản đến kinh ngạc. Jonas và Người Truyền thụ đã duyệt đi duyệt lại nó trong những giờ khắc của đêm khuya.

Trong hai tuần tiếp theo, trong lúc Nghi lễ Tháng Mười hai đang dần tới, Người Truyền thụ sẽ truyền mọi ký ức về lòng dũng cảm và sức mạnh mà ông có cho Jonas. Cậu sẽ cần chúng hỗ trợ để tìm đến Nơi Khác mà cả hai người đều biết chắc là có tồn tại. Họ biết đó sẽ là một chặng đường vô cùng khó khăn.

Sau đó, nửa đêm trước Nghi lễ, Jonas sẽ bí mật rời khỏi nhà. Đây chắc chắn sẽ là phần nguy hiểm nhất, vì nó vi phạm vào luật nghiêm trọng nhất, cấm bất cứ công dân nào không có nhiệm vụ chính thức được rời khỏi nhà vào ban đêm.

“Cháu sẽ đi vào nửa đêm,” Jonas nói. “Lúc đó những Người Dọn Thực phẩm đã thu dọn hết bữa tối còn sót lại, còn các đội Bảo dưỡng Đường sá thì chưa bắt đầu công việc sớm như vậy. Nên sẽ không ai thấy cháu, đương nhiên là trừ khi có người ra ngoài vì nhiệm vụ khẩn cấp.”

“Ta không biết cậu nên làm gì nếu bị phát hiện, Jonas ạ,” Người Truyền thụ nói. “Đương nhiên là ta có ký ức về mọi dạng chạy trốn. Trong suốt lịch sử, con người đã luôn lẩn trốn khỏi rất nhiều nỗi kinh hoàng. Nhưng mỗi trường hợp một khác. Không có ký ức nào về trường hợp giống như thế này cả.”

“Cháu sẽ cẩn thận,” Jonas nói. “Sẽ không ai thấy đâu.”

“Là một gười tiếp nhận tập sự, cậu đã rất được kính trọng rồi. Nên ta nghĩ cậu sẽ không bị thẩm tra quá mạnh tay đâu.”

“Cháu sẽ chỉ nói rằng mình đang thực hiện một số mục đích quan trọng cho Người Tiếp nhận, và chỉ vì ngài mà cháu phải đi ngoài giờ,” Jonas đùa cợt.

Cả hai phá lên cười trong lo lắng. Nhưng Jonas chắc chắn là mình có thể trốn khỏi nhà mà không bị phát hiện, không quên mang theo một bộ quần áo dự trữ. Cậu sẽ lặng lẽ đạp xe ra bờ sông và giấu xe trong những bụi cây với bộ quần áo được gấp bên cạnh.

Rồi cậu sẽ đi bộ xuyên qua màn đêm, lặng lẽ, tới Nhà Chái.

“Ban đêm thì không có người trực đâu,” Người Truyền thụ giải thích. “Ta sẽ để cửa không khóa. Cậu cứ lẻn vào trong, ta sẽ đợi.”

Khi tỉnh dậy bố mẹ cậu sẽ phát hiện ra rằng cậu đã đi. Họ cũng sẽ tìm thấy một lời nhắn vui vẻ của Jonas trên giường cậu, nói rằng cậu đạp xe buổi sáng sớm dọc bờ sông; rằng cậu sẽ về tham dự Nghi lễ.

Bố mẹ cậu sẽ cáu, nhưng không cảnh giác. Họ sẽ nghĩ rằng cậu thật thiếu suy nghĩ và dự định sẽ kỷ luật cậu sau.

Họ sẽ đợi cậu, với cơn giận ngày càng tăng; cuối cùng họ buộc phải đi, đưa Lily tới Nghi lễ mà không có cậu.

“Dù vậy, họ sẽ không nói với ai đâu,” Jonas nói, vẻ khá chắc chắn. “Họ sẽ không gây chú ý tới sự khiếm nhã của cháu vì như thế chỉ khiến công việc giáo dục của họ bị chê trách thôi. Và dù sao thì mọi người cũng quá chú tâm đến Nghi lễ nên có lẽ sẽ chẳng ai nhận ra sự vắng mặt của cháu. Giờ cháu đã lên Mười hai và đang được tập huấn, cháu không phải ngồi chung với nhóm tuổi của mình nữa. Nên Asher sẽ nghĩ cháu đang ngồi cùng bố mẹ, hoặc cùng ngài…”

“Còn bố mẹ cậu sẽ cho rằng cậu đang ngồi với Asher, hoặc với ta…”

Jonas nhún vai. “Mọi người sẽ phải mất một lúc mới nhận ra là cháu không hề ở đó.”

“Còn cậu và ta lúc đó đã cao chạy xa bay rồi.”

Sớm tinh mơ, Người Truyền thụ sẽ yêu cầu Phát thanh viên cho một cỗ xe và tài xế. Ông thường xuyên đến thăm những cộng đồng khác, gặp gỡ những Bô lão của họ; ông phụ trách tất cả các vùng lân cận. Nên đó sẽ không phải là một chuyện bất thường.

Thông thường Người Truyền thụ không đến dự Nghi lễ Tháng Mười hai. Năm ngoái ông có mặt là nhân dịp Jonas được lựa chọn, một sự kiện mà ông đóng vai trò quan trọng. Nhưng cuộc sống của ông thường khá tách biệt khỏi cộng đồng. Sẽ không ai chú ý gì về sự vắng mặt của ông, hoặc về chuyện ông đã chọn đi xa đúng ngày này.

Khi tài xế và xe đến, Người Truyền thụ sẽ giao cho tài xế vài việc vặt. Trong khi anh ta không có mặt, Người Truyền thụ sẽ giúp Jonas trốn trong bộ phận chứa hàng. Cậu sẽ có bên mình một bọc thức ăn mà Người Truyền thụ sẽ để dành từ những bữa ăn của chính mình trong suốt hai tuần kể từ bây giờ.

Nghi lễ sẽ bắt đầu, với toàn bộ cộng đồng ở đó, còn Jonas và Người Truyền thụ lúc đó đang trên đường của họ.

Đến giữa ngày, sự vắng mặt của Jonas sẽ bị phát hiện, và sẽ gây ra một nỗi lo lắng nghiêm trọng. Nghi lễ sẽ không bị hủy – một chuyện như thế không thể hình dung nổi. Nhưng những Người Truy tìm sẽ được phái đi để tìm kiếm cậu.

Khi xe đạp và quần áo của cậu được tìm thấy thì cũng là lúc Người Truyền thụ đang trở về. Lúc đó, Jonas đã một mình trên hành trình tới Nơi Khác.

Khi quay về, Người Truyền thụ sẽ thấy cộng đồng trong tình trạng hỗn độn và hoảng loạn. Phải đương đầu với một tình huống mà họ chưa từng trải qua, và không có ký ức để tìm kiếm sự an ủi hay thông thái, họ sẽ không biết phải làm gì và sẽ xin lời khuyên của ông.

Ông sẽ tới Khán phòng nơi mọi người tụ tập, trật tự. Ông sẽ sải bước tới sân khấu và yêu cầu họ chú ý.

Ông sẽ nghiêm trang tuyên bố rằng Jonas đã mất tích dưới dòng sông, và ngay lập tức bắt đầu Nghi lễ Mất mát.

“Jonas, Jonas,” họ sẽ đồng thanh gọi vang, như đã từng gọi tên Caleb. Người Truyền thụ sẽ chỉ đạo lời nguyện. Họ sẽ cùng nhau làm cho sự hiện diện của Jonas phai nhạt dần khỏi cuộc sống của họ bằng cách đồng thanh hô tên của cậu chậm dần, nhỏ dần, cho tới khi cậu biến mất dần khỏi họ, cho tới khi cậu không còn hơn gì một lời thì thầm thoảng qua và rồi, đến cuối cái ngày dài đằng đẵng ấy, cậu sẽ vĩnh viễn biến mất, không bao giờ được nhắc lại nữa.

Họ sẽ dồn sự chú ý sang nghĩa vụ nhọc nhằn phải tự gánh lấy những ký ức. Người Truyền thụ sẽ giúp họ.

“Vâng, cháu hiểu rằng họ sẽ cần ngài,” Jonas nói khi kết thúc buổi thảo luận và lên kế hoạch dài dằng dặc. “Nhưng cháu cũng cần ngài. Hãy đi với cháu.” Kể cả khi nói lời cầu xin cuối cùng, cậu cũng đã biết câu trả lời.

“Công việc của ta sẽ kêt thúc,” Người Truyền thụ dịu dàng trả lời, “khi ta giúp cộng đồng thay đổi và trở thành toàn vẹn.”

“Ta rất biết ơn cậu, Jonas ạ, vì nếu không có cậu, ta sẽ không bao giờ phát hiện ra cách để thay đổi. Nhưng việc của cậu lúc này là phải trốn thoát. Còn việc của ta là phải ở lại.”

“Nhưng ngài không muốn ở bên cháu sao, Người Truyền thụ?” Jonas buồn bã hỏi.

Người Truyền thụ ôm lấy cậu rất yêu mến cậu, Jonas ạ,” ông nói. “Nhưng ta có Nơi Khác phải đến. Khi công việc của ta ở đây kết thúc, ta muốn ở bên con gái ta.”

Jonas đang rầu rĩ nhìn xuống đất thì giật mình nhìn lên. “Cháu không biết là ngài có con gái! Ngài đã kể rằng ngài có một bạn đời, nhưng cháu chưa từng biết về con gái ngài.”

Người Truyền thụ mỉm cười và gật đầu. Lần đầu tiên trong những tháng ngày dài bên nhau, Jonas thấy ông trông thực sự sung sướng.

“Tên nó là Rosemary,” Người Truyền thụ nói.