tháng Mười hai, hồi II

La Thái Vân: "Hãy bàn về lý do tại sao mọi người nghi ngờ Dịch A Lam đang nói dối. Chi tiết nào để lộ việc này à?"

Lư Lương Tuấn nói: "Mọi người có nhận thấy, Dịch A Lam điềm tĩnh hơn nhiều so với người bình thường không? Trước đây, cậu ấy thường đứng chung với mấy kẻ được đào tạo bài bản như chúng ta đâm ra không dễ thấy, nhưng bây giờ có thêm "bé ú" Tiêu Hạo, trông cậu ấy nổi bật hơn liền. Tiêu Hạo sợ chết khiếp chỉ vì tên lửa bay ngang qua nơi của hắn, cảm xúc vẫn còn bùng nổ đến tận bây giờ. Trái lại, Dịch A Lam thì sao? Nếu lời cậu ấy nói là thật, hai quả tên lửa thi nhau rơi trúng đầu mình, cậu ấy còn dám mạo hiểm để cho quả (tên lửa) thứ ba cứu nữa ư? Phẩm chất tâm lý như vậy, quả là không bình thường ha."

La Thái Vân cười mỉm: "Nói thật với các anh, tôi đã hỏi ý kiến chuyên gia tư vấn tâm lý Ôn Ngọc Sinh về vấn đề này. Cậu ta cũng nhận xét sau vài lần tiếp xúc, rằng Dịch A Lam đúng là một người khá bình tĩnh đằm tính. Đây là vì có vài người trầm cảm điềm tĩnh hơn người "bình thường" (1). Họ có khả năng chịu đựng những thảm họa tập thể lớn hơn, chẳng hạn như tận thế. Có thể do mọi ngày, họ không ngừng cảm thụ nỗi đau đớn, vậy nên khi một tai nạn bất ngờ ập đến, họ sẽ có cảm giác như được giải thoát và không cần mặc cảm tội lỗi với người thân bạn bè. Thế giới không còn gì đáng để lưu luyến, họ cũng không cần tuyệt vọng đến vậy nữa. Nói về trạng thái tinh thần, cùng gặp stress nhưng đáp ứng khác nhau (2): một Tiêu Hạo với cuộc sống mỹ mãn, hiển nhiên vừa khỏe mạnh, vừa mong manh hơn so với Dịch A Lam. Có một phim điện ảnh tên là Melancholia (3),kể về những việc này. Cô em gái trầm cảm đối mặt với cuộc sống hỗn độn; chị gái và anh rể năng động, động viên cô mau chóng vui lên. Nhưng khi có một hành tinh nhỏ sắp va vào Trái Đất, anh rể tự sát, chị gái cả ngày thì hoảng loạn; trong khi đó, cô em gái bình tĩnh mà chờ đón cái chết. Nếu quan tâm, các anh có thể tìm hiểu thử."

(1),(2) và (3) chú thích dài, nằm cuối chương.

"Được." Lư Lương Tuấn nhún vai. "Dựa theo logic này, Tổ công tác của chúng ta chắc nên tuyển lượng lớn người trầm cảm đi nhỉ?".

||||| Truyện đề cử: Cưng Chiều Vợ Nhỏ Trời Ban |||||

Nghiêm Phi nói: "Đây có thể là một trong những lý do tại sao Dịch A Lam có trạng thái tâm lý như thế khi buộc phải đối mặt với ngày 32, nhưng nó không phải là lý do khiến Dịch A Lam có hành vi mạo hiểm. Cố gắng thoát khỏi tình trạng bị mắc kẹt dưới lòng đất kỳ thực là một hành vi chủ động tiêu cực, trừ phi cậu ấy cảm thấy "Tức quá, ngay cả hai tên lửa cũng không giết được mình, phải tìm cách khác để chết thôi". Nhưng tôi nhìn không ra cậu ấy muốn chết, tôi thậm chí còn nghĩ... Cậu ấy muốn sống, rất muốn được sống một cuộc sống hạnh phúc hơn."

"Nếu là giả, vậy ba cái thuật toán tên lửa mới dễ hiểu hơn rồi đấy. Vốn dĩ chẳng có chuyện đó. Tôi vẫn thấy khó tin khi có thể tìm ra một thuật toán mới để đối phó với tình huống phức tạp như vậy trong thời gian ngắn. Với tư cách là bộ trưởng Bộ An toàn thông tin, chẳng phải tôi không muốn chấp nhận công nghệ mới hay công nhận sự tiến bộ của người khác, chỉ là điều này quá khó tin rồi." Trần Nhữ Minh cau mày. "Câu hỏi đặt ra, là tại sao Dịch A Lam lại bịa đặt một lời nói dối thái quá như thế?"

Nghiêm Phi: "Mục đích chưa rõ ràng, có thể là hợp tác với Joker chăng? Mọi người chúng ta, ai cũng nhìn ra Dịch A Lam không ghét Joker mà."

Lư Lương Tuấn hỏi: "Vậy chuyện gì đã xảy ra với tên lửa? Châu Yến An và Tiêu Hạo có biết không? Họ đang bắt tay với Dịch A Lam nói dối chúng ta à?"

"Nghi ngờ Châu Yến An giấu chúng ta điều gì đó thực sự là một việc tàn nhẫn, tôi nghiêng về phía những gì cậu ấy nói đều là tận mắt chứng kiến hơn. Tiêu Hạo không giỏi che giấu cảm xúc, suy nghĩ của cậu ta hiện rõ trên mặt hệt như bản đồ mây của vệ tinh thời tiết: nơi nào gió lớn, nơi nào mưa to; tóm lại, cậu ta không nói dối. Vậy khả năng còn lại là Dịch A Lam đã đơn phương lừa gạt Châu Yến An và Tiêu Hạo."

Lư Lương Tuấn nhắc: "Tiêu Hạo không có mặt tại hiện trường, những gì cậu ta thấy là thông qua vệ tinh."

Nghiêm Phi cười giễu: "Đánh lừa nhãn cầu điện tử còn dễ hơn so với mắt người. Dịch A Lam chỉ cần mặc đồ chống nổ và khung xương trợ lực trước khi hai tên lửa hạ cánh, rồi nghênh ngang bước ra khỏi cổng và trốn trong góc vệ tinh không nhìn thấy. Khi quả (tên lửa) thứ ba nổ ra một hố lộ thiên, cậu ấy lại chạy tới rồi nằm xuống ngay mép miệng hố. Như vậy là giống với cảnh tượng Châu Yến An trông thấy rồi. Về phần vệ tinh, chỉ cần Joker "erase" đoạn Dịch A Lam ra ngoài, sau đó bao phủ khoảng thời gian đó bằng hình ảnh của bất kỳ thời điểm nào trước đây. Mọi người biết đấy, sau ngày 32, hình ảnh bên ngoài căn cứ quân sự luôn luôn bất biến: video động lại hệt như bức tranh tĩnh, không có lấy một đối tượng tham chiếu thứ tự thời gian. Sau vụ nổ, Dịch Lam dù có làm gì chăng nữa cũng không thể nhìn thấy qua vệ tinh, nơi nơi là khói bụi mà. Bằng cách này, Dịch A Lam không cần chấp nhận bất kỳ rủi ro nào, hơn nữa còn tạo nên hình ảnh một Joker toàn năng... Chẳng lẽ mục đích của họ là thế? Thần thánh hóa Joker, hòng thu hút tín đồ?"



Nghiêm Phi nhìn La Thái Vân: "Tổ trưởng La, chị cảm thấy thế nào?"

La Thái Vân nhắm mắt lại, nhịp ngón tay lên mặt bàn. Một lúc sau, bà nói: "Cậu ấy sợ."

"Ai?"

"Dịch A Lam." La Thái Vân đứng dậy. "Dịch A Lam rất sợ. Ánh mắt cậu ấy khi kể lại, khiến tôi nhớ đến đứa cháu trong nhà. Cháu trai của tôi vì nghịch ngợm mà ngã xuống cầu thang; khi không dám nói với người lớn, ánh mắt của nó chính là như vậy: sợ hãi với những gì đã xảy ra, song tồn tại vấn đề buộc phải che giấu. Tất cả các anh đều cho rằng thà mắc kẹt dưới lòng đất, còn hơn đánh cuộc tính mạng tìm đường ra ngoài; nhưng đối với Dịch A Lam, nhất định có điều gì đó làm cậu ấy sợ, làm cậu ấy nghĩ rằng mình cần ra khỏi đây."

Lư Lương Tuấn cảm thán: "Tình mẹ bao la của chị lại phát huy mãnh liệt."

La Thái Vân tảng lờ hắn: "Vì thế, tôi có xu hướng tin rằng những gì Dịch A Lam nói là thật. Chúng ta cần nói chuyện riêng trực tiếp với họ về các chi tiết còn lại, để xem liệu có thể tìm thấy điều gì khác không. Mọi người về nghỉ trước đi, ai cũng mệt rồi."

Đầu tháng Mười hai, tiết trời se lạnh, gió kêu phều phào, lá rụng tứ tán. Nếu ở một nơi khác, vài chiếc lá con xảo quyệt có thể sẽ trốn vào góc không người, lặng lẽ cảm nhận cơn gió thu thổi qua, ngưng tụ thành tuyết mùa đông, rồi tan chảy trong ngày xuân đến. Nhưng tại Tổ công tác khẩn cấp, mỗi ngày đều có nhân viên chuyên quét dọn vệ sinh, sẽ không để lại khoảng trống nào cho người ta thừa cơ gắn máy nghe lén.

Hệ thống sưởi trong văn phòng được bật hết cỡ; khi nhâm nhi tách trà nóng, người ta sẽ dễ dàng cảm thấy thoải mái rồi thả lỏng tâm lý cảnh giác, không coi đây là một cuộc thẩm vấn.

Chỉ có hai người trong đây, Trần Nhữ Minh và Dịch A Lam.

Trần Nhữ Minh nhấp hớp trà, cất giọng chân thành: "Qua sự việc lần này, chắc cậu đã hiểu công việc của mình đối với chúng tôi quan trọng nhường nào. Phòng máy tính mà cậu ở lúc đó chẳng kém gì với hầm lánh nạn, đều có thể chống lại tấn công hạt nhân. Ngay cả khi dăm ba tên lửa rơi xuống, phòng máy tính vẫn an toàn. Thành ra ngay từ đầu, một số quan chức cấp cao đã đề xuất sử dụng tên lửa đánh bom căn cứ bí mật, nhằm giải quyết vấn đề rò rỉ thông tin có thể xảy ra trong ngày 32, nhưng đã bị từ chối. Vì nó không đủ cho "một lần và mãi mãi". Nơi càng quan trọng, máy chủ càng toàn diện, và càng ít tên lửa dễ dàng phá hủy được nó. "Lá chắn thép" mà chúng ta kiêu hãnh ngày nào, giờ đã trở thành vấn đề nhức nhối với quốc gia. Vì vậy, chúng ta chỉ có thể dựa vào định dạng dữ liệu thủ công. Chỉ bằng cách này, chúng ta mới không để lại khoảng trống, tạo cơ hội cho người khác."

Dịch A Lam gật đầu.

Trần Nhữ Minh nói, giọng bình tĩnh đến mức như ráo hoảnh: "Cấp trên đang thảo luận việc này, một cuộc họp quốc tế sẽ sớm được tổ chức. Họ sẽ đề xuất phương pháp hạn chế vũ khí nhiệt tầm trung trở lên ở ngày 32 nội trong một tháng. Nhưng thậm chí là vậy, họ cũng chẳng thể đảm bảo những sự cố tương tự sẽ không xảy ra. Suy cho cùng trong thế giới bình thường, thỏa thuận còn bị lật lọng, huống chi là ngày 32. Điều này đồng nghĩa cậu có thể gặp phải việc tương tự hoặc thậm chí khủng khiếp hơn trong nay mai. Không phải lúc nào Joker cũng kịp thời cứu cậu, và tính toán chính xác trong thời gian ngắn."

Dịch A Lam nghe, nhưng không nói.

Trần Nhữ Minh bảo: "Chỉ một báo động giả mà Tiêu Hạo đã sợ chết khiếp. Cậu ta đang có ý định rút lui."

Dịch A Lam hiểu ý, nhìn Trần Nhữ Minh: "Rồi sau đó?"

"Xét rằng có thể gặp phải nhiều nguy hiểm, chúng tôi đã thêm phúc lợi cho Tiêu Hạo. Cậu ta cũng can đảm hơn rồi."

"Có phải tôi cũng nên nhân cơ hội này để yêu cầu thêm phúc lợi không?"

"Cậu muốn gì à?"

Dịch A Lam trầm ngâm, "Không có."

Trần Nhữ Minh hỏi: "Muốn làm công nhân viên chức không? Cấp bộ trưởng? Cấp phó quốc gia?"



"Không muốn."

"Tiền thì sao?"

"Lương hiện tại cũng đủ rồi, vả lại tôi còn chẳng có chỗ nào phải tiêu tiền." Bao ăn ở, đã thế căn tin còn cung cấp bữa khuya. Nhưng Dịch A Lam vẫn thích món Châu Yến An nấu hơn.

"Vậy cậu muốn đi không?" Trần Nhữ Minh nhìn y chằm chằm. "Cậu hoàn toàn có quyền rời khỏi đây. Mặc dù rất đáng tiếc, nhưng chúng tôi cũng không thể ép buộc cậu."

Dịch A Lam lơ đãng nhìn đi chỗ khác, "Nếu tôi rời đi, các anh sẽ làm gì?"

"Tìm một người biết máy tính thay thế."

"Anh tìm được không?"

"Thử xem, chuyện gì cũng có thể. Nước ta rộng lớn mà, tài nguyên phong phú, nhân tài đông đảo."

Dịch A Lam nói: "Tôi nghĩ ra rồi."

"Gì?"

"Phúc lợi, tôi muốn thêm phúc lợi. Sau này tôi tìm ra phần thưởng nào trong game đào quặng, anh cũng phải quy đổi thành thực tế cho tôi. Không được lợi dụng lỗ hổng thông tin mà lừa tôi nữa."

Trần Nhữ Minh im lặng một thoáng, "Vậy là cậu sẵn lòng đối mặt với nguy hiểm?"

Dịch A Lam bảo: "Tôi có thể trốn trong phòng máy tính. Ngay cả khi có tên lửa, tính mạng của tôi cũng được bảo đảm. Kết quả tệ nhất không phải là bị mắc kẹt dưới lòng đất như anh nói thôi sao?"

Trần Nhữ Minh nghẹn họng, đoạn cười nhạt.

"Cậu có hiểu máy tính không?" Nghiêm Phi hỏi Châu Yến An trong một căn phòng khác có bố cục tương tự.

"Không hiểu lắm." Châu Yến An đáp. Mỗi chuyên ngành có kỹ thuật riêng; họ thường dành phần lớn thời gian cho việc huấn luyện thể lực và học ngôn ngữ, rất khó để nghiên cứu sâu một kỹ năng nào khác. Nếu nhiệm vụ liên quan đến máy tính, một kỹ sư chuyên môn sẽ được luân chuyển tạm thời vào đội.

Nghiêm Phi nói: "Vậy tức là, sau khi đột phá hệ thống cơ sở nhiều lần trong ngày 32, cậu không tài nào biết liệu Dịch A Lam có kết nối với mạng bên ngoài hay không? Và liệu cậu ấy có định dạng thông tin hay gửi đến nơi khác hay không?"

Hàng mi khẽ run lên, Châu Yến An thành thực trả lời: "Đúng vậy."

"Được." Nghiêm Phi chừng như chỉ hỏi chiếu lệ, không đi quá sâu vào chủ đề ấy. "Chúng ta nói về chuyện ngày 31 tháng 11 đi."

Châu Yến An thuật lại từ đầu chí cuối theo mốc thời gian lần nữa.



"Toàn thân đổ mồ hôi, có vết bỏng do nhiệt độ cao, hôn mê khoảng bốn, năm giờ đồng hồ." Nghiêm Phi ghi lại. "Quả là làm khó Dịch A Lam. Tôi dám nói, dù ai trong chúng ta vào hoàn cảnh đó cũng chưa chắc đã làm tốt hơn thằng bé."

Châu Yến An im lặng.

Nghiêm Phi ngẩng đầu nhìn Châu Yến An, "Cậu quen biết Dịch A Lam đã lâu. Theo cậu, Dịch A Lam vì sao thà liều mạng tìm cách ra khỏi căn cứ còn hơn trốn trong hầm lánh nạn?"

Châu Yến An vẫn im lặng. Nhưng trong mắt Nghiêm Phi, sự im lặng này chẳng khác câu trả lời là bao. Châu Yến An từng được huấn luyện chống thẩm vấn, có vô số cách để nói "Tôi không biết" một cách tự nhiên hoặc đưa ra hàng loạt suy đoán đầy logic. Nghiêm Phi biết, Châu Yến An sẽ khai thật.

"Em ấy thích tôi." Châu Yến An thấp giọng. Anh nhìn chằm chằm vào cây bút của Nghiêm Phi, như sợ những con chữ quá nặng nề sẽ xuất hiện trên trang giấy. "Vì thích tôi, nên em ấy không muốn xa tôi. Em ấy muốn ở bên tôi, trong thế giới này, và cả ngày 32."

Hết chương 66

Chú thích:

Mình chỉ giải thích thêm về "từ đâu ra có nhận định đó", dựa trên kiến thức khoa học mà mình sẵn có nghen.

(1) Dựa trên góc nhìn sinh học, nôm na là vầy: Dopamin không trực tiếp dẫn đến tình trạng lo âu, mà chỉ đóng vai trò tạo động lực thúc đẩy tiến trình nhận thức. Trong trạng thái bình thường, người có nhiều Dopamin sẽ suy nghĩ nhanh hơn, giải quyết vấn đề logic hơn, đại khái là "thông minh" hơn (vì tiến trình của họ được support bởi một lượng Dopamin dồi dào); nhưng giả sử Dopamin bị cung cấp một cách thừa thải (tăng hơn so với bình thường),người nọ sẽ rơi vào tình trạng "quá tải Dopamin" – lúc này suy nghĩ họ rối loạn, không thể xử lý một cách suôn sẻ. Trong khi đó người vốn có ít Dopamin, thoạt đầu có thể suy nghĩ chậm hơn, không hiệu quả bằng người kia; nhưng nếu trong tình huống như ví dụ trên, thì lượng Dopamin của họ ở mức tối ưu, khiến họ tỉnh táo, suy nghĩ logic và giải quyết vấn đề hiệu quả.

Giả thiết về Men COMT (phân giải Dopamin còn dư trong khe xinap),"Gen loại MET" và "Gen loại VAL" (quy định việc sản xuất Men COMT):

Gen loại MET => ít men => ít phân giải Dopamin => còn nhiều Dopamin => bình thường xử lý các chức năng nhận thức rất hiệu quả. Nhưng khi bị stress => tăng Dopamin => quá nhiều Dopamin => xử lý không hiệu quả => rối => lo âu nhiều hơn.Gen loại VAL => nhiều men => bình thường ít Dopamin => khi stress tăng Dopamin lên thì vừa đủ, vẫn xử lý hiệu quả, không lo hay không sợ.

(2) Giả thiết "Sang chấn & Quá khứ" là một trong những nguyên nhân dẫn đến trầm cảm. Quan điểm "cùng gặp stress nhưng đáp ứng khác nhau" có thể giải thích như thế này: Trẻ có "tuổi thơ êm đềm" (A),trẻ có tuổi thơ "với một chút stress" (B) và trẻ có "tuổi thơ bất hạnh" (C) khi đối mặt với cùng một stress (ở độ tuổi trưởng thành),thì trẻ C dễ bị trầm cảm nhất, sau đó đến trẻ A, và cuối cùng mới là trẻ B. Vì trẻ B từng quen với stress, nên bây giờ nếu gặp lại thì khả năng xử lý vấn đề vẫn tốt hơn, ít chịu đựng áp lực về mặt thần kinh.

(3) Phim Melancholia thuộc thể loại tâm lý pha lẫn thảm họa ra mắt năm 2011.