MINH CUNG TRUYỆN - CHƯƠNG 6:
MINH NGUYỆT HÀ THỜI CHIẾU NGÃ HOÀN
(Trăng sáng biết bao giờ chiếu cho ta trở về)
*Câu thơ trong bài thơ "Bạc thuyền Qua Châu" của Vương An Thạch.
---------------
Trong đầu Trương Trích Nguyệt lại mơ hồ hiện ra mùa thu năm ngoái, ở Yến hoa viên. Nàng đáp rất khảng khái: "Người cháu hướng đến chỉ là một người bình thường. Cháu muốn cùng chàng làm một đôi phu thê bình thường."
Trương Trích Nguyệt trước nay luôn muốn Thái hậu coi trọng mình, vì thế nàng có thể đồng ý giúp Thái hậu mọi điều Thái hậu nói. Nếu có thứ gì khiến nàng làm trái đi lời Thái hậu thì chỉ có tình cảm mà thôi.
Thái hậu cũng sững sờ. Rất lâu về trước, tưởng như là từ xa xôi lắm rồi, bà từng nghe một người nói với bà, muốn cùng bà làm phu thê bình thường, cùng đi khắp thế gian. Khi nghe mấy câu nói này của nàng, trong lòng bà đồng cảm nhưng không đồng lòng. Hóa ra, cũng có người tâm cơ cao thâm mà không khát khao quyền lực.
Nhưng cố bình tĩnh lại thì bà nghĩ, thời còn trẻ, thiếu nữ đầu xanh nào chẳng muốn có cuộc đời bình dị, hướng đến một tình yêu cao cả, không muốn đua theo quyền lực phù hoa. Thời trẻ của bà chẳng phải cũng như vậy sao, Thái hoàng Thái hậu thời trẻ chẳng phải cũng như vậy sao? Ban đầu đều thích cái đơn thuần giản dị nhưng dòng đời cứ trôi, con người rồi cũng sẽ thay đổi.
Thời gian phía sau, đủ dài để thay đổi tư tưởng của Trương Trích Nguyệt.
"Ừ, cô mẫu hiểu, cô mẫu cũng chỉ nói giả như thôi." Thái hậu cười nói.
Trích Nguyệt thấy Thái hậu có điều gì bất thường, lời nói có chút không thành tâm. Nàng liền khẳng định lại: "Cháu không muốn nhập cung."
Lời nói của Trích Nguyệt rất rắn rỏi, quả quyết. Đây cũng là lần đầu tiên Thái hậu thấy nàng như vậy. Bà cũng chỉ "ừ" một tiếng để Trích Nguyệt yên tâm rồi nói sang chuyện khác: "Cháu tới Thẩm gia, nhất định phải thật cẩn thận. Lão hồ ly Thẩm Quang là kẻ nham hiểm, nhất định trong lòng ông ta cũng có nghi ngờ cháu là nội gián của Trương gia. Cháu có thể giấu cô mẫu tài năng lâu như vậy, cô mẫu tin cháu chắc chắn giấu được bọn họ."
Trích Nguyệt gật nhẹ đầu, những chuyện này nàng đều đã tính toán hết cả khi nghe phụ thân nói về quyết định của cô mẫu. Nàng chần chừ chốc lát rồi nhẹ giọng nói với Thái hậu: "Cô mẫu... Có phải tới Thẩm gia rồi, cháu sẽ không được về Trương gia nữa không?"
Đột nhiên đầu Thái hậu lại hiện lên gương mặt rạng rỡ của Trích Hoa khi kể về Trích Nguyệt, trong lòng cảm thấy có lỗi. Bà khẽ cười nói: "Cô mẫu sẽ cố gắng thu xếp cho cháu gặp phụ thân bốn tháng một lần. Cô mẫu biết những chuyện này ủy khuất cho cháu, nhưng cô mẫu cũng chẳng có cách nào. Cô mẫu cũng muốn để cháu gặp tỷ tỷ thường xuyên nhưng Hoa Nhi là người nông nổi, sẽ khiến thân phận của cháu càng dễ bại lộ. Càng tránh gặp lại người của Trương gia càng tốt. Cô mẫu muốn cháu đến Thẩm gia không phải chỉ để làm tai mắt. Cô mẫu còn muốn bảo vệ cháu, bảo vệ nước cờ ẩn cuối cùng của Trương gia."
Nước cờ? Phải, nàng cho dù có thông minh tuyệt đỉnh thì cũng vẫn chỉ là quân cờ, chơi đùa trong trong bàn cờ của Thái hậu, tiến thoái đều do Thái hậu. Những điều Thái hậu nói với nàng, nàng đương nhiên hiểu được. Từ nay về sau, cho dù gặp lại phụ thân hay cô mẫu, ngoài mặt là thăm hỏi nhưng trong chính là trao đổi tin tức. Nàng sau này phải giấu mình thêm một thời gian dài nữa. Có thể năm năm, có thể tám năm. Được gia tộc kính nể, được cô mẫu coi trọng, nàng cũng phải trả một cái giá lớn cho bản thân.
"Chẳng phải yến tiệc trong cung Thái hậu nương nương mỗi năm đều tổ chức sao? Khi đó chúng ta lại sẽ gặp nhau rồi." Câu nói đó đột nhiên lướt qua trong đầu Trích Nguyệt. Nam tử đó đã khắc sâu bóng hình của mình vào trái tim Trích Nguyệt. Người đó rất đỗi bình thường, chỉ gặp nàng có một lần nhưng đâu đó từ nam tử này, nàng tìm được chính mình trong đó. Người đó cũng cô độc như vậy, cũng lặng lẽ như vậy. Cũng chỉ có mình người đó từng nói với nàng những lời ấm áp. Nàng cũng chẳng biết những lời người đó nói là thật lòng hay không nhưng trong lòng, nàng tự nhiên cảm thấy được bảo vệ. Nhưng có lẽ sẽ không được gặp lại nữa...
Chung quy, để lộ tài năng vẫn là một quyết định sai lầm của nàng. Kết quả, nàng không những phải trả một cái giá đắt mà còn tự đặt mình lên đầu dao lưỡi sóng. Nhưng biết làm sao được. Dù đúng hay sai nó cũng là con đường nàng tự chọn lựa. Lúc này, cho dù gian nan khó khăn, nàng thà bước tiếp chứ không quay đầu.
Hít một hơi thật sâu, nàng gắng sức nói với Thái hậu bằng giọng thản nhiên: "Vâng, cháu sẽ nhớ kỹ lời dặn dò của cô mẫu." Ngừng một lát, nàng lại nói: "Từ mai cháu sẽ trở thành Thẩm đại tiểu thư, cái tên Trích Nguyệt này, có thể sẽ không dùng nữa."
Thái hậu gật đầu, điều này bà cũng đã từng nghĩ tới. Bà nói nhẹ nhàng: "Ừ, chữ "Nguyệt" cũng thông thường quá. Mười mấy năm trước, sau khi vở kịch Mãn Nguyệt của Thái hoàng Thái hậu được diễn, trong thành có vô số người đặt tên con gái là "Nguyệt". Năm ấy cháu ra đời, phụ thân đặt tên cháu là Minh Nguyệt. Nhưng mẫu thân cháu nhất định muốn đặt tên cháu là Trích Nguyệt. Ngẫm đi ngẫm lại, tên Nguyệt này nhiều người trong dân gian đặt quá. Nếu như là tiểu thư nhà họ Thẩm cao quý, đặt tên này có chút không hợp tình."
Hà thị, thân mẫu của Trương Trích Nguyệt là người bên ngoại dòng họ Bách thị của Hiền Thái phi Bách Hoa Nghiên [1] năm xưa. Năm đó, dòng họ Bách thị bị vu oan, tội tru di tam tộc; dòng họ Bách thị chỉ còn lại vài người sống sót sau ngày đó, đổi thành họ Hà, chính là họ của thân mẫu Trích Nguyệt.
[1] Bách Hoa Nghiên: Bách Hiền phi của Hiến Tông Hoàng đế.
Thái hậu biết mẫu thân của Trích Nguyệt – Bách Yên Nhiên – tuyệt đối không phải người thường. Dạy dỗ một đứa con gái thông minh như thế, nhất định tốn nhiều tâm sức, nhất định có mục đích của nàng ta. Nàng ta muốn dựa vào đứa con gái thông minh của mình, khôi phục gia tộc Bách thị. Ban đầu nàng ta chấp nhận lời đề nghị làm dâu nhà họ Trương âu cũng vì muốn khôi phục gia tộc của nàng ta. Chỉ tiếc nàng ta hồng nhan bạc mệnh, chưa làm được đại sự, chưa khôi phục được tiền đồ thì đã sớm chẳng còn nữa.
Cái tên Trích Nguyệt đặt cho con gái nàng ta đã thể hiện tất cả mục đích và tham vọng của nàng ta. Có lẽ nàng ta cũng chưa từng nói cho con gái nghe chuyện này. Nhưng không sao, nếu sau này Trương Trích Nguyệt không muốn vào cung, bà sẽ đem chuyện về Hà thị nói với nàng ta. Phàm là chuyện mẫu thân nàng ta dặn dò, Trích Nguyệt nhất định sẽ dốc sức hoàn thành.
Trích Nguyệt nghe mấy lời Thái hậu kể, trong lòng chợt thấy xót xa vô hạn. Nàng mơ hồ có thể nhận ra, khi nàng chào đời, phụ thân không thích đặt tên cho nàng, vì vậy tìm đại một cái tên phổ biển thời đó để đặt cho nàng. Mỉm cười chua chát, nàng hỏi: "Cô mẫu, phụ thân, à còn có cả tỷ tỷ nữa, mọi người đều coi thường cháu và mẫu thân, có phải không?"
Thái hậu sững người. Có lẽ Trương Trích Nguyệt cũng nhận ra thái độ của Trương Hạc Linh khi Trích Nguyệt ra đời. Mười mấy năm trời, phụ thân Trích Nguyệt đối với mẫu tử Trích Nguyệt chẳng chút tình cảm mặn mà nào. Nếu như nói coi thường mẫu tử Trích Nguyệt, Thái hậu đương nhiên có từng coi thường. Bà nhẹ nhàng an ủi Trích Nguyệt: "Chỉ là một cái tên thôi, không có ý gì đâu. Nào, giấy bút đây!"
Thái hậu vừa nói vừa trải tờ giấy Tuyên Thành khổ lớn lên bàn. Ở góc bàn có để sẵn nghiên và bút mực. Thái hậu liền giục nàng: "Hãy viết tên mới của cháu lên đây đi."
Trích Nguyệt chỉ thốt ra hai chữ: "Nhạc Hy!"
Nói rồi, Trích Nguyệt đi tới phía bàn, vung bút viết lên giấy Tuyên Thành hai chữ ấy. Thoạt đầu Thái hậu cũng hơi bất ngờ, vì "Hy" là một chữ trong tên bà. [3]
[3] Tên Thái hậu là Trương Trác Hy. Chữ Hy có nghĩa là "vui vẻ".
Ban đầu, khi nghe nàng đọc hai chữ ấy lên, Thái hậu cứ tưởng đó là "bình an vui vẻ", nhưng cho đến khi nàng viết lên giấy, bà mới nhận ra là chữ "Nhạc" trong "Nhạc Sơn", chính là núi cao; chữ "Hy" trong "hiểm hy", có nghĩ là nguy hiểm, khó đề phòng. Một chữ "Nhạc Hy", hiểu ra hai nghĩa tương phản, ngụ ý của Trích Nguyệt là gì đây? Thái hậu đột nhiên thất kinh. Bề ngoài yên lành, vô hại, bên trong lại nguy hiểm khó lường. Cái tên Nhạc Hy này đã đủ ẩn chứa một huyền cơ.
Trích Nguyệt lại viết tiếp dòng chữ nhỏ bên dưới, "Nhạc sơn đăng lộ hiểm hy đa."[4]
[4] Nhạc sơn đăng lộ hiểm hy đa: đường lên núi Nhạc lắm hiểm nguy.
"Tên... tên hay! Ngày mai, phụ thân đưa cháu tới Thẩm gia, từ nay cháu không còn là Trương Trích Nguyệt. Cháu là đại tiểu thư Thẩm gia - Thẩm Nhạc Hy!"
Thái hậu miệng khen tên hay, song cũng sởn da sau khi phát hiện ra điều kỳ diệu trong cái tên ấy.
Ngày hôm sau.
Trương Trích Nguyệt ngày hôm nay sẽ tới Thẩm gia. Trong gian phòng trống trải và hiu hắt ở phía Tây của Trương phủ, Phương Hà giúp nàng dọn dẹp đồ đạc.
Y phục của nàng không nhiều, nàng chỉ mang theo một ít sách mẫu thân để lại. Mấy cuốn sách này đều là thơ của những thi nhân nàng yêu thích, cho nên mới mang đi, những thứ còn lại đều không mang theo.
"Tiểu thư, hộp trang sức này, tiểu thư có mang theo không?" Phương Hà nhỏ giọng hỏi nàng.
Nàng ra hiệu cho Phương Hà mang hộp trang sức tới, thuận tay mở nó ra. Bên trong chiếc hộp, ngoài cây trâm thược dược do Thái hậu tặng, cũng không có món đồ gì đáng giá. Nàng tháo mảnh ngọc tố nguyệt thường đeo bên hông ra, sau đó lấy cây trâm thược dược trong hộp, đưa cả hai thứ cho Phương Hà: "Cất nó vào túi đồ của ta, còn lại cho ngươi cả. Đằng nào thì sau này, chưa chắc ta đã dùng tới mấy thứ đồ này." Trích Nguyệt nói thật chua chát.
Sau này nàng là đại tiểu thư cao quý nhất Thẩm gia, phàm là trang sức, đồ dùng, y phục đều sẽ là thượng phẩm, tinh xảo. Mấy thứ này mang đi kể cũng chẳng có ích gì với nàng.
Phương Hà dù được chủ nhân ban thưởng nhưng cũng không hề vui vẻ. Thị tần ngần hồi lâu, thấy Trích Nguyệt không chú ý nữa mới dám cất hộp đồ trang sức chủ nhân ban vào rương đồ của mình. Mãi lúc sau, Trích Nguyệt mới nói: "Xong cả rồi chứ? Chúng ta đi thôi!"
Phương Hà giúp Trích Nguyệt mang hành lý ra ngoài. Ra đến cửa, Phương Hà không khỏi ngoảnh đầu nhìn lại căn phòng cũ. Mấy thứ bài trí trong căn phòng đều đơn giản, cũng chẳng có thứ gì đáng giá nhưng cũng là gắn bó với nhau trong một thời gian rất dài. Phương Hà trút một tiếng thở dài não nề. Trích Nguyệt đến một cái quay đầu cũng không có, dáng vẻ hờ hững thản nhiên, không một chút tiếc nuối nào: "Đừng chậm chạp, mau đi thôi. Người của Thẩm gia đang đợi chúng ta đấy."
Trích Nguyệt không dừng lại, thẳng đường bước đi. "Đi" mà Trích Nguyệt nói này, nghĩa là không quay trở lại nữa, có phải không?
Phương Hà vội xách hành lý, bước nhanh theo chủ nhân.
Ở tiền đường nguy nga của Trương gia, phụ thân, bá phụ, đích mẫu, biểu ca của Trích Nguyệt đều có mặt ở đó. Gia nhân trong phủ không đông nhưng đều đông đủ ở đây. Trích Nguyệt là con thứ, trước đây luôn ở trong căn phòng phía Tây, hiếm khi đến tiền đường. Nàng đảo mắt nhìn quanh. Mọi thứ đều là đồ vật trong nhà nhưng đối với nàng lại hết sức xa lạ.
"Nguyệt Nhi thỉnh an phụ thân, bá phụ, đích mẫu." Nàng khom người kính cẩn. Phụ thân nàng cười điềm đạm, phất tay cho nàng đứng dậy rồi nói: "Cô mẫu con muốn con đổi tên họ thành Thẩm Nhạc Hy. Phụ thân và dưỡng phụ của con đều đồng ý. Từ nay con là người nhà Thẩm gia."
Giọng phụ thân nàng rất đỗi thản nhiên. Phải, từ trước đến giờ người chưa từng coi trọng nàng, nên đến lúc nàng đi, cũng chỉ như người tung lên một nước cờ phục vụ lợi ích của chính mình mà thôi. Giữa nàng và người trước mặt, hình như chưa từng tồn tại cái gọi là tình phụ tử.
Trích Nguyệt vẫn rất cung kính, quỳ xuống lạy đủ ba lạy rồi mới từ từ nói: "Phụ thân, Nguyệt Nhi bất hiếu không thể báo đáp công dưỡng dục của phụ thân và đích mẫu. Mong hai người lượng thứ. Chỉ nguyện phụ thân, đích mẫu, bá phụ cùng gia quyến Trương gia thân thể khỏe mạnh, trường lạc vô cực." Nàng nói ra những câu đó mà gương mặt chẳng chút luyến tiếc, ưu tư.
Phụ thân với nàng mà nói không có công dưỡng dục, từ trước đến nay là mẹ nàng nuôi dạy nàng, nhưng dù sao, phụ thân, tỷ tỷ, còn có cô mẫu, đều là người thân của nàng.
Lần này, đích mẫu đích thân tới đỡ nàng dậy: "Nguyệt Nhi, con có ngày hôm nay, đích mẫu không dám nhận công lao gì. Con được như ngày hôm nay đều nhờ mẫu thân con dạy bảo. Mau tới hạ đường, thắp cho mẫu thân một nén hương."
Trích Nguyệt ra hiệu cho Phương Hà không cần đi theo. Nàng một mình đi tới hạ đường của Trương gia. Bài vị của mẫu thân nàng để bên phải gian thờ cũ kỹ, đề mấy chữ "Trương Quốc công trắc phu nhân Hà thị chi bài vị". Đốt một nén hương, nàng chỉ thốt được một chữ: "Mẫu thân..." Nước mắt nàng đột nhiên trào ra như suối.
Nói xong nàng nhanh chóng rời khỏi gian thờ. Trấn tĩnh tinh thần, nàng quay về tiền đường, mọi người đều đang đợi.
Hành lý của nàng đều đã được đưa lên xe ngựa tự lâu. Phương Hà cũng đang đứng bên cạnh xe đợi nàng.
"Bái tế xong rồi sao?" Phụ thân hỏi nàng. Giọng người vẫn lạnh lùng, không có chút gì thương yêu.
Nàng cũng không để tâm đến khẩu khí của ông, chỉ khẽ "vâng" một tiếng rất nhẹ. Bá phụ giục nàng: "Mau lên xe đi kéo muộn."
Trương Yến, đích mẫu của nàng dặn dò thêm Phương Hà: "Phương Hà, nhớ chăm sóc tốt cho nhị tiểu thư."
Từ nay, Trương gia này sẽ không có nhị tiểu thư nữa.
Nàng sẽ là đại tiểu thư của Thẩm gia.
Trích Nguyệt không biểu lộ ra bất cứ điều gì. Nàng chỉ nói: "Đích mẫu, phụ thân, bá phụ, biểu ca, mọi người hãy bảo trọng."
Trương Anh Linh, biểu ca của nàng chỉ nói: "Bảo trọng."
Trích Nguyệt dứt khoát chạy về phía xe ngựa, nhanh chóng bước lên xe. Phương Hà đi lên xe cùng nàng. Xe ngựa bắt đầu chuyển bánh, từ từ rồi nhanh đều. Nàng còn nghe thấy rất nhiều người nói tiếng "Bảo trọng" với nàng, nhưng trong những âm thanh hỗn độn, nàng không thể nhận ra là giọng nói của những ai. Có lẽ sau ngày hôm nay, nàng không chỉ không nhận ra giọng nói của họ mà còn không thể nhận ra thân phận của chính mình.
Khi Trích Nguyệt đưa tay vén tấm rèm xe lên thì xe đã đi khỏi cổng. Lờ mờ trong màn sương sớm, nàng nhìn thấy tấm biển đề "Trương gia phủ đệ" cùng với cánh cổng to lớn, hai bên có hai con kỳ lân. Đây là lần đầu tiên nàng trông thấy cánh cổng bề thế và nguy nga của Trương gia. Những lần trước, khi phụ thân đưa nàng nhập cung dự yến, nàng ngồi trong xe ngựa nên chưa từng chú ý tới cánh cổng này. Nàng khẽ nở nụ cười. Có lẽ cánh cổng của Trương gia, đây là lần đầu nàng trông thấy, cũng sẽ là lần cuối cùng nàng trông thấy.
Nàng biết cả đời nàng sẽ không quay lại nữa nhưng không chút lưu luyến gì. Suốt mười hai năm sống trong Trương gia, nàng chẳng mấy cảm nhận được sự yêu thương trân trọng từ mọi người. Đến khi cô mẫu, phụ thân thay đổi cái nhìn với nàng thì nàng lại đã rời đi. Vì thế phủ đệ này đối với nàng chẳng lưu lại nhiều dấu ấn. Nếu như không có mẫu thân và năm năm sống hạnh phúc bên cạnh người, e rằng sau này, nàng sẽ chẳng bao giờ nhớ, mình từng sống trong phủ đệ này.
Xuân phong hựu lục Giang Nam ngạn
Minh nguyệt hà thời chiếu ngã hoàn?
(Dịch: Giang Nam xuân, gió thổi xa
Trăng bao giờ sáng cho ta trở về?
Chuyến đi này, dẫu cho trăng có sáng lên thì cũng không trở về được nữa rồi.