Dịch & biên: †Ares†

oOo

Nói trên người bạn có rận là khen bạn chứ không phải chửi bạn, bạn có tin không?

Có người tin thật đấy, đương nhiên không phải AQ, mà là các danh sĩ thời Ngụy Tấn. Trong lịch sử, thời kỳ Ngụy Tấn là một giai đoạn quá độ kỳ diệu giữa cường Hán và thịnh Đường. Sĩ tử Ngụy Tấn thích tán dóc về huyền đạo, phong lưu phóng túng, sử gọi là phong độ Ngụy Tấn.

Ví dụ như một trong Trúc Lâm Thất Hiền*, người yêu rượu nổi tiếng nhất trong lịch sử Trung Quốc – tửu đồ Lưu Linh, luôn sống trong những cơn say mê mê tỉnh tỉnh, thậm chí còn sai người vác cuốc theo sau, nói nếu ông say rượu chết ở đâu thì chôn luôn ở đấy. Ông này uống say thường xuyên trần như nhộng ngồi ở trong phòng, có người nhìn không vừa mắt chất vấn hai câu, Lưu linh lại châm biếm nói:

- Trời đất là nhà của ta, phòng ốc là khố của ta, cớ sao ngươi lại chui vào trong khố ấy?

(*Trúc Lâm Thất Hiền là thành ngữ dùng để chỉ bảy người tài giỏi đức độ sinh sống vào khoảng cuối đời nhà Ngụy, đầu nhà Tấn ở bên Tàu ngày xưa, vào thời gian giữa những năm 200 - 300 sau Tây Lịch. Bảy người đó là các ông: Nguyễn Tịch, Kê Khang, Lưu Linh, Sơn Đào, Hướng Tú, Vương Nhung, Nguyễn Hàm)

Mấy câu kia, nếu là người khác nói vậy nhất định sẽ bị nhận định là một kẻ lưu manh, nhưng Lưu Linh thì khác, ông ta lại có thanh danh là người làm công tác văn hóa, có thể thấy được văn hóa lưu manh từ xưa đã có.

So sánh được với với Lưu Linh khỏa thân uống rượu chính là Vương Hi Chi "đông sàng đản phúc". Thái úy nhà Tấn là Hi Giám muốn chọn một chàng rể trong số mấy người con trai của thừa tướng Vương Đạo, đây cũng là một cuộc hôn nhân chính trị giữa các quý tộc cổ đại. Con gái nhà thái úy là một đại mỹ nhân nổi danh, các con trai nhà Vương Đạo nghe nói thái úy tới nhà thì ai nấy đều mất tự nhiên, chỉ có Vương Hi Chi không thèm để ý chút nào, vén áo lên để lộ cái bụng ra ngoài, ngồi trên giường trúc phía Đông mà ăn bánh nướng. Kết quả là Hi Thái Úy lại cố tình chọn trúng Vương Hi Chi, cho là tìm được rể tốt, chỉ không biết Hi tiểu thư có được vui không?

Vương Hi Chi dù sao cũng biết chừng mực hơn Lưu Linh, chỉ lộ bụng chứ không lõa thể. Như vậy chuyện con rận nhắc đến lúc trước là thế nào?

Thời kỳ Ngụy Tấn, con rận rất có tiếng, nổi danh nhất chính là con trận trên người đại thần văn võ song toàn Vương Mãnh của nước Tiền Tần. Nghe nói Vương Mãnh năm đó chưa có tên tuổi gì thì gặp mặt đại tướng quân Hoàn Ôn mới vào Quan Trung, ông bèn vừa bắt rận trên người vừa chậm rãi mà đối đáp, xem người xung quanh như không khí. Đây cũng là điển cố "Môn sắt nhi đàm" - bắt rận bàn chuyện, nhưng lúc ấy danh sĩ từng vừa bắt rận vừa nói cũng không chỉ có mình Vương Mãnh, theo tư liệu lịch sử, trong những danh nhân thời Ngụy Tấn có thể kể ra được một nhóm lớn.

Ngoại trừ danh nhân thời Ngụy Tấn, ở hiện đại cũng có một vĩ nhân từng lưu lại điển cố tương tự, đó chính là Mao Trạch Đông tiên sinh. Dựa theo hồi ký của vị phóng viên nước Mỹ tên Snos, khi ông ta nói chuyện với Mao chủ tịch ở một căn hầm trú ẩn yên tĩnh thì thường xuyên thấy Mao chủ tịch cởi thắt lưng quần mà bắt rận, thần tình bất biến như đang ở nơi không người.

Sau lại có người ghép mấy điển cố này lại để nói Mao chủ tịch cũng có phong độ Ngụy Tấn, nhưng sự thật thì không hẳn. Thời kỳ kháng chiến kéo dài, khó khăn gian khổ ra sao mọi người đều biết, trên quần áo Mao chủ tịch có rận cũng không có gì đáng ngạc nhiên. Thế nhưng danh nhân Ngụy Tấn lại không giống, ngoại trừ Vương Mãnh kia thì còn lại đều là cao quan quý tộc, điều kiện sống căn bản không dính gì tới hai chữ gian khổ, hơn nữa thời kỳ này quý tộc nổi danh sống xa hoa.

Có người lại nói, đây là phong cách tự nhiên phóng khoáng, cũng là phong độ Ngụy Tấn. Cách nói này nghe thì có vẻ có lý, nhưng cẩn thận khảo chứng lại có vấn đề. Quý tộc Trung Quốc cổ khác với quý tộc Pháp thời Trung Cổ, không chỉ không có thói quen lười tắm rửa, che giấu mùi cơ thể bằng nước hoa mà còn cực kỳ chú trọng dưỡng sinh. Tác phẩm dưỡng sinh trứ danh Hoàng Đình Kinh gần như là cẩm nang của thời kỳ Ngụy Tấn, cho nên nếu nói danh nhân thời đó không tôn trọng dưỡng sinh, không coi trọng vệ sinh là không thể nào. Mà cũng lại phải nói, có phong độ hay không quan hệ cọng lông gì đến con rận? Muốn phong độ, có rất nhiều cách.

Như vậy chuyện gì xảy ra đây? Hiểu lầm, tất cả đều là hiểu lầm! Con rận cùng phong độ không quan hệ, mà chỉ cùng nhịp thở với một thứ duy nhất khác, thứ này gọi là Ngũ Thạch Tán.

Ngũ Thạch Tán là một phương thuốc, trong đó dùng đá ngũ sắc làm thuốc mồi, phối thêm một vài nguyên liệu rồi nghiền nhỏ sau đó qua vài giai đoạn chế tác mà thành, nghe nói uống vào có thể trường sinh bất lão, rất thịnh hành ở thời kỳ Ngụy Tấn. Trong hàng ngũ quý tộc, nếu không dùng Ngũ Thạch Tán thì đều không dám ra cửa gặp người! Đến tột cùng là có người dùng Ngũ Thạnh Tán để trường sinh bất lão thành Tiên không ấy hả? Sách sử cũng không có ghi lại, thế nhưng tại sao mọi người vẫn ưa chuộng? Bởi vì Ngũ Thạch Tán quả thật có công hiệu.

Uống Ngũ Thạch Tán xong thì toàn thân tỏa nhiệt, lại không ra mồ hôi, bởi vậy trời lạnh cũng có thể quần áo phong phanh, tà áo nhẹ bay có vẻ cực kỳ tiêu sái. Mặc khác còn một công hiệu khác, đó là dùng trường kỳ sẽ khiến làn da trở nên vô cùng tinh tế, mềm mại sáng bóng, mà cũng vô cùng mẫn cảm. Vấn đề đã tới rồi, đó chính là không thể thường xuyên giặt quần áo, cũng tận lực không mặc đồ mới.

Tơ lụa càng cũ sẽ càng mềm mại, thích hợp cho người trường kỳ sử dụng Ngũ Thạch Tán mặc. Người cổ đại thường dùng ‘kiềm’* để gặt quần áo, khiến quần áo bị xơ cứng, cảm giác giống như là bìa các-tông vậy, phải mặc một lát mới có thể mềm lại, như vậy mặc lên người rất không thoải mái, cho nên người thường xuyên dùng Ngũ Thạch Tán sẽ cố gắng hạn chế giặt quần áo nhất có thể, mà lâu dần đương nhiên trong quần áo sẽ có thể có rận. Ở thời kỳ Ngụy Tấn, ăn mặc phong phanh và diện những bộ đồ cũ chính là một phong cách thời thượng.

(*Kiềm: người xưa tìm ra cách lấy bùn đất trong ao hồ để “ủ”, tạo nên một loại chất mà ngày nay chúng ta gọi là “kiềm”. “Kiềm” này, phụ nữ xưa dùng để giặt quần áo, nếu gội đầu có thể khiến da đầu sạch hơn chỉ dùng nước.)

Vì thế nói trên người của các nhân vật nổi tiếng có rận, đúng ra là ám chỉ người đó vì trường kỳ dùng Ngũ Thạch Tán nên ăn mặc đồ cũ bẩn, không hay giặt quần áo, mà đó không chỉ là mốt, lại còn được người đời tôn sùng. Cho nên mới nói trên thân người có rận là khen ngợi người chứ không phải chửi mắng người. Vấn đề tới đây đã rõ ràng.

Ngũ Thạch Tán mà các danh nhân thời Ngụy Tấn dùng kỳ thật còn có một công hiệu kín đáo khác, cũng là nguyên nhân chủ yếu khiến cho bọn họ đổ xô vào phương thuốc này. Thế nhưng công hiệu đó là gì thì Khúc giáo sư còn chưa nói ở trên lớp học.

Nội dung kể trên là bài giảng của Khúc Chính Ba tiên sinh tại đại học Trung Y Dược Bắc Kinh. Nghe điển cố về con rận này các sinh viên đều phải bật cười, Mai Khê cũng không ngoại lệ. Đây không phải là môn lịch sử cổ đại, mà là tiết học về Trung y, nhưng Khúc giáo sư giảng bài rất thú vị, lý luận Trung y buồn tẻ được ông dẫn dắt vô cùng tuyệt với, lồng ghép với các điển cố trong lịch sử. Khúc giáo sư có một quan điểm nổi tiếng: học Trung y không thể vẻn vẹn trong việc học y thuật, nếu không hiểu văn hóa nội hàm trong từng thời đại của Trung Quốc thì không cách nào thật sự học giỏi Trung y. Mai Khê rất thích nghe Khúc lão giảng bài, một tiết cũng không bỏ.

***

Thời gian là năm 2008, thế vận hội Olympic Bắc Kinh vừa mới tổ chức xong không lâu, sau một ngày nghe Khúc giáo sư giảng điển cố về Ngũ Thạch Tán, sinh viên năm thứ hai đại học Trung Y Dược Bắc Kinh Mai Khê đã biết được công hiệu quan trọng nhất của Ngũ Thạch Tán, địa điểm là ở trong phòng thí nghiệm của Khúc giáo sư.

Khúc lão đang nổi trận lôi đình, hướng về cháu gái Khúc Di Mẫn mà quát:

- Ai bảo mày đưa phương thuốc Ngũ Thạch Tán cho Trương Tiểu Ninh? Loại thuốc này mà vào tay nó thì tai họa lớn. Nếu không phải tao biết nguyên liệu trong tay nó không cách nào sản xuất quy mô lớn thì đã đánh cho mày một trận rồi, mày thật giỏi gây họa!... Học y thuật học chính là để cứu người chứ không phải để làm tiền!

Khúc Di Mẫn chỉ biết cúi đầu, đôi mắt ầng ậng nước xen lẫn xấu hổ cùng sợ hãi chịu trận. Mai Khê ở bên cạnh thấy thế rất thương hại, thế nhưng Khúc lão gia tử lại vẫn chưa nguôi giận, tiếp tục mắng khiến Di Mẫn không ngẩng đầu lên nổi. Cô chỉ có thể thút thít nói:

- Không phải chính ông nội đã nói là nếu có điều kiện thì phải dùng mọi cách để phục hồi phương thuốc cổ ngàn năm trong truyền thuyết, tiến hành nghiên cứu để suy đoán khả năng trị bệnh cùng với cuộc sống xã hội thời bấy giờ sao ạ.

Khúc Chính Ba vẫn chưa tan cơn giận:

- Lời đó là tao nói, nhưng có quan hệ với Ngũ Thạch Tán sao? Mày đưa phương thuốc Ngũ Thạch Tán cho Trương Tiểu Ninh, nếu không phải hôm nay nó gọi điện cho tao hỏi kiếm khoáng Halloysite ở đâu thì tao vẫn còn chưa biết. Nó lại còn dám cầm không ít khoáng Halloysite từ phòng thí nghiệm của tao… Thằng không nên thân đó biết kiếm tiền, biết bao gái, giờ lại còn cả biết trộm đồ cơ đấy!

Khúc giáo sư nói năng có chút lẫn lộn, Khúc Di Mẫn chớp chớp mắt to nhất thời không hiểu, kỳ quái hỏi:

- Ông nội, ông nói gì thế ạ? Anh ấy lấy phương thuốc Ngũ Thạch Tán, sao ông lại mắng là bao gái, thật không vậy ạ?

Khúc Chính Ba:

- Thật hay không làm sao tao biết được? Loại người như nó xứng với Ngũ Thạch Tán được sao? Chỉ có thể gây ra tai họa hoặc tự lợi cho bản thân nó thôi. Mày có biết công hiệu của phương thuốc này không hả?...

Nói tới đây, ông lão im bặt, sau đó hầm hừ nói:

- Chỗ này không cần mày hỗ trợ nữa, có Mai Khê là đủ rồi, mày đi làm chuyện của mình đi, ông bây giờ cứ thấy mày là tức giận.

Khúc Di Mẫn lại không có sợ ông của cô, vẫn cố truy hỏi:

- Ngũ Thạch Tán ở trong truyền thuyết nổi danh như vậy, đến cùng là có công hiệu ra sao ạ, ông nội nhất định là biết, nói cho cháu được không?

Lão gia tử trừng mắt:

- Con gái con đứa hỏi cái này làm gì? Đồ chơi kia là xuân dược! Cầm phương thuốc đi khoe khoang cũng không biết xấu hổ?... Nhanh đi đi, không phải chiều nay cháu còn đứng lớp sao?

Khúc Di Mẫn vừa nghe mặt cười liền biến thành đỏ hồng, thè lưỡi xoay người đi rồi.

Trước khi đi, cô còn lặng lẽ nháy mắt với Mai Khê một cái, ý là để Mai Khê dò hỏi từ Khúc lão xem công hiệu thật sự của Ngũ Thạch Tán là gì? Cô không tin thiên cổ kỳ phương này lại chỉ đơn giản là "xuân dược", nếu không ông nội cũng không bỏ bao công sức ra đi tìm đủ loại thành phần dược liệu quý hiếm như khoáng Halloysite. Cô nhất thời khoe khoang đem phương thuốc đưa cho đàn anh, vị đàn anh kia còn cầm khoáng Halloysite ông nội cất chứa, cho nên cô nhất định phải hiểu rõ chuyện gì xảy ra.

Người tên Trương Tiểu Ninh kia là cựu nghiên cứu sinh do Khúc Chính Ba hướng dẫn trước kia, năm nay khoảng chừng ba mươi tuổi, tuy khá trẻ nhưng sự nghiệp kinh doanh rất thành công. Trương Tiểu Ninh học Trung y, am hiểu nhất là kinh doanh, công ty của anh ta tiêu thụ chủ yếu là các loại thực phẩm chức năng, chia làm hai loại chính: một loại là để làm đẹp cho phái nữ như giảm béo, nở ngực v.v…, còn một loại khác là phục vụ cho cánh mày râu gồm các loại bổ thận tráng dương.

Các sản phẩm này được Trương Tiểu Ninh làm quảng cáo rất mạnh trên phạm vi toàn quốc, xem tivi hay lướt net cũng thường xuyên gặp phải, lời thuyết minh luôn là những phương thuốc cung đình thời xưa hay là sản phẩm khoa học mới nhất, thế nhưng kỳ thật đều là do người này thay đổi một chút thành phần trong đơn thuốc, lại đổi tên cùng bao bí mà bán ra ngoài.

Trương Tiểu Ninh tuy rằng đã tốt nghiệp bảy tám năm, nhưng vẫn luôn tôn kính với Khúc Chính Ba lão gia tử, ngày lễ ngày tết đều mang theo lễ vật quý tới nhà thăm hỏi. Chẳng qua Khúc giáo sư luôn không vừa mắt với Trương Tiểu Ninh, lễ vật mà anh ta tặng cũng chưa bao giờ nhận. Thế nhưng tục ngữ nói không ai vung tay đánh người mặt tươi cười, học sinh của mình lại luôn có thái độ cực kỳ kính cẩn cho nên cũng không tiện chặt đứt tới lui, mà nhiều hạng mục trong trường học cũng đều là Trương Tiểu Ninh cung cấp tài chính tài trợ, cho nên thái độ của Khúc lão luôn dừng ở không mặn không nhạt.

Mới đây nghe nói Trương Tiểu Ninh đang theo đuổi cháu gái bảo bối Khúc Di Mẫn của mình, Khúc Chính Ba lại càng thêm không vừa mắt với Trương Tiểu Ninh, cho nên nghe nói Trương Tiểu Ninh lấy được từ tay Khúc Di Mẫn phương thuốc Ngũ Thạch Tán, còn phát hiện khoáng Halloysite mình cất chứa trong phòng thí nghiệm ít đi không ít, lúc này mới nổi lôi đình.

Mai Khê đã gặp qua vị Trương Tiểu Ninh này, vóc người trung bình, vẻ mặt hiện rõ sự tinh khôn, thái độ làm người cũng rất khéo léo, nhìn thấy ai ở trong phòng thí nghiệm của Khúc giáo sư cũng mỉm cười chào hỏi, cho dù là sinh viên năm hai làm thêm như Mai Khê. Có điều Mai Khê không thích người này, cũng không biết là nguyên nhân gì, là do anh ta quá khôn khéo hay vì nghe nói anh ta đang theo đuổi Khúc Di Mẫn?

Mai Khê có thể làm công ở trong phòng thí nghiệm của Khúc giáo sư kiếm chút sinh hoạt phí là do có giảng viên hướng dẫn Khúc Di Mẫn giới thiệu. Khúc Di Mẫn có tính cách phóng khoáng lại xinh đẹp, những nam sinh ở tuổi mới lớn như Mai Khê rất dễ dàng sinh ra hảo cảm mông lung với cô, bởi vậy ấn tượng không tốt với Trương Tiểu Ninh cũng là bình thường.

Mai Khê đang miên man suy nghĩ thì chợt nghe Khúc giáo sư nói:

- Nhóc, em cao, lấy cái ghế đằng kia đứng lên tủ, đảo ngăn chứa khoáng Halloysite với ngăn đất sét thô đi.

Chủ ý này không tồi, mấy cái tủ chứa đồ trong phòng thí nghiệm sợ là có đến hơn một ngàn ngăn kéo, đổi chỗ một cái thì người khác sẽ không dễ tìm ra.

Lúc chuyển ngăn kéo, Mai Khê còn chưa quên cái nháy mắt của Khúc Di Mẫn, trong lòng cân nhắc xem nên moi thông tin từ Khúc lão gia tử thế nào. Hỏi trực tiếp sợ là không được, có lẽ phải dần dần đưa chuyện.

-----oo0oo-----