Tuyết tan, trời lạnh hơn.
Mặt trời dâng dần lên cao, tinh không không một gợn mây, vậy mà trước mái hiên, nước tuyết tan theo mái ngói lại chảy xuống như một trận mưa tí tách, từng giọt nước tựa như châu như ngọc rơi xuống khay bạc.
Thư đồng Liên Xác cúi xuống làm sạch giày rồi mới bước vào phòng, thao thao bất tuyệt: "Thiếu gia, mấy hôm nay tứ lão gia đến từng nhà trong phố vận động các gia đình cùng nhau phản đối việc lập đền thờ. Còn có chuyện hay hơn cơ, ngày hôm qua, các bà các thím còn tới gặp tam lão gia khóc lóc ăn vạ, họ nói nếu dòng tộc lập đền thờ, họ sẽ bỏ về nhà mẹ đẻ hết."
Phó Vân Chương vốn đang nhìn xa xăm chốn nào bỗng quay lại hỏi, "Tứ lão gia chi nào?"
"Cái nhà ở cuối phố bên kia, mười năm trước mới từ quê lên. Chính là tứ lão gia mà năm nào cũng đưa thuyền buôn đi xuống phía nam, vận chuyển đồ từ phương nam lên bán ở bắc phủ Khai Phong ấy ạ." Liên Xác thưa.
Phó Vân Chương gật đầu, khẽ ừ một tiếng.
Thư phòng lạnh cóng, Liên Xác lạnh đến mức run cả người, vén rèm lên thì thấy chậu than đã tắt từ hồi nào. hắn vội lấy kìm sắt đi gắp thêm than, hầm hừ: "Nha hoàn tiếp than lười nhác trốn ở chỗ nào rồi? Than đã cháy thành tro hết cả, phòng lạnh như thế, thân thể thiếu gia người không khỏe, làm sao chịu nổi!"
Phó Vân Chương cầm bút lên, cúi đầu viết gì đó, giọng nói không biểu cảm: "Ta đuổi hết ra ngoài rồi. Chút nữa ngươi qua chỗ quản gia chọn hai nha hoàn khác."
Liên Xác giật mình sững lại trong chốc lát nhưng cũng vâng một tiếng thật to.
Loay hoay đốt than một lúc, đợi đến khi thư phòng ấm lên, hắn lau mồ hôi, đứng thẳng dậy thở phào một hơi. Nhị thiếu gia vẫn đang đứng bên bàn viết thư, hắn không dám quấy rầy thiếu gia, yên lặng đi ra ngoài.
hắn vào trong viện, hỏi mấy bà tử đang quét dọn, "Liên Diệp và Liên Hoa đâu rồi?"
Hai bà tử mặt mày nhăn nhó, khẽ nói: "Hai đứa nha hoàn kia tính toán quá nhiều, không thành thật... Nhị thiếu gia gọi ma ma đưa hai đứa đi rồi."
Liêu Xác giật nảy mình, cười lạnh lầm bầm: "Thiếu gia tốt bụng đó, nếu con mà ở đó, sẽ báo với lão thái thái, xem mấy đứa chúng còn định bày trò gì!"
Bà tử vội vàng bịt miệng hắn, khuyên nhủ: "Con ơi là con, bớt giận bớt giận, coi như là tích đức đi! May mà lão thái thái không biết chuyện này, nếu để lão thái thái biết, cả nhà chúng nó cũng hết đường sống! Lần trước đứa nha hoàn kia, chỉ là ăn mặc cử chỉ hơi quá mức, lão thái thái đã ra tay, sai người đánh chết, con gái người ta mới có mười sáu tuổi, xuân xanh mơm mởn, nói đánh chết là thật sự đánh đến chết. Nhiều một chuyện không bằng bớt một chuyện, nhị thiếu gia cũng muốn tránh, mày đừng có mà đi rêu rao! Cẩn thận nhị thiếu gia tức giận, bán luôn cả mày đi không biết chừng!"
"Được rồi, con hiểu mà, dù sao cũng chẳng phải lần đầu." Liên Xác lè lưỡi. "Lần này con tự đi chọn nha hoàn cho nhị thiếu gia, tiêu chuẩn đầu tiên là phải thành thật!"
Nhị thiếu gia là phượng hoàng vàng của Phó gia. Nghe quản gia nói bên thư phòng của nhị thiếu gia còn thiếu hai người làm, đám nha hoàn trong phủ đã loạn cả lên, ai cũng muốn nắm lấy cơ hội này.
Ai ngờ kẻ đi chọn người là Liên Xác lại chẳng giống ai, không cần đẹp, cũng không cần thông minh, cũng không cần ân cần dịu dàng, cuối cùng lại chọn hai đứa nha hoàn chuyên làm việc nặng chỉ giỏi cuốc đất trồng trúc kia chứ.
Đám nha hoàn đương nhiên không chịu, tìm Liên Xác, nhất quyết bắt hắn chọn lại.
Liên Xác giấu hai tay trong tay áo, miệng cười nhưng giọng nói lạnh lẽo, "Muốn đổi cũng dễ ấy mà, ta về nói với lão thái thái, các ngươi thấy thế có được không?"
Đám nha hoàn nhìn nhau, vội vàng lủi mất.
Lão thái thái lúc nào cũng mong ngóng nhị thiếu gia đỗ đạt, quản thúc vô cùng nghiêm khắc. Từ khi nhị thiếu gia mới ba tuổi, học vỡ lòng, đã phải thức dậy đọc sách từ lúc trời còn chưa sáng, chong chong đến tận nửa đêm, thư phòng vẫn còn sáng đèn. một năm ba trăm sáu mươi ngày, nhị thiếu gia đều phải đứng trước bài vị lão thái gia đọc một chương sách, lễ tết cũng không nghỉ.
Tiểu quan nhân trong huyện tầm mười ba mười bốn tuổi đã đánh tiếng cho bà mối làm mai, cân nhắc chọn lựa để lo việc hôn nhân, mười lăm mười sáu tuổi thì cưới vợ, mười tám mười chín đã có con. Nhị thiếu gia giờ cũng đã gần mười tám tuổi vẫn chưa cưới vợ. Đó là lão thái thái sợ nhị thiếu gia phân tâm nên trước đó đã thông báo rộng rãi nhị thiếu gia sẽ không cưới vợ sớm, đợi nhị thiếu gia đỗ tiến sĩ sẽ tìm cho y một nương tử tốt ở Bắc Trực Lệ.
Người trong huyện ghen ghét, lén nói lão thái thái không biết lượng sức, cóc mà đòi ăn thịt thiên nga. Người trong Phó gia lại thấy thế là đương nhiên, mấy đứa con gái nhà quê làm sao xứng đôi với nhị thiếu gia? Nhị thiếu gia nhân phẩm xuất chúng như thế, ắt phải cưới thiên kim tiểu thư ở kinh thành mới đúng.
Lo bọn nha đầu làm hỏng thị thiếu gia, lão thái thái không cho phép nha hoàn hầu hạ bên người nhị thiếu gia tô son điểm phấn, ai dám quyến rũ nhị thiếu gia, loạn côn đánh chết, không ai được phép xin cho.
Đám nha hoàn cũng biết quy định này, đâu dám giỡn mặt lão thái thái mà dây vào nhị thiếu gia.
Đuổi hết đám phiền phức nọ đi, Liên Xác lạnh lùng dẫn hai đứa nha hoàn đang thấp thỏm lo lắng tới thư phòng thỉnh an nhị thiếu gia.
Hai đứa nha hoàn mặt mày ngơ ngác, tới lúc vào tới trong viện của nhị thiếu gia mới dám khẳng định mình không phải đang mơ.
Họ thế mà có thể hầu hạ nhị thiếu gia thật!
Hai người nhìn nhau, không dám thở mạnh, vừa áp lực vừa kích động, vội quỳ xuống dập đầu với nhị thiếu gia.
Phó Văn Chương ngồi ở bàn đọc bản chép tay trình văn (có giải thích của tác giả ở cuối chương) nên cũng không ngẩng đầu lên.
Liên Xác đưa mắt ra hiệu cho hai đứa nha hoàn, "Được rồi, các ngươi ra ngoài trước đi, chút nữa ma ma sẽ đưa các ngươi đi nhận quần áo và tiền công, nhớ học quy củ cho tử tế."
Hai nha hoàn vâng dạ, cung kính lui ra.
"Thiếu gia, ngài có khát nước không? Hay là đói bụng? Tiểu nhân bưng cho ngài một chén chè bột củ sen nhé? Hôm qua nhà bếp mới làm một mẻ bánh quai chèo, còn có lỗ tai heo, cả sủi cảo nữa, vừa thơm vừa giòn, ngài muốn ăn đồ ngọt đồ mặn gì cũng có." Liên Xác chờ hồi lâu vẫn không thấy nhị thiếu gia đáp lại, cúi xuống khơi lại chậu than cho cháy đượm rồi sửa sang bàn sách sách một chút, lấy hết can đảm bước lên hỏi tiếp, "Hay tiểu nhân bưng lên cho ngài bát mì nhé? Ngài muốn ăn mì gà xé sợi hay mì chả cá?"
Phó Vân Chương hơi cau mày, ngước mắt lên liếc hắn một cái, chỉ chiếc hộp đựng giấy bút mực viết và nghiên mực bên cạnh, "Mang cái này biếu tứ thúc."
Liên Xác thưa, "Vâng ạ!" Sau đó hỏi tiếp, "Hay ngài muốn ăn miến? Hay xôi ngọt vậy?"
Khó Văn Chương cau mày chặt hơn.
Liên Xác toát mồ hôi lạnh, chột dạ. Nhưng mà mấy ngày nay nhị thiếu gia chỉ ăn uống qua loa, từ sáng tới giờ mới ăn một chén chè hạt sen, nếu nhị thiếu gia bị đói, lão thái thái sẽ lột da hắn mất. hắn hắng hắng giọng, run run nói tiếp, "Còn có bánh trôi rượu..."
Thư phòng im phăng phắc, đến tiếng lật sách cũng trở nên rõ ràng. Phó Vân Chương khẽ nói: "đi ra ngoài."
Liên Xác thở hắt ra.
oOo
​Phó tứ lão gia ra ngoài thăm bạn bè trở về liền dắt lừa đi về phía chuồng gia súc ở Tây viện, Vương thúc đỡ lấy roi lừa từ tay ông, "Quan nhân, nhị thiếu gia của đại phòng mới sai người đưa sang mấy thứ, lão đã đưa tới Đông viện rồi."
"Nhị thiếu gia sai người mang sang à?" Phó tứ lão gia vui mừng ra mặt, không kịp thay ủng đi đường ra đã đi thẳng về Đông viện. Trong phòng có đốt than sưởi ấm, bình thường ông vẫn ngồi bên này tính toán sổ sách, lập phương án làm việc, gọi chưởng quầy các cửa hàng qua uống rượu, bàn việc làm ăn ở bên này nên trong phòng lúc nào cũng có hai gã sai vặt.
Phó tứ lão gia cởi đạo bào bên ngoài ra, ngồi trước chậu than sưởi ấm, gã sai vặt bưng lễ vật Phó Vân Chương sai người mang sang qua cho ông xem.
Đó là một chiếc hộp lớn nằm trên khay đen, trên hộp khắc hình cây trúc, trong hộp chứa nhiều văn phòng tứ bảo: mấy chiếc nghiên mực Giang Tây, mấy thỏi mực đen, mấy chiếc bút lông Hồ Châu.
Phó tứ gia cả mừng, quay ra bảo gã sai vặt: "Đưa sang cho Khải ca nhi, Thái ca nhi và anh tỷ nhi, mỗi đứa một phần, nói cho chúng đây là đồ của nhị thiếu gia, phải giữ gìn cẩn thận, đừng làm hỏng."
Gã sai vặt hơi khó xử hỏi: "Quan nhân, thế còn chiếc hộp đựng này thì sao?"
Nghiên mực, bút lông Hồ Châu còn dễ, có mấy chiếc, chia ra là được, chỉ có hộp đựng thì chỉ có một. Chiếc hộp này mới là tinh xảo nhất, một rất lớn, có thể đóng vào mở ra, gồm ba tầng, mỗi tầng có ngăn kéo riêng, chia làm mười mấy ngăn kích thước lớn nhỏ khác nhau, có ngăn để giấy, để bút, để mực, ngoài ra trong hộp còn có sẵn cả chặn giấy, giá bít, khay đựng nước rửa bút, sáp đóng dấu, giá nến... Đồ dùng cho người đọc sách cái gì cũng có cả.
Phó tứ lão gia quyết đoạn, "Khải ca nhi và Thái ca nhi đều có hộp đựng giấy bút rồi, bộ này cho anh tỷ nhi."
Ông thầm nhủ nhị thiếu gia bỗng dưng lại tặng quà chắc chắn là do chuyện lập đền thờ. Dù sao cũng là nhờ anh tỷ nhi nhắc nhở ông, ông mới kiên quyết phản đối ý định của tộc trưởng như thế, chiếc hộp này cho anh tỷ nhi là đúng nhất rồi.
Nhà nhỏ ít người, chuyện chia quà này nhanh chóng đã đến tai mọi người.
Lão thái thái Đại Ngô thị gọi Phó tứ lão gia đến, "Nhị thiếu gia là cử nhân lão gia. Ngài ấy đưa quà tới, đưa qua cho Khải ca nhi và Thái ca nhi, dù chúng nó không thiếu đồ nhưng cũng được hưởng chút may mắn cũng tốt. Huống chi người ta còn cẩn thận nhi thế, toàn đưa đến những đồ cần thiết cho việc học hành, vậy thì càng nên mang đến cho Khải ca nhi và Thái ca nhi dùng. không hiểu con nghĩ thế nào, mang chiếc hộp tốt như thế đến cho một đứa con gái! anh tỷ nhi có đọc sách đi thi được đâu!" Bà ngừng lại lấy hơi rồi nói tiếp, "một đứa con gái thôi, cho nó đồ trang sức là được rồi không phải sao? Lão tứ, con sai người mang chiếc hộp kia về."
Phó tứ lão gia nghĩ ngợi một hồi, quyết định nói dối, "Mẹ, người không biết đâu, mấy thứ kia căn bản là đồ nhị thiếu gia tặng anh tỷ nhi. Mấy hôm trước con đưa anh tỷ nhi tới từ đường, gặp được nhị thiếu gia, nhị thiếu gia rất thích anh tỷ nhi."
Đại Ngô thị nửa tin nửa ngờ. Trong mắt bà, nhị thiếu gia chính là sao Văn Khúc hạ phàm. Nếu mấy thứ kia là do nhị thiếu gia tặng cho đích thân anh tỷ nhi thì sao có thể ép anh tỷ nhi trả lại...
Phó tứ lão gia lại tiếp, "Khải ca nhi và Thái ca nhi cũng đã có hộp đựng giấy bút rồi, có thêm một bộ cũng chẳng ích lợi gì. Hơn nữa, chỉ có một bộ, biết cho đứa nào bây giờ. Cho Thái ca nhi, Khải ca nhi lại bị thiệt thòi, thôi thì cho anh tỷ nhi, hai anh em nó khỏi phải xích mích vì mấy vật ngoài thân."
Đại Ngô thị nghe xong mấy lời này mới xuôi xuôi: "Thế cũng được". Rồi nàng lại nói, "Lão tứ, ta biết con thương anh tỷ nhi không có cha, mọi chuyện đều nghĩ cho con bé. Nhưng con không tể quá thiên vị, Nguyệt tỷ nhi, Quế tỷ nhi cũng đều là con gái Phó gia, thậm chí Nguyệt tỷ nhi còn là con ruột của con đấy."
Phó tứ gia không cười nữa, sắc mặt hơi trầm, cười nhạt một tiếng, "Lần này lại có ai lắm miệng nói linh tinh với người?"
Trong phòng đột nhiên im phăng phắc, đám nha hoàn cũng nín thở, sợ hãi lùi lại mấy bước.
Đại Ngô thị cũng sững người. Bà hằng ngày ăn sung mặc sướng, các con dâu và người hầu kẻ hạ trong nhà răm rắp nghe theo, bà có thể chỉ thẳng vào mặt lão tam, mắng con trai vô dụng, cũng có thể cằn nhằn chuyện các con dâu không đủ hiếu thuận với bà nhưng lão tứ là chỗ dựa cuối đời của bà. Đứa con thứ tư này của bà suốt ngày ở bên ngoài làm lụng vất vả, dầm mưa dãi nắng, tiếp xúc với đủ hạng người. Khi nó vui vẻ, nó vẫn có thể cười cười nói nói, làm nũng với bà như ngày nhỏ. Bực tức lên rồi, nó không nói không rằng, nghe nói nó chỉ cần chỉ tay ra ngoài cửa là chưởng quầy, tiểu nhị ở cửa hàng có khi sợ đến tè ra quần.
Con trai không vui, bà cũng sợ hãi.
Phó tứ lão gia trầm ngâm một hồi rồi lại cười, "Mẹ, Nguyệt tỷ nhi ngoan ngoãn thật thà, nó là con gái con, con sẽ chuẩn bị đồ cưới cho nó, rồi sau này chọn cho nó một nhà giàu có, không để nó thiệt thòi. Quế tỷ nhi cũng có tam ca và tẩu tử lo, con không tiện can thiệp, con chỉ có thể nói là đồ cưới của con bé con cũng sẽ chuẩn bị, chắc chắn không ít hơn Nguyệt tỷ nhi. Nhưng mà anh tỷ nhi, đại ca mất rồi, lại chỉ có một đứa con gái, con bé và đại tẩu là cô nhi quả phụ, từng chịu bao nhiêu vất vả bên ngoài, giờ mới về nhà được có mấy ngày. Đây là cái Tết đầu tiên của con bé ở nhà, con thiên vị nó mấy phần thì có làm sao chứ?"
Đại Ngô thị nhíu mày nói: "Nhưng con cũng phải có chừng mực, dù sao cũng là chị dâu, cháu gái, đừng để người ngoài nói ra nói vào."
Phó tứ lão gia cười lạnh, "Miệng của người khác cũng mọc trên người họ, họ muốn nói gì cho họ nói. Nếu như Phó lão tứ sợ miệng lưỡi người đời thì năm đó làm sao dám đi theo thuyền buôn với người trong huyện."
Đại Ngô thị không biết nói gì hơn, "Giờ con cũng có con cái, có sự nghiệp, ta cũng không quản thúc nổi nữa... Ta chỉ nghĩ cho con, con không sợ người đời nói ra nói vào, chẳng lẽ vợ con cũng không sợ sao? Còn đại tẩu con thì sao? Còn cả anh tỷ nhi, con bé chắc gì đã muốn thế, con gái thì nên ở nhà học tập người lớn làm thế nào để quán xuyến gia đình, học nhóm lửa nấu ăn, còn đọc sách viết chữ là việc của đàn ông con trai."
Phó tứ lão gia nheo mắt, hóa ra mục đích chính hôm nay của mẹ ông không phải nằm ở chuyện chiếc hộp đựng giấy bút kia. Ông ngả lưng vào lưng ghế, cần chén trà uống một ngụm, "Người biết rồi ạ?"
Đại Ngô thị tức giận, giọng cũng run run: "Con định cho anh tỷ nhi đi học sao? Định làm loạn cái gì thế hả? Con ra ngoài xem trong cái huyện này, có ai nhàn rỗi không có việc gì tự nhiên lại cho con gái đi học không?"
Lời tác giả:
Trình văn: Sau kì thi, bài thi của những người thi đỗ được công khai để sĩ tử các nơi sao chép lại. Quan chủ khảo cũng viết bài để làm mẫu cho các sĩ tử cho kì thi lần sau. nói một cách đơn giản, đây chính là những bài được điểm cao được đem ra làm văn mẫu.