Sống không có em
Cuộc sống sẽ trôi qua như trong một toà lâu đài lớn và buồn tẻ nơi mọi cơn gió đều thổi qua.
-LOUIS ARAGON-
1977
Elliott 31 tuổi
Một buổi tối mùa hè ở San Francisco.
Mắt nhìn xa xăm, Elliott đang hút một điếu thuốc trên nóc bệnh viện. Thành phố trải dài dưới chân anh, nhưng anh chẳng mảy may để tâm tới nó. Anh đã không gặp lại Ilena kể từ khi cô được chuyển tới Miami và anh vô cùng đau khổ.
Một đợt gió ào tới cuốn tung một ít bụi. Vị bác sĩ trẻ nhìn đồng hồ rồi dụi tắt điếu thuốc. Anh có một ca mổ trong năm phút nữa, ca mổ thứ sáu trong ngày.
Sống như một bóng ma, đắm mình trong công việc, nhận mọi ca trực...
Để không biết mình chết dần.
***
Ilena mở mắt ra khi trời vừa sáng ở Miami.
Đã sáu tháng nay cô nằm trên giường bệnh viện, thân thể bị tàn phá, đôi chân xơ xác. Cô đã trải qua bốn ca phẫu thuật và vẫn còn chưa kết thúc.
Trong tâm trí cô, mọi thứ còn tồi tệ hơn thế. Tất cả là sự hỗn độn, những con thú đang gào thét và những cánh cửa đóng sập lại.
Cô rất ít nói, từ chối mọi sự thăm viếng: cả của Matt, cả của các đồng nghiệp...
Cô cảm thấy mình yếu ớt. Bất lực.
Làm thế nào để dứt mình ra khỏi nỗi đau đớn và nhục nhã?
***
Mui hạ hết cỡ, Matt cho xe chạy hết tốc độ trên xa lộ dẫn tới Seattle. sự tuyệt giao đột ngột giữa anh với Elliott đã phá huỷ cuộc sống của anh. Chính anh cũng đã đánh mất những điểm tựa cũng như mọi niềm tin của mình. Anh cảm thấy mình đơn độc và đáng thương, lúc này anh nghĩ tới Tiffany, cô gái kỳ lạ mà anh đã ngu ngốc để tuột khỏi tay. Giờ thì anh sẵn sàng làm tất cả để tìm lại cô. Từ nhiều tháng nay, cứ đến kỳ nghỉ cuối tuần, anh lang thang không nản chí khắp mọi xó xỉnh đất nước. Dấu vết duy nhất mà anh có được là một cái tên và một số điện thoại đã cắt thuê bao từ lâu.
Tại sao lại là cô? Anh chẳng buồn đặt câu hỏi cho mình. Ngược lại, anh chắc chắn một điều: anh phải tìm lại được cô gái ấy, vì giờ đây cô có thể sẽ là điểm cố định của cuộc đời anh.
Bến đỗ của anh.
1978
Ilena 32 tuổi
Tháng Giêng, trong một trung tâm phục hồi chức năng ở Florida. Nhạc nền là những bản Dạ khúc của Sôpanh.
Lần đầu tiên trong thế kỷ này, tuyết rơi xuống Miami. Qua lớp kính, một phụ nữ trẻ ngồi trên xe lăn đang nhìn những bông tuyết trắng và nhẹ bay bổng trên bầu trời.
Giá như mình có thể chết, Ilena luyến tiếc.
***
Cuối tháng Tám, một nơi hẻo lánh nào đó thuộc bang Texas.
Một cô gái phục vụ quầy bar nhìn bóng mình trong gương.
Ba hôm trước, cô mới kỷ niệm sinh nhật thứ ba mươi lăm của mình. Thế mà gọi là tiệc sao! Cứ như đưa đám ấy... Tiffany nghĩ và sửa lại trang phục.
Từ vài tuần nay, cô lại quay trở về nơi cũ và cả ngày rót bia cho những người đàn ông thô lỗ cứ nhìn chòng chọc vào cổ áo cô. Quay trở lại điểm xuất phát; quay lại với cuộc sống mà cô đã rời bỏ năm lên mười bảy tuổi để đi tìm vận may ở California. Vào thời đó, tất cả mọi người đều thấy cô đẹp như một bông hoa. Cô biết hát, biết nhảy, biết diễn kịch, song những thứ đó chẳng đủ để cô nổi danh, cả ở San Francisco cũng như ở Hollywood.
- Cho thêm ly nữa, người đẹp! Một vị khách vừa lắc cốc vừa gọi.
Tiffany thở dài. Những giấc mơ danh vọng của cô quả thật đã chấm dứt rồi.
Trời nóng ngột ngạt. Các cửa sổ mở toang và đột nhiên có tiếng bánh xe phanh két trước quán rượu, rồi vài giây sau, một vị khách mới bước vào.
Thoạt đầu, cô không tin ở mắt mình nhưng rồi buộc phải thừa nhận: "Đó đúng là anh ấy".
Cô vẫn chưa quên anh và vẫn thường nuối tiếc vì đã rời xa anh khi câu chuyện của họ còn chưa kịp bắt đầu. Anh ném một ánh nhìn rất nhanh quanh phòng và rồi mắt anh sáng lên.
Lúc đó cô hiểu ra rằng anh đến đây là vì cô và cuộc sống đôi khi cũng tặng cho chúng ta những món quà khi chúng ta chẳng còn trông chờ gì nữa.
Matt bước lại, gần như rụt rè:
- Anh đã tìm em khắp nơi.
Và Tiffany đáp:
- Hãy đưa em đi.
1979
Elliott 33 tuổi
Mùa thu. Elliott tới Sicile nghỉ vài ngày, một loạt những vụ động đất đã tấn công miền Nam nước Ý. Gần như lẽ tất nhiên, anh tình nguyện giúp đỡ những người cứu hộ và người ta đã cử anh gia nhập một đội Chữ Thập Đỏ ở Santa Sienna, một thị trấn nhỏ nằm trên triền núi. Đây sẽ là sự khởi đầu cho một thời kỳ dài hợp tác với tổ chức phi chính phủ nổi tiếng này, nhưng lúc này anh chưa hề biết điều đó. Trong ngôi làng cổ, đất lở đã mang theo mọi thứ trên đường đi của nó: nhà cửa, xe cộ...
Dưới trời mưa như trút nước, những người cứu nạn phải vật lộn để tìm kiếm trong những đống đổ nát. Họ tìm được khoảng hai mươi thi thể, song cũng có nhiều người còn sống bị mắc kẹt dưới đó.
Trời gần như đã tối hẳn khi họ nghe thấy tiếng rên rỉ của một chú bé sáu tuổi bị mắc kẹt dưới đáy giếng. Họ buộc một ngọn đuốc vào đầu sợi dây thừng rồi ròng xuống. Lòng giếng rất sâu và thành giếng bị xô lệch một nửa luôn đe doạ đổ sụp xuống. Chú bé ngập trong bùn đến tận ngực và mực nước trong giếng không ngừng dâng cao. Họ tìm cách kéo chú lên bằng sợi thừng, nhưng chú bé không thể nào bám vào đó được.
Mặc dù có thể bị coi là liều lĩnh, song Elliott vẫn buộc thừng vào người và xuống tận đáy giếng.
Anh chẳng xứng đáng chút nào. Anh biết hôm nay sẽ chẳng phải là ngày tử tận của anh. Anh đã khá tường tận về tương lai của mình, đủ để biết rằng anh sẽ sống ít nhất là tới năm sáu mươi tuổi.
Trong hai mươi bảy năm nữa, anh là người "bất tử".
1980
Ilena 34 tuổi
Mùa đông - Bãi biển trống trơn bị gió quét qua.
Tựa mình vào một cây gậy chống, Ilena bước đi vài mét trước khi thả mình ngã lăn xuống mặt cát ẩm ướt.
Các bác sĩ nói với cô rằng cô vẫn còn trẻ, cô có một ý chí sắt đá và một ngày nào đó cô sẽ đi lại được gần như bình thường. Trong khi chờ đợi, cô đã nhồi cho mình rất nhiều thuốc giảm đau song chẳng ích gì: nỗi đau vẫn còn ở khắp nơi, trên thân thể, trong đầu và cả trong tâm hồn cô.
Ngày 8 tháng Chạp - Bệnh viện Lenox - Phòng nghỉ dành cho nhân viên y tế.
Nằm dài trên tràng kỷ, mắt nhắm nghiền, Elliott đang nghỉ ngơi giữa hai ca mổ. Những đàm luận của đồng nghiệp xôn xao bên tai anh: ủng hộ hay phản đối Reagan? Ai, trong bộ phim truyền hình Dallas, đã bắn J.R.? Ai đã nghe đĩa mới nhất của Stevie Wonder?
Ai đó mở ti vi và đột nhiên:
"John Lennon vừa mới bị ám sát đêm qua ở New York, dưới chân toà Dakota Building bởi một gã tâm thần tên là Mark Chapman. Cho dù đội ngũ cấp cứu đã nhanh chóng có mặt, song các bác sĩ bệnh viện Roosevelt đã chẳng làm được gì để cứu được cựu thành viên ban nhạc Beatles".
1981
Một ngày nắng trong thung lũng Napa.
Matt và Tiffany nắm tay nhau đi dạo giữa những giàn nho. Từ ba năm nay, thật là một sự đồng điệu tuyệt vời, sự phối nhịp hoàn hảo, hạnh phúc như trong giấc mơ...
Trên trái đất này liệu có tồn tại nhiều người có thể mang lại hạnh phúc cho ta không? Liệu có một tình yêu có thể kéo dài hết một đời không?
1982
Hai giờ sáng, trong phòng ngủ của một căn hộ nhỏ ở Lower Hight.
Elliott ra khỏi giường và tìm cách không đánh thức người phụ nữ đang ngủ bên cạnh anh mà anh đã gặp trước đó vài tiếng trong một quán bar ở trung tâm thành phố. Anh nhặt lại cái quần đùi, quần jean, áo sơ mi rồi lặng lẽ mặc lại quần áo. Đúng lúc anh chuẩn bị bỏ đi thì một giọng nói gọi anh lại:
- Anh đi à?
- Phải, nhưng cứ nằm đó. Anh sẽ đóng cửa khi đi ra.
- Thật ra, tên em là Lisa! Cô gái làu bàu và biến mất sau lớp chăn.
- Anh biết.
- Vậy thì tại sao anh lại gọi em là Ilena?
1983
Matt và Tiffany ôm ghì lấy nhau, nằm cuộn tròn trên giường, sau cơn cuồng nhiệt.
Một giọt nước mắt chảy trên má người phụ nữ. Từ năm năm nay, họ cố gắng có một đứa con mà không được.
Cô vừa mới bước qua tuổi bốn mươi.
1984
Nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều năm trôi qua...
Với Ilena, cuộc sống đã lại có ý nghĩa.
Cô đã đi lại được: chập chững, tập tễnh, khập khiễng lết chân đi. Nhưng ít nhất, cô đã đi lại được.
Không thể quay trở lại với nghề cũ, nhưng cô đã tìm được cho mình một lẽ sống. Là người tràn đầy nhiệt huyết, cô giảng dạy bộ môn sinh vật biển tại trường Đại học Stanford và cô đã trở thành một trong những người điều hành Greenpeace, tích cực tham gia vào những phong trào mới chống lại việc đổ các chất thải phóng xạ ra biển và tham gia vào việc thành lập các văn phòng châu Âu đầu tiên tại Paris và London.
***
Mùa hè ở San Francisco.
Một dải nắng làm sáng bừng gian sảnh bệnh viện. Elliott lấy một lon Coca từ máy bán nước tự động rồi tới ngồi vào một chiếc ghế bành và nhìn xung quanh.
Tivi được bật một kênh mới của truyền hình cáp có tên là MTV. Trên màn hình, like and virgin, một cô gái trẻ lăn tròn trên mặt đất với điệu bộ lả lơi, bắt đầu một chuỗi động tác khiêu gợi để lộ toàn bộ đồ lót bên trong: đây là thời kỳ đầu của hiện tượng Madonna.
Bệnh viện yên tĩnh lạ thường. Trên một chiếc bàn nhỏ, ai đó đã để quên một khối Rubic. Elliott cầm lên và chỉ bằng vài động tác đã trả lại màu sắc nguyên vẹn cho cả sáu mặt.
Như tất cả mọi người, anh cũng có những ngày tốt và ngày xấu.Hôm nay, mọi thứ có vẻ như ổn cả. Chẳng biết vì lý do gì, anh cảm thấy rất bình thản. Nhưng có nhiều lúc khác, mọi sự khó khăn hơn nhiều - nỗi cô đơn trộn lẫn với cảm giác chán nản như kéo anh xuống bờ vực của nỗi buồn chán và tuyệt vọng. Thế rồi một chiếc xe cứu thương lại lao vào mang đến một bệnh nhân mới. Nhanh, người ta đang cần có anh, phải mổ ngay! Và trong chốc lát, cuộc sống lại trở nên có ý nghĩa.
Đó là ưu điểm của nghề này.
1985
Verone, đầu mùa xuân.
Từ hai ngày nay, Elliott sang Ý dự một hội thảo về giải phẫu. Nếu như anh nhớ chính xác về điều mà bản sao của anh đã nói với anh, thì hôm nay sẽ là ngày anh gặp mẹ của con gái anh.
Ngồi trên sân của một quán ăn vỉa hè, anh nhìn mặt trời khuất dần sau tiệm pizza Bra. Những tia nắng màu cam vuốt ve đỉnh Arena, sân vận động tuyệt đẹp từ thời La Mã đứng sừng sững cạnh quảng trường.
- Của ông đây, thưa ông....
... người phục vụ bàn cúi thấp người đặt trước mặt anh một ly Martiny dry với hai quả ô-liu nổi bên trên.
Elliott nhấm nháp ly rượu mà không thể nào trấn tĩnh nổi. Đúng ra anh phải làm gì ấy nhỉ? Anh biết anh có hẹn với số phận của mình, song anh sợ sẽ bỏ qua sự kiện đó. Trong đầu anh, những lời nói của bản sao cứ lặp đi lặp lại. Đã mười năm trôi qua, song anh không bao giờ quên được chúng: "ngày 6 tháng 4 năm 1985, trong một buổi hội thảo về giải phẫu tại Verone, cậu sẽ gặp một phụ nữ tỏ vẻ quan tâm tới cậu. Cậu sẽ đáp lại lời mời của cô ấy và rồi hai người sẽ cùng nhau trải qua một kỳ nghỉ cuối tuần trong quãng thời gian đó con gái chúng ta sẽ được hình thành".
Tất cả có vẻ như đơn giản, từ việc ngày 6 tháng 4 là hôm nay, đã gần bảy giờ tối và anh vẫn đang chờ đợi một cô gái Ý gợi cảm tới tỏ tình với anh.
- Chỗ ngồi này còn trống chứ?
Anh ngẩng đầu lên, ngạc nhiên vì câu nói đó phát ra bằng tiếng Anh với giọng New York. Trước mặt anh là một cô gái mặc bộ vest màu hồng nhạt. Có thể cô đã nhìn thấy cuốn International Herald Tribune đặt trước mặt bác sĩ... Dù sao đi nữa, cô ta có vẻ vui mừng vì tìm được một người đồng hương.
Elliott gật đầu và mời cô ngồi xuống. Cô tên là Pamela, cô làm việc cho một hệ thống khách sạn lớn và cô tới Verone vì công việc.
Cô ấy đây ư? Anh tự hỏi, đột nhiên cảm thấy lo lắng. Chắc hẳn rồi, cô ấy đấy. Tất cả đều ăn khớp. Nghĩ đến cùng, bản sao của anh cũng có bao giờ nói rằng cô ấy là người Ý đâu.... Anh nhìn cô từ đầu tới chân trong khi cô gọi một ly valpolicella. Cô là một người đẹp theo kiểu của những năm tám mươi: cao, thân hình đẹp như tượng, mái tóc vàng dày dặn và dáng vẻ của một phụ nữ thành đạt.
Khi người ta mang món khai vị tới, họ đã xong màn giới thiệu làm quen và bắt đầu nói chuyện về những "người hùng" của nước Mỹ mới: Reagan, Mcheal Jackson, Speilberg, Carl Lewis.... Elliott dường như bị lái đi. Anh giữ vững vai trò của mình trong cuộc nói chuyện, nhưng tâm trí anh lại để đi đâu.
Thật lạ, dù sao thì mình cũng chưa từng tưởng tượng cô ấy lại như thế này...
Anh vẫn không thể nào tin được người phụ nữ này sẽ trở thành mẹ của con gái anh! Thật khó có thể giải thích vì sao. Trông vẻ bề ngoài, cô ta chẳng có gì không ổn cả. Chỉ trừ việc cách nói chuyện của cô ta thật là nhạt nhẽo, những lời nhận xét đôi khi nhàm chán, và cô là người theo phái cộng hoà, rằng cô là người muốn có nhiều hơn là muốn làm và trong ánh mắt cô chẳng có chút gì đặc biệt, cho dù chỉ là một chút xíu cái mà người ta vẫn gọi là duyên dáng.
Nhưng thế đấy: anh chưa từng gặp bản sao của mình, chắc anh cũng chẳng thể nào biết được rằng việc anh ngồi tán phét với cô gái này lại có thể là kết thúc bằng sự ra đời của một sinh linh bé nhỏ!
Dù sao thì cũng vẫn lạ vì mình lại chịu ngồi tán chuyện với một cô gái như thế này....
Tất nhiên, sau một vài giờ ngồi ba hoa một cách vô vị, cũng có thể tiếp theo sẽ là một đêm cháy bỏng, nhưng cả như vậy, Elliott vẫn tự nhủ rằng điều đó chắc cũng chẳng khiến anh cảm thấy thích thú.
Bữa ăn diễn ra theo đúng như trình tự với những món đặc sản địa phương: pasta e fasoi, cơm nấu kiểu Amarone, thăn bò kiểu chế biến taleggio, tất cả đều được dùng với vài ly rượu bardolino.
Trên quảng trường, những ngọn đèn đường đã thắp sáng soi tỏ cả plazzo Barbieri, nơi một toán dân Verone vẫn đi tản bộ mặc dù trời đã tối muộn.
Anh gọi tính tiền, nhưng chờ khá lâu vẫn chưa thấy, anh quyết định đứng lên và ra thẳng quầy bar để thanh toán. Trong khi ông chủ nhà hàng tính tiền cho anh, Elliott rút ra một điếu Malboro từ trong túi ra và đưa lên môi. Đúng lúc anh chuẩn bị bật lửa thì một ngọn lửa từ đâu được đưa tới đúng đầu điếu thuốc của anh.
- Bài tham luận hồi sáng của anh thật ấn tượng, bác sĩ ạ.
Anh đưa mắt nhìn người phụ nữ đang bắt chuyện với anh: một cô gái khoảng ba mươi tuổi đang ngồi trên một chiếc ghế đẩu cao với một ly vang trắng.
- Cô cũng tới dự hội thảo ư?
- Giulia Batistini, cô vừa tự giới thiệu vừa chìa tay ra cho anh bắt. Tôi là bác sĩ phẫu thuật tại Milan.
Cô có đôi mắt màu xanh lục và một làn tóc màu hung rất lạ, trông cô chẳng có vẻ gì là người Ý cả.
Ánh mắt của Giulia chạm phải ánh mắt anh và anh nhận ra trong đôi mắt cô có tia sáng mà anh đã hoài công tìm kiếm ở Pamela: sự duyên dáng.
Anh cảm thấy nhẹ nhõm, anh hiểu ra rằng chính cô chứ không phải cô gái kia mới là người sẽ trở thành mẹ của con gái anh!
- Tôi rất muốn nói chuyện thêm với anh, Giulia mở lời, nhưng....
- Nhưng sao?
Cô liếc mắt chỉ ra phía sân:
- Tôi nghĩ rằng bạn gái của anh đang chờ...
- Tôi nghĩ đó không phải là bạn gái của tôi.
Cô nở một nụ cười nhẹ nhõm, một chiến công khiêm tốn của một người sẵn sàng tiếp tục chiến đấu.
- Nếu vậy thì...
1986
Elliott 40 tuổi
San Francisco, năm giờ sáng. Một cú điện thoại từ châu Âu gọi sang bất chấp mọi quy tắc về sự chênh lệch múi giờ. Một giọng nữ nói tiếng Ý báo cho anh điều mà anh đã biết từ lâu.
Elliott đáp máy bay sang Milan, nhảy lên một chiếc taxi chạy tới bệnh viện, leo bộ lên bốn tầng gác, gõ cửa phòng số 466: xin chào Giulia, chào bạn trai mới của Giulia, chào bác sĩ, chào y tá.
Cuối cùng anh bước lại bên chiếc nôi. Những trẻ sơ sinh, ngày nào anh cũng nhìn thấy ở bệnh viện, nhưng lần này thì khác. Đứa trẻ sơ sinh này là con của anh. Lúc đầu, anh sợ mình sẽ chẳng cảm thấy gì, rồi cô bé mở mắt, nhìn anh và chỉ bằng một cái chớp mắt, cô bé đã trở nên gắn bó với anh cả cuộc đời.
Bên ngoài đang là tháng Hai, tuyết rơi, trời lạnh, xe cộ đi lại, và những tiếng còi inh ỏi, những tiếng "va fenculo" (Câu chửi đổng bằng tiếng Ý),không khí ô nhiễm. Nhưng ở bên trong căn phòng này, mọi thứ đều ấm áp và đầy tình thương.
- Chào mừng con, Angie...
1987
Và cuộc sống lại bắt đầu.
Bỗng nhiên chấm dứt đoạn đường hầm tăm tối, một trang mới mở ra, ánh sáng quay trở lại vào lúc anh chẳng còn mong chờ gì nữa.
Một em bé trong căn nhà và tất cả mọi thứ đều xáo trộn: bình sữa lăn lóc khắp nơi, những bịch bỉm, sữa cho trẻ ăn dặm.
Năm tháng, chiếc răng đầu tiên của bé. Và năm tháng sau nữa, những bước đi đầu tiên không cần người giữ.
Tất cả những gì không liên quan tới bé đều trở thành không đáng kể. Ngày 19 tháng 10, thị trường chứng khoán sụp đổ, ngày thứ Hai đen tối, chỉ số Down Jones tụt mất hai mươi phần trăm.
Còn sau đó?
1988
Angie đói! Angie muốn ăn bánh quy! Angie khát! Angie muốn Cocacola!
***
Thế là đã đến Noel. Căn nhà được trang trí và một ngọn lửa ấm áp tí tách trong lò sưởi.
Elliott lại bắt đầu chơi đàn ghita và gảy theo một phong cách rất riêng bài With or without you, một bài hát đang rất thịnh hành.
Nằm dài trên thảm, Rastaquoère canh giữ cho cả gia đình vừa mới hình thành.
Và Angie nhún nhảy trước ánh lửa.
1989
Angie ba tuổi. Bé đã biết viết tên của mình bằng những chữ cái in hoa với một cây bút dạ rất to.
***
Ngày 24 tháng Ba, con tàu chở dầu Exxon Valdez bị chìm ngay ngoài khơi Alaska cùng với ba trăm ngàn tấn dầu thô và gây ra cả một biển dầu loang đen kịt. Trên kênh CNN, tổ chức Greenpeace bày tỏ phản ứng dữ dội thông qua nữ phát ngôn viên mới của họ: Ilena Cruz.
***
Tháng Mười, Rostropovitch chơi đàn xelô trên bức tường Berlin vừa bị phá sập.
Trên truyền hình, người ta giải thích rằng chiến tranh lạnh đã chấm dứt và từ nay trở đi con người sẽ sống hạnh phúc trong một thế giới đầy dân chủ và kinh tế thị trường...
1990
Người ta xếp hàng dài trước cửa rạp chiếu phim.
Đứng trong hàng đầu tiên, rất nhiều gia đình và tiếng kêu của trẻ em. Elliott và Angie nhẫn nại chờ được vào xem Nàng tiên cá bé nhỏ, bộ phim hoạt hình mới nhất của Walt Disney trong khi ở hàng bên cạnh, người ta đang chờ vào xem Meg Ryan trong “Khi Harry gặp Sally”.
Angie hơi mệt và bé kéo tay áo sơmi của bố để được Elliott bế lên.
- Chuẩn bị cất cánh! Anh vừa nói vừa nhấc bổng bé lên.
Trong lúc nhấc con gái lên, Elliott quay đầu và nhìn thấy... Matt và Tiffany đang đứng trong hàng bên cạnh.
Hai ánh mắt giao nhau chỉ trong nửa giây, nhưng khoảnh khắc ấy kéo dài như trong một thước phim. Elliott cảm thấy trái tim như băng giá. Đã gần mười lăm năm nay hai người chẳng hề nói với nhau một lời. Tiffany nhìn Angie với một nụ cười buồn bã rồi quay đi chỗ khác. Rồi mỗi "cặp" bước chân vào một phòng chiếu khác nhau.
Thời điểm để giải hoà vẫn còn chưa đến.
Nhưng có thể, một ngày nào đó...
1991
Elliott và Angie cùng bắt tay vào thực hiện một công thức làm bánh khá phức tạp. Một nụ cười rạng rỡ làm sáng bừng khuôn mặt cô bé. Quanh mép cô bé dính đầy mứt trái cây. Trời bắt đầu tối, không khí thật dễ chịu, một làn ánh sáng màu cam rất đẹp chiếu qua cửa kính nhà bếp.
Gần lò vi sóng, ti vi vẫn bật, nhưng âm thanh đã được tắt đi. Một vài hình ảnh mờ nhạt về Cô-oét: chiến dịch Bão táp sa mạc, đợt can thiệp quân sự đầu tiên của Quân Đồng minh chống lại Iraq.
Trên đài, ban nhạc U2 đang trình diễn bài Mysterious Ways và Angie hoà theo Bono rất chính xác bằng cách dùng con dao phết bơ bằng gỗ dùng để gõ gõ nhịp thay cho dùi trống.
Elliott ghi lại hình ảnh đó bằng một chiếc máy quay. Anh luôn cố xoay xở để dành nhiều thời gian nhất cho cô bé, thậm chí kể cả phải hy sinh sự nghiệp của mình. Anh vẫn yêu nghề như trước, nhưng đã từ chối những cơ hội để có thể giúp cho anh thăng tiến nhanh hơn. Nhiều người khác đã vượt qua anh và anh cũng chẳng làm gì để đuổi kịp họ. Làm một bác sĩ giải phẫu giỏi trong mắt các bệnh nhân đã là quá đủ đối với anh.
Hơn nữa, con gái anh bao giờ cũng được ưu tiên hơn hết. Giờ thì anh thông cảm với bản sao của mình cũng như mọi nỗ lực mà ông ta phải bỏ ra để cứu lấy Ilena mà không làm tổn hại tới Angie. Song sự thanh bình mà anh cảm nhận được mỗi lần nhìn thấy con gái đôi khi lại nhuốm chút màu sắc lo lắng. Cuộc sống đã dạy cho anh biết những giây phút hạnh phúc có thể sẽ phải trả giá đắt và chính anh cũng đã có một bài học nhớ đời. Từ sáu năm nay, cuộc sống của anh lại trở nên êm ả, song anh biết điều đó có thể chấm dứt bất cứ lúc nào.
Vấn đề là khi có hạnh phúc, người ta thường rất dễ quen với điều đó...
1992
Sáu tuổi, những chiếc răng sữa đầu tiên bắt đầu rụng...
Và với một nụ cười khoe hàm răng sún xinh xắn, Angie ngồi làm bài tập bên chiếc bàn kính trong phòng khách.
Vẻ mặt rõ là không hài lòng, Elliott bước vào phòng và nghiêm khắc nhìn cô con gái:
- Bố đã nói với con nhiều lần là phải tắt tivi đi mỗi khi con làm bài tập cơ mà!
- Vì sao ạ?
- Vì muốn học giỏi thì con phải tập trung.
- Nhưng con vẫn đang tập trung mà!
- Con đừng có đùa với bố!
Anh cầm lấy điều khiển giấu dưới một chiếc gối và chuẩn bị tắt tivi thì ngón tay của anh sững lại trên nút bấm.
Trên màn hình, một phóng viên đang đưa tin từ Rio de Janeiro nơi đang diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Trái Đất lần thứ hai. Trong vài ngày, các quốc gia hùng mạnh sẽ đề cập tới vấn đề môi trường của hành tinh. Phóng viên đang phỏng vấn người nữ đại diện cho một tổ chức phi chính phủ. Trong nhiều phút liền, chị phát biểu rất mạch lạc và có sức thuyết phục về sự biến đổi khí hậu và về việc phá huỷ sự đa dạng sinh thái. Chị có một đôi mắt mênh mang với một ánh buồn man mác. Trong khi chị nói, tên của chị hiện lên phía bên phải màn hình: Ilena Cruz.
- Bố ơi, sao bố lại khóc?
1993
Đã gần sáu giờ ba mươi phút. Elliott xuống giường trước khi đồng hồ báo thức đổ chuông. Dưới lớp chăn chỉ ló ra một mái tóc dài màu nâu: đó là cô tiếp viên hàng không mà anh đã gặp ở sân bay tối hôm trước khi đi tiễn Angie sang Ý nghỉ hè vài ngày ở nhà mẹ của bé.
Anh bước ra khỏi phòng mà không gây tiếng động, tắm dưới vòi sen rồi vội vàng mặc quần áo.
Vào bếp, anh vớ lấy cuốn sổ ghi chép và chuẩn bị viết vội vài dòng thì chợt nhớ ra anh đã quên mất tên cô gái. Vì thế, anh đành ghi ngắn gọn:
Lúc nào đi, em có thể nhét chìa khoá vào hòm thư được không? Cảm ơn buổi tối vừa qua. Hẹn gặp lại một ngày gần đây.
Rất nhạt nhẽo, anh biết thế, nhưng vậy đấy. Những mối quan hệ của anh chẳng bao giờ kéo dài quá một tuần. Anh đã chọn như vậy: anh từ chối không muốn cặp với một người nếu không có tình yêu. Như vậy thật giả dối và hèn hạ. Và cho dù thế nào thì đó cũng là cách mà anh chọn để vẫn còn chung thuỷ với Ilena.
Buộc phải thu xếp theo cách mình có thể làm thôi...
Anh uống vội một cốc cà phê, vớ lấy một miếng bánh ngọt cũ và rời khỏi nhà để đi làm. Khi đi ra, anh nhặt tờ báo mà cậu đưa báo mới mang tới. Một tấm ảnh to đùng phủ kín ngay trang đầu tiên: cái bắt tay của Rabin và Arafat dưới ánh mắt chăm chú của Bill Clinton.
1994
Một buổi chiều tà cuối mùa hè. Bầu trời tím ngắt với những tia sáng đỏ rực. Elliott đậu chiếc Coccinelle trung thành trước Marina Green. Anh đã sắp xếp để không về quá muộn, song anh biết Teresa, cô giữ trẻ mà anh đã thuê để chăm sóc cho con gái, đã ra về từ trước đó gần một tiếng.
- Angie! Anh gọi to khi mở cửa. Bố đây!
Giờ cô bé đã tám tuổi, nhưng mỗi lần để cô bé một mình, anh đều không tránh khỏi cảm giác lo lắng...
- Angie! Ổn cả chứ con yêu?
Anh nghe tiếng chân cô bé chạy xuống thang, nhưng khi ngẩng đầu lên, anh phát hiện ra khuôn mặt xinh xắn của cô bé ướt đẫm nước mắt.
- Chuyện gì xảy ra vậy, bé con của bố? anh vừa bước vội tới vừa hỏi.
Cô bé lao mình vào vòng tay anh, để tất cả nỗi lòng bật tung.
- Là Rastaquoère! Cuối cùng cô bé cũng thốt lên trong tiếng nức nở.
- Nó đã làm gì?
- Nó... nó chết rồi.
Anh ôm con vào lòng và cả hai cùng đi lên phòng ngủ. Đúng vậy, con chó già nằm sóng sượt như đang ngủ trên tấm thảm của nó.
- Bố sẽ chữa khỏi cho nó chứ?
Trong khi Elliott khám cho con vật, tiếng nức nở của Angie càng lúc càng trở nên dồn dập:
- Con xin bố! Chữa khỏi cho nó đi! Chữa cho nó đi!
- Nó chết rồi, con ạ, chúng ta không thể chăm sóc nó được nữa.
- Con xin bố! Cô bé vừa hét lên vừa khuỵu gối.
Anh nâng cô bé lên và dẫn cô bé vào trong phòng.
- Nó già lắm rồi, con biết mà. Nó sống lâu được đến thế đã là một điều kỳ diệu rồi.
Nhưng cô bé vẫn còn chưa sẵn sàng để nghe những lời đó. Lúc này, nỗi buồn quá nặng nề và chẳng có điều gì có thể làm cho cô bé nguôi ngoai được.
Cô bé nằm vào giường và vùi đầu vào gối. Anh ngồi xuống bên cạnh và ra sức tìm cách an ủi.
Ngày mai sẽ khá hơn.
***
Ngày hôm sau, hai bố con lấy xe ôtô và chạy hơn một tiếng mới tới khu rừng nhỏ Inglewood, nằm ở phía bắc San Francisco. Họ chọn một góc khuất, gần một cây cổ thụ và Elliott dùng chiếc xẻng mà anh đã chuẩn bị sẵn để đào một cái hố khá sâu. Cuối cùng, họ đặt xác chú chó labrador xuống đó và phủ đất lên trên.
- Bố nghĩ có thiên đường dành cho loài vật không? cô bé hỏi.
- Bố không biết, Elliott vừa đáp vừa dùng lá và cành cây phủ lên trên nấm mộ. Dù sao đi nữa, nếu có thì chắc chắn Rastaquoère cũng sẽ được một chỗ.
Cô bé lặng lẽ gật đầu rồi nước mắt lại bắt đầu rơi lã chã. Rastaquoère vẫn luôn là một phần trong thế giới của cô bé.
- Con không thể tin được mình sẽ không bao giờ còn được nhìn thấy nó nữa.
- Bố biết, con gái yêu, thật khó khăn khi để mất một người mình yêu quý. Trong cuộc sống chẳng có gì nghiệt ngã hơn điều đó.
Elliott kiểm tra xem mọi thứ đã ổn chưa rồi đề nghị con gái:
- Con có thể nói lời tạm biệt với nó, nếu con muốn.
Angie tiến đến trước nấm mộ và nói bằng giọng nghiêm trang:
- Tạm biệt mày, Rastaquoère. Mày là một chú chó tuyệt vời...
- Phải, Elliott đồng tình, mày là chú chó tuyệt nhất.
Rồi họ ra xe và chạy về thành phố. Trong suốt chặng đường về, cả hai bố con đều im lặng. Vì cả hai đều cần được an ủi, Elliott đề nghị dừng lại ở Starbucks.
- Bố mời con một cốc sôcôla nóng chứ?
- Đồng ý. Kem chantilly nữa chứ!
Họ ngồi vào một bàn và sau khi gần nửa khuôn mặt đã lem luốc bởi thứ kem chantilly đánh dậy bọt, Angie hỏi:
- Bố này, thế bố đã làm thế nào để có được con chó?
- Bố chưa bao giờ kể cho con nghe ư?
- Chưa ạ.
- Vậy thì, con biết không, hồi đầu, bố và nó chẳng thích nhau lắm đâu...
1995
- Bố ơi, chúng ta đi xem Câu chuyện Đồ chơi chứ?
- Sao lại không nhỉ?
1996
- Bố ơi, chúng ta có thể đi xem Romeo và Juliette không? Con mê Leonardo lắm!
- Con làm bài xong chưa?
- Xong rồi, con thề với bố!
1997
Một buổi chiều thứ Bảy trong tháng 12. Lần đầu tiên, Angie muốn đi xem phim cùng với vài đứa bạn gái của nó hơn ông.
Giống như hàng triệu thiếu niên khác, cô bé nóng lòng muốn xem DiCaprio hôn Kate Winslet trên boong tàu Titanic.
Elliott bình thản pha một cốc cà phê trong bếp. Tất cả đều tốt đẹp. Vậy thì từ đâu ra cái cảm giác cô đơn sâu thẳm này nhỉ?
Ông lên gác và đẩy cánh cửa phòng Angie. Cô bé đi chơi mà vẫn mở nhạc. Từ đôi loa của bộ dàn hifi, những cô gái của ban nhạc Spice Girls đang gào lên ca khúc đình đám của họ Wannabe. Trên tường, bên cạnh những đề can của Gia đình Simpsons là những poster của các sêri phim truyền hình mà ông chưa bao giờ nghe nói đến: Friends, Beverly Hills, South Park...
Bỗng nhiên, ông cảm thấy một sự trống rỗng và chợt nhận ra rằng con gái ông không còn là một đứa trẻ nữa.
Cũng phải thôi, bọn trẻ rồi cũng lớn lên. Cuộc sống mà.
Nhưng sao nhanh thế?
1998
Elliott 52 tuổi
Trong phòng nghỉ của bệnh viện, tivi đang mở. Trên màn hình, một người đàn ông nói rằng đàn ông đến từ Sao Hoả còn đàn bà đến từ Sao Kim (Chủ đề nổi tiếng về quan hệ giới tính, sau được viết thành sách, của tiến sĩ John Gray). Trong phòng, tất cả các cô y tá đều tỏ ý đồng tình. Elliott nhíu mày. Càng ngày ông càng cảm thấy mình không còn đồng điệu với những người xung quanh nữa. Ông uống nốt lon Coca rồi rời khỏi phòng. Lần đầu tiên trong đời ông cảm nhận được sức nặng của "tuổi năm mươi". Ông không cảm thấy mình già, song ông cảm thấy mình không còn trẻ nữa. Và ông cũng biết tuổi trẻ sẽ không quay trở lại.
***
Thời gian này bộ phim truyền hình Cấp cứu đang hút khách. Ở bệnh viện, có những bệnh nhân còn yêu cầu được bác sĩ Green hoặc bác sĩ Ross điều trị...
***
Một buổi tối thứ năm của tháng Giêng, trên vô tuyến hiện lên khuôn mặt tái nhợt của Bill Clinton đang buộc phải tự biện hộ cho mình:
- Tôi chưa từng có quan hệ tình dục với cô gái mang tên Lewinsky đó.
Trong khi đó, ở vành đai bắc cực, một lớp băng tiếp tục tan do nhiệt độ trái đất nóng lên.
1999
Bây giờ là cuối tháng Tư.
Trong bệnh viện, Elliott thò đầu qua cánh cửa hé mở của phòng điều dưỡng.
Vắng tanh.
Ông mở cái tủ lạnh nhỏ dùng chung để tìm hoa quả. Một cô y tá đã dán một mẩu giấy ghi tên mình lên trên một quả táo xanh. Elliott nhướn mày, bóc mẩu giấy ra rồi cắn phập vào quả táo.
Ông ngồi ghé lên bậu cửa sổ và lơ đãng nhìn một vài đồng nghiệp đang chơi bóng rổ trong mảnh sân phía dưới. Mùi hương mùa xuân phảng phất trên thành phố San Francisco. Hôm nay là một ngày tuyệt vời: một ngày tràn trề sinh lực, một ngày mà các ca mổ liên tiếp thành công và các bệnh nhân không tuột khỏi tay ông.
Ông ngần ngừ định bật vô tuyến. Việc gì phải mạo hiểm phá hỏng tâm trạng sảng khoái này bằng cách tự nhồi cho mình một luồng tin thời sự về nỗi bất hạnh của thế giới? Ông gần như đã bỏ ý định rồi nhưng lại tự nhủ biết đâu hôm nay mọi chuyện lại khác. Trong một thoáng ông bắt đầu mơ mộng: thông tin về một loại vắc-xin chữa bệnh AIDS, hoà bình lập lại hoàn toàn ở Trung Đông, một kế hoạch toàn cầu thực thụ chống lại nạn ô nhiễm, ngân sách chính phủ tăng gấp đôi cho công tác giáo dục...
Sai lầm hoàn toàn. Trên đài CNN, một phóng sự trực tiếp từ trường trung học Columbine ở Littletown cho biết hai học sinh vừa nã súng vào mười hai bạn học khác trước khi tự chĩa súng vào mình.
Lẽ ra anh không nên bật vô tuyến lên mới phải...
2000
- Bố ơi, con có thể xâu lỗ tai được không ạ?
***
- Bố ơi, con có thể có một chiếc điện thoại di động được không?
***
- Bố ơi, con có thể xăm mình được không?
Rồi còn:
Một con chuột sa mạc, một chiếc iMac (Tên gọi dòng sản phẩm máy vi tính liền khối rất thông dụng của hãng Apple),một máy iPod, cái áo không dây DKNY, quần bò Diesel, túi xách bằng da, đôi giày thể thao hiệu New Balance, một con cá vàng, chiếc áo khoác Burberry, nước hoa Marc Jacobs, đôi kính D&G, chiếc khăn choàng lông sóc, túi Hello Kitty, vài con rùa nước, áo phông Hilfiger, áo không dây IKKS, một con cá ngựa, áo len Ralph Lauren, một...
2001
Elliott đậu chiếc Coccinelle vào bãi và liếc đồng hồ. Vẫn còn sớm. Đúng lý ra thì hai tiếng nữa mới đến ca trực, nhưng ông đã cố tình đến sớm.
Ông biết hôm nay sẽ là một ngày đặc biệt.
Khi ông bước vào sảnh bệnh viện, ông nhận thấy có đến hàng chục bệnh nhân, bác sĩ và y tá đang xúm quanh chiếc tivi. Tất cả họ đều có khuôn mặt nhợt nhạt và rất nhiều người đã bắt đầu nghe điện thoại di động.
Trong tất cả các câu nói mà bản sao của ông đã nói trong những lần gặp nhau vào năm 1976, có một câu nói mà ông không bao giờ quên:
"Có một chuyện đã xảy ra vào ngày 11 tháng 9 năm 2001, tại World Trade Center ở New York".
Trong một thời gian dài, Elliott vẫn tự hỏi có thể là chuyện gì.
Ông bước lại gần tivi và len vào giữa một vài người để có thể nhìn thấy màn hình.
Giờ thì ông đã biết.
2002, 2003, 2004, 2005...
Elliott 56, 57, 58, 59 tuổi...
"Không chúng ta chỉ có ít thời gian.
Đúng hơn là chúng ta để mất rất nhiều thời gian".
-SÈNÉQUE -
2006
Elliott 60 tuổi
Manhattan - Tuần thứ hai của tháng Giêng.
Elliott đã lấy một vài ngày phép để giúp Angie chuyển tới sống ở New York nơi cô chuẩn bị theo học ngành y.
Trong khi con gái ông rất háo hức trước cuộc sống mới, Elliott đã để cô một mình trong vài giờ để làm một chuyến đi khá đặc biệt. Chiếc taxi thả ông xuống trước toà tháp bằng kim loại và kính nằm ở góc đường Park Avenue giao với đường số 52. Ông biến mất bên trong toà nhà và đi thang máy lên tận tầng ba mươi ba, nơi có một phòng khám bệnh rất quy mô. Hôm trước, ông đã làm một loạt xét nghiệm và chụp phim và giờ ông đang đợi kết quả. Elliott muốn làm các khám nghiệm này ở New York hơn là San Francisco, nơi có đến nửa số người trong ngành y ở đó biết ông. Tất nhiên, về lý thuyết mà nói thì vẫn phải có sự bảo mật của nghề y, song trong lĩnh vực này cũng giống như trong những lĩnh vực khác, tin đồn có thể lan đi rất nhanh.
- Anh vào đi Elliott, John Goldwyn nói, ông là một trong những người hùn vốn mở phòng khám.
Hai người đã cùng học với nhau tại California và họ vẫn luôn giữ liên lạc với nhau. Elliott ngồi vào chiếc ghế bành trong khi Goldwyn mở tập hồ sơ đóng bìa cứng ra và rút từ trong đó ra rất nhiều tấm phim trải lên bàn.
- Tôi sẽ không nói dối anh, Elliott ạ... ông vừa nói vừa chìa ra một phim chụp.
- Tôi có một khối u, phải không?
- Phải.
- Có nghiêm trọng không?
- Tôi e là có.
Ông dừng lại vài giây như để cái tin đó ngấm vào người rồi nói:
- Bao nhiêu lâu?
- Vài tháng...
***
Mười lăm phút sau, Elliott đã ra đến ngoài đường, đứng giữa những toà nhà chọc trời, tiếng còi xe và dòng xe cộ ngược xuôi. Bầu trời rất xanh, nhưng lạnh như ở bắc cực.
Vẫn còn choáng váng khi biết về căn bệnh của mình, ông lang thang hết con phố này sang con phố khác, lạc lõng, bồn chồn, run rẩy.
Trong lúc đi dọc theo một trung tâm thương mại, ông bất ngờ nhìn thấy hình ảnh của chính mình phản chiếu trên tủ kính một cửa hiệu sang trọng. Lúc đó, ông mới chợt ý thức rằng ông đã ở cùng độ tuổi và cùng có vẻ bề ngoài giống như bản sao mà ông đã gặp trước đó ba mươi năm.
Thế đấy: cuối cùng thì mình cũng đã trở thành ông ấy...
Đối mặt với cái bóng của mình trên mặt kính, ông vẫy vẫy tấm phim chụp căn bệnh ung thư phổi của mình. Giống như ông có thể nói chuyện với bản sao của mình bất kể thời gian, ông nói với cái bóng của mình bằng giọng nghẹn ngào:
- Có điều đó mà ông cũng không buồn thông báo với tôi, đồ khốn khiếp!