Nhiệm vụ trải nghiệm thấu cảm 2 - Module [Học thức].

Nhiệm vụ: Tham thảo về Nguyên tắc tính toán đầu tiên(1) cùng Douglas Hartree (Douglas Rayner Hartree)(2)

Khen thưởng: 20 điểm thuộc tính.

Khi nhìn thấy nội dung nhiệm vụ, Mạnh Nhạc Nhạc không khỏi hưng phấn muốn thét chói tai, D. Hartree cùng Nguyên tắc tính toán đầu tiên, đây chính là vấn đề mà Mạnh Nhạc Nhạc  muốn hiểu nhất.

Nếu nói Goldschmidt cùng việc ông khai sinh ra ngành địa hóa học và tinh thể học làm Mạnh Nhạc Nhạc càng hiểu biết thêm về kết cấu khoáng vật, Hartree cùng lý thuyết quỹ đạo phân tử của ông(3) chính là cơ sở làm nền móng cho hóa học lượng tử thời hiện đại, mà Nguyên tắc tính toán đầu tiên, cũng chính là tiền đề căn bản cho mọi tính toán của Mạnh Nhạc Nhạc.

Nguyên lý này được đưa ra sớm nhất từ Aristotle, vị triết học gia, nhà khoa học, nhà giáo dục vĩ đại này đã từng nói: "Trong bất kỳ một hệ thống nào cũng tồn tại một nguyên lý tồn tại đầu tiên, cũng là giả thiết hoặc mệnh đề cơ bản nhất, không thể bị bỏ qua, cũng không thể bị đi ngược lại."  

Khi Mạnh Nhạc Nhạc lần đầu tiên nghe được điều này cũng hỏi chấm đầy đầu, cái quỷ gì vậy? Quả nhiên đặc điểm của Triết học gia chính là có thể đem chuyện đơn giản thuyết minh thành nguyên lý  cao thâm mà, kỳ thật ý câu này muốn nói chính là: Hãy nghĩ đến bản chất của sự vật, rồi một lần nữa tự hỏi xem chúng đã hình thành như thế nào.

Có thể đưa một ví dụ rất đơn giản: Bàn phím hay con chuột có phải là nhu cầu thực sự của chúng ta không?

- Không phải.

Bản chất nhu cầu của chúng ta là nhập mệnh lệnh và thông tin vào máy tính, việc sử dụng con chuột chẳng qua chỉ là hạn chế về mặt kỹ thuật, nếu đại não có thể liên kết trực tiếp với máy tính, vậy bàn phím và con chuột sẽ mất đi ý nghĩa. 

Việc có màn hình, bàn phím, con chuột máy tính chỉ là ấn tượng hóa do chúng ta sử dụng máy tính lâu dài sinh ra mà thôi, nhưng ấn tượng này có thể bị phá bỏ. 

Điều này cũng giống với tư duy "THINK DIFFERENT" của Steve Jobs vậy.

Mà đối với kết cấu tinh thể của đá kim cương mà nói, bản chất của nó là nguyên tố Cacbon, kết cấu cùng tạp chất là thứ ảnh hưởng mấu chốt đến tính chất, nhưng sao có thể dùng Nguyên tắc tính toán đầu tiên để tính toán những thứ này nhỉ?

Mạnh Nhạc Nhạc đến nay vẫn không biết bắt đầu từ đâu.

Có linh cảm nhiệm vụ lần này không đơn giản như trước, Mạnh Nhạc Nhạc nằm trên giường, lựa chọn mở nhiệm vụ ra.

Cơn choáng váng ập đến, nhưng cảm giác rất khác biệt, lần này Mạnh Nhạc Nhạc có thể cẩn thận cảm giác được thân thể tựa hồ bị phân giải thành phần tử, rồi lại chậm rãi được hợp lại. Cô không khỏi lạc đề nghĩ ra, nguyên lý cho việc này hẳn là cơ học lượng tử, tiếc là cô không hiểu lắm. (#sa: Giống dịch chuyển tức thời trong phim Star Trek ý)

Chờ cô phục hồi tinh thần lại, mình đã đứng trên một hành lang thật dài, còn chưa đợi cô kịp bình tĩnh, cánh cửa trước mặt đột nhiên mở ra.

"Còn không vào làm việc nữa, cô cút trở về Manchester đi, nơi này của tôi không thu nhận mấy kẻ đến đến kiếm kinh nghiệm..." Một người đàn ông tóc ngắn hơi xoăn, đôi mắt xanh ngắt liếc mắt nhìn Mạnh Nhạc Nhạc một cái, gằn từng chữ một nói, "Thứ! Sinh! Viên! Ngu! Xuẩn!"

Mạnh Nhạc Nhạc không khỏi tặc lưỡi, đã sớm nghe nói đến danh tiếng lãnh khốc vô tình của Hartree, thật là danh xứng với thực, hiện tại chỉ sợ là ông đã coi cô thành... trợ lý mới tới rồi?

Chờ cô tiến vào phòng xong lại không khỏi thấy khiếp sợ, bên trong đặt đủ loại dụng cụ đủ các kiểu dáng, những dụng cụ này xem ra đều là đồ cổ, chiếm chỗ thì nhiều nhưng tác dụng thì không nhiều, còn cần bản thân phải tự dựng lên nguồn sáng. Đến cả kính hiển vi cũng đều dạng kính hiển vi quang học soi mẫu vật ngâm trong dầu - phiên bản sơ khai của Carl Zeiss(4).

Phải biết rằng hiện tại mới là năm 1926, 12 năm sau chiếc kính hiển vi điện tử đầu tiên mới ra đời(5). 

Đây là thời kỳ gian nan nhất trong lịch sử khoa học, cái gì cũng không có, nhưng cái gì cũng cần phải có.

Vô số giả thiết từng được đặt ra trong quá khứ giờ được nghiệm chứng từng cái một, vô số giả thuyết tưởng như ảo tưởng được thành hiện thực, mà cũng có vô số định luận trong quá khứ lại bị lật đổ. Trong lúc này, có cả ngàn vạn người bị mị lực của khoa học hấp dẫn mà dấn thân vào.

Bởi vậy, đây cũng là niên đại ra đời nhiều nhân vật thiên tài nhất. Vật lý, hóa học, vật liệu, sinh vật học... không có ngành học nào mà không được người người săn đón. Mà hiện tại, không ngờ chính cô lại có cơ hội cùng làm việc với những vĩ nhân này.

Mạnh Nhạc Nhạc còn chưa mặc sức tưởng tượng xong, đã bị một chồng giấy đổ xuống đầu.

"Thu hồi nụ cười đáng khinh kia lại, hết hôm nay mà không tính xong đống này, thì, CÚT! Phòng thí nghiệm của tôi không giữ lũ bất tài." Giọng Hartree cực lạnh, thậm chí đến cả một cái liếc mắt cũng lười thưởng cho Mạnh Nhạc Nhạc.

Mạnh Nhạc Nhạc nhặt chồng giấy lên, không ngờ lại là tính diện tích đỉnh cùng độ rộng toàn phần tại điểm bán cực đại - FWHM của quang phổ(6)..... Ha ha, cái này cô hơi bị thành thục nha, số liệu phải tính toán nhiều nhất trong một năm nghiên cứu trước cũng chính là thứ này. Chỉ cần chỉnh đường cong hàm số, sau đó sử dụng thuật toán để tính diện tích đỉnh cùng FWHM là xong. 

Không phải nói khoác chứ, cô nhắm mắt cũng có thể tính được.

Mạnh Nhạc Nhạc xoa xoa tay, định phải làm Hartree phải rửa mắt nhìn lại mình.

Nhưng ngay giây tiếp theo cô lại ngây người.

Máy tính đâu? Phần mềm đâu?? Trên bàn chỉ có một đài phân tích cơ học cùng máy dập thẻ(7),không có máy tính cùng phần mềm thì biết tính thế nào??!!

Sét đánh giữa trời quang!

Đúng rồi, chiếc máy tính đầu tiên đến tận năm 1946 mới nghiên cứu phát minh ra được, hiện tại lúc này, ngay cả Thủy tổ của máy tính hiện đại là Alan Turing(8) cũng chỉ mới 14 tuổi.

Vậy.... phải tính thế nào giờ???

Mạnh Nhạc Nhạc nhìn chằm chằm phổ đồ, chẳng lẽ dùng tay?

Mạnh Nhạc Nhạc hồi tưởng lại môn toán cao cấp thời Đại học, chẳng lẽ trước tiên phải lấy số chặn và hằng số của vạch phổ, tính hàm vạch phổ tương tự bằng văn bản, lấy hằng số, sau đó sử dụng tích phân kép để đảo ngược đạo hàm, cuối cùng mới là tính diện tích? 

Trời cao đất dày ơi! Độ phức tạp của một tấm phổ đồ này có thể so với đề thi cuối kỳ của Toán cao cấp luôn mất.

Mà giờ còn có cả một chồng, còn cần phải tính xong trong hôm nay? Đây là lượng công trình phức tạp cỡ nào chứ.

Đừng nói cho một ngày, có cho Mạnh Nhạc Nhạc một tháng cũng không chắc có thể tính xong được nữa là.

Mạnh Nhạc Nhạc đã sắp khóc không ra tiếng, cũng không dám tranh luận với Hartree cực kỳ nghiêm khắc ở bên cạnh, chỉ có thể khẽ cắn môi, cầm lấy bút máy bắt đầu tính.

Đây quả thực là ngày dài nhất trong cuộc đời 25 tuổi của Mạnh Nhạc Nhạc, từng ký hiệu điểm tích lũy cứ như một đám tiểu ác ma, đang múa may lưỡi hái muốn bổ vào lòng nhiệt tình học hành của Mạnh Nhạc Nhạc.

Suốt một ngày, cô còn không hoàn thành được 1/10, Mạnh Nhạc Nhạc không khỏi cảm thán, nếu Tề Ngọc bảo cô phải tính bằng tay, chỉ sợ cô một giây đã từ bỏ, nào còn tranh cãi đến cả một năm làm gì.

Khi Hartree cầm giấy lên kiểm tra, Mạnh Nhạc Nhạc đã hoàn toàn đầu váng mắt hoa.

"A, đây mà là sinh viên hàng đầu của Manchester à?? Suốt 569 phút, thế nhưng cô chỉ tính được có 11 tấm phổ đồ, trong đó có 4 tấm còn sai nữa...."

Trên mặt Hartree là sự ghét bỏ không thèm che giấu.

"Hiệu suất quá kém, kiến thức căn bản cũng kém, phản ứng cũng kém nốt... Ha ha, nếu cô mà vào phòng thí nghiệm của tôi, trình độ nghiên cứu ít nhất phải lùi lại đến 30, à không, 50 năm."

-------------------------------

Đầu một con đường ở Anh quốc, năm 1926.

Giờ đã cách lúc Mạnh Nhạc Nhạc bị đuổi cổ ra khỏi phòng thí nghiệm của Hartree đã một giờ, lúc này Anh quốc đã trải qua Cách mạng Công nghiệp lần thứ hai, dư âm vẫn còn rất nhiều, toàn bộ quốc gia đều đang ở trong giai đoạn tăng trưởng phi thường nhanh chóng, nhưng cũng là giai đoạn mà xu thế mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản cùng giai cấp tư sản cực kỳ gay gắt.

Mạnh Nhạc Nhạc còn nghe thấy mấy người ven đường nói chuyện về cuộc bãi công mới diễn ra cách đây không lâu, nhưng cô cũng chỉ nghe câu được câu không vào tai.

Từ khi xuyên tới đã bắt đầu phải dùng trí nhớ lẫn tính toán cường độ cao, lại bị cú shock siêu to khổng lồ là mình bị đuổi thẳng cổ, Mạnh Nhạc Nhạc đã gần 12 tiếng chưa ăn được hạt cơm nào, nói đói đến sắp thăng thiên cũng không hề khoa trương.

Còn không nghĩ ra biện pháp, thì đừng nói là nhiệm vụ, đến làm thế nào để sống sót cũng là cả một vấn đề.

Khi đã sắp đi qua một tiệm hamburger lần thứ 3, Mạnh Nhạc Nhạc khẽ cắn môi, quyết định đi vào thử vận may.

Cuộc sống đôi khi đúng là duyên phận vô thường, bước đường cùng lại có thể là nơi cơ hội chuyển mình, đây cũng luôn là những mâu thuẫn hài hòa đến trái ngược.

Bắt đầu từ hôm nay, cuộc sống của Mạnh Nhạc Nhạc đã đi lên con đường hướng về cả Khoa học và Thần học.

Lại nói tiếp, cũng thật trùng hợp, sau khi Mạnh Nhạc Nhạc vào tiệm, lại phát hiện trên tư liệu hệ thống biểu hiện ông chủ có bệnh sỏi thận, cô lập tức tiến lên giao lưu cùng thể hiện.

Vốn dĩ Mạnh Nhạc Nhạc đã nghĩ hết rồi, quá trình sẽ là: Báo bệnh -- bị mắng -- kiểm tra -- chân tướng -- xin lỗi -- nhận lỗi, kịch bản vả mặt chuẩn như văn mẫu, Mạnh Nhạc Nhạc đã quá hiểu.

Ngay cả tiêu đề cô cũng đã nghĩ xong rồi, có thể đặt tên: Amazing! Cô gái này nói bệnh là bệnh thật đấy!

Nhiều nhất là chịu đói thêm nửa ngày, kém cỏi nhất chính là ông chủ không tin cũng không đi kiểm tra mà cô bị đuổi đi, vậy cũng sẽ chẳng tổn thất gì lắm.

Nhưng không ngờ ông chủ vừa nghe đã bắt đầu điên cuồng khích lệ "Amazing, gút chóp" Mạnh Nhạc Nhạc, còn hỏi cô làm sao biết được.

Mạnh Nhạc Nhạc vắt hết óc, nói cái gì mà ấn đường biến thành màu đen, môi sưng lưỡi phù, nguyên thần tan rã, ánh mắt đờ đẫn... blabla.

Nhiều năm về sau Mạnh Nhạc Nhạc mới phát hiện, thứ tiếng Anh cằn cỗi của cô đã khiến mấy câu nói đó trở thành: Mặt đen, miệng khô, người uể oải, đôi mắt không còn nhìn thấy Thượng đế, thế là có thể thành công lừa cả mớ người Anh quốc, thật là chó ngáp phải ruồi ăn may thực sự.

Mà ông chủ này còn vừa mới đi kiểm tra, cũng đã định ra thời gian để chữa trị xong xuôi rồi. 

Ở Anh quốc không lưu hành nghề đoán mệnh, cũng không bị lũ thầy bói vớ vẩn lừa gạt, hơn nữa bệnh của ông chủ này vẫn trong giai đoạn bí mật, bởi vậy lời của Mạnh Nhạc Nhạc lập tức được tin tưởng không mảy may nghi ngờ, bọn họ còn cho rằng đây là bí thuật thần bí đến từ Đông Phương cổ xưa.

Cuối cùng, vị ông chủ này không chỉ mời Mạnh Nhạc Nhạc ăn cơm, còn thỉnh cầu cô mở một chỗ xem bệnh trong một góc cửa tiệm Hamburger, vì mọi người mà bắt mạch, xem tướng.

Dựa vào điều này, Mạnh Nhạc Nhạc dùng suốt 2 ngày kiếm được 690 bảng Anh, ở Anh năm 1926, đây quả là một món tài sản rất lớn.

Thậm chí nhiều năm về sau, nơi đây vẫn còn lưu truyền truyền thuyết về vị thần y thần bí người Trung Quốc tại cửa tiệm Hamburger này.

-----------(lời tác giả)------------

Có lời nói: Ngày mai cùng nhau phát chương nà, có phải người ta rất lợi hại hay không hahaha, viết một chương này mà ta rụng tóc luôn quá :v 

-

===Chú thích của Editor (đã tỉnh lược)===

(1): "First Principles" - Các nguyên tắc đầu tiên - hay "TƯ DUY NGUYÊN BẢN"Tóm tắt thì: Đây là phương pháp hướng dẫn cách TƯ DUY tìm ra BẢN CHẤT của vấn đề, từ đó GIẢI QUYẾT theo đúng hướng!

(2): Nhà khoa học Douglas Hartree nổi tiếng nhất với phương pháp tính toán Hartree–Fock (HF). 

(3): Tiếng Anh là "Molecular orbital", viết tắt: MO. Có thể được định lượng bằng cách sử dụng phương pháp Hartree-Fock nêu trên.

(4) Carl Zeiss (11 tháng 9 năm 1816 – 3 tháng 12 năm 1888) là một nhà sản xuất thiết bị quang học, về sau mở rộng sản xuất cả ống kính máy ảnh. Công ty của ông là 1 trong những công ty lâu đời nhất về ống kính còn tồn tại đến tận ngày nay, với sp ống kính Carl Zeiss còn được sử dụng rộng rãi trong rất nhiều loại camera điện thoại, máy ảnh.

(5) Năm 1932 công bố phác thảo kính hiển vi điện tử đầu tiên. Năm 1938, E.Ruska và Van Borries đã thiết kế và chế tạo thành công một kính hiển vi điện tử cho hãng Siemens&Halske.

(6): FWHM - Full-Width Half-Maximum - Đại lượng này biểu trưng cho độ rộng của peak tại điểm bán cực đại. 

(7): Máy dập bảng/thẻ - Tabulating machine : Dạng máy tính sơ khai sử dụng bìa đục lỗ để lưu trữ và thống kê số liệu. 



FUN FACT 1: Chiếc máy dập bảng ở trên do Herman Hollerith (1860-1929) chế tạo, công ty của Hollerith sau này trở thành IBM, một trong những công ty về máy tính lớn nhất và nổi tiếng nhất thế giới đến ngày nay.

FUN FACT 2: Lẽ ra chính D.Hartree cũng đã phát minh ra máy tính hiện đại. Vào năm 1951, Hartree đã tạo ra chiếc máy phân tích vi phân đầu tiên (tiền thân của loại máy tính hiện đại) ở Anh. Nhưng ông cho rằng không một ai cần dùng những chiếc máy này cho công việc của họ hoặc có thể có đủ tiền để mua chúng nên đã không tập trung nghiên cứu phát triển... 

(8): Alan Turing (Alan Mathison Turing) - ông tổ phát triển ra máy tính ENIAC - tiền thân của mọi máy tính hiện đại - từng phục vụ và nghiên cứu cho Quân đội. Chính đóng góp có tính quyết định của ông vào việc phá khóa mật mã phát xít Đức đã tạo ra bước ngoặt trong cuộc kháng chiến chống Đức của nhân dân Anh, tới mức các sử gia cho rằng nhờ đó chiến tranh kết thúc sớm đến 2 năm. Tuy nhiên, vì đồng tính mà hồi đó ông bị gián tiếp ép phải tự tử chết... :'(Năm 2014 có bộ phim làm về cuộc đời của nhân vật này với tên "The Imitation Game" do Benedict Cumberbatch đóng Siêu HAY đó~~~Cũng thật đáng buồn, là chính 2 cuộc thế chiến và sự chạy đua về vũ khí lẫn công nghệ vũ khí, đã đặt nền móng cho rất nhiều công nghệ hiện đại sau này như máy tính, internet, công nghệ sóng radar và ASDIC (sóng siêu âm)... 

-

#Sa:

Tựu chung lại, quá trình Khoa học phát triển đã trải qua hàng ngàn thế hệ từ cổ đại tới hiện đại, từ khi hạn chế về điều kiện vật lý làm những nhà khoa học như Aristotle chỉ có thể sử dụng khả năng suy tư Logic và đặt câu hỏi - rồi tự đưa ra lý thuyết suy đoán cho các sự vật/sự việc.

Đến khi về sau được các nhà khoa học kiệt xuất sáng tạo ra các Vật liệu/nguyên lý tính toán/lý thuyết cơ sở... tất cả là những công trình gối lên nhau, người trước đặt nền móng cho điều này, người sau sử dụng và tiếp tục phát triển nữa.

Khi edit bộ truyện này, ta bỗng nhớ lại thời điểm khi mình chỉ là 1 đứa trẻ, ta đã luôn tò mò về thế giới xung quanh, cũng như liên tục đặt câu hỏi về nó, liên tục đọc tất cả mọi thứ có thể, thậm chí có thể ngồi hàng giờ chỉ để nhìn ngắm nhìn 1 chiếc lá xem vì sao nó xanh rồi trở thành vàng... Thậm chí, ta còn đi đến được 1 kết luận gần đúng về việc tại sao mặt trăng lại có khi méo khi tròn dựa trên những quan sát của bản thân từ khi còn rất nhỏ (thật đó!) 

Nhưng hạn chế về mặt môi trường đã ngăn cản ta bước theo con đường khoa học, cha mẹ ta ko phải người đc học hành nhiều nên ko thể giải đáp cho ta nhiều câu hỏi. Tuy có được cho mua sách để tự tìm hiểu các lĩnh vực ta thích như động vật học, thiên văn, khoáng vật và tinh thể học..., cha mẹ ta lại không ủng hộ ta đi theo con đường khoa học khi ta bày tỏ mong muốn. 

Nói chung... lý tưởng và thực tế thực sự khác biệt và khắc nghiệt. Ta nghĩ ai có thể đi trên những con đường khó khăn này đều quá giỏi. 

Xin lỗi vì trong 1 quyển thịt văn ngốc nghếch lại có nhiều kiến thức đến quá đáng thế này :( Nhưng chung quy thì, kiến thức cũng là 1 trong những thứ quý giá nhất mà một con người có thể có được mà~~