- Đấy tình hình là như vậy, Colum kết luận. Bây giờ giải quyết sao đây! Đó là chuyện chúng ta phải bàn.
Anh ngồi tít ở đầu bàn dài trong phòng ăn của Jamie cùng tất cả những người lớn của bốn gia đình họ O Hara. Đàng sau cánh cửa nhà bếp vọng ra tiếng Mary Kate và Helen đang cho lũ nhóc ăn cơm. Scarlett ngồi cạnh Colum, mắt đỏ hoe và mặt còn sưng húp lên vì khóc.
- Colum, anh muốn nói là ở châu Mỹ nầy, đất không được giao lại toàn bộ cho người con cả phải không! Matt hỏi.
- Đúng là như vậy, Matthew ạ.
- Trong trường hợp nầy, chú Gerald quả là đã lầm to khi không để lại di chúc gì.
Scarlett bừng tỉnh người, quắc mắt nhìn anh ta.
Colum đã xen vào trước khi nàng kịp mở miệng.
- Ông chú tội nghiệp của chúng ta nào có được một tuổi già yên tĩnh. Ông thậm chí còn không có thời giờ nghĩ đến cái chết và đến thế giới bên kia nữa. Xin Chúa cứu lấy lynh hồn ông.
- Xin Chúa cứu lấy lynh hồn ông, mọi người lặp lại và làm dấu thánh giá.
Nhìn những gương mặt nghiêm nghị nầy, Scarlett mất hết hy vọng. Họ có thể làm gì được! Nàng tự hỏi. Họ chỉ là những di dân Ireland mà thôi.
Nàng sớm nhận ra rằng mình đã lầm to. Cuộc thảo luận càng kéo dài, Scarlett càng thấy hy vọng trở lại bởi những di dân nầy có thể làm được nhiều việc.
Billy Carmody, chồng Patricia, làm đốc công cho những toán thợ hồ đang xây thánh đường là người biết Đức giám mục rất rõ.
- Khổ quá! Anh ta kể lể, mỗi ngày cái con người quái quỷ ấy đều đến gặp tôi ba lần để than rằng công việc tiến triển chậm quá.
- Đúng là phải làm khẩn trương, Billy giải thích, bởi vì có Đức hồng y từ Rome tới thăm nước Mỹ vào mùa thu nầy. Ngài sẽ ghé qua Savannah để làm lễ khánh thành ngôi thánh đường nầy, nếu như thời gian của ngài cho phép.
Jamie gật đầu đồng tình.
- Đức giám mục Gross của chúng ta là một người đầy tham vọng. Tội gì mà ngài không gây ấn tượng tốt cho toà thánh! Các người có nghĩ vậy không?
Vừa nói anh vừa quay lại phía Gerald, Billy, Brian, Daniel và ông già James cũng nhìn Gerald như Maureen, Patricia và Katie vậy, Scarlett nhìn theo họ mà không hiểu vì sao.
- Đừng sợ sệt vậy, Polly thân yêu, Gerald nói và nắm tay vợ. Từ giờ trở đi, em là một người thuộc dòng họ O Hara, như mọi người ta. Em hãy nói xem trong chúng ta, em chọn ai để nói chuyện với cha em nào.
- Ông Tom McMahon, cha của Polly, là thầu chính của ngôi thánh đường nầy, Maureen thầm thì với Scarlett. Chị cần làm như thể công việc xây dựng bị chậm lại thì muốn bảo gì Đức giám mục lại chẳng nghe.
Đức giám mục, cũng như hết thảy mọi người khác, đều run sợ trước Tom McMahon.
- Colum sẽ là người phát ngôn của chúng ta, Scarlett nói.
Dưới mắt nàng, Colum là người có khả năng hơn cả để ứng phó trong mọi trường hợp. Dưới nụ cười giả lả và thân hình nhỏ bé của Colum lại tiềm ẩn một sức mạnh đáng sợ và một ý chí sắt thép. Cả nhà đều đồng thanh tán thành: nếu có một người trong họ có thể can thiệp được thì người đó chính là Colum.
Colum mỉm cười cảm ơn mọi người rồi quay lại phía Scarlett.
- Được rồi, chúng tôi sẽ giúp em. Có được một gia đình như thế chẳng phải là phúc đức sao, Scarlett O Hara! Nhất là khi những đồng minh có thể có ích cho mình. Em sẽ có Tara của em. Kiên nhẫn một chút thôi, rồi em sẽ thấy.
- Tara! Tại sao lại lyên quan đến Tara ở đây! Ông già James hỏi.
- Đó là tên mà chú Gerald đã đặt cho trang trại của chú ấy, bác James ạ.
Ông già bật cười ha hả.
- A! Cái chú Gerald nầy! Ông nói khi hết cười. Con người còi cọc ấy lúc nào cũng tự đề cao mình cả.
Scarlett trân người lại. Trước mặt nàng không ai được phép chế giễu cha nàng cho dù đó là anh của cha nàng đi nữa.
- Em cứ bình tĩnh. Colum nói nhỏ. Bác nói không có gì xúc phạm cả đâu. Anh sẽ giải thích cho em sau.
Trên đường đưa Scarlett về nhà ông ngoại nàng, anh đã nói chuyện ấy.
Đối với mọi người Ireland, Tara là một từ thần diệu. Một địa điểm thần diệu nữa. Đó là lynh hồn Ireland, là nơi đóng đô của các Đại đế Ireland. Từ xa xưa, trước cả Rome và Athènes khi thế giới còn trẻ trung và tràn trề hy vọng, các Đại đế cũng rất đẹp, cũng rực rỡ như mặt trời đã ngự trị trên đất nước Ireland. Các ngài ban ra những đạo luật sáng suốt, che chở các nhà thờ và ban cho họ nhiều của cải. Những con người khổng lồ gan dạ ấy đó đã xua đuổi kẻ dữ bằng những cơn thịnh nộ đáng sợ của họ. Với thanh kiếm trong tay, họ đã chiến đấu không hề nao núng trước kẻ thủ của chân lý, của cái đẹp và của đất nước Ireland. Các ngài đã ngự trị hàng trăm ngàn năm trên hòn đảo xanh tươi xinh đẹp của chúng ta, nơi mà lúc nào cũng rộn ràng lời ca tiếng nhạc. Từ mọi miền của đất nước có năm con đường dẫn tới ngọn đồi Tara, mà cứ ba năm một lần, nhân dân lại đến đó mở tiệc ăn mừng và nghe đọc thơ. Đó không phải là truyền thuyết mà là sự thực sau nầy người ta đã tìm thấy trong lịch sử của các dân tộc khác. Đoạn kết đáng buồn của nó được ghi trong sách của các tu viện: Vào năm của Chúa thử năm trăm năm mươi bốn đã diễn ra ngày hội cuối cùng của Tara.
Colum nói càng về cuối càng nhỏ dần. Bị cuốn hút vào câu chuyện và giọng kể thú vị. Scarlett rơm rớm nước mắt.
Họ bước đi một lát trong im lặng.
- Cha em đã có mơ ước cao thượng khi ông định xây dựng một Tara mới trên "thế giới mới" của châu Mỹ nầy. Nhất định ông phải là người đáng kính phục.
- Đúng vậy, Colum. Em rất yêu ông ấy.
- Lần sau anh đến Tara, anh sẽ niệm đến ông và con gái của ông.
- Anh sẽ đi Tara hả! Có một nơi như vậy thật sao?
- Cũng thật như đoạn đường chúng ta đang đi. Đó là một ngọn đồi xanh êm dịu, đất của nó đầy ma thuật, trên đó mọi đàn cừu đang ăn cỏ. Từ trên ngọn đồi nhìn ra xa mãi sẽ thấy xứ sở diệu kỳ các Đại đế hằng chiêm ngưỡng. Nơi đấy rất gần với ngôi làng anh đang sống, nơi cha em và cha anh đã sinh ra, nó nằm trong quận Meath.
Scarlett sửng sốt. Cha nàng đã từng ở đấy! Cha đã ở nơi từng là nơi đóng đô của các Đại đế? Nàng mỉm cười, tưởng tượng cảnh ông ưỡn ngực vênh váo như ông vẫn hay làm khi hài lòng với mình.
Đến trước cổng nhà Robillard, Scarlett đành dừng lại. Nàng cứ muốn kéo dài cuộc đi dạo và nghe mãi câu chuyện của Colum.
- Em không biết phải cám ơn anh sao nữa về tất cả những việc anh làm, bây giờ em cảm thấy dễ chịu hơn trước cả triệu lần và em tin rằng anh sẽ làm cho Đức giám mục thay đổi ý kiến.
- Còn một việc phải làm luôn, em ạ. Đó là phải thuyết phục ông McMahon đáng sợ kia đã. Anh phải gọi em bằng tên nào đây Scarlett! Anh thấy em đeo nhẫn cưới, bởi vậy Đức giám mục chắc là không biết em dưới cái tên O Hara rồi.
- Không, tất nhiên là không, mà dưới cái tên Butler.
Nụ cười Colum biến mất rồi trở lại.
- Một cái tên gây ấn tượng.
- Ở Nam Carolyne thì có thể. Ở đây chẳng ăn thua gì. Rhett Butler, chồng em, là người Charleston.
- Anh lấy làm lạ vì sao chú ấy không giúp em giải quyết mọi chuyện.
- Anh ấy sẵn sàng làm nếu có thể, nhưng anh ấy phải đi lên miền Bắc vì có công việc, Scarlett nói và cười tươi. Anh ấy là một người rất bận rộn.
- Anh hiểu. Dù sao anh cũng sẽ giúp em và anh sẽ làm hết sức mình.
Scarlett muốn ôm hôn anh như nàng vẫn làm với cha nàng mỗi khi ông cho nàng cái nàng xin. Song nàng đã kiềm lại. Không thể ôm hôn một lynh mục ở chỗ công cộng, cho dù đó là anh em họ. Nàng đành chúc anh ngủ ngon, trước khi bước vào nhà.
Colum vừa đi vừa huýt sáo vui vẻ.
***
- Cháu đi đâu vậy! Ông già Pierre Robillard thắc mắc. Bữa ăn tối ông không làm sao nuốt nổi.
- Cháu tới nhà anh Jamie. Cháu sẽ bảo dọn cho ông một mâm khác.
- Cháu vẫn đi lại với những người đó à! Ông kêu lên, giận run.
Scarlett cũng chẳng vừa.
- Phải, và cháu sẽ còn tiếp tục đi với họ! Cháu yêu mến họ!
Nàng quay gót bỏ đi, không thèm nói thêm lời nào.
Tuy nhiên, trước khi lên phòng, nàng còn lo bảo ban đầy tớ làm cho ông ngoại một bữa ăn hẳn hoi.
- Thưa bà Scarlett, Pansy hỏi. Cô có muốn con mang thức ăn lên phòng cho cô không?
- Không, cô không đói. Giúp cô thay quần áo thôi.
Quả thực là mình không đói. Lạ thật, mình có ăn gì đâu chỉ uống một tách trà. Mình chỉ buồn ngủ. Mình đã quá mệt vì khóc nhiều. Mình đã nức nở đến nỗi mãi sau khó nhọc lắm mới nói được với Colum về bức thư của Đức giám mục. Mình có thể ngủ suốt tuần lyền, trong đời mình chưa bao giờ thấy mệt như lúc nầy… Đầu óc trống rỗng, thân xác nặng nề nhưng thư giãn, nàng buông mình xuống giường và ngủ vùi.
Cả đời lúc nào Scarlett cũng đơn độc đương đầu với mọi khó khăn và giải quyết mọi rắc rối, đôi khi vì nàng từ chối sự giúp đỡ, nhưng thường là không có ai để nhờ cậy. Lần nầy tình thế khác hẳn và thân xác nàng còn cảm nhận được điều đó trước cả trí óc. Bây giờ nàng không còn cô độc, nàng đã có người để nhờ cậy. Họ hàng của nàng đã tự nguyện cất cho nàng gánh nặng đó. Cuối cùng đã có thể cho họ giúp đỡ.
***
Ông già Pierre Robillard đêm đó ngủ rất ít. Sự thách thức của Scarlett làm ông khó chịu vì nó giống như sự thách thức của mẹ nó những năm trước đây. Ông đã mãi mãi mất đứa con gái của mình và vết thương trong tim ông không bao giờ lành được. Ellen là đứa con ông yêu thương nhất, bởi vì nó giống mẹ nó nhất. Đúng là ông yêu thương Scarlett. Ông chẳng yêu ai: mọi khả năng yêu thương của ông đã được vùi sâu dưới mộ của vợ ông. Nhưng ông không thể cho Scarlett vuột khỏi tay mà không đấu tranh. Trong những ngày cuối đời, ông muốn được hưởng mọi tiện nghi mà chỉ có một mình nó đem lại được. Ngồi bên giường dưới ánh sáng lờ mờ của ngọn đèn dầu, ông vạch ra chiến lược như viên tướng phải đương đầu với quân địch mạnh hơn về số lượng.
Đến gần sáng, ông chợp mắt được chừng hai giờ trong một giấc ngủ đầy xáo động; khi thức dậy, ông đã quyết định xong. Lúc Jérome mang mâm thức ăn lên, ông ký tên vào bức thư vừa thảo xong, gập lại và niêm phong.
- Mang thư nầy đi, ông nói với người quản gia. Và chờ trả lời.
Scarlett mở cửa và thò đầu vào.
- Ông gọi cháu hả ông ngoại!
- Cháu vào đây, Scarlett.
Nàng ngạc nhiên thấy có một người khác trong phòng. Ông ngoại không hề tiếp ai bao giờ. Người đó nghiêng mình chào và nàng cúi đầu đáp lại.
- Ông Jones đây là luật sư của ta. Gọi Jérome đi, Scarlett. Ông Jones phiền ông ra ngoài phòng khác chờ tôi gọi vào.
Scarlett vừa chạm đến dây chuông thì Jérome đã mở cửa.
- Kéo ghế xích lại gần đây, Scarlett. Ta có nhiều chuyện muốn nói với cháu nhưng ta không muốn nói to, sợ mệt.
Thái độ của ông làm Scarlett lúng túng. Ông không nói "cảm phiền" là đúng thôi. Ông có vẻ yếu lắm. Lạy Chúa, cầu cho ông đừng chết trên tay mình! Mình không lòng dạ nào mà ở một mình dự đám tang ông cùng với dì Paulyne và dì Eulalye! Scarlett kéo ghế xích lại đầu giường và nghiêng người về phía ông.
Ông già quan sát từng cử động nhỏ của nàng qua đôi mắt khép hờ của ông.
Scarlett, ông nói khi nàng đã ngồi xuống, ta đã gần chín mươi tuổi rồi. Sức khỏe của ta cũng tốt so với tuổi già, nhưng theo tính toán thông thường cũng không còn sống được lâu nữa. Ta yêu cầu cháu, cháu ngoại của ta, hãy.ở bên cạnh ta trong những ngày cuối đời.
Scarlett định mở miệng trả lời. Ông giơ tay ngăn nàng lại.
- Để cho ông nói hết đã! Ông không kêu nài cháu phải hiếu thảo với gia đình, mặc dầu ông biết cháu đã có những cố gắng đáng khen trong nhiều năm với các dì của cháu. Ông quyết định là sẽ cho cháu một phần thưởng xứng đáng, có thể nói là hào phóng nữa. Nếu cháu chịu ở lại đây với tư cách là bà chủ nhà, chiều theo ý muốn của ông và làm dịu những năm tháng cuối cùng của ông thì ông sẽ cho cháu toàn bộ của cải, không phải là không đáng kể của ông.
Scarlett sững sờ. Ông tặng cho mình cả một gia tài!
Nhớ lại thái độ xun xoe của ông giám đốc ngân hàng, nàng tự hỏi không biết tài sản của ông ngoại trị giá bao nhiêu.
Ông cụ hiểu lầm sự im lặng của Scarlett, mà ông tưởng là biểu hiện của lòng biết ơn. Ông đã sơ ý không hỏi ông giám đốc ngân hàng nên ông không hề biết tới số vàng mà nàng đã gửi trong đó. Những tưởng đang ở thế thượng phong, ông tiếp tục lớn tiếng hơn, vẻ thoả mãn hiện trong ánh mắt.
- Ông không biết mà cũng không muốn biết trong trường hợp nào cháu định xin ly dị. Cháu phải vứt bỏ mọi ý định ly dị đi.
- Thì ra ông đọc thư từ của cháu!
- Tất cả những gì xảy ra trong nhà nầy, ta đều có quyền quan tâm.
Scarlett giận quá không nói nên lời. Vẫn tưởng nàng đã nín thinh, ông tiếp tục nói một cách rành mạch và lạnh lùng. Mỗi lời nói của ông như kim châm vào da thịt Scarlett.
- Thái độ thiếu suy nghĩ và ngu ngốc chỉ khiến cho ông khinh bỉ. Vậy mà cháu đã tỏ ra thiếu thận trọng và ngốc nghếch khi bỏ chồng mà không nghĩ đến tình thế của mình. Nếu cháu có đủ thông minh để hỏi ý kiến luật sư như ông đã làm, thì cháu sẽ biết rằng luật pháp ở bang Nam Carolyne ngăn cấm ly dị với bất kỳ lý do gì. Đó là nơi duy nhất ở Hoa Kỳ làm như thế. Cho dù cháu có trốn qua bang Georgie thì chồng cháu vẫn là một người chính thức theo pháp luật sống ở Nam Carolyne. Việc ly dị là không thể có được.
Điên tiết khi thấy người ngoài lục lọi thư từ cá nhân mình. Scarlett chẳng buồn nghe nữa. Chắc chắn do lão Jérome xảo trá nầy! Lão đã thò tay vào công việc của ta!
Và chính ông ngoại đã bảo lão ta làm thế! Chống hai nắm tay xuống giường, cạnh bàn tay xương xẩu của ông lão, nàng chồm người lên.
- Sao ông lại dám sai lão ta lục lọi phòng cháu! Nàng vừa la lại vừa đấm thùm thụp vào chăn bông.
Nhanh như chớp, ông già vung tay chụp lấy cả hai cổ tay nàng.
- Ta cấm mi to tiếng trong nhà nầy, đồ nhãi ranh hỗn láo. Ta ghê tởm tiếng ồn. Mi phải xử sự xứng đáng với tư cách là cháu ta. Ta không phải thứ du côn như mấy thằng bà con Ireland của mi.
Scarlett không sợ mà kinh ngạc thấy bàn tay của ông bất ngờ nắm chặt lấy tay nàng như một cái vòng đeo tay bằng thép. Cái ông già mà nàng vẫn cảm thấy thương hại lúc nãy đã biến thành người gì vậy! Cuối cùng nàng cũng gỡ tay ra được và lùi lại ghế của nàng.
- Cháu đã hiểu vì sao mẹ cháu đã bỏ đi khỏi nhà nầy và không bao giờ trở lại nữa! - Nàng la lên, giọng run rẩy ngoài ý muốn.
- Thôi đừng có lâm ly thống thiết, bé con ạ. Mẹ mi đã bỏ đi vì quá cứng đầu và vì còn quá trẻ để chịu nghe lẽ phải. Sau một lần thất tình, nó đã lao vào người đàn ông đầu tiên yêu nó. Sau đó nó đã cay đắng hối tiếc, nhưng đã quá muộn. Mi không phải là đứa bốc đồng như nó, mi đã tới tuổi suy nghĩ về những việc mình làm. Hợp đồng đã được thảo ra, bây giờ ta với mi chỉ còn ký nữa thôi. Kêu Jones vào đây và chúng ta làm như mọi chuyện vừa qua không hề xảy ra vậy.
Scarlett quay lưng lại. Không, mình không tin một chút nào những lời ông nói. Mình cũng chẳng muốn nghe nữa.
Nàng nhấc ghế để lại chỗ cũ, cẩn thận đặt bốn chân của nó đúng vào vết hằn trên thảm từ bao năm qua.
Ông ngoại không còn làm cho nàng sợ, cũng chẳng làm cho nàng thương hại, thậm chí cũng không giận. Khi quay lại đối diện với ông, nàng thấy ông như một người nàng chưa hề thấy bao giờ. Một kẻ xa lạ, một ông già độc đoán, xảo trá, chán ngắt, một người không quen biết mà nàng không muốn quen làm gì.
Khi nàng cất lời, đôi mắt xanh long lanh trên khuôn mặt nhợt nhạt.
- Không bao giờ có đủ tiền để giữ cháu ở lại đây đâu, nàng nói như nói với chính mình. Tiền không làm cho cuộc sống trong ngôi mộ nầy dễ chịu hơn chút nào. Chỗ của ông ở đây bởi vì ông đã chết, cho dù ông không chịu thừa nhận điều đó. Còn cháu, chẳng có gì để làm ở đây cả. Sáng mai cháu sẽ đi sớm.
Nàng vùng chạy và giật tung cửa ra. Jérome suýt chút nữa ngã vào tay nàng.
- Chắc ông đã nghe hết rồi! Vào đi.