Nếu mỗi người đềutrồng một đóa hoa sen trong lòng, thế thì cũng chính là trồng xuống cảtừ bi. Bạn chỉ cần dùng ánh nắng và mưa móc tưới thẫm cho nó, dùng tấmlòng lương thiện và tình cảm ấm áp nuôi dưỡng nó, thì sẽ bừng nở đóa hoa tinh khiết.

Chúng sinh vạn tướng, không chỉ là nói dung nhan của chúng sinh, mà còn cả tâm tính và tình cảm của chúng sinh. Quả thực,người trên đời này không có dung nhan giống nhau, cũng không có tínhtình giống nhau. Dù có trùng hợp, cũng chỉ là tương tự và gần giống, mỗi người đều có điểm người khác không thể thay thế. Còn tính tình và hàmdưỡng của một người thì có thể quyết định dung nhan người đó là đẹp hayxấu.

Cái gọi là phúc hữu thi thư khí tự hoa[1], cũng là ý đó.Trong lòng có sách vở, khí chất tự nhiên trầm tĩnh ưu nhã; trong lòngchứa cỏ rơm, thì chỉ là hoang nguyên lổn nhổn. Mừng giận buồn vui, yêuhận tình thù của một người, cho dù không biểu đạt ra, cũng sẽ thông quatâm tính bộc lộ trên mặt. Những người từng trải sóng gió cuộc đời, trênmặt họ lưu giữ vẻ tang thương. Còn người sống yên ổn, trên mặt biểu hiện dáng vẻ bình tĩnh và thư thái. Chúng ta đều biết, thời gian là lưỡidao, tuổi tác lớn dần lên, nó sẽ từng nhát từng nhát khắc dấu vết xuốngkhuôn mặt một thời tuấn tú. Khi thấy tuổi tác già đi, lại không sức vãnhồi, chỉ có thể trách năm tháng vô tình, hay là con người vô tình. Nămtháng vẫn mãi xanh, chính bạn để nó trôi qua một cách vô ích.

[1] Bụng chứa sách vở tất mặt mày sáng sủa.

“Phật nói mọi việc có nhân quả, ma nói tất cả đều ở ta. Chúng sinh vạn tướngđều vô tướng, thành Phật thành ma đều là ta.” Trong mắt Phật, mọi việcđều có nhân quả, mọi thứ của hôm nay, là do tất cả của hôm qua, mọi thứcủa hôm nay, lại sẽ kiểm chứng tương lai. Còn ma nói tất cả đều do tựmình, tranh với trời, tranh nhau với vận mệnh, nhưng cũng chỉ là từ váncờ này nhảy vào ván cờ khác, nào đã từng có giải thoát thực sự. Chúngsinh vạn tướng, cũng là vô tướng, tôi vẫn là tôi đó, bạn vẫn là bạn đó,có điều ngày hôm qua cũng như ngày hôm nay, vậy mà dung nhan hôm nay đãđổi thay.

Từ sau khi Kelzang Gyatso cử hành điển lễ tọa sàng ởcung Potala, cục diện chính trị Tây Tạng dần dần đi vào ổn định. Vị Phật sống trẻ tuổi này mỗi ngày học tâp nghiên cứu kinh văn, chẳng có baonhiêu tạp niệm hồng trần. Sau khi tự mình chấp chính, chỉ muốn hoằngdương Phật pháp, không có lòng tranh đoạt quyền lực. Chính sự của địaphương Tây Tạng, chủ yếu do đại thần triều Thanh đóng ở Tây Tạng quảnlý. Trận chiến tranh đoạt mấy mươi năm ấy dần dần bình lặng trong dòngchảy năm tháng. Người dân lương thiện cũng nhạt quên cuộc chiến máu tanh giữa Đệ Ba Sangye Gyatso và Lha-bzang Khan, lãng quên cái chết củaSangye Gyatso và Lha-bzang Khan. Nhưng họ trước giờ không thể quên ĐạtLai thứ 6 Tsangyang Gyatso, vì thơ tình của Ngài lưu truyền lại vẫn luôn vang vọng lâu dài trên bầu trời của thành Lhasa, thậm chí của cả caonguyên Thanh Tạng.

Vì không quên được thơ tình của TsangyangGyatso, do đó cũng không quên được vị Phật sống này, không quên được mọi chuyện quá khứ của Ngài, cũng không quên được câu đố về sự mất tích của Ngài ở hồ Thanh Hải. Có lẽ trong những tín đồ ấy, có nhiều người đếnchết vẫn kính yêu Tsangyang Gyatso, họ sẽ kiên trì truy tìm tung tíchcủa Ngài. Nhưng tôi tin rằng, đa số mọi người sẽ hiểu được tùy duyên,chẳng thà trông nom gia viên của mình, vì Ngài cầu nguyện, cũng khôngmuốn đi quấy nhiễu kiếp trước đời này của Ngài. Họ đã tin Kelzang Gyatso là linh đồng chuyển thế của Tsangyang Gyatso, thế thì họ nên thành tâmủng hộ vị Phật sống mới, dùng điều đó để chứng thực tín ngưỡng không đổi của họ.

Tsangyang Gyatso gửi thân ở thảo nguyên Alxa, từ sau khi Lha-bzang Khan chết, cơn ác mộng của Ngài cũng đã kết thúc. Sau khiKelzang Gyatso được xác lập làm Đạt Lai mới, Tsangyang Gyatso càng nhưtrút bỏ gánh nặng, chỉ có cục thế an ổn, Ngài mới có thể an ổn. VuaKhang Hy nhà Thanh cũng không truy cứu tung tích của Ngài nữa. Đã lậpKelzang Gyatso làm Đạt Lai thứ 6, thì có nghĩa Tsangyang Gyatso đã quađời, hoặc có thể nói Tsangyang Gyatso sớm đã bị nhà vua phế truất, hơnnữa Đệ Ba Sangye Gyatso và Lha-bzang Khan lần lượt chết đi, lại càngkhông rảnh chú ý đến câu đố về sự mất tích của Tsangyang Gyatso ở hồThanh Hải. Hiện nay Tsangyang Gyatso sống ở Alxa tự do tự tại, không cần lo lắng bị người đời phát giác ra lai lịch của Ngài mà đem đến phântranh không cần thiết cho vùng đất bình yên này.

Những năm này,phần lớn thời gian của Tsangyang Gyatso đều dành cho Alxa, dành cho tấtcả chúng sinh ở Alxa. Ngài từ bi độ lượng, hoằng dương Phật pháp, làThượng Sư được người Alxa tin thờ kính yêu. Thảo nguyên Alxa đã lưutruyền quá nhiều câu chuyện đẹp đẽ thần kỳ về Tsangyang Gyatso, Ngàichính là một vị Phật có thần thông và pháp lực, vì chúng sinh mở rộngcửa Ban Nhược, dẫn đến thánh cảnh Bồ Đề. Do đó, những người tín ngưỡngPhật giáo ấy càng thêm tin tưởng sâu sắc tu vi Phật học cao thâm củaThượng Sư, cũng lẽ đương nhiên trở thành tín đồ kiên định không dời củaNgài. Sức cuốn hút của Tsangyang Gyatso ở Alxa, không mảy may thua kémlúc Ngài ở cung Potala. Họ tin Ngài như tin Phật tổ.

Tất cả mọichuyện, đều lấy từ “Bí truyện” của Ngawang Lhundrup Daji, vị này tự xưng là cao đồ của Tsangyang Gyatso, vì sư phụ của mình ghi lại những sựtích truyền kỳ.

Đúng thế, dung nhan hôm nay đã thay đổi. Trong“Bí truyện” của Ngawang Lhundrup Daji, miêu tả dáng mạo của TsangyangGyatso, khiến người rất mực ngạc nhiên vui mừng. Nói Ngài dù đến hơn sáu mươi tuổi vẫn giữ được dung nhan tuấn mỹ, sáng chói hơn người. Dù Ngàiquần áo lam lũ trà trộn trong đám ăn mày ở phố chợ, cũng có thể bị nhậnra. Mà những điều này không chỉ bởi vì dung mạo tuấn nhã phong lưu củaNgài, còn bởi vì thân thể Ngài có thể tỏa ra mùi hương lạ, mùi hương ấygiống như hương liệu cúng Phật, khiến lòng người thư thái trầm tĩnh.Miêu tả như thế là xuất phát từ lòng sùng bái và yêu quý của NgawangLhundrup Daji đối với sư phụ, cũng là vì si mê của các tín đồ thành kính đối với Tsangyang Gyatso.

Chúng ta nên tin Tsangyang Gyatsonhững năm cuối đời vẫn dung nhan tuấn mỹ, mặt như gió xuân, mắt chứanước thu. Cái gọi là tiên phong đạo cốt, chính là nói khí chất của mộtngười, dù trải qua bao nhiêu biến đổi, vẫn có thể ung dung điềm đạm,trầm tĩnh bình thản. Một người sáng suốt, thấu triệt, trên người sẽ vô ý bộc lộ ra khí độ siêu phàm thoát tục, cao quý mà ưu nhã, sâu sắc màbình tĩnh.

Do đó bất kể sau khi Tsangyang Gyatso mất tích ở hồThanh Hải, lưu lạc bao nhiêu năm chốn giang hồ, chịu bao nhiêu mưa tuyết gió sương, nhưng với tu vi Phật học và tố dưỡng nội tâm của Ngài, dungnhan của Ngài sẽ không già nua quá sớm, ngược lại sẽ càng thêm trongtrẻo sáng láng cùng với tu vi của Ngài. Vì lòng Ngài hiền lành từ bi,thông thấu độ lượng, ngày dài tháng rộng, những hào quang không che được ấy sẽ lộ ra trong dung mạo và khí chất. Ngài lúc đó, bất kể nội tâm hay vẻ ngoài, đều hẳn là tinh khiết đẹp đẽ.

Tôi tin rằng những người có tín ngưỡng, những người nội tâm từ bi lương thiện, dù dung nhan củahọ có đẹp đẽ hay không, nhưng trong cốt cách của họ đều sẽ toát ra mộtvẻ đẹp tĩnh lặng gột hết phấn son. Vẻ đẹp ấy khiến tất cả những ai tiếpxúc đều có thể yên ổn mà bình tĩnh. Từ bi là một sức mạnh, có thể cứurỗi nhiều người trầm luân trong tội ác, cũng sẽ cảm nhiễm nhiều ngườihoang mang trong trần thế. Nếu mỗi người đều trồng một đóa sen tronglòng, thế thì cũng chính là trồng xuống cả từ bi. Bạn chỉ cần dùng ánhnắng và mưa móc tưới thẫm cho nó, dùng tấm lòng lương thiện và tình cảmấm áp nuôi dưỡng nó, thì sẽ bừng nở đóa hoa tinh khiết.

“Một ýnghĩ thành Phật, một ý nghĩ thành ma, giữa thiện và ác, nhân quả đờitrước. Ngắm Phật tổ cầm hoa mỉm cười, chỉ than người đời mắt đục nhìnvật, nghe Phật pháp Đại Thừa[2] của Phật tổ, chỉ mong người đời lòng yên tịnh không sóng.” Đời người có quá nhiều chọn lựa, nhưng chúng ta cầnkiên trì niềm tin và theo đuổi của mình, thành Phật thành ma, chỉ làgiữa một ý nghĩ. Khi ngắm Phật tổ cầm hoa mỉm cười, lòng yên tịnh khônggợn sóng, cần gì phải lo sợ năm tháng như lưỡi dao, vô tình gọt giũadung nhan?

[2] Đại Thừa (mahāyāna) còn gọi là Đại Thặng tức là“cỗ xe lớn”, “bánh xe lớn”, là một trong hai trường phái lớn của đạoPhật. Trường phái kia là Tiểu Thừa (hīnayāna) hay Tiểu Thặng, nghĩa là“cỗ xe nhỏ”, “bánh xe nhỏ”. Đại Thừa tập trung vào việc mở đường giácngộ cho chúng sinh, Tiểu Thừa lấy sự giác ngộ bản thân làm trọng.