Một ngày mới ở thôn Tiểu Lương đã bắt đầu.
Trên mặt đất có con chim gầy đang ăn, cứ liên tục gục đầu xuống đất, đi qua đi lại chẳng hề sợ người. Khi Lương Tự đi đến chợ, nhiều gian hàng đã bày bán, thấy được bóng dáng Thẩm Tú bận rộn ở sạp hàng đằng xa.
Có vẻ gầy đi rất nhiều, tóc búi sau đầu.
Anh vừa đi vừa nhìn chằm chằm về phía người phụ nữ đã làm mẹ hơn hai mươi năm này, chưa từng cấm đoán anh luôn tôn trọng anh, dù anh có làm sai đi nữa cũng chẳng hề trách móc, mãi mãi hiền lành như thế.
Thẩm Tú đang ngồi xổm, như định di chuyển chiếc thùng.
Lưng đã hơi còng, mặc quần áo vải thô và đi giày vải. Lương Tự nhanh chóng bước đến, ném chiếc túi đen xuống đất nói ‘Để con làm cho mẹ’, sau đó ôm chiếc thùng trong tay Thẩm Tú lên.
Thẩm Tú sửng sốt, niềm vui trong đáy mắt dần dâng lên.
“Để bên đó đi.” Thẩm Tú chỉ chỗ cho anh, sau đó đi sau Lương Tự, “Sao về mà không nói trước tiếng nào?”
Lương Tự đặt chiếc thùng xuống: “Quyết định bất ngờ.”
“Ăn gì chưa con?” Thẩm Tú hỏi ngay sau đó, “Muốn ăn gì mẹ làm cho ăn.”
Nói rồi kéo anh vào nhà, Lương Tự nhớ tới chiếc túi nên lại vòng ra ngoài lấy vào.
Thẩm Tú đứng đợi dưới lỗ thông gió trong nhà, thấy anh chạy vào mới vén rèm lên đi vào bếp.
“Ở ngoài chắc chắn chỉ ăn cho qua bữa thôi.” Thẩm Tú múc bột mì từ chiếc thùng ở góc tường, “Con nhìn con đi, ốm nhom ốm nhách.”
Lương Tự ngồi trên băng ghế nhỏ bên đống lửa, nhìn mẹ mình bận tới bận lui, môi nở nụ cười nhẹ.
“Lương Vũ đâu mẹ?” Anh nói, “Sao không thấy nó đâu hết.”
“Tối hôm qua sang nhà bạn.” Thẩm Tú bắt đầu nặn bột, “Mấy hôm trước mới đăng ký nguyện vọng, bây giờ con nhóc này lớn rồi, nói không biết nghe. Ban đầu kêu nó đăng ký trường ở Bắc Kinh ở chung chỗ với con mẹ cũng yên tâm, không chịu nghe, cứ đòi đi Thanh Hải.”
Lương Tự nhặt cây củi dưới đất, cầm trong tay.
“Thanh Hải cũng không xa.” Lương Tự nói, “Tiện về nhà.”
“Xa thì không xa, nhưng tới đó có quen ai đâu.” Thẩm Tú thở dài, “Nói chung giờ mẹ hết nói được nó, lát nữa con nói đi.”
Lương Tự: “Dạ.”
Không lâu sau Thẩm Tú đã cán mì xong, nước sôi thì cho mì vào trụng một lần rồi cho rau vào, sau đó lại trụng cho chín rồi dùng muôi vớt mì ra. Cho phần mì nóng hổi đó vào tô, rưới sốt cà chua, cho bột ớt vào, cuối cùng rưới dầu nóng lên trên, một tô mì dầu thôn Tiểu Lương chính tông đã ra lò.
Lương Tự bưng tô mì, cầm đũa bắt đầu ăn.
Hơi nóng trong bếp phả ra, ngọn lửa dưới bếp bốc lên. Thẩm Tú lại múc thêm một chén nước lèo đặt trước mặt anh, rồi xách một băng trong góc ra ngồi bên cạnh, vừa nhìn vừa lột tỏi.
“Ăn từ từ thôi.” Bà cười nói.
Lương Tự gắp mấy đũa cho vào miệng, nhận tỏi trắng đã bóc vỏ mà Thẩm Tú đưa cho, ánh mắt khựng lại một lúc mới bỏ vào miệng, hút mì rồn rột. Cửa sổ phòng bếp rất cao, ánh sáng hắt vào tạo thành cột ánh sáng chéo.
“Sau này có rảnh thì về nhiều vào.” Thẩm Tú nói, “Mẹ làm cho ăn.”
Lương Tự cúi đầu ăn mì, tầm mắt dần mờ mịt, anh hít vào một hơi thật mạnh nuốt xuống hết nỗi chua xót đó. Sau đó mới ngước mắt nhìn Thẩm Tú trước mặt mình, cười đáp “Ò”.
Bên ngoài như có người đến mua đồ, la lên hỏi “Có ai không”.
Thẩm Tú nghiêng đầu nói với ra ngoài “Tới liền”, sau đó lau dầu ở tay vào chiếc đầm, nhìn anh một cái rồi ra ngoài. Mẹ vừa đi, tốc độ ăn mì của Lương Tự chậm lại. Anh bưng chiếc bát sứ của nhà mình, ăn mì do mẹ nấu, ngồi bên đống củi nhìn về phía mặt trời, cứ như đã quay lại trước đây.
Cơm nước xong, anh về lại phòng mình.

Trong phòng vẫn như lúc anh rời đi, chỉ khác là rất ngăn nắp, như có người quét dọn hằng ngày. Lương Tự ném túi xách xuống đất rồi ngồi xuống giường, bộ đồ giường ca rô đỏ trắng được giặt sạch sẽ.
Anh ngước mắt nhìn bốn bức tường, poster cô gái tóc vàng và nhạc metal rất sạch sẽ và ngay ngắn, trên đó còn có dấu vết dùng băng dính dán lại lần nữa.
Lúc này cửa phòng vang lên tiếng động.
Lương Tự thôi nhìn nữa, quay sang hướng phát ra âm thanh, cô gái mười bảy mười tám tuổi đang đứng dựa vào khung cửa. Khi anh ra tù vào một năm trước, Lương Vũ đã giống như một cô gái mới lớn, bây giờ càng trưởng thành hơn.
“Anh hai.” Lương Vũ gọi.
“Đứng đó làm gì.” Lương Tự cười, “Vào đi.”
Lúc này cô nhóc mới lê bước chân đi đến cạnh bàn, kéo ghế dựa ra ngồi xuống.
Trông hai anh em có hơi xa lạ, nhưng cũng không phải thế, chắc có lẽ đây là trưởng thành.
“Anh nghe mẹ nói em không đăng ký Bắc Kinh nữa.” Anh hỏi.
“Mẹ nói với anh rồi?” Lương Vũ lúng túng cắn môi, mắt nhìn xuống đất, “Thì tự dưng muốn đi Thanh Hải thôi.”
Lương Tự: “Nói thật.”
Rèm cửa bị gió thổi đung đưa qua lại, ánh nắng cũng tràn vào theo khe hở. Lương Vũ nắm hai tay lại không nói gì hồi lâu, Lương Tự cũng không gấp gáp, nhẫn nại chờ đợi. Một lúc lâu sau, Lương Vũ mới ngẩng đầu nhìn anh, chần chừ lên tiếng.
“Bắc Kinh tốn tiền lắm.” Lương Vũ lại nhìn xuống, “Nhà vẫn còn thiếu nợ mà.”
Lương Tự nhìn đứa em gái lớn lên với mình từ nhỏ, cổ họng anh khô khốc không chịu nổi. Anh nhìn tia sáng ở cửa một lúc lâu, sau đó chuyển tầm mắt về Lương Vũ.
“Thích làm gì thì cứ làm.” Lương Tự nói, “Anh nuôi nổi.”
Cái đầu đang cúi thấp của Lương Vũ lập tức ngẩng lên, hai hàng nước mắt bỗng chảy xuống. Lương Tự đứng dậy đi đến cạnh em gái, giơ tay lau đi, chân mày khẽ nhíu lại rồi giãn ra, nở nụ cười.
“Hở tí là rơi nước mắt.” Anh nói, “Còn mau nước mắt hơn Dư Thanh.”
Lương Vũ giơ tay lau sạch nước mắt trên má mình, đôi ngươi lập tức sáng bừng.
“Chị Dư Thanh cũng về hả?”
Lương Tự mỉm cười gật đầu. Chỉ giây lát sau, vẻ mặt của Lương Vũ lại hơi buồn bã, cô bé ngẩng đầu nhìn Lương Tự, như thể có gì đó khó nói.
“Anh hai, anh nghĩ chị Dư Thanh còn để ý tới em không?” Lương Vũ lo lắng hỏi, “Lúc anh mới xảy ra chuyện chị ấy hỏi anh nhưng em không nói.” Rồi vội vã bổ sung, “Tại mẹ dặn không được nói cho người khác biết.”
“Sao thế được.” Lương Tự cười, “Sau này muốn nói gì với cô ấy cũng được.” Nói đến đây, anh chợt im lặng, ánh mắt trở nên mềm mại, “Cô ấy không phải người ngoài.”
Lương Vũ ngây ngô quay đầu sang, hai mắt sáng rực.
Hôm đó, cuối cùng nhà họ cũng ăn được một bữa cơm đoàn viên. Mới giữa trưa mà Thẩm Tú đã dẹp sạp hàng, sang nhà kế bên mua một con gà nói làm gà hầm.
TV trong nhà đang chiếu một chương trình thực tế, bếp lò trong nhà bếp nóng hổi, ống khói bốc hơi nghi ngút bay thẳng lên trời.
Trên bàn bày đầy các món ăn và canh.
Cứ như lâu lắm rồi mới đón Tết âm lịch, Thẩm Tú còn khui một chai rượu. Một nhà ba người ngồi trong nhà vừa ăn cơm vừa xem TV, như những bữa cơm nhà hằng ngày bình thường, ăn rất lâu, cười nói rộn rã.
Chiếu tối, Lương Tự chuyển rau củ xuống hầm.
Xong hết việc thì trời đã tối, gió ngoài sân thổi lá cây kêu xào xạc, ve kêu mãi không ngừng. Lương Tự xắn tay áo đến khuỷu tay, ngồi xổm trên bậc thềm châm một điếu thuốc, Thẩm Tú và Lương Vũ đang trong nhà xem đài truyền hình trung ương.
Đèn đóm dưới mái hiên đã được bật lên hết.

Lương Tự hút xong điếu thuốc thì dụi xuống đất, sau đó về phòng mở điện thoại lên nhìn, chẳng có chút động tĩnh nào.
Anh gọi cho cô, một lúc lâu sau bên kia mới bắt máy.
“Làm gì thế?” Anh ngồi ở mép giường.
Lúc này Dư Thanh đang đứng ở cửa nhà nhìn ra phía xa, đèn đường lờ mờ rọi xuống đất, khiến màn đêm càng thêm mông lung. Nghe thấy giọng nói lười nhác của anh qua điện thoại, cô di mũi chân, khẽ nở nụ cười.
“Xem tivi nè.” Cô nói, “Hôm nay còn đi thăm họ hàng với bà ngoại.”
Lương Tự cười hỏi: “Ở đâu?”
“Nói rồi anh có biết không.” Cô còn có hơi xem thường anh cơ, “Em còn chưa nghe thấy chỗ đó bao giờ.”
“Anh là bản đồ sống của Dương Thành đấy nhé.” Lương Tự nhướng mày, “Có chỗ nào chưa từng nghe tên?”
Dư Thanh mím môi cười khi nghe thấy câu này, đúng là trước đây Lương Vũ đã từng khen anh hai nhà mình như thế. Họ nói qua nói lại một lúc, khi Dư Thanh ngẩng đầu lên lần nữa, vài ngôi sao đã xuất hiện.
“Ngày mai phải về Bãi Xanh.” Lương Tự nói, “Anh bảo Lương Vũ sang gọi em?”
Dư Thanh ‘hứ’ một tiếng: “Làm như em không có chân í.”
Anh ở đầu dây bên kia bật tiếng cười thấp, lúc này sao đã che kín bầu trời.
Dư Thanh nhìn dải ngân hà sáng ngời, cảm thấy vô cùng tự do. Thôn Tiểu Lương trong đêm vắng lặng và yên bình, cực kỳ giống với cuộc sống điền viên mà Đào Uyên Minh[1] đã nói.
Hôm sau, Dư Thanh ăn sáng xong, mặt trời đã lên cao.
Cô nói với bà ngoại một tiếng rồi đi qua ngõ hẻm đến chợ, Thẩm Tú đang cầm một thau nước hất ra ngoài cửa, khóe mắt vừa thấy cô thì sửng sốt, sau đó nở nụ cười, trong lòng hiểu rõ, bước chân tiến về phía cô.
Dư Thanh ngoan ngoãn gọi dì Thẩm.
Trong nhà, Lương Vũ đang đi sau Lương Tự nói gì đó, hai anh em cùng đi ra ngoài. Thẩm Tú nắm nhẹ tay Dư Thanh trong lòng bàn tay mình, thấy ánh mắt của con trai mình nhìn con gái nhà người ta, sao người làm mẹ lại không hiểu được.
Trải qua nhiều chuyện mà vẫn không rời không bỏ, là một cô gái xem trọng tình cảm.
Dư Thanh cười với Lương Vũ, cô bé lập tức chạy tới choàng tay qua cánh tay cô.
Chiếc xe ba bánh trong nhà đã bán từ lâu, Lương Tự đến nhà Lý Vị mượn chiếc xe ba gác. Thẩm Tú nhìn bọn trẻ đi xa, đứng đó lặng thinh hồi lâu mới vào nhà.
Vẫn không khác gì trước đây. Anh ngồi phía trước lái xe, cô và em gái anh ngồi phía sau hóng gió ngắm bãi đất hoang. Bắp hai bên đường mọc cao to đến mức che luôn cả người, có làm gì trong đó cũng không ai nhìn thấy. Gió thổi qua cánh đồng lúa mạch, mùi hoa cỏ rơm rạ ngập tràn.
Dư Thanh vuốt tóc bị gió thổi ra sau tai.
Xe chạy rầm rầm trên đường, cỏ dại lung lay hết đợt này đến đợt khác. Dư Thanh nhìn anh ngồi ở ghế lái, người này một tay nắm tay lái, tay còn lại kẹp điếu thuốc khẽ đong đưa trên cửa kính xe.
Lương Vũ vội nói bên tai cô.
“Chị dâu ơi.”
Dư Thanh sửng sốt, sau đó mỉm cười, quay sang nhìn đồng lúa và ruộng vườn đằng xa, khoảnh khắc này cực kỳ giống với một ngày tốt lành “Lửa đồng thiêu cháy vẫn còn, gió xuân thổi tới mầm non lại trồi [2]”.
___________________
Chú thích
[1] Đào Uyên Minh là “thi nhân điền viên” nổi tiếng nhất trong lịch sử Trung Quốc. Năm 41 tuổi, ông treo ấn từ quan, ở ẩn tại chân núi Lư Sơn, cày cấy ruộng đồng, uống rượu làm thơ, sống vậy đến cuối đời.
[2] Hai câu thơ trích trong bài “Cổ nguyên thảo tống biệt” của nhà thơ Bạch Cư Dị. Mình lấy bản dịch thơ của Tản Đà.