Mười lăm tháng tư Thiên Mệnh năm thứ ba, Đại Kim Hãn Nỗ Nhĩ Cáp Xích tự mình dẫn bốn kỳ là Chính Hoàng, Chính Hồng, Tương Hồng, Tương Lam cùng đoạt lấy Phủ Thuận, lại cử bốn kỳ Tương Hoàng, Chính Bạch, Tương Bạch, Chính Lam đánh chiếm Đông Châu, gót ngựa đi khắp nơi, tuần phủ Liêu Đông Đại Minh là Lý Duy Hàn cấp bách cử tổng binh Trương Hàn Dận dẫn một vạn binh chi viện, gặp phải Kim binh mai phục, toàn quân bị tiêu diệt.
Tháng năm, đánh hạ thêm pháo đài Phủ An, pháo đài Hoa Bao Trùng, pháo đài Tam Xá Nhi cùng mấy pháo đài lớn nhỏ khác tổng cộng mười một cái.
Tháng bảy, kỵ binh của Bát kỳ Đại Kim tiến vào Nhã Cốt Quan, vây đánh Thanh Hà thành, tướng quân Minh là Trâu Trữ Hiền ngoan cường phòng thủ, cuối cùng thành phá bị giết. Sau lúc đó kỳ binh Đại Kim lại chiếm thêm hai thành là Giảm Trường và Đổ Tường. Phần lớn pháo đài phía Đông Phủ Thuận đều đã bị Đại Kim chiếm hết.
Tôi bị ép phải tiếp tục ở lại thôn Tô Mật, nhưng cửa Ngũ Lĩnh dù sao cũng cách quá gần chiến trường. Hiện giờ Đại Kim chỉ có một hướng là tiếp tục đánh và thắng, cửa Ngũ Lĩnh này nằm trong phạm vi thế lực của Đại Kim cho nên vẫn chưa đến nỗi lâm vào nguy hiểm. Thế nhưng, Đại Minh không phải loại ngu dốt chỉ chịu đoàn không phản kích, cho đến khi phản kích lại, chỉ sợ đứng mũi chịu sào tai ương chính là cửa Ngũ Lĩnh này.
Tôi bắt đầu suy tính bước tiếp theo nên đi đâu, nhưng loạn lạc trước mắt, không thể chắc chắn vừa bước ra có gặp phải cường đạo quan lại chạy nạn gì đó hay không. Thế đạo hiện nay bất an rung chuyển, tứ phía đều là chốn hiểm nguy, việc cấp bách bây giờ đã không còn là giải quyết ấm no hạnh phúc, mà là phải làm sao để bản thân có thể trốn thoát khỏi cái nạn này.
Kỷ Mùi, Thiên Mệnh năm thứ tư, Minh Vạn Lịch thứ bốn mươi bảy.
Một mùa xuân thật ảm đạm, trong thôn Tô Mật vô luận là người Nữ Chân hay người Hán, cũng đều nửa mừng nửa lo âu. Đại Minh gia tăng binh lực trù bị, nội trong vài ngày nữa có thể sẽ phát động một cuộc chiến vây quét với quy môn lớn, tiến quân đến Liêu Đông, quyết tiêu diệt Đại Kim.
Sống trong nơm nớp lo sợ như thế cho đến chạng vạng ngày mười tháng Giêng, trong thôn có người đi săn trở về, truyền lại một tin tức cả kinh lòng người: "Đại Kim Hãn vương phát binh tấn công Hỗ Luân Diệp Hách!"
Diệp Hách bộ, bộ tộc duy nhất còn sót lại của Hỗ Luân Nữ Chân, cái gai trong mắt cái đinh trong thịt của Nỗ Nhĩ Cáp Xích, hắn sẽ không để cho nó được tồn tại bên mình. Từ xưa đến nay, quan hệ giữa Diệp Hách và Đại Minh rất chặt chẽ, Diệp Hách nương nhờ Đại Minh, lấy Đại Minh làm chỗ dựa vững chắc, cho nên từ trước đến giờ, khúc xương này là khó gặm nhất trong bốn bộ Hỗ Luân Nữ Chân.
Hôm nay xem ra Nỗ Nhĩ Cáp Xích đã không còn kiêng dè gì nữa. Đến Đại Minh to như vậy còn dám gây hấn, mặc sức phá thành, sao có thể để ý chi một Diệp Hách nhỏ bé?
"Thím......thím ăn......" Tiểu An Sinh đã sắp hai tuổi, cuộc sống khốn đốn khiến con bé gầy yếu hơn nhiều so với mấy đứa trẻ nhà quyền quý mà tôi đã gặp. "Thím, ăn ăn......" Con bé bước tập tễnh, cái tay nhỏ bé lôi kéo ống tay áo tôi, mặt lộ ra vẻ thèm ăn, "An Sinh, đói đói......bụng đói."
Tôi sờ sờ đỉnh đầu thưa thớt tóc của con bé, bế nó ngồi lên đầu gối, tay phải giơ ra lấy củ khoai lang lột vỏ hồng, đang muốn đút cho con bé ăn, chợt thấy Tiểu Thu cắn môi, rụt rè dựa vào cửa, không chớp mắt nhìn thẳng vào củ khoai lang trong tay tôi.
Tôi quay đầu lại nhìn, trong bát đã trống không, chỉ đành thở dài, lấy củ khoai trong tay bẻ ra làm hai, một nửa nhét vào tay An Sinh, một nửa đưa cho Tiểu Thu.
An Sinh sau khi nhận được củ khoai liền ăn ngốn nghiến, cái miệng nhỏ nhắn chẹp chẹp, nhưng Tiểu Thu lại không đi qua đây, chỉ mạnh mẽ nuốt nước miếng, ngượng ngùng cười nói: "Thím, con không đói, con vừa mới ăn ở nhà xong......"
Đứa nhỏ này đang nói dối, hôm trước Lê Cấn ra ngoài đào sâm, vì sâm đó thuộc sở hữu của một chi Lão Sơn, nên đã phát sinh xung đột với người Nữ Chân. Hắn nói tiếng Nữ Chân không trôi chảy cho lắm, kết quả mới lắp bắp cãi cọ vài câu, sau ót đã ăn một cục gạch, đầu gối trái cũng bị bọn họ đánh gãy.
Lê gia phải dựa vào một mình Lê Cấn cường tráng lao động kiếm ăn, số thức ăn mà Trát Hi Đát may vá để đổi lấy căn bản không đủ cho một nhà bốn người.
Nếu không phải sợ người đố kỵ, tôi đã sớm lấy trang sức đổi lương thực. Chỉ tiếc, vật chết thế nào cũng là vật chết, không thể trực tiếp lấp đầy bụng.
"Cầm lấy!" Tôi ra vẻ tức giận, "Con không ăn là ta giận!"
Bấy giờ Tiểu Thu mới cầm lấy, ngượng ngùng nhìn tôi cười. Lúc này An Sinh bỗng nhiên liên tục ho khan, tôi vội vỗ lưng con bé, lại cho con bé uống nước: "Từ từ ăn, chậm một chút......" Khuôn mặt nhỏ nhắn của An Sinh đỏ bừng lên, tôi phủi vụn thức ăn tại khóe miệng con bé, trong lòng khẽ chua xót.
An Sinh à An Sinh......làm sao mới có thể bình an vượt qua cái thì loạn này đây?
Mồng hai tháng Giêng năm Kỷ Mùi, Nỗ Nhĩ Cáp Xích lệnh cho đại bối lặc Đại Thiện dẫn mười sáu viên đại tướng, năm nghìn binh mã đóng tại Trát Khách Quan, phòng quân Minh đánh lén Đại Kim. Mồng bảy tháng Giêng, Nỗ Nhĩ Cáp Xích tự mình dẫn đội quân khuynh quốc, tiến vào ranh giới Diệp Hách. Kỵ binh Đại Kim đánh sập Diệc Đặc thành, Niêm Hãn trại, dọc đường đốt giết, cướp bóc thẳng cả mười dặm thành Đông Diệp Hách. Hơn hai mươi làng trại lớn nhỏ mười dặm ngoài Diệp Hách thành bị thiêu rụi hoàn toàn, bắt giữ hàng loạt bộ dân, gia súc, lương thực cùng tiền tài của cải. Diệp Hách bị ép đành phải hướng Minh đề xuất cứu viện, tổng binh Mã Lâm đóng tại Khai Nguyên cấp tốc dẫn binh cứu viện.
Tôi vốn cho rằng lúc này Diệp Hách khó tránh khỏi vận đen, ắt sẽ bị Nỗ Nhĩ Cáp Xích nuốt chửng, nhưng ai ngờ viện binh Mã Lâm chưa đến, Nỗ Nhĩ Cáp Xích đã lui binh, biến cố này khiến tôi kinh ngạc không đoán ra được.
Vì sao lại nhả ra một khối thịt béo sắp dâng đến miệng? Lẽ nào đã xảy ra chuyện lớn gì, khiến hắn không thể không buông tha? Nhưng là chuyện gì, chuyện gì mà phải gấp gáp như thế......
Lòng bắt đầu lo sợ, suy nghĩ hết lần này đến lần khác, quyết định cuốn gói chạy lấy người. Cửa Ngũ Lĩnh này đã không còn là nơi cư trú an toàn nữa, tôi có loại cảm giác hoang mang như giông tố sắp kéo đến. Tôi ra sức thuyết phục cả nhà Lê Cấn cùng đồng hành, nhưng Lê Cấn chấn thương không tiện đi, Trát Hi Đát lại không muốn rời khỏi đất ông cha sinh sống, mặc tôi mồm mép liến thắng thế nào, nói rằng tình huống nghiêm trọng, ranh giới sống chết ra sao, bọn họ cũng chỉ bất lực nhìn tôi rồi cười khổ. Đầu tháng hai, một tiếng sấm nổ vang biên Liêu, việc tôi dự đoán quả không sai, quân Minh lũ lượt kéo đến khắp lộ, nối tiếp nhau từ biên ải, đội quân mênh mông, binh lực tổng cộng có hơn bốn mươi bảy vạn.
Tôi bị chấn động khiếp vía, đội quân tinh nhuệ của Bát kỳ Đại Kim chỉ sợ không là gì so với số đó, chênh lệch như thế, khó trách Nỗ Nhĩ Cáp Xích lại không thèm tiến đánh Diệp Hách.
Tôi lại đi tìm Lê Cấn, Lê Cấn băn khoăn mãi, cuối cùng phát ra một câu: "Ta không đi đường được, nếu Bộ tẩu không ngại phiền hà, xin cô mang An Sinh đi. Cô là người thải sinh của đứa nhỏ này, giao nó cho cô, chúng ta cũng yên tâm. Hơn nữa......nhà này quá khó khăn, nói một câu không xuôi tai, đó là chúng ta thật sự không nuôi nổi con bé......"
Mười một tháng hai, đang lúc tôi dự định mang An Sinh đi, quân Minh đã tuyên thệ tại Liêu Dương, nhất thời đại biến, thiên địa biến sắc.
Rốt cuộc thôn dân thôn Tô Mật cũng thấy khủng hoảng, hơn một nửa dân cư đã di chuyển nơi ở, cuối cùng quyết định ở lại chỉ còn hơn mười hộ người Hán. Lê Cấn vốn không muốn đi, nhưng kiêng dè Trát Hi Đát là người Nữ Chân, quân Minh đánh đến sợ sẽ giận chó đánh mèo lên người Nữ Chân, vì thế hắn thỉnh cầu tôi đưa ba mẹ con Trát Hi Đát đi.
Trát Hi Đát khóc sướt mướt, bằng mọi giá cũng không rời, nàng quá rề rà, kéo dài mãi làm tôi mất tính nhẫn nại, chửi ầm lên. Nàng ta sợ đến mức câm như hến, không còn dám giông dài nữa, vì thế thu dọn xong xuôi, rồi nhờ người Hán đồng bạn ở lại chiếu cố cho Lê Cấn hành động bất tiện, cứ thế mà đã kéo dài tận bảy tám ngày.
Ngày mười sáu ấy tuyết bắt đầu bay đầy trời, trong một đêm cả dãy núi đều phủ bạc, gió lạnh thấu xương, gió Bắc gào thét. Đường núi càng trở nên khó đi, nhưng tôi lại thấy thở phào. Kéo mẹ con Trát Hi Đát vốn đi không lẹ, nên cũng trì hoãn chừng một canh giờ, thật ra hôm nay không khí khốc liệt hơn, trái lại có thể trì hoãn ngày phát binh ra trận của quân Minh.
Lòng tôi hơi bình tĩnh lại, suy tính nếu muốn tránh trận chiến loạn này, chỉ có đi đến Mông Cổ. Nhưng đường đi gập ghềnh, không biết Tiểu Thu và An Sinh có chịu được hay không. Bởi vì không có ngựa, chỉ có thể dựa vào đi bộ, tôi để Tiểu Thu vịn An Sinh ngồi trên lưng Tiểu Bạch, còn mình cùng Trát Hi Đát đi bộ, Trát Hi Đát chưa bao giờ rời nhà đi quá xa, lần này chạy nạn, là lần đầu tiên trong đời gặp phải loại khổ cực này, trên đường vui vẻ nhất có lẽ là hai đứa nhỏ khờ dại vô tri kia.
Đường núi quanh co, tuyết lớn bao phủ, cuối cùng tôi bị bắt đầu thấy mơ hồ, hoàn toàn mất đi phương hướng. Vòng vo quanh núi suốt mười ngày cuối cùng mới ra ngoài, thất tha thất thiểu, sức cùng lực kiệt chạy đến một sơn trại. Sau khi tìm người nghe ngóng, mới biết thật ra chúng tôi vốn không đi quá xa, nơi này là thung lũng Tát Nhĩ Hử.
Nghe thấy ba chữ "Tát Nhĩ Hử", mí mắt tôi giật giật, trái tim khẽ co rút.
Tát Nhĩ Hử! Tát Nhĩ Hử......cái tên quen thuộc làm sao! Tôi đã từng nghe qua ở đâu? Tát Nhĩ Hử......sao tôi lại có một dự cảm chẳng lành?
Ban đêm, sơn trại chỉ có một hộ nhà tá túc, lưng tôi như bị gai chích, ăn ngủ không yên, rất muốn rời núi ngay trong đêm, nhưng nhìn thấy hai đứa nhỏ đã nhiều ngày mệt nhọc gian khổ, ngủ say bên cạnh, thế là lại không đành lòng.
Đã đầu giờ Sửu*, tôi vẫn trợn mắt không hề ngủ, rõ ràng thân thể mệt muốn chết, thế mà thần trí lại tỉnh táo lạ thường. Không bao lâu, chợt nghe ngoài phòng có tiếng động nhẹ, Tiểu Bạch bên ngoài đá đạp lung tung, tôi trở người ngồi dậy, kêu lớn: "Trát Hi Đát! Trát Hi Đát------Tiểu Thu! Mau dậy------" Một bên gọi, một bên ôm An Sinh bên cạnh nhảy xuống giường.
*Từ 1 giờ sáng đến 3 giờ sáng. Mới vừa mang giày, đã cảm thấy mặt đất hơi rung chấn, tiếng ầm càng lúc càng gần, âm thanh náo động truyền khắp cả thung lũng.
Trát Hi Đát trợn đôi mắt đầy tia máu, hoảng sợ cuống quýt ôm lấy Tiểu Thu: "Chuyện gì thế? Đã xảy ra chuyện gì rồi?" Nàng thét lên chói tai, thanh âm to đến kinh người.
Tôi vươn tay cho nàng một cái tát, ngăn lại tiếng kêu quỷ quái của nàng: "Câm miệng! Nếu cô muốn sống! Tốt nhất không được nói một câu tiếng Nữ Chân nào!" Dừng một chút, tôi kìm lại nội tâm đang hoảng loạn run rẩy, "Cô cứ vờ như câm điếc......"
Một câu chưa xong, cửa đã bị đạp ra, tôi choáng váng, mười tên lính mang phục sức Minh triều cầm thương giáo vọt vào, vạn phần kinh hỉ lớn tiếng nói: "Nơi này vẫn còn! Nơi này------vẫn còn Thát Đát......"
"Chúng ta không phải Thát Đát!" Tôi bỗng đi lên phía trước từng bước, bế An Sinh che trước người Trát Hi Đát, mãnh liệt đè nén nỗi kinh hoàng, ra sức duy trì vẻ bình tĩnh nói: "Chúng ta là người Hán! Chúng ta không phải Thát Đát!"
Tôi nhấn mạnh từng chữ rõ ràng, thời điểm hô lên đã dùng hết sức lực, mới vừa nói xong, ngoài cửa đã có tiếng động, đám người tách ra, đi vào cửa.
"Trương đại nhân!" Tiểu binh bên trong cửa đồng loạt hành lễ.
Tôi ngẩng đầu, trông thấy một nam tử trẻ tuổi, khí vũ hiên ngang, tuy cả người mặc giáp trụ quân trang, nhưng trong ánh mắt lại lộ ra một tầng phong thái nho nhã, không hề giống một quân nhân.
Ánh mắt hắn đảo quanh một vòng trước tôi, rồi lại quét về phía sau, hỏi: "Ngươi là người Hán?"
Tôi nghe thấy giọng hắn đầy hòa khí, không hề có sự thô bạo như mấy tên lính này, tim thoáng nới ra, ôm An Sinh trong lòng, dựa theo nghi lễ người Hán thoáng cúi chào: "Chồng ta họ Lê, nguyên quán Tô Châu......" Tôi hít một hơi, trong đầu nhanh chóng vận động, một giây trước tinh thần bất định, ngay sau đó lại nói dối hết này đến nọ, ngay cả bản thân cũng không ngờ nổi, "Năm trước theo phu quân tới Quan ngoại mưu sinh, tạm sống dưới cửa Ngũ Lĩnh, lại vừa vặn gặp phải loạn binh hoang, ta và phu quân phải di tán, lưu lạc tới tận đây......"
"Cửa Ngũ Lĩnh?" Hắn nhíu mày, "Quân ta trước đó đã đi qua cửa Ngũ Lĩnh......" Thanh âm dần hạ thấp, thấp đến nỗi tôi không nghe được rõ ràng. Hắn thoáng ngừng lại, ánh mắt có chút cổ quái nhìn tôi, "Nghe cử chỉ cùng lời nói vừa rồi của ngươi, cũng coi như là người có tri thức hiểu lễ nghĩa, sao lại vì lánh nạn, mà ăn mặc thành bộ dạng Thát Đát?"
Tôi liền xưng thị, thái độ khiêm nhường đến nỗi hận không thể dập đầu trước hắn. Chỉ vì mới vừa rồi trong lúc vô tình liếc mắt ra ngoài cửa, hoàn toàn là người với người. Tôi vốn tưởng rằng đến đây bất quá chỉ là một tốp binh lõng lẽo ít ỏi đi đánh gió thu, hiện tại xem ra đã phán đoán sai, nơi này đầy quỷ dị, rất không thích hợp.
"Trông chừng bọn họ, không được để người chạy loạn!"
"Vâng!" Tiểu binh lên tiếng đáp lời, sau đó để lại hai gã canh chừng, số còn lại đều rời khỏi.
Tôi thở phào nhẹ nhõm, lúc này mới thấy hai chân như nhũn ra, xoay lại nhìn, thấy Trát Hi Đát mặt mày trắng bệch, ôm chặt Tiểu Thu, cả hai mẹ con run rẩy dữ dội. Chỉ có tiểu An Sinh là đang yên ổn trong lòng tôi, vẫn mở to đôi mắt mơ màng, ngây thơ vô tri nhìn mấy người chúng tôi, không biết sợ hãi điều chi.
"Con mẹ nó! Lần này đi không có thứ gì béo bở để vét......"
"Cũng không phải! Đỗ tướng quân quá ngoan cố, thật ra cấp trên giao cho chúng ta làm gì, chúng ta đã làm tốt rồi. Tội gì......"
Hai tiểu binh nhàn rỗi không có chuyện gì, bắt đầu dựa cửa tán gẫu, tôi dựa vào những lời mơ hồ ngắt quãng của bọn họ, cắt câu lấy nghĩa, cũng nghe ra được một ít tin tức. Ví như là, đội ngũ này là một trong đội quân Minh triều diệt Đại Kim, người dẫn binh là một lão tướng quân họ Đỗ, một chủ nhân thiện chiến có khả năng chinh phạt, nhưng dường như bọn họ không được hòa hợp với quan tổng binh lần này. Lại ví như là, tôi còn nghe ra, cái vị họ Trương trẻ tuổi vừa rồi là một người xuất thân tri thức, vốn là phó tuần phủ kiêm phó sứ, hiện đang nhậm chức giám quân.
Tôi không rõ cái chức giám quan này lớn bao nhiêu, cũng không có tâm tình để đi tìm hiểu, hiện tại điều tôi muốn biết nhất chính là bọn họ sẽ xử trí chúng tôi ra sao, nhưng lại không thể hỏi, chỉ đành phải cố gắng kìm nén. Hai tiểu binh kia càng tán gẫu càng hăng say, từ đề tài tòng quân đánh trận đã lệch sang bài bạc rượu thịt, tôi càng nghe càng bực bội, âm thầm lắc đầu, những kẻ này sao lại đi lính thế? Tính tình không hề có lấy nửa phần kỷ luật, so với con cháu Bát kỳ phải cày cấy đánh bắt, tự lực cánh sinh khi ở nhà, thì mấy tên binh lính Đại Minh này quả thực chính là một đám rác rưởi.
"Trương đại nhân mời vị Lê phu nhân tới quân trướng." Đột nhiên một người tiến vào cửa, ngửa mặt vào phòng, "Này, hai ngươi người nào là Lê thị?"
Vẻ mặt Trát Hi Đát đầy kích động, tôi lập tức ấn chặt bả vai nàng, đứng lên: "Là ta."
Người nọ trên dưới đánh giá tôi vài lần, lạnh lùng nói: "Vậy được rồi, đi theo ta!"