Lý Cùng Kỳ khẽ đồng tình:

"Ta cũng vậy..."

Muốn bọn họ g.i.ế.t địch thì dễ, lấy một chọi mười cũng không khó. Nhưng đọc sách, thực sự làm đầu óc nhức nhối, đôi mắt cũng đau mỏi.

Hoắc Đình Sơn nhíu đôi mày rậm, vẻ mặt như muốn trách mắng.

Bùi Oanh liếc hắn ánh mắt như muốn bảo hãy bớt nóng, rồi tiếp tục nói:

"Để các ngươi đọc sách, không chỉ để san sẻ lo âu với quân chủ mà còn là vì tương lai của chính các ngươi. Hãy nhìn lại lịch sử hơn hai trăm năm qua của tiền triều, chín phần quan viên triều đình đều xuất thân từ thế gia. Thử hỏi, nếu các ngươi không đọc sách, không học hỏi đạo lý từ sách vở, liệu có giữ được những phần thưởng mà các ngươi đã đánh đổi bằng m.á.u t.hịt trên chiến trường hay không?"

Lý Cùng Kỳ cùng đám người khác định nói lại thôi.

Bùi Oanh hiểu họ nghĩ gì, liền nói tiếp:

"Đừng chỉ nhìn vào thế hệ các ngươi hay đời kế tiếp, mà hãy nhìn xa hơn. Một gia tộc không có nền tảng vững chắc liệu có thể truyền đời dài lâu chăng? Trăm năm sau, nếu một thế gia nào đó dòm ngó quyền lực mà con cháu các ngươi thừa hưởng, các ngươi cho rằng những kẻ không biết học hành, chẳng hiểu mưu lược, liệu có vượt qua được kiếp nạn đó?"

Không chỉ Hùng Mậu và các võ tướng khác kinh ngạc, ngay cả những mưu sĩ như Công Tôn Lương cũng lộ chút biểu cảm khác lạ. Nhưng khác với vẻ sợ hãi của đám võ tướng, các mưu sĩ lại tỏ ra thán phục.

"Chủ mẫu nói rất đúng, lớp học xóa mù chữ này nhất định phải tổ chức, hơn nữa còn phải tổ chức một cách nghiêm túc." Khâu Tả vuốt chòm râu nhỏ của mình nói.

Hùng Mậu cùng các võ tướng hít sâu một hơi, ánh mắt trở nên kiên định.

"Vậy thì đọc sách!"

"Ta không tin, ngay cả Hung Nô ta còn có thể một chọi ba, chẳng lẽ lại không đối phó được vài quyển sách?"

"Đúng vậy!"

Bọn họ theo đại tướng quân chinh chiến, mạng sống treo nơi lưng quần, sống bằng việc l.i.ế.m m.á.u trên lưỡi đao, chẳng phải cũng chỉ để rạng danh tổ tông, bảo hộ con cháu đời sau sao?

"Việc này nên làm sớm không nên chậm trễ, lớp học xóa mù chữ bắt đầu từ ngày kia." Hoắc Đình Sơn vô cùng hân hoan, không những quyết định làm mà còn lập tức định ra lịch trình.

Hùng Mậu cùng đám người lần này không phản đối, đã quyết tâm đọc sách thì bắt đầu khi nào cũng không quan trọng.



Bùi Oanh thấy lúc này bầu không khí đang tốt, mọi người đều có mặt đông đủ, liền nhân cơ hội đưa ra một việc khác.

Nàng nghiêm túc nói:

"Hiện nay, quan lại trong triều đều được bổ nhiệm theo phương thức tiến cử, chọn những người đọc sách có phẩm đức cao. Nhưng cách tiến cử này, chẳng phải có quá nhiều không gian để thao túng hay sao? Dẫu cho hiện tại thế gia còn tạm thời an phận, nhưng về lâu dài thì sao? Quan lại trong triều nếu phần lớn đều xuất thân từ thế gia, liệu có phải là một hiện tượng tốt?"

Thượng phẩm không có hàn môn, hạ phẩm không có sĩ tộc.

Thế gia liên kết bè phái, bao che lẫn nhau. Thời gian dài, quan lại trong triều đều bị các đại thế gia thao túng, hình thành môn phiệt.

Cũng vì thế mà, dù hoàng đế có đổi đi vài lần, nhưng thế gia vẫn là những thế gia ấy.

Hoắc Đình Sơn dần thẳng lưng, vốn hơi buông lỏng nay đã nghiêm nghị hơn:

"Vậy theo phu nhân, cách chọn quan nên thay đổi như thế nào?"

Tất cả mọi người đều chăm chú nhìn Bùi Oanh.

Nàng đáp:

"Thực thi chế độ khoa cử. Bắt đầu từ kỳ thi cấp thấp nhất ở các huyện, tiến lên viện thí, hương thí, hội thí, cuối cùng là lên điện thí tại hoàng cung, nơi hoàng đế đích thân khảo thí. Từng bước thi lên, đạt đến cấp bậc nào thì nhận công danh tương ứng và giữ chức vụ phù hợp với tài năng thực sự. Làm như vậy, thế gia sẽ khó lòng độc chiếm quan trường, hàn môn cũng có cơ hội xuất hiện quý tử, còn triều đình có thể chiêu mộ nhân tài từ tầng lớp thấp nhất."

Dù thời gian có trôi đến thế kỷ 21, trong nước vẫn không có gì công bằng hơn kỳ thi đại học.

Những đứa trẻ từ vùng núi hẻo lánh có thể nhờ vào điểm số mà thoát khỏi nơi nghèo nàn, có người lập gia đình và an cư ở các thành phố phát triển nhất trong nước, có người lại ra nước ngoài, chu du khắp thế giới, thưởng ngoạn phong thổ nhân tình của các quốc gia khác nhau.

Tiền thân của kỳ thi đại học chính là chế độ khoa cử được sáng lập từ thời nhà Tùy. Sự xuất hiện của chế độ khoa cử đã trao cho con cái nhà nghèo một chiếc thang vươn lên trời cao, giúp họ có cơ hội đổi đời, thay đổi số phận.

Dù Hoắc Đình Sơn đã có chuẩn bị nhất định, hắn vẫn không khỏi kinh ngạc trước một chế độ thi cử đi trước thời đại, lại mang đến vô số lợi ích như thế này.

Hoắc Đình Sơn đã vậy, những người khác càng không cần phải nói.

Có những lúc kinh ngạc đến tột cùng, cổ họng như bị nhét đầy bông, rõ ràng có rất nhiều điều muốn nói, nhưng lại không thể thốt lên một chữ.

Lão luyện như Công Tôn Lương và Khâu Tả, cả hai đều vì xúc động mà mặt mày đỏ bừng, thậm chí tay còn không ngừng run rẩy, nhưng rốt cuộc vẫn chẳng nói ra được điều gì.



Trái lại, những võ tướng như Hùng Mậu, thường nghĩ ít hơn, tạm thời chưa nhìn thấy ảnh hưởng to lớn mà chính sách này sẽ mang lại cho triều đình về sau, chỉ cảm thấy thật tốt.

Con nhà nghèo cũng có thể trở thành quý nhân, thật tốt.

“Tuyệt diệu! Vẫn là chủ mẫu suy nghĩ nhanh nhạy.” Hùng Mậu cười hì hì nói.

Hắn là người đầu tiên mở lời, nói xong mới nhận ra xung quanh yên lặng lạ thường, đang muốn nhìn xem mọi người phản ứng ra sao thì đã thấy Công Tôn Lương và Khâu Tả đồng loạt cúi người thật sâu.

“Chủ mẫu cao kiến, mỗ bái phục. Tuyển chọn quan lại xuất thân từ hàn môn theo cách này, chắc chắn sẽ hiểu rõ nỗi khổ của bách tính hơn con cháu sĩ tộc.”

“Thế nhân đều bảo mỗ trí tuệ đa đoan, giỏi mưu lược, nay mỗ vô cùng hổ thẹn. Nói về tài trí, mỗ chẳng bì nổi chủ mẫu một phần vạn; nói về lòng nhân, mỗ lại càng không sánh được tấm lòng vì thiên hạ của chủ mẫu.”

Bùi Oanh bị khen đến đỏ cả mặt.

Phải mở lời thế nào đây, kỳ thực không phải nàng nghĩ ra, nàng chỉ lấy lịch sử làm gương mà thôi.

Ánh mắt của mọi người đều nóng rực, trong đó có một ánh mắt từ bên phải lại càng nóng bỏng hơn. Bùi Oanh không cần quay đầu cũng biết là ai.

Nàng liếc hắn một cái, nhưng người này chẳng hề biết thu liễm, ánh mắt vẫn như sói như hổ. Bùi Oanh quay đầu đi, không nhìn thẳng vào ý tứ trong mắt hắn nữa.

Trong số các mưu sĩ đầy phấn khích, có một người mặt cũng đỏ bừng. Người này lại không chỉ đơn thuần là kích động, mà còn vì hổ thẹn, hắn nói: “Chủ mẫu, xin người thứ lỗi cho sự cố chấp và ngu muội của mỗ lúc trước.”

Người vừa lên tiếng chính là vị mưu sĩ đã ngăn cản Hoắc Đình Sơn, nói rằng chưa từng có tiền lệ như vậy.

Bùi Oanh lắc đầu: “Không sao, ta không để bụng.”

“Chuyện liên quan đến chế độ thi cử, lát nữa phu nhân sẽ soạn thảo kỹ lưỡng rồi công bố ra ngoài.” Hoắc Đình Sơn bắt đầu cho lui người: “Hôm nay vất vả cho chư vị rồi, hãy sớm về nghỉ ngơi.”

Mọi người lần lượt cáo lui.

Khâu Tả là người đi cuối, trước khi rời khỏi còn tiện tay đóng cửa.

Giờ đã là giờ Dậu, kim ô khuất bóng về tây, ánh sáng cam rực rỡ chiếu vào phòng, nhuộm lên một màu rực rỡ lóa mắt.

Bùi Oanh vừa định gọi Hoắc Đình Sơn cùng đi dùng bữa tối thì bất chợt bị bế bổng lên. Nàng không khỏi kêu lên kinh hãi, cảm giác bay bổng vừa xuất hiện đã lập tức tan biến, nàng đã bị đặt lên chiếc án thấp.