Trời u ám, tràn ngập gió tuyết. 300 Võ lâm quân hộ vệ mười mấy chiếc xe ngựa nặng nề đè trên tuyết thật dày, gian nan tiến tới trên quan đạo. Gió bắc lạnh thấu xương mang theo bông tuyết lạnh như băng, thổi lên mặt các sĩ tốt.
Trong màn trời u ám gió tuyết như muốn đổ sập xuống, Tiêu Duệ thở dài trong xe, xốc màn xe ngựa lên:
- Tuyết thật lớn, đã vài ngày còn không dừng lại.
Tiêu Duệ vén rèm xe lên, một cơn gió lạnh vèo một tiếng lùa vào, Lý Nghi ngồi cạnh Tiêu Duệ không kìm nổi rùng mình một cái. Tiêu Duệ vội vàng buông màn xe, cười với Lý Nghi, ôm nàng vào ngực mình. Sắc mặt Lý Nghi có chút đỏ bừng, gắt gao cuộn mình trong lòng Tiêu Duệ, liếc qua Dương Ngọc Hoàn đang ngồi đối diện.
Dương Ngọc Hoàn lơ đễnh cười hì hì:
- Tiêu lang, Nghi nhi tỷ tỷ, lúc Liên Nhi tỷ tỷ đưa chúng ta rời khỏi Ích Châu, thời tiết còn rất ấm áp. Nhưng vừa ra khỏi Kiếm Nam Đạo không lâu, đã nổi lên tuyết lớn đầy trời ---- đúng rồi, Tiêu lang, làm cho xe ngựa dừng lại, chúng ta đi xuống xem cảnh tuyết một chút được không?
Tiêu Duệ yêu quý vươn tay qua, vuốt ve gương mặt nàng, lại cúi người nhìn lại Lý Nghi. Lý Nghi cười gật đầu:
- Cũng được. Dù sao sắc trời đã tối, hôm nay cũng không trở về Trường An được, không bằng chúng ta hạ trại nơi này, thuận tiện ngắm cảnh tuyết.
Ba người xuống xe, Lệnh Hồ Xung Vũ vội vàng sai người đưa bọn họ đến một một chỗ đất trống khuất gió thích hợp. Ba người Lý Nghi đều mặc áo choàng lông cừu thật dày, đội mũ lông cừu thật dày, cười khanh khách đẩy đẩy gió tuyết đứng ở chỗ cao nhìn về phía cánh đồng tuyết trắng xóa.
Tiêu Duệ đứng phía sau hai nàng, trong lòng điềm tĩnh. Có thể có kiều thê làm bạn ung ung tự tại trong cuộc đời, mặc dù trong cảnh gió tuyết này, cũng là một cuộc sống mãn nguyện. Đáng tiếc, đời người giống như gió tuyết này, mang đến cho thế gian không chỉ riêng cảnh tuyết nguy nga tuyệt mỹ, còn có giá lạnh đến tim gan xác xơ tiêu điều.
Dương Ngọc Hoàn đột nhiên kinh hô một tiếng, đạp tuyết chạy tới một chỗ cách đó không xa. Tiêu Duệ ngẩn ra, vội chạy tới cùng Lý Nghi.
Một cánh tay bị đông cứng, múa may trên mặt tuyệt, đột ngột ngừng trệ trên không trung, tư thế kia đúng là sự thê lương và bất lực. Tiêu Duệ nhíu mày, khoát tay áo. Một sĩ tốt Võ lâm quân vọt lại đây, gạt gạt tuyết trên mặt đất. Một ông lão lưu dân quần áo tơi tả đã bị đông lạnh thành người băng, hai hàng lệ đục ngầu đã bị đông cứng thành băng rõ ràng. Mà trong ngực hắn, còn một nữ đồng (bé gái) cuộn mình cứng ngắc, biểu tình sợ hãi trước khi chết cũng giữ lại.
Tiêu Duệ thở dài thật sâu. Có người ngắm cảnh tuyết giống như bọn họ, mà có người lại chết thảm trong đêm gió tuyết này. Đoạn đường đi tới, Tiêu Duệ đã nhìn thấy không ít lưu dân lánh nạn, mà đêm qua lại có mấy người lưu dân chết cóng bên đường. Chờ tới giờ khắc này, Tiêu Duệ mới dần dần hiểu được. Sau lưng sự phù phiếm của thịnh Đường, mối nguy của xã hội Đại Đường đã bắt đầu tăng lên từng bước.
Dương Ngọc Hoàn và Lý Nghi không đành lòng mà quay lưng hô:
- Chôn bọn họ đi.
- Chu môn tửu nhục xú. Lộ hữu đống tử cốt. Vinh khô chỉ xích dị. Trù trướng nan tái thuật. (Cửa son rượu thịt ôi. Ngoài đường đầy xác chết. Sướng khổ cách gang tấc. Quặn lòng không nói được) (1)
Tiêu Duệ buồn bã ngâm nói:
- Ngọc Hoàn, Nghi nhi, vài câu thơ này của Đỗ Tử Mỹ làm cho người ta khó có thể buông được…
Dương Ngọc Hoàn thở dài yếu ớt:
- Tiêu lang. Trở lại Trường An, ta muốn cùng Nghi nhi tỷ tỷ làm cháo…
Tiêu Duệ cười khổ một tiếng:
- Ngọc Hoàn, tâm tình của các nàng ta có thể lý giải. Nhưng ở Trường An, chỉ sợ không nhìn thấy lưu dân.
- Nhưng đường tới Trường An đều gặp không ít lưu dân.
Dương Ngọc Hoàn kinh ngạc nói.
Dù sao Lý Nghi cũng xuất thân hoàng gia, nàng vỗ bả vai Dương Ngọc Hoàn, dịu dàng nói:
- Ngọc Hoàn muội muội, Trường An là dưới chân thiên tử. Lưu dân… Mặc dù có, chỉ sợ cũng bị quan phủ đuổi đi. Chẳng qua, nếu không phải tận mắt nhìn thấy, ta cũng không thể tin tưởng, Đại Đường chúng ta giàu có và đông đúc, lại vẫn có người chết đói và chết rét… Thật sự khiến cho người ta trăm mối cảm xúc ngổn ngang, không ngừng than thở.
- Ca múa mừng cảnh thái bình che dấu bao nhiêu nước mắt…
Tiêu Duệ không khỏi cảm thán một trận:
- Hưng, dân chúng khổ, vong, dân chúng khổ.
Tiêu Duệ trở về lều vải của ba người, thấy Lý Nghi và Dương Ngọc Hoàn đang ngồi trên tấm thảm lông cừu, ngồi tán gẫu quanh lò than lửa, không khỏi cười nói:
- Hai vị phu nhân. Ta sai người qua sơn thôn bên kia mua một con dê của nông dân, ninh một chút thịt xương, mời hai vị phu nhân nếm thử.
Lý Nghi cười vẫy tay với Các Cách Mã:
- Các Cách Mã, mời ngồi.
Tính tình Các Cách Mã hào sản, mấy ngày nay ở chung thật hòa hợp với Dương Ngọc Hoàn và Lý Nghi. Tiêu Duệ thấy ba cô gái chụm lại với nhau, không khỏi cười đứng dậy chuẩn bị đi ra ngoài một chút.
Đột nhiên, Lệnh Hồ Xung Vũ lớn tiếng nói ngoài lều vải:
- Đại nhân, Bình Lô tướng quân An Lộc Sơn cầu kiến.
Tiêu Duệ đột nhiên biến sắc, kinh hô một tiếng:
- An Lộc Sơn?
Một chút ký ức lịch sử về An Lộc Sơn nhanh chóng quay vòng trong đầu, sắc mặt Tiêu Duệ có chút khó coi. Đối với tên người Hồ khởi xướng loạn An sứ làm thịnh Đường suy sụp này, Tiêu Duệ căm hận từ đáy lòng. Hắn không nghĩ tới, hắn cũng không ngờ có một khắc gặp mặt An Lộc Sơn. Đột nhiên nhớ tới một số chuyện xấu về Dương Quý Phi và An Lộc Sơn trong dã sử, Tiêu Duệ không khỏi càng thêm buồn bực xấu hổ. Không kìm nổi quay đầu liếc Dương Ngọc Hoàn đang nói chuyện theo bản năng, lúc này hắn mới lấy lại bình tĩnh, chậm rãi nói:
- Để hắn chờ ở lều lớn, ta đây sẽ ---- đúng rồi, Ngọc Hoàn, đêm nay nàng không được rời khỏi lều vải, nhớ kỹ lời của ta.
Câu này nói ra khiến ba cô gái cảm giác không hiểu ra sao cả. Tiêu Duệ xốc rèm cửa lều vải, đi trong gió tuyết. Dẫm lên lớp tuyết thật dày, hắn vừa đi tâm tư vừa nhanh như điện: “giờ phút này cách loạn An sứ còn có mười năm. Lúc này An Lộc Sơn bất quá là một Bình Lô tướng quân nho nhỏ… Nhưng hắn đến gặp mình làm chi?
Quả nhiên như trong sách sử nói, An Lộc Sơn thắt lưng tròn, chòm râu trên mặt, mắt nhỏ tròn lóe ra tia sáng độc ác giả dối. Chỉ có điều hắn che dấu rất tốt, vừa thấy Tiêu Duệ tiến vào, hắn liền cúi người thi lễ:
- An Lộc Sơn gặp qua khâm sai Tiêu đại nhân.
Tiêu Duệ cười nhàn nhạt:
- An tướng quân đa lễ như vậy, để cho Tiêu Duệ thừa nhận như nào?
An Lộc Sơn nịnh nọt cười:
- Tiêu đại nhân rất được hoàng thượng tin tưởng sủng ái, ngày sau tiền đồ vô lượng. Lần này An mỗ vào kinh có việc giải quyết, vừa vặn nghe nói sau khi Tiêu đại nhân bình định Nam Chiếu phụng chỉ vinh quang trở về, liền ở đây chờ đại nhân đã lâu. Hôm nay vừa thấy, Tiêu đại nhân quả nhiên là tuấn tú tài đức, danh bất hư truyền.
- Người tới ----
Thân thể mập mạp của An Lộc Sơn run lên. Vài quân binh người Hồ thô kệch nâng vài cái thùng lớn thật lớn đi đến, đặt trên mặt đất, đồng thời mở thùng ra. Trong rương châu ngọc bảo khí kim quang lóng lánh, tất cả đều là vàng bạc ngọc khí đồ cổ.
Tiêu Duệ âm thầm kinh hãi, ánh mắt liếc qua rương sau đó nhanh chóng thu hồi, nhìn chằm chằm An Lộc Sơn thản nhiên cười nói:
- An tướng quân đây là vì sao?
An Lộc Sơn làm việc từ trước đến nay đều như vậy. Hắn am hiểu đút lót, ra tay hào phóng, từ trước đến nay đều dùng tiền mở đường. Nếu không trong bốn năm ngắn ngủi này, hắn cũng sẽ không từ một Tróc sinh tướng nho nhỏ thăng lên làm Bình Lô tướng quân. Lần này vào kinh, hắn mang theo lượng lớn tiền tài, sớm hối lộ không ít quan viên ở kinh thành. Mà Tiêu Duệ chính là đối tượng cuối cùng, quan trọng nhất với hắn.
An Lộc Sơn cười nịnh nọt:
- An mỗ luôn ngưỡng mộ Tiêu đại nhân đại tài. Hiện giờ lần đầu gặp mặt, một chút hậu lễ bày tỏ kính ý.
Tiêu Duệ đột nhiên trầm ngâm một hồi, đột nhiên cười:
- An tướng quân, Tiêu mỗ vô công hông hưởng lộc. An tướng quân có chuyện xin nói thẳng, nếu không, những lễ vật này, Tiêu mỗ quả quyết không thu.
An Lộc Sơn cười nịnh nọt:
- Cũng không có chuyện gì, chỉ có điều An mỗ làm Bình Lô tướng quân cũng đã được vài năm, lần này nghe nói triều đình muốn điều chỉnh các trấn, An mỗ cũng muốn mưu cầu xuất thân. Ha ha, nếu có cơ hội mà nói, xin Tiêu đại nhân nói tốt cho An mỗ vài câu trước mặt hoàng thượng và Ngọc Chân điện hạ.
An Lộc Sơn cảm thấy mĩ mãn rời đi, lại không biết, Tiêu Duệ đang trong màn tuyết lạnh lùng mà chăm chú nhìn hắn, cỗ chán ghét thật sâu trong lòng gạt thế nào cũng không được. Là một kẻ xuyên qua biết rõ tiến trình lịch sử, đối với kẻ đầu sỏ gây nên sự sụp đổ của thịnh thế Đại Đường, gã người Hồ vô sỉ gây họa Trung Nguyên này, hắn tự nhiên tồn tại sự bài xích đối với An Lộc Sơn.
Nhưng đồng thời hắn không khỏi thở dài trong lòng. Đại Đường suy tàn, loạn An sứ chỉ là một cái cớ, căn nguyên thực sự là triều đình Đại Đường hủ bại.
Hắn hiểu được, giờ phút này An Lộc Sơn đang bước vào giai đoạn đầu ---- nghĩ đến đây, Tiêu Duệ âm thầm hạ quyết tâm, phải đem hết khả năng, ngăn cản An Lộc Sơn nắm trọng binh trong tay tránh gã người Hồ sau này loạn Trung Hoa. Nhớ tới chính mình vừa đáp ứng “hứa hẹn” An Lộc Sơn, khóe miệng Tiêu Duệ nở nụ cười lạnh:
- Ham làm quan à, ngươi đã một lòng muốn làm quan, lão tử liền liều mạng giúp ngươi làm quan.
Trở lại trướng ngủ của mình, Các Cách Mã sớm rời đi, thấy sắc mặt Tiêu Duệ có chút âm trầm, Lý Nghi kinh ngạc nói:
- Chàng làm sao vậy? An Lộc Sơn kia bất quá chỉ là một Bình Lô tướng quân nho nhỏ, chẳng lẽ…
Giờ phút này, nhất là trước mặt Dương Ngọc Hoàn, trong lòng hiện Tiêu Duệ không muốn nhắc đến An Lộc Sơn này, liền nhíu mày, chuyển hướng nói chuyện. Lý Nghi thấy hắn lảng tránh, cũng không hỏi nữa. An Lộc Sơn hiện tại chỉ là một nhân vật nhỏ, Lý Nghi căn bản cũng không có nhấc lên vài phần cảnh giác hắn trong đầu. Tiêu Duệ chui vào lều vải ấm áp, ôm lấy hai vị kiều thê như hoa như ngọc, lặp lại lời nói “gia quy điều thứ nhất” không biết đã bao nhiêu lần. Dương Ngọc Hoàn ưm một tiếng, cười hì hì, tránh khỏi tay Tiêu Duệ:
- Tiêu lang, nô đã biết, chàng không cần lại lải nhải. Sau khi nô trở lại Trường An, nhất định không lộn xộn ra ngoài, nhất định không kết giao với người ngoài, được không?
Lập gia đình với Tiêu Duệ hơn nửa năm, Lý Nghi đại để cũng đoán được Tiêu Duệ lo lắng, không khỏi yếu ớt thở dài:
- Ngọc Hoàn muội muội, muội cũng không nên trách Tử Trường. Dung nhan của muội muội thật sự là tuyệt thế, Tử Trường nhà chúng ta sợ hãi có người mơ ước sắc đẹp của muội, rước lấy không ít phiền toái.
Tiêu Duệ thầm than trong lòng, nhìn khuôn mặt tuyệt mỹ của Dương Ngọc Hoàn xấu hổ hòa thuận vui vẻ, trong lúc nhất thời ý loạn tình mê, một câu nói chôn sau trong lòng thốt ra:
- Người khác ta cũng không sợ, ta sợ nhất chính là hoàng…
Tiêu Duệ đột nhiên phát giác nói lỡ, liền dừng lại. Dương Ngọc Hoàn ngẩn ra, mà sắc mặt Lý Nghi đột nhiên biến đổi, nhìn Tiêu Duệ thật sâu, thần sắc biến ảo một trận, đột nhiên nàng giống như nhớ ra cái gì đó, không khỏi u ám…
1. Tự kinh phó Phụng Tiên huyện vịnh hoài ngũ bách tự - Đỗ Phủ
Đỗ Lăng hữu bố y
Lão đại ý chuyển chuyết;
Hứa thân nhất hà ngu,
Thiết tỉ Tắc dữ Tiết!
Cư nhiên thành hoạch lạc,
Bạch thủ cam khế khoát.
Cái quan sự tắc dĩ,
Thử chí thường ký khoát.
Cùng niên ưu lê nguyên,
Thán tức trường nội nhiệt.
Thủ tiếu đồng học ông,
Hạo ca di kích liệt.
Phi vô giang hải chí,
Tiêu sái tống nhật nguyệt.
Sinh phùng Nghiêu Thuấn quân,
Bất nhẫn tiên vĩnh quyết.
Đương kim lang miếu cụ.
Cấu hạ khởi vân khuyết.
Quỳ hoắc khuynh thái dương,
Vật tính cố nan đoạt.
Cố duy lũ nghị bối,
Đản tự cầu kỳ huyệt.
Hồ vi mộ đại kình,
Triếp nghĩ yển minh bột ?
Dĩ tư ngộ sinh lý,
Độc sỉ sự can yết.
Ngột ngột toại chí kim.
Nhẫn vi trần ai một ?
Chung quý Sào dữ Do.
Vị năng dịch kỳ tiết!
Trầm ẩm liêu tự thích,
Phóng ca phả sầu tuyệt.
Tuế mộ bách thảo linh,
Tật phong cao cương liệt.
Thiên cù âm tranh vanh,
Khách tử trung dạ phát.
Sương nghiêm y đái đoạn.
Chỉ trực bất năng kết.
Lăng thần quá Ly sơn,
Ngự tháp tại đái niết.
Xuy vưu tắc hàn không.
Xúc đạp nhai cốc hoạt.
Dao Trì khí uất luật.
Vũ lâm tương ma kết.
Quân thần lưu hoan ngu,
Nhạc động ân dao cát.
Tứ dục giai trường anh,
Dữ yến phi đoản hạt,
Đồng đình sở phân bạch,
Bản tự hàn nữ xuất.
Tiên thát kỳ phu gia,
Tụ liễm cống thành khuyết.
Thánh nhân khuông phỉ ân,
Thực dục bang quốc hoạt.
Thần như hốt chí lý,
Quân khởi khí thử vật ?
Đa sĩ doanh triều đình,
Nhân giả nghi chiến lật ?
Huống văn nội kim bàn
Tận tại Vệ Hoắc thất.
Trung đường hữu thần tiên,
Yên vụ mông ngọc chất.
Noãn khánh điêu thử cừu.
Bi quản trục thanh sắt.
Khuyến khách đả đế canh,
Sương tranh áp hương quất.
Chu môn tửu nhục xú,
Lộ hữu đống tử cốt;
Vinh khô chỉ xích dị,
Trù trướng nan tái thuật!
Bắc viện tựu Kinh Vị.
Quan độ hựu cải triệt.
Quần thủy tòng tây há,
Cực mục cao thốt ngột.
Nghi thị Không Đồng lại,
Khủng xúc thiên trụ chiết.
Hà Lương hạnh vị sách,
Chi sanh thanh tất tốt.
Hành lữ tương phan viên,
Xuyên quảng bất khả việt.
Lão thê ký dị huyện,
Thập khẩu cách phong tuyết.
Thủy năng cửu bất cố ?
Thứ vãng công cơ khát.
Nhập môn văn hào đào,
ấu tử cơ dĩ tốt!
Ngô ninh xả nhất ai,
Lý hạng diệc ô yết.
Sở quý vi nhân phụ,
Vô thực tri yểu chiết!
Khởi tri thu hoà đăng,
Bần lũ hữu thảng thốt.
Bình thường miễn tô thuế,
Danh bất lệ chinh phạt,
Phủ tích do toan tân,
Bình nhân cố tao tiết.
Mặc tư thất nghiệp đồ,
Nhân niệm viễn thú tốt.
Ưu đoan tề Chung Nam,
Hạng động bất khả xuyết.
Năm trăm chữ vịnh nỗi lo nghĩ trên đường từ kinh đô về huyện Phụng Tiên (Người dịch: Nhượng Tống – thivien.net)
Đất Đỗ Lăng có chàng áo vải,
Tuổi càng già, càng dại, càng khờ.
Ví mình với Tắc, Tiết xưa,
Bạc đầu chịu kiếp sống thừa chua cay!
Ván chưa sập, lòng này chưa đổi,
Vì dân đen buồn tủi quanh năm!
Đòi phen ruột nóng, lệ đầm,
Hát ngao cho hả, cười thầm mặc ai.
Sông biển rắp dong chơi ngày tháng,
Vua thánh minh, chưa đáng quên đời.
Cột, rường đành chẳng thiếu tài,
Hoa quỳ vẫn mến mặt trời biết sao ?
Khinh sâu, kiến con nào tổ nấy,
Học côn, kình vùng vẫy mông mênh!
Chiều đời chẳng uốn nổi mình,
Cát vùi, bụi lấp chịu đành tới nay!
Thẹn Sào, Do dám thay tiết cũ,
Mượn thơ bầu, rượu hũ làm khuây!
Đông về, gió táp tung bay,
Gò cao nứt vỡ, ngàn cây héo tàn.
Đường cái đã rộng lan bóng tối,
Giữa đêm trường tìm lối thẳng dong.
Sương nồng dải áo đứt tung,
Cóng tay thắt lại chẳng xong cũng liều.
Ngai vàng đặt cheo leo đỉnh núi,
Qua Ly Sơn một buổi sớm mai.
Mống trôi vắt vẻo ngang trời,
Lần mò bao đoạn ốc dài, kẽm trơn!
Bóng đèn ngọc chập chờn sáng rực,
Quân Vũ Lâm chầu chực đông sao!
Vua tôi sung sướng xiết bao,
Kẻ ra bàn tắm, người vào bàn ăn!
Trước thềm son, chia phần gấm vóc,
Lũ gái quê khó nhọc bao công ?
Chồng con đòn vọt mất mông,
Thu vào dâng lại sân rồng nhà vua
Nhà vua nhận, ban cho là cũng
Muốn sao cho nước sống dân yên.
Chẳng lo ơn báo, nghĩa đền,
Móc mưa nỡ để ơn trên phí hoài.
Đầy triều đình bao người tài giỏi,
Biết nghĩ ra sao khỏi rụng rời ?
Vàng kho nghe nói đã vơi:
Các nhà Vệ, Hoắc họ thời chuyển đi.
Làn mây khói lồng che mặt ngọc,
Những nàng tiên ngang dọc thềm trong.
Áo cừu điêu thử, người dùng,
Đàn vang, sáo thét, não nùng sướng tai.
Móng giò ninh, người xơi rỉm rót,
Thêm chanh chua, quất ngọt rượu mùi.
Cửa son rượu thịt để ôi,
Có thằng chết lả xương phơi ngoài đường.
Sướng, khổ cách tấc gang, trời vực,
Nói bao nhiêu cơ cực bấy nhiêu.
Trông Kinh, Vị ruổi xe theo,
Mấy đò quan, một buổi chiều vượt qua.
Các dòng sông trông xa cao vọi,
Từ phía tây dồn lại ào ào.
Không Đồng lạc lối hay sao ?
Cột trời e lúc vật vào gẫy tan.
Hoàng Hà rộng khó toan chuyện lội,
May còn cầu có lối lần sang.
Vịn nhau đầu đội vai mang,
Tiếng nghe kĩu kịt dịp dàng dưới chân.
Vợ già gửi kiếm ăn một chỗ,
Mười miệng ăn, mưa gió âu sầu.
Tìm sang đói khát có nhau,
Ai người có thể để lâu không nhìn ?
Vào cửa, thấy khóc rên, liền hỏi,
Con nhỏ vừa chết đói hôm qua.
Khỏi sao đau tủi lòng ta,
Xóm giềng họ cũng xót xa nghẹn ngào!
Làm bố thế có sao ra bố!
Không cơm nuôi để nó chết oan!
Biến sinh chỉ bởi nghèo nàn,
Lúa mùa thu gặt chan chan lệ người.
Việc sưu thuế một đời được rảnh,
Tên đi phu, đi lính cũng không.
Vậy mà còn chịu khốn cùng,
Người thường chẳng trách long đong trăm đường.
Bọn thất nghiệp, lại phường lính thú,
Nghĩ họ còn cực khổ biết bao!
Mối lo chồng tựa non cao,
Lung tung biết gỡ cách nào cho ra ?