Một ngày kia, Chu lão lên tinh thần buôn bán. Mặt trời mùa đông ngả về phía Tây, sát hai bên đường, mùi cơm canh đã mơ hồ phiêu đãng tới đây, Tống chưởng quỹ bắt đầu dọn hàng, Chu lão đứng sau quầy gảy bàn tính, tính toán tiền lãi một ngày.
Cuối cùng ông thu dọn sổ sách, cất bạc vụn vào trong hà bao. Sau đó ông quơ quơ hà bao trong tay—thật sự không có bao nhiêu sức nặng, ông nhịn không được thở dài một hơi.
Tống chưởng quỹ trầm mặc đi đến trước mặt ông. Chu lão cha miễn cưỡng cười cười với ông, nói: “Lão ca về nhà trước đi, để ta dọn nốt hàng cho.” Chu gia và Tống chưởng quỹ quen biết nhiều năm, hai bên tình nghĩa sâu nặng, Chu lão nhỏ hơn Tống chưởng quỹ mấy tuổi, thường ngày thường thành khẩn gọi ông là huynh, Tống chưởng quỹ mấy năm trước hết sức lo sợ từ chối, gần đây đã thành thói quen—Ông và Chu gia quan hệ thân mật, Chu gia gặp phải biến cố lớn, ông cũng hiểu được, những ngày qua âm thầm làm nhiều hơn vài phần.
Chu lão không đợi Tống chưởng quỹ mở miệng, mình đột nhiên nhớ ra chuyện gì, vội vàng thò tay vào hà bao, móc ra một ít bạc vụn đưa cho Tống chưởng quỹ, “Lão ca, đây là tiền công tháng giêng,” ông xấu hổ, “Đáng lẽ ra tháng giêng phải trả nhiều hơn hai phần tiền lãi, hết lần này tới lần khác lão Chu gia không trả được, lại còn khất nợ tiền công lão ca, quả thực là…”
Ông không nói nổi nữa, bàn tay giơ lên giữa không khí, bạc chưa bị lấy đi, ông nghi ngờ giương mắt nhìn Tống chưởng quỹ.
Tống chưởng quỹ thở dài một hơi, đẩy tay Chu lão về, “Đông gia lão đệ, ta biết trong nhà đệ đang khó khăn, tiền công không vội…” Ông khoát tay chặn Chu lão đang muốn mở miệng, tự mình móc ra một hà bao, đưa cho ông, “Trong này có mười lượng bạc, đệ cầm lấy đi cứu cấp đi.”
Hai năm qua tiền công của ông tăng lên, một tháng được một lượng bạc, trừ chi phí chi tiêu, ăn uống, thuốc men, mỗi tháng còn dư lại chút tiền, mười lượng bạc mà nói, ông cũng phải tích hai ba năm.
Chu lão biết Tống chưởng quỹ không giàu có gì. Nếu không, bằng khả năng của ông ấy, sao không tự mình mở cửa hàng? Tuy cần một chút máu cờ bạc mới làm ăn được, nhưng nói cho cùng, cần nhất vẫn là tiền vốn.
Chính vì hiểu rõ của cải của Tống chưởng quỹ, ông nhìn chằm chằm hà bao đựng mười lượng bạc một lúc lâu, lâu đến nỗi ánh mắt chua xót, nói cũng không nói, chỉ khó khăn lắc đầu một cái.
Tống chưởng quỹ không nói gì, nhét hà bao vào ngực Chu lão, “Lão đệ, nếu đệ coi ta là lão ca, thì nhận lấy số bạc này đi. Chờ khi nào kiếm được, đệ trả lại cho ta.”
“… Lão ca, đa tạ huynh.” Chu lão há mồm, muốn nói nhiều cũng không nói được. Hai nam nhân quen biết mười mấy năm, tóc đen nhuộm sương, mặt mũi in hằn dấu vết thời gian, nhìn nhau không nói gì, chỉ vỗ vỗ vai nhau, biểu đạt ủng hộ.
Tống chưởng quỹ trước khi về nhà còn nói, “Chờ bọn Đông Sinh được thả, nhân thủ trong cửa hàng đủ rồi, ta muốn xin nghỉ—Đệ đừng mở miệng, ta biết đệ muốn nói gì, lão Chu gia không bạc đãi ta—hài tử đệ đã đủ lông đủ cánh, cửa hàng sớm không thiếu nhân thủ, vừa lúc ta đây cực khổ làm việc nhiều năm, mua được chút ít đất đai, nhi tử đã thành gia hết, khuê nữ cũng đã gả cho người ta, ta nên nghỉ việc thôi, chờ nhi tử con dâu nấu cơm hầu hạ ta. Ôi, mong ngày này đã nhiều năm, cuối cùng cũng đã đến.”
Lồng ngực Chu lão nóng hổi, một lúc lâu không nói gì, ông cúi đầu thật thấp bồi tội, “Lão ca, huynh luôn chu đáo làm việc vì lão Chu gia… Đa tạ.”
Cuối cùng hai người cáo biệt, Chu lão đóng kín cửa, cước bộ vội vã, nội tâm tịch liêu, bước từng bước về nhà.
Một tháng này, tình trạng Chu gia thật thê lương. Việc làm ăn của cửa hàng cũng bị ảnh hưởng—Cơ hồ là chuyện đương nhiên, hiện giờ tiền không nhiều lắm, hàng nhập vào ít, trừ bảo đảm cung cấp cho khách quen nhà giàu, lượng hàng bán lẻ hết sức có hạn. Xem ra lần này, vận mệnh trớ trêu, Chu gia đầu tiên là mất đi sự tin cật của các hộ, tiếp theo tiền mặt hết sạch, sau lượng tiêu thụ giảm mạnh, ảnh hưởng đến tiền lời cửa hàng.
Cả đời Chu lão chịu rất nhiều cực khổ, so với hiện tại còn hà khắc hơn, vì vậy trong thâm tâm ông không hết sức lo lắng, làm cho ông một tháng nay đau khổ, chính là ba nhi tử: Không gì sánh được một phụ thân bi thương, lo lắng nhi tử tù tội, thậm chí bị chặt đầu.
Hiện tại đã gần kết thúc, chỉ gần gom đủ tiền, các con có thể về nhà, chu lão không khỏi có cảm giác sống sót sau tai nạn.
Cho dù cửa hàng không làm ăn được, ông bi ai nghĩa, ta lại trở về làm người bán hàng rong, Đông Sinh và Nam Sinh đi theo ta, ta giống như cha già ngày xưa, sẽ kiếm lại tài sản cho gia đình.
Nghĩ vậy, trong lòng ông được an ủi, bước chân tăng nhanh. Ngày thường từ trấn trên về nhà mất hơn nửa canh giờ, hôm nay ông đi chưa tới nửa canh giờ—Ông lo lắng cha già, vốn sợ người chịu không nổi, muốn đi về tây phương cực lạc.
Về đến nhà, tất thảy đều bình thường, thật may mắn. Ông đi thăm cha, lão gia tử đang ngồi trên xích đu—Gần đây người đặc biệt sợ lạnh, trên người đắp chăn mỏng. Sắc mặt lão gia tử bình tĩnh, mặc dù trong bình tĩnh này hiện lên dáng vẻ già nua.
Chu lão chuyển cáo lại lời Tống chưởng quỹ cho Chu lão gia tử nghe, lại lấy bạc ra cho ông nhìn: “Hiện tại trên tay chúng ta có mười bảy lượng bạc.”
Lão gia tử trầm mặc một lúc, nói: “Tiểu Tống là người có tâm.”
Phụ tử hai người im lặng một lúc, cuối cùng vẫn là Chu lão lên tiếng bóc trần sự thật, “Cha, muốn chuộc huynh đệ Đông Sinh cần một trăm hai mươi lượng bạc, chúng ta còn thiếu hơn một trăm nữa, nếu như muốn giữ lại chút tiền làm vốn, ít nhất phải gom một trăm mười lượng nữa…”
Chu lão gia tử thở dài một hơi, “Ta biết rồi, để ta nghĩ một chút.”
Chu lão để Chu lão gia tử ngồi một mình, mình về phòng, thấy Từ thị đang mệt mỏi tê liệt ngồi trên ghế như một vũng bùn.
Từ thị đang lục tung cả phòng, chuyện này một tháng qua bà thường làm, một lần lại một lần, bà lấy ra toàn bộ những thứ mình quý trọng, đồ trang sức được giấu kỹ, vải vóc các loại, đưa hết cho Chu lão cầm đi, hiện tại trong rương hòm không có thứ gì đáng giá, lần này có muốn lật cũng lật không ra.
Bà đành phải kéo ghế ngồi cạnh Chu lão, cả hai cùng nhau than thở.
“Những năm qua ta cho rằng chúng ta đã khổ tận cam lai rồi,” bà nói với Chu lão, lại giống như tự nói, “Chưa từng nghĩ có lúc quẫn bách thế này.”
“Ông trời hay đùa giỡn.” Chu lão cười khổ, móc hà bao ra, đặt lên bàn. Từ thị ôm hi vọng mở ra nhìn, nhìn xong thất vọng.
“Mới được ít như vậy, bao giờ cho đủ.” Bà lầm bầm nói, “Cha nói thế nào?”
“Ông còn đang tìm cách.”
“Còn có biện pháp gì nữa chứ!” Nước mắt Từ thị chảy xuống.
Gần đây bà khóc quá nhiều, ánh mắt sưng đỏ, thời điểm nào nhìn cũng có thể mơ hồ nhận ra.
“Ta biết ông và cha không mở miệng được,” bà khẽ cắn răng nói: “Để ta nói, lúc ăn cơm tối ta nói với ba con dâu.”
Nói gì? Đơn giản chính là bảo ba con dâu lấy của hồi môn ra.
Chuyện như vậy Chu lão gia tử và Chu lão rất kháng cự, không hợp với quan niệm bọn họ. Căn bản bọn họ không há mồm nói được.
Nhưng bọn họ không có biện pháp nào khác. Mấy ngày trước chạy vạy, Chu gia xài tốn bốn mươi, năm mươi lượng bạc, số lãi kiếm được trong cửa hàng hai tháng nay không đủ bù. Chu Tây Tú về nhà, Từ thị ấp a ấp úng nói chuyện quẫn bách trong nhà với nàng.
Nữ nhân là sinh vật như vậy, một chuyện nho nhỏ cũng dễ dàng cảm giác nhục nhã, nhưng có thể nhịn nhục hết sức. Từ thị nghĩ đến ba nhi tử đang ở trong ngục, chuyện mở miệng đòi tiền khó như vậy, bà cũng cắn răng làm.
Chu Tây Tú không nói tiếng nào, về nhà chồng lấy tiền. Lúc nàng thành thân, Chu gia chưa khá giả, của hồi môn cho nàng chỉ có hai mươi lượng. Mấy năm qua, nàng giấu bạc dưới đáy hòm, không để ý gì đến. Lúc này một đồng không để lại, cất toàn bộ vào hà bao, vội mang về cho Từ thị, “Mẹ, chỗ này có hai mươi bảy lượng, trừ của hồi môn của con, còn có bảy lượng Hồ Quý cho con làm vốn riêng—Giờ con chỉ có bằng này, không gom thêm ở đâu được nữa, Hồ Quý mặc dù dễ nói chuyện…” Nhưng cuộc sống thuộc về Hồ gia, không thể đòi hỏi thêm được.
Từ thị ôm nữ nhi khóc lớn. Những nhà khác, nuôi nữ nhi lớn, cho của hồi môn gả ra ngoài, sau đó cảm thấy hoàn thành nhiệm vụ: Nữ nhi là ‘con nhà người ta’ rồi, bất kể ăn, mặc, ở, đi lại, sinh tử, ốm đau, đều không phải nhiệm vụ cha mẹ, toàn bộ của cha mẹ, đều để lại cho nhi tử.
Nhưng hết lần này tới lần khác, nữ nhi bị bạc đãi, luôn nhớ tới cha mẹ huynh đệ huyết mạch thân tình.
Sau khi Chu lão cầm bạc nữ nhi trong tay, lén lút rơi nước mắt.
Nhưng hôm nay, bạc Chu Tây Tú cầm về đã sớm xài hết. Chu lão và Chu lão gia tử không nghĩ ra phương pháp gì nữa—Bạn bè làm ăn tình cảm không sâu, không thể mở miệng mượn bạc, thân thích tình cảm sâu nặng, lại không đủ bạc cho mượn.
Nếu như không mở miệng với con dâu, chỉ có thể bán cửa hàng cho người ta—Cũng là chặt đứt đường lui của Chu gia.
Lúc ăn cơm tối, trong khi Chu lão và Chu lão gia tử im lặng, Từ thị nói ra những lời này.
Chu lão và chu lão gia tử khó xử nhìn về phía ba người Đường Hà. Ba người không hẹn mà cùng ngẩng đầu nhìn bọn họ, sau đó lập tức cúi đầu. Các nàng không đành lòng nhìn. Một phụ thân, một phụ thân của phụ thân, bọn họ khó xử làm các nàng khó xử gấp bội.
Đường Hà rũ mắt nghĩ, ánh nến lay động đập vào mi mắt, nàng nhất thời hoảng hốt.
Chuyện này đích xác là giấc mộng, nàng nghĩ, nhà nông mộc mạc lạnh lẽo, nông phu nông phụ già nua. Trượng phu mất tự do, không được trở về nhà.
Một tháng này, nước mắt mọi người chảy nhiều lắm. Tất cả mọi người đã mệt mỏi. Dương thị không nói một lời. Nàng sờ sờ tóc nữ nhi trong ngực, lại sờ sờ nhi tử ngồi một bên, sau đó nàng móc hà bao đã chuẩn bị ra, “Chỗ này có ba mươi hai lượng bạc—của con và Đông Sinh đều ở đây, hai cái thoa con mang đi dổi bạc, cũng ở hết trong này.”
Đường Hà và Lã thị cũng giống vậy. Bạc đã sớm mang trong người, cũng không phải muốn nhìn lão nhân gấp gáp nghĩ cách, chỉ là bọn họ quẫn bách nhưng vẫn giữ được tôn nghiêm, các nàng không dám chủ động phá vỡ nó.
Cuộc sống thái bình rất nhiều tâm tư vụn vặt, tức giận, ghen ghét, nhưng tại nạn ập đến, không hẹn mà cùng hóa thành thông cảm.
Đường Hà đặt của hồi môn của mình trên bàn, là bốn mươi hai đại bạc sáng long lanh.
Lã thị cắn cắn môi. Mở bọc khăn gói hai mươi lượng bạc ra.
“Đợi… Một thời gian nữa,” Chu lão gia tử thấp giọng nói, “Cuộc sống trở về quỹ dạo, cửa hàng kiếm được tiền, của hồi môn của các con, lão Chu gia sẽ trả lại cho các con.”
Ba người nhất tề dao động, Dương thị nén nước mắt, hỏi: “Ông nội, con bất kể chuyện trước kia, giờ đủ bạc chuộc bọn Đông Sinh ra chưa? Bọn hài tử nhớ cha lắm rồi…” Câu nói cuối cùng dẫn theo nức nở.
Đường Hà và Lã thị nóng bỏng nhìn lão nhân.
Ba lão nhân không hẹn mà cùng nhìn nhau, Chu lão móc bạc trên người ra, thả cùng đống bạc vừa nãy, “Tổng cộng có một trăm linh chín lượng, còn thiếu mười một lượng nữa… Ta và ông nội các con đang tìm cách.”
“Còn có biện pháp gì nữa,” Từ thị đau khổ, nước mắt lại muốn chảy xuống, “Biện pháp đã hết.” Bà đi tìm ca tẩu ‘vắt cổ chày ra nước’, miễn cưỡng lấy được mấy lượng bạc trở về.
Bọn Đường Hà biết đây là sự thật, một tháng gian khổ tất cả đều hiểu.
Đường Hà chần chờ, nàng nghĩ trở về nhà cha mẹ đẻ mượn tiền. Chỉ là làm không được, giờ phút này, nàng không có cách nào mở miệng bảo đảm, dù sao cuộc sống Đường gia đơn giản, nếu như cha mẹ khó xử, nàng không nhẫn tâm bức bách. Nàng cũng không nguyện để mọi người Chu gia có hi vọng, sau đó lại thất vọng.
“Tổng cộng thiếu mười một lượng bạc sao?” Đột nhiên Lã thị mở miệng hỏi.
“Vốn phải giữ lại mấy lượng bạc làm vốn, hoa quả khô trong cửa hàng đã bán hết rồi,” Chu lão chần chờ đáp, “Nhưng giờ còn quản gì chuyện tiền vốn nữa, quả thật còn thiếu mười một lượng bạc.”
Lã thị trầm ngâm một lúc, “Con biết rồi, con cố gắng đi gom góp hai mươi lượng nữa.”