Chữ hiếu là một triết lý rất tiêu biểu của Nho giáo, và hầu hết các triết gia phương Tây đều coi đó là một sản phẩm lỗi thời. Russell thậm chí còn nói rằng lòng hiếu thảo cản trở sự phát triển của tinh thần quần chúng, và việc cấp nhiều quyền lợi hơn cho người lớn sẽ dẫn tới việc cựu thế lực tàn sát bừa bãi.
Quan điểm này không phải không có lý, nhưng cũng không thể phủ nhận "đạo hiếu" vẫn mang ý nghĩa tích cực của nó.
Nghiên cứu hiện đại về lòng hiếu thảo có xu hướng coi nó là một đặc tính bẩm sinh của con người, nhưng nó cần được phát huy kịp thời, nó được gọi là "bản tính để phát triển", được coi là lý do cơ bản khiến con người khác với các loài động vật khác.
Nói cách khác, mọi người sinh ra đều phụ thuộc nhiều vào "gia đình", "dân tộc", và "tổ tiên".
Sự phụ thuộc này dẫn đường cho sự phát triển trở thành "đạo hiếu". Nó thúc đẩy chúng ta làm việc chăm chỉ để trở thành vinh quang của gia đình, mong muốn được gia đình công nhận, và sợ hãi với việc khiêu chiến lại cơ cấu quyền lực gia tộc...
Và vì bản chất bẩm sinh của nó, cho dù cuối cùng con người có rời khỏi môi trường "nhà" thì nó vẫn không biến mất. Nó vô cùng phức tạp cũng vô cùng mong manh, và trở thành nỗi lo lớn của xã hội hiện đại.
Có thể nói, ác mộng là nó, mộng đẹp cũng là nó.
Thương Mục Kiêu từ tận sâu trong lòng không thể tha thứ cho cha mẹ mình, căm ghét tất cả những "bạo lực" mà họ đã áp đặt lên cậu, nhưng khi nghe về bức tranh mới, cậu vẫn không thể thờ ơ.
Cậu rất lâu không nói, không nói đi, cũng không nói không đi, hiếm hoi bước ra ban công hút thuốc.
Đôi khi bản thân sự im lặng đã là một câu trả lời.
Cuối cùng, tôi phải đưa ra quyết định thay cậu.
"Đi thôi." Tôi cầm chìa khóa xe, đứng cạnh cửa gọi cậu.
Cậu nhìn tôi một lúc, đi về phía tôi, điếu thuốc vẫn ngậm trên miệng, lấy chìa khóa xe từ tay tôi.
Trên đường cậu trông rất nặng nề, mở cửa kính xe hút thêm hai điếu thuốc. Tôi có thể thông cảm với tâm trạng của cậu nên không ngăn cản, nhưng đến điếu thứ ba, tôi không thể không đè tay cậu lại.
"Biết rồi."
Cậu mím môi, thu tay lại đặt lên cửa kính xe.
Xe cộ bắt đầu đông, trong xe yên lặng quá, tôi bật radio cho đỡ tẻ nhạt, giọng nữ nhẹ nhàng đang giới thiệu về cuộc đời của nhà soạn nhạc nổi tiếng người Đức Brahms rồi chơi từng tác phẩm của ông.
Trong tiếng nhạc êm dịu, chúng tôi đến tòa nhà làm văn phòng của Quỹ hội, đó là một biệt thự yên tĩnh và cổ kính xây từ thế kỷ trước.
Bên cánh cổng sắt nhỏ màu đen, bức tường trắng phủ đầy dây leo xanh mướt, nở những bông hoa loa kèn đỏ rực.
Tôi bấm chuông điện tử, biết chúng tôi đến, một nam nhân viên nhanh chóng chạy ra mở cửa.
"Tôi tên là An, có thể gọi tôi là Tiểu An. Mời đi bên này, chủ tịch của chúng tôi đang đợi các anh trong phòng tiếp tân."
"Những người khác đã đến chưa?" Thương Mục Kiêu hỏi.
"Ông Thương đã đến, cô Thương đang trên đường, cô ấy nói sẽ tới ngay."
Vừa nhắc Tào Tháo Tào Tháo đã đến, còn chưa kịp đi tới cửa biệt thự, ngoài cổng lại vang lên một tiếng chuông, tôi lờ mờ nghe thấy giọng nói của Dương Hải Dương.
Tiểu An bảo chúng tôi đợi một lát, anh ấy đi tới mở cổng. Cổng vừa mở, quả nhiên là Thương Vân Nhu và Dương Hải Dương.
Hai chị em nhìn nhau, không nói gì, cả hai cùng cúi đầu bước vào.
Dương Hải Dương và tôi dần dần tụt lại phía sau, bắt đầu thì thầm to nhỏ.
"Bắc Giới, cậu có biết... chuyện về Thương Lộc và vợ sau của ông ấy không?" Dương Hải Dương hạ giọng, dè dặt nói.
Nghe tới đây tôi ngay lập tức biết rằng Thương Vân Nhu đã kể hết cho cậu ấy chuyện Phương Kỳ Niên.
"Biết rồi."
Dương Hải Dương gần như không khống chế được âm lượng: "Cái đệt, cậu biết?"
Căn biệt thự vắng lặng trống trải, Dương Hải Dương ré thêm tiếng nữa là ai cũng có thể nghe thấy. Tôi đặt ngón trỏ của mình lên trước môi bảo cậu ấy nói nhỏ nhỏ lại.
Cậu ấy che miệng nói ậm ừ: "Sao cậu biết mà không nói cho tớ? Tớ sốc vãi xoài luôn, lúc Vân Nhu nói ra cả người tớ nổi đầy gai ốc. Thật sự chưa từng nghĩ tới Thương Lộc...... Cha vợ tớ có thể lấy một người đàn ông."
Tôi liếc cậu ấy một cái, cậu ấy buông tay ra, lập tức nói thêm: "Tớ không có kỳ thị nhóm người các cậu, chỉ là cảm thấy ông ấy chơi lớn thật sự."
Nói qua nói lại vài câu, chúng tôi nhanh chóng đến trước một cánh cửa gỗ cao màu trắng. Tiểu An mở cửa cho chúng tôi, chờ sau khi tất cả vào phòng mới nhẹ nhàng tự mình bước vào trong, đóng cửa lại.
Toàn bộ phòng tiếp khách tràn ngập một màu trắng sáng sạch sẽ, rải rác có nhiều loại ghế sô pha, tôi tính toán đại khái, bày ra có lẽ có thể ngồi được 20, 30 người.
Thương Lộc đang cầm một tách trà đen kiểu Anh ngồi trên chiếc ghế tựa lưng cao, đối diện với ông ta là một người phụ nữ trung niên với mái tóc bạc trắng nhưng lại nhìn không ra tuổi. Trước khi chúng tôi bước vào, hai người có vẻ như đang trò chuyện, nên khi Thương Lộc quay sang chúng tôi, trên khóe môi ông ta vẫn còn vương một nụ cười hiếm hoi.
Nhưng ngay sau khi ông ta nhìn thấy Thương Mục Kiêu, hay nói chính xác hơn là nhìn thấy khuôn mặt bí xị của Thương Mục Kiêu, nụ cười của ông ta bay biến.
"Tôi vừa nói chuyện với ngài Thương về hai cô cậu đấy." Người phụ nữ tóc trắng đứng dậy chào chúng tôi.
"Đã lâu không gặp, Hội trưởng Đàm." Thương Vân Nhu lịch sự nở nụ cười xã giao, bắt tay bà, "Nói chúng cháu cái gì vậy? Không phải đang nói xấu cháu đấy chứ?"
Hội trưởng Đàm cười nói: "Hai cô cậu đều đã lớn, đã tìm được mục tiêu của cuộc đời, Tử Tầm nếu có thể nhìn thấy, nhất định sẽ rất vui mừng."
Thương Vân Nhu không nói gì, Thương Mục Kiêu lại lạnh lùng cười khẩy.
Hội trưởng Đàm có lẽ đã rất quen với thái độ của Thương Mục Kiêu, biết cậu khó chịu thế nào, dù có bị cậu tỏ thái độ cũng sẽ không tức giận, chỉ bất lực nhìn cậu.
Thương Mục Kiêu cười với bà: "Không có chuyện gì, tôi nghĩ... bà thật sự biết cách nói chuyện."
Tôi bí mật nhéo mạnh chỗ lưng dưới của cậu, cậu rít lên vì đau, không tin tưởng nhìn tôi, như thể tôi đã làm điều gì đó tội lỗi mấy ngày trời vậy.
"Nói chuyện cho đàng hoàng." Miệng tuy thô bạo nhưng tay tôi vẫn xoa xoa chỗ đau tôi vừa nhéo cho cậu.
Cậu bình tĩnh lại, hít một hơi thật sâu, lầm bầm xin lỗi Hội trưởng Đàm, sau đó kéo tôi ngồi xuống ghế sofa bên cạnh.
Dương Hải Dương đỡ Thương Vân Nhu ngồi trên một chiếc ghế sofa khác.
Khi mọi người đã yên vị, Hội trưởng Đàm bước tới chỗ Tiểu An nói: "Phiền cậu mang bức tranh tới."
Anh ta gật đầu, đi về phía bên kia phòng tiếp khách. Có một cánh cửa nhỏ ở đó, dường như dẫn đến một gian phòng khác.
Hội trưởng Đàm giới thiệu: "Chúng tôi phát hiện ra nó khi chúng tôi lau tranh và thay đổi khung tranh định kỳ. Nó được giấu sau một bức tranh sơn dầu khác và vẫn chưa hoàn thành. Tôi đoán rằng Tử Tầm có thể đã cố gắng muốn vẽ xong, nhưng không thành công... "
Một lúc sau, Tiểu An đeo găng tay trắng xuất hiện trước mặt mọi người với bức tranh sơn dầu khổ A3 trên tay. Một mảnh vải trắng được phủ trên bức tranh sơn dầu, khiến người ta không thể nhìn thấy nội dung trên đó.
Ba người nhà họ Thương không hẹn mà cùng ngồi thẳng dậy, lộ rõ ​​vẻ căng thẳng.
Dương Hải Dương có lẽ muốn vợ mình thư giãn, ôm lấy vai Thương Vân Nhu từ phía sau, nắm lấy bàn tay trái đang nằm cứng đờ trên đầu gối của cô ấy.
Tay tôi bị nắm chặt, tôi nhìn xuống, là Thương Mục Kiêu đang nắm tay tôi.
"Chính là nó." Hội trưởng Đàm chậm rãi đi tới bức tranh, dùng ngón tay gạt nhẹ tấm vải trắng nhấc lên, "Tôi chưa từng thấy cô ấy dùng tông màu ấm như vậy, tuy rằng vẽ chưa xong, nhưng tôi nghĩ đây là một kiệt tác có thể so sánh với "Cảnh Vườn". Cá nhân tôi hy vọng mọi người sẽ đồng ý cho chúng tôi trưng bày nó, nhưng... Tôi biết, chủ yếu vẫn phụ thuộc vào quyết định của mọi người."
Như Hội trưởng Đàm đã nói, bức tranh này rất ấm, không chỉ về màu sắc, mà còn là chủ đề mà nó thể hiện. Nó mô tả một "ngôi nhà", một ngôi nhà ấm áp.
Một người phụ nữ trẻ mang bụng bầu ngồi trên ghế bành, còn cô gái nhỏ mặc váy chấm bi đỏ thì tò mò áp tai lên bụng chăm chú lắng nghe động tĩnh bên trong. Người phụ nữ âu yếm xoa đầu co bé bằng một tay, tay còn lại đặt lên bụng, người đàn ông chống tay trên lưng ghế, âu yếm nhìn họ.
Người phụ nữ chắc chắn là Mai Tử Tầm, cô gái nhỏ là Thương Vân Nhu, người đàn ông là Thương Lộc trẻ tuổi, và người trong bụng bà ấy... là Thương Mục Kiêu chưa sinh.
Không ai khi nhìn thấy bức tranh này có thể bỏ qua vẻ rạng rỡ khi làm mẹ trên khuôn mặt Mai Tử Tầm.
Nó thu hút ánh mắt của tôi, dừng trên đôi mày mềm mại của bà ấy một cách vô thức, nhịn không được muốn hạnh phúc cho bà ấy vì một lần nữa được làm mẹ, muốn mỉm cười cho bà ấy một cách chân thành.
"Trời ạ..." Thương Vân Nhu che miệng run rẩy, chua xót khóc. "Mẹ không có phá hủy...... Mẹ giấu đi... Tôi còn tưởng rằng mẹ đã phá hủy rồi..."
Cô ấy hoàn toàn mất kiểm soát, run rẩy khóc. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy cô ấy tan vỡ như thế này, cho dù em trai cô ấy đưa một người đàn ông về nhà đêm giao thừa, cô ấy cũng có thể đãi khách không chút thay đổi sắc mặt, nhưng bây giờ, cô ấy đã bị một bức tranh dỡ xuống lớp vỏ cứng như sắt thép mà khóc như một cô bé.
Sợ Thương Vân Nhu sẽ ngất đi vì khóc, Hội trưởng Đàm yêu cầu Tiểu An nhanh chóng cất bức tranh đi.
Tiếng nức nở thì thầm của Thương Vân Nhu vang vọng trong phòng tiếp khách, Thương Mục Kiêu cụp mắt xuống, trên mặt không chút biểu cảm, Thương Lộc đặt tách trà lên bàn cà phê, mệt mỏi thở dài.
"Chúng tôi biết bức tranh này... Tôi và Vân Nhu đều biết nó, nhưng chúng tôi nghĩ rằng nó đã bị Tử Tầm phá hủy từ lâu rồi." Thương Lộc xoa xoa thái dương, "Bức tranh này bắt đầu vẽ khi cô ấy mang thai năm sáu tháng....cô ấy bị ốm rồi không thể tiếp tục. Tình hình trở nên rất tồi tệ. Cô ấy không cho phép chúng tôi hỏi về hội họa, nếu không sẽ bị kích động. Trước khi mất, cô ấy đã đốt hết những bức tranh vẽ trong hai năm đó. Tôi không ngờ cô ấy còn giữ nó. "
Hội trưởng Đàm tìm một chiếc ghế ngồi xuống, nói: "Không biết mọi người có để ý thấy có một vài nét xám rất đột ngột ở các góc của bức tranh không, đó là thêm vào sau này, nên tôi nói... cô ấy có thể đã cố gắng hoàn thành nó, nhưng không thành công."
Thương Mục Kiêu đột nhiên đứng lên.
"Bức tranh này không liên quan gì đến tôi. Hai người quyết định xem có nên trưng bày hay không. Tôi đi trước." Sau đó cậu quay lại đưa tay về phía tôi.
Tôi sững sờ, liếc mắt nhìn hai cha con nhà Thương vẫn đang im lặng, nắm tay Thương Mục Kiêu đứng lên.
Trên đường trở về, Thương Mục Kiêu càng thêm im lặng, sự "im lặng" này không đơn giản là không nói, nó còn kèm theo tâm trạng không tốt.
Trên radio vẫn tiếp tục giới thiệu các tác phẩm của Brahms.
"... Tiếp theo, tôi sẽ mang đến cho các bạn một trong những tác phẩm quen thuộc nhất của Brahms - một bài hát ru ở nốt F. Vì giai điệu đẹp của nó, nó thường được sử dụng làm tiết mục hạ màn cho các buổi hòa nhạc của các ca sĩ lớn."
Giọng nữ dày và cao vang lên chậm rãi trong nền nhạc: "Lullaby and good night......with roses bedight......with lilies bedecked is baby" s wee bed......"
"Bé ơi ngủ ngoan, ngủ thật ngọt ngào, ngủ trong chăn bông hoa hồng..."
"Tắt."
Giọng của Thương Mục Kiêu xen lẫn trong đó, tôi cũng không phản ứng ngay lập tức.
"Tắt đi!!" Một lúc sau, cậu gầm lên to hơn, như thể cậu không thể chịu đựng nổi sự tồn tại của bài hát này lấy một giây.
Tôi nhanh chóng tắt radio, đồng thời cậu cũng nhanh chóng cho xe vào lề.
Sau khi kéo phanh, cậu ngả người, tránh xa khỏi tay lái, vuốt mặt, biểu cảm rất uể oải.
"Em xin lỗi......"
Đôi mắt cậu đỏ hoe, giọng nói run run, tôi thậm chí còn nghi ngờ rằng cậu rời khỏi quỹ hội nhanh như vậy vì không muốn Thương Lộc và Dương Hải Dương nhìn thấy những giọt nước mắt của mình.
Tôi nghiêng người, ôm nhẹ cậu nói: "Đừng xin lỗi, anh đã nói với em rồi, không cần quá hiểu chuyện cũng được."
Cậu ôm chặt lấy tôi như người chết đuối ôm được cọc.
"Tại sao lại là em?" Cậu vùi mặt vào cổ tôi, đầu ngón tay giật mạnh quần áo trên lưng tôi, nghẹn ngào hỏi: "Tại sao lại là bà ta..."
Tác giả có điều muốn nói:
Những trích dẫn của Russell là từ "Vấn đề Trung Quốc" của ông ấy. Người nghiên cứu về đạo hiếu là Giáo sư Trương Tường Long, quan tâm, các bạn có thể đọc cuốn "Gia đình và đạo hiếu" của ông ấy.