Gia đình quyết định cử tôi đi tuần du vòng quanh lãnh địa Mạch Kỳ.
Đó là bài học cần thiết của con trai nhà Thổ ti đến tuổi trưởng thành.
Cha nói với tôi, ngoại trừ việc không được đưa người hầu gái đi theo, tôi có thể đem theo bất cứ ai tôi muốn.Ta Na bé bỏng khóc ròng một đêm, nhưng tôi cũng không có cách nào.Tôi gọi hai đứa nhỏ đi theo, Trạch Lang và thằng Nhi Y – đao phủ trong tương lai. Những người khác là do cha bố trí.Tổng quản là người quản gia thọt chân. Đội hộ vệ mười hai người, đem theo một súng máy và mười khẩu súng trường. Còn thêm hai người chăn ngựa, Lạt ma xem thời tiết, thợ giày sửa chữa giày, thầy mo chuyên kiểm tra trong thức ăn có độc tố hay không, một nhạc công và hai ca sĩ, tất cả bấy nhiêu người.
Nếu không có lần xuất hành này, tôi không biết được đất đai nhà Mạch Kỳ rộng bao nhiêu. Nếu không có lần xuất hành này, tôi cũng không hiểu nổi cái hương vị của nhà Mạch Kỳ ra sao.
Mỗi lần đến một nơi nào đấy, trưởng bản lại đưa dân ra đón.Từ xa họ đã thổi kèn hát xướng ầm ĩ. Chờ cho chúng tôi đến gần, họ quỳ rạp xuống trước đoàn kỵ mã tung bụi mù trời của chúng tôi. Cho đến khi tôi xuống ngựa, vung tay, họ mới đứng dậy, lại tung bụi một lần nữa.Thoạt đầu, bụi làm tôi ho sặc ho sụa. Những người theo hầu vội vàng đấm lưng, lấy nước cho tôi. Về sau tôi có kinh nghiệm, phải đứng ở đầu gió mới ra lệnh cho dân chúng đứng dậy. Đám người hoan hô ầm ĩ, tung ống tay áo, bụi bay về hướng khác.Tôi xuống ngựa, trao khẩu súng cho thằng Trạch Lang. Phải nói nó là một đứa rất thích súng, hễ cầm đến khẩu súng là mắt nó sáng lên. Nó cầm súng đứng ngay sau lưng tôi, hơi thở dồn dập hơn bình thường. Khi tôi và nó cùng được tận hưởng những của ngon vật lạ, nó không ăn gì, chỉ cầm súng đứng bên cạnh tôi.
Ở những nơi tôi được đón tiếp long trọng, nói chung đều là đồng cỏ rộng lớn cách nhà trưởng bản không xa. Chúng tôi dựng trại, căng lều, được dân bản bái lạy, cho thưởng thức những món cao lương mỹ vị, được xem múa hát, trưởng bản giới thiệu những nhân vật dưới quyền ông ta. Ví dụ quản gia, những trưởng ấp, đấu sĩ, già làng, thợ thủ công lành nghề, tất nhiên còn có các cô gái đẹp.Tôi nói với họ những điều không có ý nghĩa, nhưng họ lại cho đấy là những điều có ý nghĩa lắm. Bụng tôi nghĩ gì thì nói ra miệng những điều ấy. Ông quản gia thọt nói, cậu không được nói những điều ấy, những lời chúc mừng, những điều mong muốn của nhà Mạch Kỳ là rất quan trọng đối với người dân sống trên lãnh địa nhà Mạch Kỳ. Ông ta nói đến những điều ấy ngay trước mặt mọi người, tôi nghĩ có thể ông ta không hiểu tôi. Vậy là tôi nói khẽ với ông ta "Im đi! Chúng ta ở cùng nhà, vậy mà lo lắng không biết tôi đang muốn gì".
Sau đấy tôi nói với những người đang đứng trước mặt "Các người không cần phải để ý đến tôi, tôi là thằng con ngu ngốc của nhà Thổ ti Mạch Kỳ mà ai cũng biết".
Họ cùng im lặng để giữ thể diện cho câu nói.
Xong công việc, tôi gọi Trạch Lang ngồi ăn những thứ tôi không ăn hết. Đùi cừu, rượu, những xâu lòng. Lạ hơn cả là kẹo đưa từ vùng người Hán đến, kẹo gói trong giấy màu sắc hoa hoét, nhưng tôi bảo để dành cho thằng Nhi Y.Thằng Trạch Lang ăn xong, ngồi ợ một cách thoải mái, rồi cầm súng đứng gác. Bảo nó đi nghỉ, nó nhất định không.Tôi phải nói với nó "Vậy cho mày bắn vài phát, gọi thằng Nhi y đi cùng, cho nó bắn vài phát".
Thằng Trạch Lang đi bắn cũng thật lắm chuyện. Nó không bắn bia, mà bắn vật sống.Thằng Nhi Y chạy về báo tin "Thưa cậu, thằng Trạch Lang lên núi đi săn rồi ".
Tôi hỏi tại sao nó không đi theo.
Nó cười "Thưa cậu, mệt lắm ạ".
Tôi cười, nói đùa "Mày chỉ thích những cái bia đã trói sẵn".
Nó chỉ cười.
Có tiếng súng trên núi.Tiếng súng trường của tôi nổ giòn. Buổi tối, trưởng bản cử một cô gái đẹp đến ngủ với tôi.Thời gian ấy lúc nào tôi cũng có gái mới, khiến cho đám tuỳ tùng phải xôn xao.Thỉnh thoảng có nơi ông quản gia của tôi cũng được đãI ngộ như thế. Cách của ông ta là, làm cho mọi người biết cậu hai Thổ ti là đứa ngớ ngẩn, có như thế mọi người mới coi ông ta là đại diện cho Thổ ti, coi ông ta là nhân vật quan trọng có quyền có thế. Cách làm của ông có hiệu quả. Ông ta được gái, được tặng phẩm, ông ta biến tôi thành một thằng ngốc. Một hôm, tôi nói với ông ta "Ông có sợ thằng Nhi Y không?"
Ông ta nói "Cha nó sợ tôi".
Tôi nói "Có thể một ngày nào đấy ông phải sợ ông ta".
Ông ta định hỏi tôi bao giờ, phải chăng cậu Hai chỉ nói thế thôi. Chuyến tuần du thật lý thú, hơn nữa khiến con người nhanh chóng trưởng thành.Tôi biết mình lúc nào cần tỏ ra thông minh, để những người vốn xem thường tôi phải giật mình nể sợ. Nhưng khi họ sợ, họ coi tôi là người thông minh, thì hành động của tôi lại trở nên ngu ngốc. Ví dụ, trưởng bản cho gái đẹp đến ngủ, tôi lập tức đùa nghịch rồi làm tình ngay trong lều. Mọi người đều nói, cậu Hai ngốc nhà Thổ ti làm cái việc ấy cũng không kín đáo. Đám tuỳ tùng của tôi có người giải thích, cậu ấy là người ngớ ngẩn, là thằng ngốc con trai bà người Hán.Trạch Lang thì không coi chuyện trong lều là gì, nó cứ cầm súng đứng gác. Đó là hành động trung thành với tôi.Thằng Nhi Y cũng trung thành với tôi, với tình cảm ấy, với cử chỉ ấy, nó đi vòng quanh, hầu như không ai trông thấy nó. Cho nên, nó biết đàng sau đấy mọi người nói gì.Tôi không bao giờ hỏi nó. Khi chúng tôi từ bản này đi sang bản khác, đi dọc những con đèo dài và dưới những ngọn núi cao, đi bên bờ sông, trời nắng gay gắt, giọng hát của ca sĩ khản đặc, đội kỵ mã kéo dài, thằng Nhi Y thúc ngựa đi lên, hắng giọng định nói với tôi điều gì. Nó hắng giọng để bắt đầu mách tôi người này nói gì, người kia nói gì, nó thuật lại một cách lạnh lùng, khách quan vô cảm.Tôi thường nói với hai đứa, chúng mày phải trở thành bạn tốt của nhau. Một tối, tôi không thích cô gái mà trưởng bản đưa đến. Vì cô ta làm ra vẻ oan ức lắm.Tôi hỏi cô ta tại sao không vui, cô ta không trả lời.Tôi hỏi, có phải có người bảo tôi ngốc không? Cô ta bĩu môi "Dù là một đêm nhưng phải là người yêu em thật lòng, còn cậu không yêu em".
Tôi hỏi tại sao cô ta biết tôi không yêu?
Cô ta ngúng nguẩy "Ai cũng bảo cậu ngốc".
Tối hôm ấy tôi đứng ngoài cửa lều, cho thằng Trạch Lang vào ngủ với cô ta.Tôi nghe thấy nó thở phì phò như gấu sa bẫy. Lúc nó ra, trăng đã lên.Tôi lại cho thằng Nhi Y vào.Tiếng huỳnh huỵch của nó nghe như tiếng cá lớn đang quẫy trên cạn.
Buổi sáng, tôi nói với cô gái kia "Hai thằng ấy sẽ nhớ cô nhiều".
Cô gái quỳ xuống dập đầu vào mũi ủng của tôi.Tôi nói "Về đi, ai hỏi cứ bảo ngủ với cậu nhé".
Tôi nghĩ, chuyện này sẽ làm trưởng bản ở đây không vui, nên cảnh giác với ông ta, thức ăn và rượu đưa lên tôi đều bảo người thử độc dùng đũa bạc để thử thức ăn, dùng ngọc thạch để thử rượu, nếu có độc, đũa bạc và ngọc thạch đều biến màu. Việc làm ấy khiến mọi người đều cảm thấy bực mình, bộ râu tỉa tót của ông trưởng bản cứ rung rinh, cuối cùng không chịu nổi, ông ta xông đến trước mặt tôi, cho từng món thức ăn vào miệng mà nuốt, ông ta nghẹn suýt chết. Ông ta thở dồn dập, nói "Mặt trăng mặt trời có khi có khi không, chưa có vị Thổ ti Mạch Kỳ nào nghi ngờ lòng dạ tôi. Cậu làm thế khác nào giết tôi".
Tôi biết mình đã phạm phải một sai lầm không đáng có, nhưng nghĩ là mình ngốc, nên cũng yên lòng.
Ông quản gia thọt cũng nói với tôi "Cậu đối với ai thế nào thì tuỳ, nhưng đừng đối với trưởng bản Tùng Ba như vậy".
"Vậy mọi người bảo tôi đưa người thử độc đi theo làm gì?"
Ông quản gai thọt nói với trưởng bản "Này ông, ông cứ trách tôi đây, tôi không nói rõ với cậu".
Bữa ăn hôm ấy trưởng bản không ăn gì. Ông ta tin hành động vừa rồi của tôi là ngốc nghếch. Lúc ngồi uống trà, ông quản gia ngồi cạnh trưởng bản. Mắt họ luôn luôn nhìn tôi.Tôi biết họ đang nói gì.
Quản gia nói "Cậu tôi ngớ ngẩn, lão gia và bà vợ người Hán uống say mới có cậu ấy".
Trưởng bản nói "Liệu có gì bảo đảm không có người thông minh đứng đàng sau giật dây?"
Ông quản gia nói "Ông nói sao? Ông bảo đàng sau cậu ấy có người thông minh? Ông nói buồn cười chết đi được. ông thấy hai thằng nhỏ đi theo, cái thằng khoác súng kia, cả cái thằng mặt như người chết, thân tín của cậu ấy đấy, chúng có phải là người thông minh không?"
Tôi nghĩ, ông trưởng bản Tùng Ba tuy rất trung thành với Thổ ti Mạch Kỳ, vậy thì tôi không có lý do gì để không thích ông ta.Tôi muốn làm ông ta vui, liền lớn tiếng tuyên bố, ngày mai chúng tôi chưa đi, ở lại bản này thêm một ngày nữa.Thật bất ngờ, việc ở lại thêm này lại làm tổn thương đến ông ta. Vẻ mặt già nua của ông trưởng bản bỗng sáng lên.Tôi vui vì đã quyết định thay chủ.
Nhưng tôi đã làm cho họ phải giật mình kinh ngạc.
Tôi tuyên bố ngày mai ở lại đây để săn lợn rừng. Lập tức trong các lều lán ồn lên như ong vỡ tổ.
Thằng Nhi Y rỉ tai tôi "Thưa cậu, mùa xuân không thể săn lợn rừng được".
Trời ơi, tôi đã nhớ ra. Về mùa này thú rừng đang mang thai, lúc này giết chết một con thú coi như giết hai sinh mạng. Cho nên mùa này nghiêm cấm săn thú rừng. Vậy mà tôi quên mất quy định nghiêm nhặt ấy. Bình thường, mọi người vẫn cho tôi là một thằng ngốc, tôi cũng rất đắc ý để tỏ ra mình ngốc trước mọi người, nhưng lúc này tôi đúng là một thằng ngốc thật sự. Nhưng tôi phải kiên trì, nếu không, là một thằng ngốc cũng không phải.
Cuộc săn lợn mới bắt đầu, tôi biết mọi người chỉ phô diễn qua loa thế thôi. Rất đông người, rất nhiều chó, nhưng chỉ bao vây một khe núi nhỏ. Vậy mà có nhiều thú rừng đã chạy ra.Tiếng súng nổ dồn dập, nhưng không có một con lợn nào chết.Tôi đành phải nổ súng, sau khi bắn chết hai con hoẵng, rồi quay súng bắn vào bụi cây.
Chuyện săn lợn rừng kết thúc nhanh chóng, tôi dặn đem những thứ săn được cho chó ăn.
Lúc xuống núi tôi rất buồn.
Trưởng bản đi với tôi. Lúc này ông ta tin đầu óc tôi có vấn đề.Trưởng bản là một người tốt, ông ta mong được tôi tha thứ, thông cảm. Ông ta nói "Tôi già rồi, vậy mà không biết tại sao lại cư xử với cậu như vậy? Thưa cậu, xin cậu đừng để bụng làm gì".
Tôi nghĩ, mình là một thằng ngốc. Nhưng trông mặt ông ta rất thành khẩn, tôi liền không nói ra câu kia nữa. "Có lúc tôi không như thế".
Trưởng bản thấy tôi thẳng thắn, liền nói "Tôi biết, tôi biết!". Ông ta biếu tôi một loại thuốc, mong tôi nhận cho.Tôi đồng ý.
Đó là loại thuốc viên có nhiều màu sắc, bảo đây là của một thầy tăng đi qua tặng ông ta, thuốc được luyện bằng gió trên mặt hồ và ánh nắng trên núi. Đúng là phương thuốc kỳ quái. Hôm rời địa hạt bản Tùng Ba chúng tôi phải đi qua một đoạn đường rất xa, nắng trên đầu cứ ù ù như đàn ong.Tôi lặng lẽ không nói năng gì, không nén nổi lòng hiếu kỳ, lấy thứ thuốc kia cho vào miệng.Tôi cứ nghĩ ánh sáng trong viên thuốc sẽ như lưỡi kiếm chọc vào tôi, gió sẽ cuộn lên trong bụng tôi, thổi thốc tôi lên tận trời. Nhưng miệng tôi có mùi tanh.Tiếp theo, như có một con cá quẫy trong dạ dày.Tôi bắt đầu nôn oẹ, nôn hết lần này đến lần khác. Nôn xong, thấy miệng đắng ngắt. Ông quản gia thọt đỡ tôi, nói "Cậu đề phòng ông ta là đúng đấy, cái lão già kia đã đầu độc cậu rồi chăng?"
"Ông ta đầu độc một thằng ngốc, một ông thọt để làm gì?"
Tôi nói và ném số thuốc còn lại vào đám cỏ bên vệ đường.
Về sau tôi mới biết, thứ thuốc viên ấy thật quý. Nếu uống tất cả vào bụng, bệnh của tôi chắc chắn sẽ khỏi. Nhưng số tôi là thế, tôi đã vứt linh dược của ông trưởng bản Tùng Ba cho.