Những ngày này trôi qua rất chậm chạp và nặng nề. Nhiều người lùn đã dùng thời gian củamình để gom và phân loại châu báu; còn Thorin thì cứ nói về viên Arkenstone của Thrain, và thúc giục mọi người tìm nó ở mọi xó xỉnh.
"Về viên Arkenstone của cha tôi," ông nói "bản thân nó có giá trị hơn cả một dòng sông vàng, và với tôi thì giá trị của nó còn hơn thế nữa. Viên đá ấy là tất cả châu báu mà tôi dành riêng cho mình, và tội sẽ trả thù bất kỳ ai tìm thấy và giữ nó." Bilbo nghe hết những lời này và trở nên lo ngại, ông tự hỏi chuyện gì sẽ xảy ra nếu như viên đá ấy được tiếp thấy - nó được bọc trong một đống giẻ rách cũ rích mà ông dùng như một cái gối. Ông chẳng nói gì về nó, vì khi sự mệt mỏi ngày càng dâng cao trong những ngày này, thì một kế hoạch đang dần được hình thành trong cái đầu nhỏ của ông.
Mọi thứ cứ diễn ra như vậy một thời gian, thì những con quạ đen mang đến tin tức rằng Dain với hơn năm trăm người lùn đang vội vã đi đến từ Những Ngọn Đồi Thép, bây giờ họ còn khoảng hai ngày đường để đến Dale, từ hướng Đông Bắc.
"Nhưng họ không thể đến được Núi mà không ai phát hiện được," Róac nói, "và tôi sợ là sẽ có một trận đánh diễn ra ở thung lũng. Tôi không cho rằng đó là một ý hay. Cho dù họ là những kẻ cứng cỏi, thì họ vẫn bị ấp đảo bởi số đông đang bao vây các ông; và thậm chí nếu họ làm thế, thì các ông sẽ được gì? Theo sát họ là mùa đông và tuyết trắng. Làm sao mà các ông có thể nuôi mình mà không có tình thân hữu và lòng tốt từ những vùng đất quanh các ông? Món châu báu ấy gần như là cái chết của ông, cho dù con rồng không còn nữa!"
Nhưng Thorin không lay chuyển. "Mùa đông và tuyết lạnh cũng sẽ tác động đến cả con người và elves," ông nói, "họ sẽ có thể thấy việc ở trong Vùng Đất Bỏ Hoang khủng khiếp như thế nào. Với các bạn tôi phía sau họ và mùa đông phía trên họ, họ có thể sẽ phải nhã nhặn hơn trong cuộc hoà đàm."
Đêm đó Bilbo đã xác quyết. Bầu trời đen thẫm và không có trăng. Ngay khi bóng tối vừa phủ đầy, ông đi đến một góc ở phòng trong ngay phía trong cổng, lấy ra một đống dây thừng, và cả viên Arkenstone được bọc giẻ. Rồi ông leo lên đỉnh của bức tường. Chỉ có Bombur ở đó, vì đến lượt ông đứng gác, và những người lùn chỉ cử một người gác.
"Lạnh quá!" Bombur nói. "Tôi ước gì chúng ta có thể đốt lửa ở trên đây như họ đã làm ở trong trại!"
"Bên trong thì đủ ấm đấy," Bilbo nói.
"Tôi dám nói thế đấy, nhưng tôi phải ở đây đến nửa đêm," người lùn béo mập càu nhàu. "Một công việc kinh doanh đáng buồn cho tất cả. Không phải là tôi không dám bất đồng với Thorin đâu, có thể râu của ông ấy dài hơn tấty cả, nhưng ông là một người lùn cứng đầu cứng cổ."
"Không cứng bằng đôi chân tôi đâu," Bilbo nói. "Tôi đã chán với những cầu thang và những lối đi đá rồi. Tôi rất muốn được cảm thấy cỏ dưới những ngón chân của tôi."
"Tôi thì rất muốn được uống cái gì thật mạnh qua cổ họng, và với một cái giường mềm mại và một bữa khuya ngon lành!"
"Tôi không thể cho ông những thứ đó được, trong khi cuộc bao vây vẫn tiếp diễn. Nhưng từ khi tôi canh đến nay cũng khá lâu rồi, và tôi sẽ canh giùm phần ông, nếu ông thích. Tối nay tôi không cần ngủ."
"Ông là một người người tốt, ngài Baggins ạ, và tôi rất vui mừng chấp nhận lời đề nghị của ông. Nếu có gì cần phải báo cáo, xin hãy kêu tôi trước! Tôi sẽ nằm trong căn phòng bên trái ở trong, không xa đây đâu."
"Ông đi đi!" Bilbo nói. "Tôi sẽ đánh thức ông vào lúc nửa đêm, và ông có thể đánh thức người canh gác tiếp theo." Và ngay khi Bombur vừa đi, Bilbo đeo nhẫn vào, siết chặt sợi dây thừng, trượt xuống tường và bỏ đi. Ông có được năm giờ. Bombur sẽ ngủ (ông có thể ngủ bất kỳ lúc nào , và thậm chí từ sau cuộc mạo hiểm trong rừng thì ông luôn cố để bị sa lại vào những giấc mơ đẹp đẽ mà ông đã từng có); và những người khác thì đang bận rộn với Thorin. Sẽ chẳng có ai, kể cả Fili và Kili, sẽ đến bên tường thậm chí nếu đến phiên họ. Đêm đó rất tối, và sau một lúc thì con đường, khi ông rời khỏi con đường vừa mới làm và leo xuống về phía con suối thấp hơn, trở nên lạ lẫm đối với ông. Cuối cùng thì ông cũng đến một chỗ rẽ để ông băng qua sông, để ông có thể dựng một cái trại như ông muốn. Nền con suối không cạn nhưng khá rộng, và việc lội qua nó trong bóng đêm không phải là một việc dễ dàng cho một hobbit nhỏ. Ông gần như băng qua được thì ông trượt chân trên một hòn đá tròn và ngã oạch vào vũng nước lạnh. Ông vất vả trèo qua phía bờ xa, đang run rẩy và thổi phù phù, thì một toán người elves lờ mờ đi đến với những cây đèn lồng sáng rực và họ tìm nguyên nhân của tiếng động.
"Không có cá!" một người nói. "Đang có một tên gián điệp đâu đây. Tắt đèn đi! Chúng giúp hắn nhiều hơn chúng ta; nếu như đó là một sinh vật nhỏ bé đang phục vụ chúng như được kể."
"Phục vụ, đúng thế!" Bilbo khịt mũi, và ông khịt mũi khá lớn, khiến cho những người elves lập tức tụ về phía nam.
"Cứ để đèn sáng!" ông nói, "Tôi ở đây này, nếu các ông muốn tôi!" và ông tháo nhẫn ra, hiện ra từ sau một tảng đá.
Họ nhanh chóng tóm lấy ông, dù rất ngạc nhiên. "Ngươi là ai? Ngươi có phải là tay hobbit của những người lùn không? Ngươi đang làm gì ở đây? Làm sao mà ngươi có thể vượt xa khỏi những trạm gác của chúng ta đến thế?" họ hỏi tới tấp.
"Tôi là ngài Bilbo Baggins," ông trả lời, "bạn của Thorin, nếu các ông muốn biết. Tôi biết rõ vua của các ông qua việc nhìn ngắm, cho dù có thể ông ấy không biết là tôi đang nhìn. Nhưng Bard sẽ nhớ tôi, và tôi đặc biệt muốn được gặp Bard."
"Thật sự là thế!" họ nói, "và ông có chuyện gì?"
"Dù là chuyện gì đi nữa, cũng là chuyện của tôi, hỡi những người elves tốt bụng. Nhưng nếu các vị muốn trở về với khu rừng đẹp đẽ của các người từ cái nơi lạnh giá chẳng có niềm vui này," ông run rẩy trả lời, "thì các vị nên dẫn tôi đến một ngọn lửa để tôi có thể sưởi ấm - và để cho tôi nói chuyện với thủ lĩnh của các vị càng sớm càng tốt. Tôi chỉ có một hay hai giờ để lãng phí thôi."
Điều này giải thích vì sao mà sau khi trốn khỏi Cánh Cổng được hai giờ, thì Bilbo đã ngồi bên cạnh một ngọn lửa ấm áp trước một cái lều lớn, và cũng ngồi ở đó, tò mò nhìn ông chằm chằm, là Vua Elves và Bard. Một hobbit trong bộ áo giáp của người elves, được bọc một phần trong một cái chăn cũ, là một thứ rất mới mẻ với họ.
"Các ngài thật sự biết rằng" Bilbo nói với vẻ kinh doanh nhất của mình, "có những chuyện là không thể được. Cá nhân tôi đã quá mệt mỏi với toàn bộ chuyện làm ăn này. Tôi ước gì tôi có thể trở lại miền Tây tại chính ngôi nhà của nôi, nơi mọi người đều biết điều. Nhưng tôi quan tâm đến vấn đề này - một phần mười bốn phần chia, chính xác ra, theo như một lá thư, và may mắn là tôi tin rằng tôi vẫn còn giữ nó." Ông rút từ trong túi chiếc áo khoác cũ của ông (mà ông vẫn mang bên ngoài áo giáp),lá thư của Thorin, bị vò nát và gấp lại nhiều lần, lá thư đã đặt dưới cái đồng hồ trên bệ lò sưởi của ông vào tháng Năm!
"Một phần chia lợi nhuận, thưa các ngài," ông nói tiếp. "Tôi nhận thức rõ điều đó. Cá nhân tôi thì rất sẵn sàng để xem xét thật cẩn thận các yêu cầu của các ông, và sẵn sàng khấu trừ một phần trong phần chia của mình. Tuy nhiên các ngài không biết Thorin Oakenshield như tôi đâu. Tôi đảm bảo với các ngài, ông ta sẵn sàng ngồi trên một đống vàng mà chết đói, khi các ngài để ông ta ngồi đó."
"Ờ, cứ để ông ta làm vậy!" Bard nói. "Một gã ngốc như vậy thì đáng chết đói lắm."
"Thế đấy," Bilbo nói. "Tôi hiểu được quan điểm của ngài. Và lúc này thì mùa đông đang đến rất nhanh. Các ngài sẽ nhanh chóng thấy tuyết và còn gì nữa, sự cung cấp lương thực sẽ rất khó khăn - thậm chí là cho cả những người elves, tôi cho là thế. Và còn những sự khó khăn khác nữa. Các ngài không nghe thấy về chuyện Dain và những người lùn khác ở Những Ngọn Đồi Thép à?"
"Chúng tôi có nghe đến, lâu lắm rồi; nhưng ông ta có chuyện gì với chúng tôi?" vị vua hỏi.
"Tôi nghĩ là nhiều chuyện lắm. Tôi thấy là tôi có một số thông tin mà các ngài không có. Dain, tôi có thể nói với các ngài, bây giờ còn cách đây không tới hai ngày đường, có ít nhất năm trăm người lùn cứng cỏi đi cùng với ông ta - nhiều người trong số họ rất có kinh nghiệm trong những trận chiến tranh kinh khiếp giữa người lùn với yêu tinh, chắc chắn là các ngài đã nghe thấy những chuyện như vầy rồi. Khi họ đến nơi thì sẽ rất rắc rối đấy."
"Vì sao ông nói với chúng tôi những chuyện này? Ông đang phản bội lại bạn bè, hay đang đe doạ chúng tôi?" Bard cứng rắn hỏi.
"Thưa ngài Bard thân mến!" Bilbo kêu lên. "Đừng quá vội thế! Tôi chưa bao giờ gặp một người đa nghi đến thế! Tôi chỉ đơn thuần là cố tránh những rắc rối đang được đề cập. Vây giờ tôi muốn đưa ra với các ngài một đề nghị!!"
"Hãy cho chúng ta nghe nó!" họ nói.
"Các ngài có thể đã nghe về nó!" ông nói. "Nó đây!" và ông đưa viên Arkenstone ra, và tháo lớp vỏ bọc đi.
Bản thân vị Vua Elves, với đôi mắt đã từng nhìn thấy bao kỳ quan và vẻ đẹp, cũng đứng phắt dậy đầu kích động. Thậm chí Bard cũng trân trân nhìn nó trong im lặng. Nó giống như một quả cầu chứa đầy ánh trăng và treo trước họ trong một cái lưới dệt từ ánh sáng của những vì sao lạnh giá.
"Đấy là Arkenstone của Thrain," Bilbo nói, "Trái Tim của Núi; và cũng là trái tim của Thorin. Ông ta đánh giá nó có hơn cả một dòng sông vàng. Tôi sẽ đưa nó cho các ông. Nó sẽ giúp các ông mặc cả." Rồi Bilbo, không một chút rùng mình, không có một ánh nhìn tiếc nuối, đưa hòn đá rực rỡ cho Bard, và ông cầm lấy nó trong tay, dù vẫn còn sững sờ.
"Nhưng nó là thế nào của ông để ông cho nó đi?" cuối cùng ông hỏi với một nỗ lực.
"Ồ!" ông hobbit nói với vẻ không hài lòng. "Nó không hoàn toàn là của tôi; nhưng, ờ, tôi sẵn lòng coi nó như toàn bộ phần chia của mình, ông biết không. Có thể tôi là một tay trộm đêm - hoặc là họ nói thế, cá nhân tôi chẳng thích điều này - nhưng tôi là một người trung thực, tôi hy vọng thế, hoặc gần như thế. Dù sao thì tôi cũng sẽ quay về đây, và những người lùn có thể làm những gì họ thích với tôi. Tôi hy vọng là các ngài sẽ thấy rằng nó hữu dụng."
Vị Vua Elves nhìn Bilbo với một vẻ kỳ lạ mới.
"Bilbo Baggins!" ông nói. "Ông xứng đáng để mặc những áo giáp của các hoàng tử elves hớn nhiều người có vẻ khá hào nhoáng để mặc nó. Nhưng tôi không biết là Thorin Oakenshield có thấy như vậy không. Nhìn chung thì có thể là tôi có nhiều kiến thức về những người lùn hơn ông. Tôi khuyên ông nên ở lại với chúng tôi, ở đây ông sẽ được trân trọng và chào đón ba lần."
"Tôi tin chắc là tôi biết ơn ngài rất nhiều," Bilbo nói với một cái cuối chào. "Nhưng tôi không nghĩ là tôi nên rời các bạn của mình, sau tất cả những gì mà chúng tôi đã cùng nhau vượt qua. Và tôi cũng đã hứa là sẽ đánh thức ông Bombur già vào lúc nửa đêm! Tôi thật sự phải đi, và phải nhanh."
Họ không thể nói được gì để ngăn ông lại; nên đành cung cấp cho ông một người hộ tống, và khi ông đi cả vị vua và Bard đều chào ông đầy trân trọng. Khi họ băng qua trại, một người đàn ông già trong một cái áo khoác đen, đứng lên từ cửa một cái cái trại mà ông đang ngồi và bước về phía họ.
"Tốt lắm! Ngài Baggins!" ông nói, vỗ mạnh vào lưng Bilbo. "Ông luôn luôn vượt hơn sự chờ đợi của bất kỳ ai!" Đó là Gandalf.
Lần đầu tiên sau nhiều ngày Bilbo cảm thấy thật sự vui mừng. Nhưng không có thời gian cho tất cả những câu hỏi mà ông đang muốn hỏi ngay.
"Tất cả đều tốt!" Gandalf nói. "Những người lùn đang đi đến kết cục, trừ phi là ta lầm lẫn. Một khoảng thời gian khó chịu đang ở trước mặt anh; nhưng cứ giữ vững lòng! Anh có thể vượt qua được tất cả. Có những tin tức về những trù liệu mà thậm chí những con quạ cũng không nghe thấy. Tạm biệt!"
Ngơ ngác nhưng vui mừng, Bilbo vội vã bước đi. Ông được hướng dẫn đến một chỗ cạn an toàn và băng qua sông khô ráo, và ông chia tay với những người elves và cẩn thận leo trở về Cổng. Một sự mệt mỏi khủng khiếp đang trùm lên ông; nhưng khi ông bắt đầu leo lên sợi thừng trở lại thì vẫn còn trước nửa đêm - sợi thừng vẫn nằm ở chỗ ông để nó lại. Ông tháo nó ra và giấu nó đi, rồi ông ngồi xuống trên tường và lo lắng tự hỏi xem chuyện gì sẽ xảy ra tiếp.
Đến nửa đêm thì ông đánh thức Bombur; rồi đến lượt mình cuộn tròn ở góc của mình, không buồn nghe ông người lùn già cám ơn (cái mà ông thấy mình khó mà xứng đáng nhận nó). Ông nhanh chóng ngủ thiếp đi quên hết những lo lắng của mình cho đến tận sáng. Thật sự mà nói thì ông đang mơ đến trứng và thịt.